Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่6 การพยาบาลผู้ป่วยที่มีแผล - Coggle Diagram

- - - - Clean - contaminated แผลสะอาดกึ่งปนเปื้อน
        
        มีการผ่าตัดผ่านระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร ท่อน้ำดี อวัยวะสืบพันธุ์ และช่อง oropharynx ที่ควบคุมการเกิดปนเปื้อนได้ขณะทำผ่าตัด
      - Contaminated แผลปนเปื้อน
        
        ลักษณะแผลเปิด แผลสด แผลจาการได้รับอุบัติเหตุ ปนเปื้อนสารคัดหลั่งระบบทางเดินอาหาร มีการอักเสบเฉียบพลัน
      - Clean wound แผลผ่าตัดสะอาด
        
        เป็นแผลไม่มีการติดเชื้อ ไม่อักเสบ ไม่มีการแทงทะลุ/ฉีกขาด เป็นแผลชนิดปิด
      - Dirty/Infected แผลสกปรก/แผลติดเชื้อ
        
        ลักษณะแผลเก่า แผลมีเนื้อตาย มีการติดเชื้อมาก่อน กระดูกหักเกิน6ชั่วโมง
    - - แผลเรื้อรัง
        
        รักษาระยะเวลานาน ยาก มีอาการแทรกซ้อน
      - แผลเนื้อตาย
        
        เกิดจากการขาดเลือดไปเลี้ยง/เลี้ยงไม่พอ
      - แผลที่เกิดขึ้นเฉียบพลัน
        
        รักษาระยะสั้น
    - - แผลลักษณะแห้ง (dry wound)
        
        ลักษณะของแผลมีขอบแผลติดกัน ไม่มีสารคัดหลั่ง
      - แผลลักษณะเปียกชุ่ม(wet wound)
        
        ลักษณะของขอบแผลไม่ติดกัน ขอบแผลกว้าง มีสารคัดหลั่ง
    - - แผลท่อระบาย
      - แผลท่อหลอดคอ(tracheostomy tube)
      - การรักษาแผลด้วยสูญญากาศ
      - แผลท่อระบายทรวงอก(chest drain)
      - รักษาผู้ป่วยศัลยกรรมกระดูกด้วยวิธีการจัดกระดูกให้อยู่นิ่ง
      - แผลทวารเทียมหน้าท้อง(colostomy)
    - - ถูกยิง
        
        gunshot wound
      - ขอบแผลขาดกะรุ่งกะริ่ง
        
        lacerated wound
      - การกระแทกด้วยวัตถุลักษณะมน
        
        traumatic wound
      - ถูไถถลอก
        
        abrasion wound
      - ถูกบดขยี้
        
        crush wound
      - การติดเชื้อมีหนอง
        
        infected wound
      - โดนระเบิด
        
        explosive wound
      - การตัดอวัยวะบางส่วน
        
        stump wound
      - ถูกของมีคมทิ่มแทง
        
        stab wound / peneturating wound
      - การกดทับ
        
        pressure sore , bedsore , decubitus ulcer, pressure injury
      - ถูกของมีคมตัด
        
        cut wound
      - เกิดจาการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพและเคมี
        
        จากไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
        
        จากสารเคมีที่เป็นด่าง
        
        จากสารเคมีที่เป็นกรด
        
        จากถูกความเย็นจัด
        
        จากไฟฟ้าซ็อต
        
        จากรังสี
      - การผ่าตัด
        
        surgical wound,sterile wound , incision wound
      - การปลูกผิวหนัง
  - - - การได้รับอันตรายและอาการบวม(trauma and edema)
      - การติดเชื้อ(Infection)
      - ภาวะแวดล้อมแห้ง(dry environment)
      - ภาวะเนื้อตาย (necrosis)
        
        eschar
        
        ลักษณะเหนียว หนา คล้ายหนังสัตว์สีดำ
        
        slough
        
        ลักษณะเปียก สีเหลือง เหนียว หลวมยืดหยุ่นปกคลุมแผล
      - แรงกด(pressure)
      - ความไม่สุขสบาย (Incontinence)
    - - น้ำในร่างกาย (body fluid)
      - การไหลเวียนของโลหิตบกพร่อง(vascular insuffciencies)
      - โรคเรื้อรัง(chronic disease)
      - ภาวะกดภูมิคุ้มกันและรังสีรักษา (immunosuppression and radiation therapy)
      - อายุ (age)
      - ภาวะโภชนาการ(nutritionnal status)
- - - - เกิด fibroblast ที่แผล มีเนื้อเยื่อเกิดใหม่
      - macrophage สร้าง growth factor จำเป็นต่อการสร้าง fibroblast และกระบวนการสร้างหลอดเลือด
    - - fibroblast เปลี่ยนเป็น myofibroblast
        
