Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยที่มีแผล - Coggle Diagram

- - - - แผลที่เกิดจํากกํารผ่าตัด เรียกsurgical wound , sterile wound หรือincision wound
      - แผลที่เกิดจากถูกของมีคมตัดเรียก cut woundเช่นแผลจํากโดนมีดฟัน หรือถูกเศษแก้วบาดเป็นต้น
      - แผลที่เกิดจากถูกของมีคมทิ่มแทง เรียก stabwound หรือ peneturatingwound เช่นแผลถูกแทงด้วยมีด หรือแผลจากการเหยียบตะปู เป็นต้น
      - แผลที่เกิดจากโดนระเบิด เรียก explosive wound
      - แผลที่เกิดจากถูกบดขยี้ เรียก crush wound เช่น แผลถูกเครื่องบดนิ้วมือเป็นต้น
    - - แผลลักษณะแห้ง (dry wound)
      - แผลลักษณะเปียกชุ่ม (wet wound)
    - - ประเภทที่ 1 แผลผ่าตัดสะอาดClass I: Clean wound
      - Class II: Clean-contaminated ประเภทที่ 2 แผลสะอาดกึ่งปนเปื้อน
      - Class III: Contaminated ประเภทที่ 3 แผลปนเปื้อน
      - Class IV: Dirty/Infected ประเภทที่ 4 แผลสกปรก/แผลติดเชื้อ
    - - แผลที่เกิดเฉียบพลัน(acute wound) เป็นการเกิดแผล และรักษาให้หายในระยะเวลาอันสั้น
      - แผลเรื้อรัง(chronic wound) เป็นแผลที่เกิดขึ้นเป็นระยะเวลานาน และรักษายาก
      - แผลเนื้อตาย(gangrene wound)เป็นแผลที่เกิดจากการขาดเลี้ยงไปเลี้ยงหรือเลือดมาเลี้ยงไม่เพียงพอ
    - - การรักษาผู้ป่วยศัลยกรรมกระดูกด้วยวิธีการจัดกระดูกให้อยู่นิ่ง(retention) ด้วยการดามกระดูกด้วยเหล็กหรือแผ่นเหล็กและตะปูเกลียว(plate and screw)
      - การรักษาแผลด้วยสุญญากาศ(Negative Pressure Wound Therapy: NPWT)เป็นการรักษาแผลที่มีเนื้อตาย
        
        ลดการบวมของแผลและเนื้อเยื่อใกล้เคียงทันทีที่เปิดเครื่องดูดสุญญากาศ
        
        เพิ่มปริมาณเลือดมาสู่แผล ผลจากแรงระหว่างเนื้อเยื่อแผลกับแผ่นโฟมทำให้เลือดไหลมาสู่แผล
      - แผลท่อระบาย เป็นแผลผ่าตัดซึ่งศัลยแพทย์เจาะผิวหนังเพื่อใส่ท่อระบายของเสียจากการผ่าตัดเป็นท่อระบายระบบปิด
      - แผลท่อหลอดคอ (tracheostomy tube) เป็นแผลท่อระบายที่ศัลยแพทย์ ทำการผ่าตัดเปิดหลอดลม
      - แผลท่อระบายทรวงอก (chest drain) เป็นแผลท่อระบายที่ศัลยแพทย์ทำการเจาะปอด เพื่อใส่ท่อระบายของเสียออกจากปอดในผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพของปอด
      - แผลทวารเทียมหน้าท้อง (colostomy) เป็นแผลท่อระบายที่ศัลยแพทย์ทำผ่าตัดเปิดลำไส้ใหญ่ออกทางหน้าท้อง
- - - - Simple interrupted method
        
        เป็นวิธีการเย็บแผลเพื่อดึงรั้งให้ขอบแผลทั้งสองติดกัน เหมาะสำหรับเย็บบาดแผลผิวหนังทั่วไป
      - Interrupted mattress method
        
