Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

*บทที่ 6 ยาแก้ปวด ลดไข้ และยาต้านการอักเสบ ( Analgesic,antipyretic and…

- - - - Morphine sulfate
        
        • เป็นยาแก้ปวดที่เข้าสารเสพติดตัวแรก (Prototype opioid analgesic)
        
        • ใช้ในการแก้ปวดชนิดรุนแรง
        
        • การฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำจะต้องเจือจางด้วยNSS หรอ5DW และpush ช้าๆ
        
        ขนาดและวิธีการบริหารยาโดยทั่วไป
        
        • รับประทาน:
        
        ▪ Capsules (sustained-release pellets)
        
        ▪ Tablets (sustained-release) : ต้องกลืนทั้งเม็ดห้าม บด แบ่ง เคี้ยว หรือทำให้เม็ดยาแตก
        
        ยาฉีด:
      - Pethidine
        
        • ขนาดยา 50 mg/ml ในการฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ ต้องทำการเจือจางยาก่อนและ push ช้าๆ
        
        • ใช้ยา Naloxone ในการแก้พิษ
        
        • ไม่ควรใช้ในหญิงมีครรภ์
        
        สรรพคุณหรือข้อบ่งใช้
        
        • ใช้บรรเทาอาการปวดปานกลางถึงปวดรุนแรง
        
        • ใช้ร่วมกับยาระงับความรู้สึกเพื่อการผ่าตัดหรือการทำหัตถการที่ก่อให้เกิดความปวด
        
        ขนาดการใช้และวิธีการใช้
        
        • ผู้ใหญ่: ฉีดเข้ากล้ามเนื้อหรือเข้าชั้นใต้ผิวหนัง 25-100 มิลลิกรัม ทุก 3-4 ชั่วโมง
        
        • เด็ก : ฉีดเข้ากล้ามเนื้อหรือเข้าชั้นใต้ผิวหนัง 0.5-2 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ให้ยาทุก 3-4 ชั่วโมง โดยไม่เกิน 100 มิลลิกรัมต่อครั้ง
        
        การได้รับยาเกินขนาด
        
        อาการแสดง ง่วงซึม รูม่านตาหดเล็ก เวียนศีรษะ มึนงง สับสน กังวล ชัก ไม่รู้สึกตัว ผิวหนังเย็นชื้น ฯลฯ เป็นต้น
        
        การรักษา ให้การรักษาตามอาการร่วมกับให้ specific antidote โดยให้สารต้านฤทธิ์opioid ได้แก่ naloxone ทางหลอดเลือดดำ
      - Methadone
        
        • methadone เป็นยาในกลุ่ม opioid agonist ออกฤทธิ์โดยจับกับmu (µ) receptors เป็นหลัก ที่บริเวณสมองและไขสันหลัง มีผลบรรเทาอาการปวด และ ทำให้เกิดอารมณ์เคลิ้มสุขได้
        
        สรรพคุณหรือข้อบ่งใช้
        
        • ใช้รักษาอาการขาดยา หรือ สำหรับการให้ methadone ระยะยาว ในผู้ป่วยเสพติดยาประเภทฝิ่น เช่น เฮโรอีน หรือยาที่ออกฤทธิ์คล้ายมอร์ฟีน
        
        • มีฤทธิ์แก้ปวดได้เท่ากับมอร์ฟีนแต่ฤทธิ์อยู่ได้นานกว่า
        
        เกิดการดื้อยา ติดยาและถอนยา ได้น้อยกว่า morphine
      - :red_flag: ยาแก้ปวดชนิดเสพติดอย่างอ่อน
        (Weak opioid analgesics)
        
        Codeine sulfate
        
        Tramadol
      - Fentanyl
        
        • ใช้ในการแก้ปวดรุนแรง หรือใช้ในการป้องกันภาวะเจ็บเค้นหน้าอก
        
        • ระวังการใช้ในเด็กและผู้สูงอาย
        
        สรรพคุณหรือข้อบ่งใช้
        
        ใช้บรรเทาอาการปวดปานกลางถึงรุนแรง เนื่องจากผู้ป่วยบางรายแพ้ยา morphine
        
        ใช้ร่วมกับยาระงับความรู้สึกเพื่อการผ่าตัด
        
        ใช้บรรเทาอาการปวดหลังผ่าตัดหรือการทำหัตถการที่ก่อให้เกิดความปวด
  - - - NSAID ย่อมาจากค าว่า Nonsteroidal anti-inflammatory drugหมายถึง ยาต้านการอักเสบชนิดที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ เป็นยากลุ่มที่ใช้เป็นยาแก้ปวดได้ดี
      - ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ ออกฤทธิ์ต้านการอักเสบได้ โดยไปหยุดยั้งการสร้างสารที่เป็นสื่อกลางในการกระตุ้นให้เกิดการอักเสบ ตัวที่ส าคัญคือ พรอสตาแกลนดิน (Prostaglandin)
      - NSAIDs
        
        Non-selective COX 2 Inh.
        