        มีความแข็งแรงเพิ่มมากขึ้นกว่า
    - - platelets จะหลั่งสาร thrombokinase ,thromboplastin
        
        prothrombon กลายเป็น thrombin ทำให้fibrinogen กลายเป็น fibrin
        
        เกิดเป็นลิ่มเลือดทำให้เลือดหยุด
  - - - เป็นแผลขนาดใหญ่ที่เนื้อเยื่อถูกทำลาย สูญเสียเนื้อเยื่อบางส่วน
      - แผลกดทับ แผลไฟไหม้
    - - เป็นแผลชนิดเดียวกับแผลทุติยภูมิ รักษาโดยการทำแผลจนมีเนื้อเยื่อใหม่ปกคลุมสีแดงสด
    - - เป็นแผลที่ผิวหนังมีการสูญเสียเนื้อเยื่อเพียงเล็กน้อย/แผลสะอาด
  - - - Simple interrupted method
        
        การเย็บแผลเพื่อดึงรั้งให้ขอบแผลทั้งสองติดกัน
        
        เหมาะสำหรับเย็บบาดแผลผิวหนังทั่วไป
      - Intrerupted mattress method
        
        เย็บแผลโดยการตักเข็มเย็บที่ขอบแผลสองครั้ง
        
        เหมาะสำหรับเย็บแผลที่ลึก ยาว
    - - เย็บแบบ continuous method แต่ใช้เข็มตรงในการเย็บและซ่อนวัสดุเย็บแผลไว้ในชั้นใต้ผิวหนัง
      - เหมาะสำหรับการเย็บด้านศัลยกรรมตกแต่งเพื่อความสวยงาม
        
        วัสดุที่ใช้เย็บเป็นชนิดละลายได้เองจึงมีโอกาสเป็นแผลน้อย
    - - เป็นการเย็บแผลแบบต่อเนื่องตลอดความยาวของแผล ไม่มีการตัดจนกว่าจะเสร็จสิ้นการเย็บแผล
    - - เย็บรั้งแผลเข้าหากันเพื่อพยุงในกรณีที่มีชั้นไขมันหน้าท้องหนา/ แผลตึงมาก
      - วัสดุมี่นิยมใช้ nylon , steel wire , linen
    - - วัสดุที่ละลายเองได้(Absorbable sutures)
        
        เส้นใยธรรมชาติ
        
        catgut ทำจากcollagen ใน submucosaของลำไส้แกะ/วัว
        
        ยุ่ยสลาย4-5วัน หมดไป2อาทิตย์
        
        เส้นใยสังเคราะห์
        
        polyglycolic acid , polyglycan , polydioxanone(PDS)
        
        ละลายเร็ว5-10วัน/ช้า 10-20วัน
      - วัสดุที่ไม่ละลายเอง(Non-Absorbable sutures)
        
        เส้นใยสังเคราะห์
        
        nylon
        
        วัสดุที่เย็บเป็นโลหะ
        
        ลวดเย็บ
        
        เส้นใยตามธรรมชาติ
        
        ไหมเบ็บแผล
- - - - หยิบ tooth forceps ใช้รับของ sterile ทำหน้าที่เป็น dressing forceps
      - หยิบสำลีชุบแอลกอฮอล์เช็ดรอบๆ
      - หยิบnon-tooth forceps ใช้คีบส่งของ sterile
      - หยิบสำลีชุบ0.9%NSSเช็ดบนลงล่าง
      - เปิดชุดทำแผล
      - ทาแผลด้วย antiseptic solution
      - เปิดแผลโดยใช้มือ หยิบผ้าปิดแผลโดยพับส่วนที่สัมผัสแผลอยู่ด้านในทิ้งลงชามรูปไต
      - ปิดแผลด้วย gauze ติดพลาสเตอร์ตามแนวขวางของลำตัว
      - เก็บอุปกรณ์ ถอดถุงมือ ถอดแมส ล้างมือ
    - - ทำความสะอาดริมขอบแผล
      - ใช้สำลีชุบน้ำเกลือ/น้ำยาเช็ดภายในแผลจนสะอาด
      - เปิดผ้าปิดแผลด้วย tooth forceps
      - ปิดแผลด้วยผ้า gauze ปิดพลาสเตอร์ตามแนวขวางของลำตัว
      - เปิดแผลโดยใช้มือ หยิบผ้าปิดแผลโดยพับส่วนที่สัมผัสแผลอยู่ด้านในทิ้งลงชามรูปไต
      - ใช้ผ้า gauze ชุบน้ำยาใส่แผล เพื่อฆ่าเชื้อดูดสารคัดหลั่งให้ความชุ่มชื่น
    - - ใช้สำลีชุบแอลกอฮอล์ 70% เช็ดท่อระบายจากเหนือแผลออกมาด้านปลายท่อ
      - กรณี Penrose drain และแพทย์มีแผนการรักษาให้ตัดท่อยางให้สั้น
      - ใช้สำลีชุบNSS เช็ดตรงกลางแผลท่อระบาย
      - พับครึ่งผ้าgauze วางสองข้างของท่อระบายแล้ววางผ้าgauze ปิดทับท่อระบายอีกชั้น
      - ใช้non-tooth forceps หยิบสำชุบแอลกอฮอล์70% tooth forceps เช็ดผิวหนังรอบท่อระบาย
      - หลังจากทำแผลเสร็จจัดท่าให้ผู้ป่วยสุขสบาย
      - การเตรียมเครื่องใช้ในการทำแผล
  - - - วัสดุที่ใช้ plaster ชนิดธรรมดา
        
        transpore
    - - กรรไกรตัดไหม ,กรรไกรตัดเชื้อเนื้อ
    - - ชามรูปไต ถุงพลาสติก
    - - ชุดทำแผล
      - สารละลาย
        