        เป็นวิธีการเย็บแผลโดยการตักเข็มเย็บที่ขอบแผลสองครั้ง ใช้ในรายที่ต้องการความแข็งแรงของแผล เหมําะสำหรับเย็บแผลที่ลึกและยาว
    - - เป็นการเย็บแผลแบบ continuous methodแต่ใช้เข็มตรงในการเย็บ และซ่อนวัสดุเย็บแผลไว้ในชั้นใต้ผิวหนัง
  - - - เส้นใยธรรมชาติได้แก่ catgut ทำมาจาก collagen ใน submucosa ของลำไส้แกะหรือวัว
      - เส้นใยสังเคราะห์เช่น polyglycolic acid (dexon)
    - - เส้นใยตามธรรมชาติเช่นไหมเย็บแผล(silk) รําคําถูก ผูกปมง่าย
      - เส้นใยสังเคราะห์เช่น nylon
      - วัสดุที่เย็บเป็นโลหะเช่น ลวดเย็บ (staples) เป็นวัสดุเย็บแผลสำเร็จรูป แต่ต้องมีเครื่องมือสำหรับใส่ลวดเย็บ
- - - - การทำแผลที่ไม่ต้องใช้ความชุ่มชื้นในการหายของแผลใช้ทำแผลสะอาดแผลปิดแผลที่ไม่อักเสบเป็นแผลเล็กไม่มีสารคัดหลั่งมาก
      - การทำแผลผ่าตัดแบบแห้ง (Dry dressing)
        
        เปิดแผลโดยใช้มือ(ใส่ถุงมือ) หยิบผ้ําปิดแผลโดยพับส่วนที่สัมผัสแผลอยู่ด้ํานในทิ้งลงชามรูปไตหรือถุงพลาสติก เป็นต้น
        
        เปิดชุดทำแผล (ตามหลักการของ IC)
        
        หยิบnon-tooth forceps ใช้คีบส่งของsterile ทำหน้าที่เป็น transfer forceps
        
        หยิบtooth forceps ใช้รับของsterile ทำหน้าที่เป็นdressing forceps
        
        หยิบส ําลีชุบ alcohol 70% เช็ดรอบๆ แผลวนจากในออกนอกห่างแผล 1นิ้วเป็นบริเวณกว้ําง 2 นิ้ว
        
        หยิบสำลีชุบ 0.9% NSS เช็ดจากบนลงล่างจนแผลสะอาดแล้วเช็ดด้วยสำลีแห้ง
        
        ทําแผลด้วย antiseptic solutionตํามแผนการรักษา (ถ้ามี)
        
        ปิดแผลด้วยgauze ติดพลาสเตอร์ตามแนวขวางของลำตัวโดยเริ่มติดชิ้นแรกตรงกึ่งกลางของแผลและไล่ขึ้น-ลงตามลำดับ
        
        เก็บอุปกรณ์ ถอดถุงมือ ถอดmask และล้างมือ ทิ้งขยะในถังขยะติดเชื้อทุกครั้ง
    - - การทำแผลที่ต้องใช้ความชุ่มชื้นในการหายของแผล
      - การทำแผลผ่าตัดแบบเปียก (Wet dressing)
        
        เปิดแผลโดยใช้มือ(ใส่ถุงมือ) เปิดชุดทำแผลตามหลัก IC
        
        ทำความสะอาดริมขอบแผลเช่นเดียวกับการทำ dry dressing
        
        ใช้สำลีชุบน้ำเกลือหรือน้ำยาตามแผนการรักษาเช็ดภายในแผลจนสะอาด
        
        ใช้ผ้าgauze ชุบน้ำยา(solution) ใส่ในแผล(packing)เพื่อฆ่าเชื้อและดูดซับสารคัดหลั่งให้ความชุ่มชื้นแก่เนื้อเยื่อ
        
        ปิดแผลด้วยผ้าgauzeและปิดพลาสเตอร์ตามแนวขวางของลำตัว
  - - - ชุดทำแผล (dressing set)
      - สารละลาย(solution)
        
        แอลกอฮอล์ที่นิยมใช้ คือ alcohol 70%
        
        น้ำเกลือล้างแผล(normal saline solution) 0.9% NSS external use
        
        เบตาดีน หรือโปรวิโดน ไอโอดีน(betadine, providone-iodine solution)
      - วัสดุสำหรับปิดแผล
        
        ผ้าก๊อซ (gauze dressing)
        
        ผ้าซับเลือด (abdominal swab)
        
        วายก๊อซ (y-gauze)
        
        วาสลินก๊อซ (vaseline gauze)
        
        ก๊อซเดรน (drain gauze)
        
        transparent filmเป็นพลําสเตอร์กันน้ ําที่มี gauze สำเร็จรูป มีลักษณะเป็นแผ่นฟิล์มโปร่งใส มีรูขนําดเล็กให้อากาศซึมผ่านจากภายนอกเข้าสู่แผลได้
        
        แผ่นเทปผ้าปิดแผล เป็นแผ่นปิดแผลสำเร็จรูป มี gauze และแผ่นเทปพร้อมใช้ เช่น nexcare เป็นต้น
        
        antibacterial gauze dressing เป็น gauze ปิดแผลชุบด้วยพาราฟิน และ ยาปฎิชีวนะฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้
      - วัสดุสำหรับยึดติดผ้าปิดแผล
        
