Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ - Coggle Diagram
การติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ
การเปลี่ยนแปลงของระบบทางเดินปัสสาวะ
การเปลี่ยนแปลงทางกายวิภาค
ท่อไตด้านขวามีขนาดใหญ่ขึ้น
ผลมาจากฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน
มดลูกกดทับ
ทำให้มีการคั่งของน้ำปัสสาวะในไต ท่อไต
ทำให้เกิดภาวะ pyelonephritis ตามมา
การเปลี่ยนแปลงทางหน้าที่ของไต
การหมุนเวียนของเลือดเพิ่มขึ้น
ทำให้ระดับ creatinine และ BUN ลด
ชนิดของการติดเชื้อ
การติดเชื้อแต่ไม่แสดงอาการ (ASB)
หากไม่ได้กรับการรักษาจะพัฒนาเป็น กรวยไตอักเสบ (pyelonephritis)
แบคทีเรียในปัสสาวะ >105 cfu/ml
ติดเชื้อเฉียบพลันที่กระเพาะปัสสาวะ
เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินปัสสาวะ
อาการ
ปวดขณะถ่ายปัสสาวะ
ปัสสาวะแสบขัด
ปัสสาวะบ่อย
(urgency) ปัสสาวะมีสีขุ่นหรือสีแดง
ติดเชื้อเฉียบพลันที่กรวยไต
แบคทีเรียในปัสสาวะ >105 cfu/ml
ร่วมกับ
ปัสสาวะเป็นหนอง
มีไข้ หนาวสั่น
ปวดบริเวณบั้นเอว
Nephrotic syndrome
โปรตีนในปัสสาวะ >5 กรัมต่อวัน
อาการ
โปรตีนในเลือดต่ำ
ไขมันในเลือดสูง
ผลต่อการตั้งครรภ์
ทารกในครรภ์น้ำหนักน้อย
คลอดก่อนกำหนด
renal failure
chronic renal failure
สาเหตุ
DM
SLE,
glomerulonephritis
ส่วนใหญ่มักจะไม่มีการตั้งครรภ์
acute renal failure
สาเหตุ
septic abortion
preeclampsia with severe feature
hemolytic uremia syndrome
มารดาที่มีภาวะนี้ได้รับการดูแลและสามารถตั้งครรภ์ต่อไปได้
สาเหตุและปัจจัยส่งเสริม
ติดเชื้อ E. Coli ที่อยู่รอบท่อปัสสาวะ
การเพิ่มขึ้นของฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน
ทำให้ท่อไตตึงตัว
ทำให้การเคลื่อนไหวและการหดรัดตัวของท่อไตลดลง
ประสิทธิภาพในการดูดซึมกลับลดลง
ปัสสาวะค้างอยู่ในทางเดินปัสสาวะ
มดลูกมีการขยายขนาดใหญ่ขึ้น
พยาธิสรีรวิทยา
ติดเชื้อแบคทีเรียบริเวณปากช่องคลอด
ascending infection
การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและการทำงาน
การขยายตัวของขนาดมดลูก
อาการและอาการแสดง
Lower UTI
ปัสสาวะบ่อย
ปัสสาวะแสบขัด
กระปิดกระปรอย
กลั้นปัสสาวะไม่ได้
ปัสสาวะเป็นเลือดหรือสีน้ำล้างเนื้อ
Upper UTI
กรวยไตอักเสบ
พบปัสสาวะเป็นสีขุ่น
เจ็บบริเวณชายโครง
ปวดหลังบริเวณตำแหน่งของไต
มีไข้ หนาวสั่น
ผลกระทบ
ต่อสตรีตั้งครรภ์
แท้ง
เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
ในรายที่มีการติดเชื้อในกระแสเลือดอาจเกิด septic shock
ต่อทารก
คลอดก่อนกำหนด
น้ำหนักตัวน้อย
ทารกตายคลอด
IUGR
การประเมินและวินิจฉัย
ซักประวัติ
เกี่ยวกับการติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะ
ซักประวัติอาการและอาการแสดง
ตรวจร่างกาย
ปัสสาวะขุ่น หรือพบปัสสาวะเป็นสีน้ำล้างเนื้อ
มีไข้
ปวดบริเวณท้องน้อยเหนือหัวหน่าว
กดบริเวณ costovertebral angle จะปวด
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
urine analysis จะพบไข่ขาว
แบคทีเรียในปัสสาวะ >105 cfu/ml
รายที่มีการติดเชื้อที่กรวยไต ควรตรวจ urine culture เมื่อมาฝากครรภ์ครั้งแรกทุกรายและตรวจซ้ำเมื่ออายุครรภ์ 28 สัปดาห์
แนวทางการป้องกันและรักษา
การป้องกัน
ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ทุกครั้งหลังขับถ่าย
ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 8-10 แก้ว
คัดกรองการติดเชื้อตั้งแต่ต้น โดยตรวจเพาะเชื้อปัสสาวะ (urine culture)
การรักษา
ติดเชื้อแบบ ASB จำเป็นต้องได้รับยาปฏิชีวนะเพื่อการรักษา
ติดเชื้อที่กระเพาะปัสสาวะรักษาโดยให้ยาปฏิชีวนะที่มีความไวต่อเชื้อ
กรวยไตอักเสบเฉียบพลัน
ให้สารละลายทางหลอดเลือดดำ
ให้ยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดดำ
ส่งตรวจ Urine culture
การพยาบาล
ระยะตั้งครรภ์
ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดำเนินของโรค
เน้นความสำคัญของการมาตรวจครรภ์ตามนัดอย่างต่อเนื่อง
แนะนำการปฏิบัติตัวขณะตั้งครรภ์
พักผ่อนอย่างเพียงพอ
ดื่มน้ำวันละ 8-10 แก้ว หรือ 2,000-3,000 มิลลิลิตร
ดูแลรักษาความสะอาดของร่างกายโดยเฉพาะอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
สังเกตอาการผิดปกติ
ระยะคลอด
เน้นการทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกทุกครั้งหลังการขับถ่าย
ระยะหลังคลอด
ป้องกันการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
ป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
ให้คำแนะนำเช่นเดียวกับคำแนะนำเพื่อป้องกันการติดเชื้อในขณะตั้งครรภ์