        Carboxylic acids
        
        Salicylic acid
        
        Acetic acid
        
        Fenamic acid
        
        Propionic acid
        
        Enolic acid
        
        pyrazolone
        
        oxicam
        
        Selective COX 2 Inh.
        
        Specific COX 2 Inh
      - โรคใดบ้างที่นิยมรักษาด้วย NSAID
        
        โรคข้ออักเสบรูห์มาตอยด์
        
        โรคข้อเสื่อม
        
        โรคไขสันหลังอักเสบ
        
        โรคเก๊าท์
      - อาการข้างเคียงของ NSAID เป็นอย่างไร
        
        :warning: อาการข้างเคียงจากการใช้ยา ที่พบบ่อยมากในการใช้ยาในกลุ่มนี้ คือ อาการข้างเคียงที่เกิดกับกระเพาะอาหารและลำไส้ อาการที่ปรากฏจะมีตั้งแต่ ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน แสบท้อง อาหารไม่ย่อย จนถึงแผลในกระเพาะอาหาร และล าไส้ บางรายอาจพบอาการท้องผูก หรือท้องเสียได้
- - - - 1.ชนิดกิน เด็กให้กินชนิดน้ำเชื่อม (120 มก.ต่อช้อนชา) หรือยาเม็ด (500 มก.) ให้ตามอายุ ดังนี้ ขนาดยา 10-15 mg/kg/dose ทุก 4-6 ชั่วโมง ผู้ใหญ่ ครั้งละ 1-2 เม็ด (500 มก.) ถ้าไม่หายให้ซ้ าได้ทุก 4-6 ชั่วโมง ควรกินเฉพาะเวลามีอาการ
      - 2. ชนิดฉีด ให้ฉีดเข้ากล้ามผู้ใหญ่ ครั้งละ 1/2 - 1 หลอดเด็ก ครั้งละ 1/4 - 1/2 หลอด ควรใช้เฉพาะในรายที่อาเจียน กินไม่ได้
  - - - • ห้ามใช้ยากับหญิงตั้งครรภ์และหญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
      - • ห้ามใช้ยากับเด็กทารก
      - • ห้ามใช้ยากับผู้ที่ป่วยที่เป็นแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้
      - • ห้ามใช้ยากับผู้ที่เป็นโรคไข้เลือดออก หรือผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะตกเลือด
      - • ระวังการใช้ยาในผู้ป่วยโรคไตชนิดไตวายเรื้อรัง(Chronic Renal Insufficiency)
      - • ระวังการใช้ยากับผู้ป่วยด้วยโรคตับ*
      - • ระวังการใช้ยากับผู้ที่มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ
      - • การใช้ยาในเด็กต้องได้รับคำแนะนำจากแพทย์เท่านั้น
  - - - • ท าให้กระเพาะอักเสบ
      - • ไตท างานลดลง
      - • เลือดออกง่ายเนื่องจากต้านการแข้งตัวของเลือด
      - • ต้องระมัดระวังหรือไม่ใช้เลยในรายที่มีอาการขาดน้ าเพราะส่งผลให้ไตวายได้
      - • มีโอกาสเป็นไข้เลือดออกจากการใช้ยา
  - - - • Hydrocortisone , Prednisolone ,Triamcinolone
      - • Fluocinolone, Betamethasone ,Clobetasol
      - • Desoximetasone, Prednicarbate, Mometasone
      - • Beclomethasone, Budesonide ,Dexamethasone
      - • ถ้าสังเกตจากชื่อยาจะเห็นว่า มักลงท้ายด้วย -one หรือ -ol เสมอยกเว้นบางตัว
    - - • โรคทางเดินอาหาร
      - • โรคมะเร็งในโรค Lymphoblastic Leukemia มะเร็งเต้านม
      - • ภาวะแคลเซียมในเลือดสูง โรคโลหิตจางImmunohemolytic anemia
      - • การปลูกถ่ายอวัยวะ
    - - • ความดันในลูกตาเพิ่มทำให้เป็นต้อหิน เลนส์กระจกตาขุ่น เกิดต้อกระจก
      - • ภาวะไขมันในเลือดสูง ภาวะนํ้าตาลในเลือดสูงอารมณ์และพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงง่าย
      - • คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ทางเดินอาหารระคายเคือง เกิดแผลในกระเพาะอาหาร
- - - - - Antacid
      - - H2 antagonist
      - - PPI
      - - Cytoprotective
      - - Antispasmodic
      - - Prokinetic agent
    - - - Adsorbent
      - - Antibiotic
      - - Antispasmodic
    - - - Laxative