        เมื่อทำแผลเสร็จแล้วต้องทำให้ผ้าปิดแผลอยู่กับที่ วัสดุที่ใช้คือ plasterชนิดธรรมดําเช่น transporeเพรําะง่ําย สะดวก
      - อุปกรณ์อื่น ๆ
        
        กรรไกรตัดไหม (operating scissor)กรรไกรตัดเชื้อเนื้อ (Metzenbaum) ช้อนขูดเนื้อตําย (curette) อุปกรณ์วัดความลึกของแผล (probe)
      - ภาชนะสำชาหรับทิ้งสิ่งสกปรก
  - - - ตรวจสอบคำสั่งการรักษําของแพทย์ทุกครั้งว่ามีจุดประสงค์ให้ตัดไหมทุกอัน (total stitches off) หรือตัดอันเว้นอัน (partial stitches off)
      - เศษไหมที่เย็บแผลส่วนที่มองเห็นเป็นส่วนที่มีการสัมผัสเชื้อแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ตํามผิวหนังในการตัดและดึงไหมออกจึงไม่ควรดึงไหมส่วนที่มองเห็นลอดผ่านใต้ผิวหนัง
      - ขณะตัดไหมหากพบว่ามีขอบแผลแยกให้หยุดทำ และปิดแผลด้วยวัสดุที่ช่วยดึงรั้งให้ขอบแผลติดกัน (sterile strip)
    - - ทำความสะอาดแผลใช้alcohol 70% เช็ดรอบแผล เช็ดรอยพลาสเตอร์ออกด้วยเบนซิน และเช็ดตามด้วยalcohol 70% และน้ำเกลือล้างแผล
      - การตัดไหมที่เย็บแผลชนิดinterrupted method โดยใช้ไหมผูกเป็นปมแยกเป็นอัน ๆ
      - การตัดไหมที่เย็บแผลชนิด interrupted mattress โดยใช้ไหมผูกปมเป็นอัน ๆ ชนิดสองชั้น
      - การตัดไหมที่เย็บแผลแบบต่อเนื่อง continuous method ให้ตัดไหมส่วนที่อยู่ชิดผิวหนังด้านตรงกันข้ามกับปมที่ผูกอันแรกและอันถัดไปด้านเดิม
      - กรณีที่ใช้ลวดเย็บเป็นวัสดุเย็บแผล ทำความสะอาดแผลผ่าตัดตามปกติ การตัดลวดเย็บแผลต้องใช้เครื่องมือตัด เรียกว่ํา “removal staple”
      - ภายหลังตัดไหมครบทุกเส้นแล้ว เช็ดแผลด้วย normal saline 0.9% และเช็ดให้แห้งอีกครั้ง
- - - - ปัจจัยภายในร่างกาย
        
        อายุ
        
        ภาวะโภชนาการ
        
        ยาที่ได้รับกํารักษา
        
        การผ่าตัด
      - 2.ปัจจัยภายนอกร่างกาย
        
        แรงกด
        
        แรงเสียดทาน
        
        แรงเฉือน
        
        ความชื้น
    - - ระดับที่1 ผิวหนังแดงไม่มีการฉีกขาดของผิวหนังและไม่จางหายไปภายใน 30 นําที
      - ระดับที่ 2 ผิวหนังแดงเริ่มมีแผลเล็กๆ มีหนังแท้ถูกทำลายฉีกขาดเป็นแผลตื้น มีรอยแดงบริเวณเนื้อเยื่อรอบๆ และเริ่มมีสารคัดหลั่งจํากแผล
      - ระดับที่3แผลลึกถึงชั้นไขมัน(subcutaneous)แต่ยังไม่ถึงชั้นกล้ามเนื้อ (muscle) มีรอยแผลลึก มีสิ่งขับหลั่งจากแผล เริ่มมีกลิ่นเหม็นยังไม่มีเนื้อตาย (necrosis tissue)
      - ระดับที่ 4แผลลึกเป็นโพรงถึงกล้ามเนื้อ กระดูก และเยื่อหุ้มข้อ พบมีเนื้อตาย
- - - - การประเมินสภาพร่างกายและจิตใจ ความรุนแรงของโรค
      - ประเมินระดับคะแนนความเจ็บปวด
      - ประเมินความวิตกกังวลจากการผ่าตัดและพยาธิสภาพของโรค