ความปวด (Pain)
การบรรเทาความปวด โดยไม่ใช้ยา
การหายใจ
การผ่อนคลาย
กระตุ้นสัมผัสทางผิวหนัง
กระตุ้นด้านจิตใจ
การนวดด้วยตนเอง
นวดหมุนเป็นวงกลมที่หน้าท้อง
นวดบริเวณแขนและขา
นวดโดยผู้ดูแล
นวดบริเวณที่มารดาปวด
การหายใจแบบช้า (slow deep chest breathing)
การหายใจแบบเร็ว ตื้นและเบา (shallow accelerant decelerated breathing)
การหายใจแบบเร็ว ตื้น เบาและเป่าออก (shallow breathing with force blowing out)
ระยะปากมดลูกเปิดไม่เกิน 3 ซม.
ระยะปากมดลูกเปิด 4-7 ซม.
ระยะปากมดลูกเปิด 8-10 ซม.
การจัดสิ่งแวดล้อม
ปรับอุณหภูมิห้อง เสียงที่เหมาะสม(ดนตรี)
การจัดการความสุขสบายทั่วไป
จัดท่าที่สุขสบาย
การลดความวิตกกังวลและความกลัว
ให้ข้อมูลและความรู้
การจินตภาพ
การเพ่งจุดสนใจ
การใช้น้ำบำบัด
แช่น้ำธรรมดาหรือน้ำอุ่น
ทฤษฎีความปวด
ความปวดมีลักษณะซับซ้อน เมื่อเกิดความปวดจะส่งต่อทั้งร่างกาย จิตใจและอารมณ์
ทฤษฎีควบคุมประตู (gate control theory)
เน้นการส่งสัญญาณนำเข้า
เกิดจากการทำงานร่วมกันของ
substantia gelatinosa :SG cell
ใยประสาทที่เป็นแนวยาวในดอร์ซอล
T-cell
ทฤษฎีควบคุมภายใน (endogenous pain control theory)
กลไกความปวด
ทฤษฎีการยืดขยายของมดลูก (Uterine stretch theory)
ทฤษฎีการกระตุ้นฮอร์โมนออกซิโทซิน (Oxytocin stimulation theory)
:
ทฤษฎีการขาดฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone withdrawal theory)
ทฤษฎีการกระตุ้นฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen stimulation theory)
ทฤษฎีการกระตุ้นฮอร์โมนพรอสตาเกนดิน (Prostaglandin theory)
ทฤษฎฮีอรโ์มนคอรต์ซิอลของทารก (Fetal cortisol theory)
ทฤษฎีความดัน (Pressure theory)
ทฤษฎอีายขุองรก (Placental aging theory)
ทฤษฎีการเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนระหว่าง estrogen/progesterone (Changes in the estrogen/progesterone ratio)
ช่วงต้น progesteroneมากจะกระตุ้น beta-recepter ทำให้มดลูกคลายตัว
ต่อมา estrogen มากจะกระตุ้น alpha-recepter ทำให้มดลูกหดตัว
เมื่อทารกในครรภ์โตเต็มที่ adrenocorticotropic hormone จะกระตุ้นต่อมหมวกไตให้ สร้าง cortisol มากขึ้น มีฤทธิ์ทำให้รกผลิตฮอร์โมน progesterone ช้าลง แต่ไปกระตุ้นฮอร์โมน prostaglandin มีผลให้มดลูกหดรัดตัว
หลังอายุครรภ์ 40 สัปดาห์ การไหลเวียนเลือดบริเวณ รกลดลง ทำให้รกเสื่อม และผลิต progesterone ลดลง
ระยะใกล้คลอดฮอร์โมน prostaglandin เพิ่มสูง ทำให้มดลูกมีการหดตัว
เมื่อครรภ์ครบกำหนด estrogen เพิ่มขึ้น ส่งผลให้โซเดียมภายในเซล์สูงกว่า โพแทสเซียมจึงเกิดการส่งผ่านของกระแสไฟฟ้าในกล้ามเนื้อมดลูก ทำให้มดลูกหดรัดตัวและเพิ่มการสังเคราะห์ prostaglandin
ในระยะใกล้คลอด progesterone ลดลงทำให้มดลูกหดรัดตัว
ช่วงระยะท้ายของการตงั้ครรภ์ oxytocin เพิ่มสูงสุดระยะที่ 2 ของการคลอด ทำให้มดลูกหดรัดตัว
เมื่อมดลูกขยายตัวถึงขีดสุดแล้ว จะเกิด depolarization ทำให้มดลูกหดรัดตัว
การเคลื่อนต่ำของส่วนนำของทารกจะกระตุ้นตัวรับรู้ความดันที่บริเวณมดลูกส่วนล่างส่งสัญญาณไปที่ต่อมใต้สมองให้หลั่ง oxytocin ทำให้มดลูกหดรัดตัว
ค้นพบสารคล้ายมอร์ฟีนในร่างกายมีฤทธิ์ยับยั้งความปวด "enkaphalin"
พบในระบบประสาทส่วนกลาง
ปิดประตูที่ระดับไขสันหลัง
ยับยั้งการส่งกระแสประสาทไปยังสมอง
enkaphalin มี 3 ชนิด
alpha
beta
gamma
dynorphin ยับยั้งที่พรีซินแนปติก
วิธีแก้ปวดที่เลือก
การนวดกดจุด(Acupressure)
นวดเฉพาะที่โดยใช้มือ ได้ผลมากที่สุด
การกระตุ้นสัมผัสทางผิวหนังโดยการนวดกดจุด
วิธีการนวด
จัดท่าของผู้คลอดให้อยู่ในท่านอนตะแคง หันหน้าไปด้านซ้าย ผู้นวดยืนอยู่ด้านหน้าของผู้คลอด เริ่มทำการกดจุด LI4 ที่่อย่บริเวณระหว่างง่ามนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ที่มือข้างขวาก่อนหลังจากนั้นเดินอ้อมมายืนที่ด้านหลังผู้คลอดเพิ่อกดจุด BL32 ที่อยู่บนกระเบนเหน็บตรงรูหลังกระเบนเหน็บที่่ี 2 (second posterior sacral foramen) อยู่ล่าง และในต่อกระดูกเชิงกรานด้านหลังส่วนบน (posterior superior iliac) ที่หลังข้างขวา แรงที่ใช้กดประมาณ 3-5 กิโลกรัม หรือสอบถามความรู้สึกของผู้ถูกกดจุดว่ามีความรู้สึกปวดหนักๆปวดตี้อๆ หรือเกิดความรู้สึก “แล่น” ออกจากจุดที่กดหรือไม่ ่ ทำการกด 10 วินาทีและปล่อย 2 วินาที กดต่อเนื่องกันจนครบ 5 นาทีต่อจุด หลังจากนั้นให้ผูคลอดเปลี่ยนท่าเป็นท่านอนตะแคงหันหน้าไปด้านขวา ผู้นวดจะอยู่ด้านหน้าของผู้คลอดทำการกดจุด LI4 ที่มือข้างซ้าย แล้วเดินอ้อมมายืนที่ ด้านหลังผู้คลอดเพิ่อจุด BL32 ที่หลังข้างซ้าย รวมทั้งหมด 4 จุด ใชเ้วลาในการกดทั้งนี้ 20 นาที