        น้ำเกลือล้างแผล
        
        เบตาดีน
        
        แอลกอฮอล์
  - - - ตัดไหมส่วนที่อยู่ชิดผิวหนังด้านตรงข้ามกับปมที่ผูกอันแรกและอันถัดไปด้ามเดิม
    - - ตัดไหมส่วนที่มองเห็นและอยู่ชิดผิวหนังมากที่สุด
    - - ใช้tooth forceps จับชายไหมดึงให้ตึงสอดกรรไกรตัดไหมในแนวราบแล้วดึงไหมในลักษณะดึงเข้าหาแผลเพื่อป้องการแผลแยก
    - - ใช้เครื่องตัดคือ removal staple
  - - - การทำแผลโดยไม่ต้องการความชุ่มชื่นในการหายแผลสะอาด
      - แผลปิด แผลที่ไม่อักเสบ
    - - การทำแผลที่ต้องใช้ความชุ่มชื่นในการหายของแผล
      - ทำแผลเปิด อักเสบติดเชื้อ มีสารคัดหลั่งมาก
- - - - เป็นม้วนกลม ชนิดที่ไม่ยืด และชนิดยืด
    - - ผ้ามีรูปร่างแตกต่างกันไป เช่น ผ้าพันท้องหลายทาง
    - - ทำด้วยผ่าเนื้อละเอียดไม่ระคายเคืองต่อผิวหนัง
  - - - หลักการพัน
        
        ตั้งต้นและจบผ้าพันรอบทุกครั้งเพื่อไม่ให้ผ้าหลุด
        
        ต้องระวังไม่ให้ตำแหน่งที่เริ่มหรือจบผ้าไม่ตรงกับบริเวณที่เป็นแผล
        
        พันผ้าจากส่วนเล็กไปส่วนใหญ่ พันเข้าหาผู้ป่วย
    - - การพันผ้าแบบเกลียวพับกลับ
        
        ใช้พันเมื่อต้องการความอบอุ่นหรือต้องการแรงกด
      - การพันเป็นรูปเลข8
        
        เหมาะสำหรับพ้นบริเวณข้อพับ
      - การพันแบบเกลียว
        
        เหมาะสำหรับพันอวัยวะที่มีรูปทรงกระบอก
      - การพันแบบกลับไปกลับมา
        
        เหมาะสำหรับพันเพื่อยึดผ้าปิดแผลที่ศีรษะ /ถูกตัดแขนขา
        
        เพื่อบรรเทาอาการบวม ทำให้คงรูปทรงเดิมเตรียมต่อแขนขา
      - การพันแบบวงกลม
        
        เหมาะสำหรับพันอวัยวะที่มีรูปทรงกระบอก
    - - ขนาดผ้าที่ใช้ขึ้นอยุ่กับขนาดของตัวผู้ป่วยและอวัยวะที่จะพัน
- - - - ผิวหนังแดงเริ่มมีแผลเล็กๆ หนังแท้ถูกทำลายให้ฉีดขาด
      - เริ่มมีสารคัดหลั่ง
    - - แผลลึกถึงชั้นไขมัน แต่ไม่ถึงชั้นกล้ามเนื้อ
      - สารคัดหลั่งจากแผล มีกลิ่นเหม็น ไม่มีเนื้อตาย
    - - ผิวหนังแรงไม่มีการฉีกขาดของผิวหนัง ไม่จางหายภายใน30นาที
    - - แผลลึก เป็ฯโพรงถึงกล้ามเนื้อ กระดูก เยื่อหุ้มข้อ มีเนื้อตาย
  - - - มีไข้สูง เหงื่อออกมาก
      - ความรู้สึกตัวลดลง
      - ไม่สามารถควบคุมการขับถ่ายได้
      - มีภาวะพร่องโภชนาการ
      - ได้รับยาแก้ปวด ยาระงับชัก ยา steroid
      - การผ่าตัดนานกว่า3ชัวโมง
      - การใส่อุปกรณืทางการแพทย์ที่เป็นเหตุให้ผู้ป่วยเคลื่อนไหวลดลง
    - - การดุแลและคำแนะนำเรื่องยาที่ใช้ในการรักษา
      - การดูแลและคำแนะนำสำหรับผู้ป่วยที่ต้องใช้อุปกรณ์
      - การดูแลและคำแนะนำเรื่องอาหารและโภชนาการ
      - การดุแลช่วยเหลือผุ้ป่วยที่มีปัญหาการขับถ่ายปัสสาวะ/อุจจาระ
      - ให้การดูแลช่วยเหลือและคำแนะนำทั่วไป
  - - - แรงเสียดทาน
      - แรงเฉือน
      - แรงกด
      - ความชื้น
    - - ภาวะโภชนาการ
      - ยาที่ได้รับการรักษา
      - อายุ
      - การผ่าตัด