Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3 ตอนที่ 4 การตรวจช่องท้องและอวัยวะสืบพันธ์ุ - Coggle Diagram
บทที่ 3 ตอนที่ 4 การตรวจช่องท้องและอวัยวะสืบพันธ์ุ
การตรวจท้อง (Abdomen)
การตรวจชองท้อง การดูโดยทั่วไปมีการแบ่งหน้าท้อง ออกเป็นส่วนต่างๆใชการแบ่งหน้าท้องออกเป็น 4 สวน
Right lower quadrant (RLQ) คือ สวนลางขวา
Right upper quadrant (RUQ) คือ สวนบนขวา
Left upper quadrant (RUQ) คือ สวนบนซาย
Left lower quadrant (LLQ) คือ ส่วนล่างซ้าย
การตรวจท้อง นิยมแบ่งออกเป็น 9 ส่วน เพื่อเป็นประโยชน์ในการวินิจฉัยอวัยวะภายในช่องท้องและบรรยายสภาพที่ตรวจพบ
การแบ่งท้องออกเป็น 9 ส่วน เกิดจากการลากเส้นสมมติ 4 เส้นเส้นขวางล่าตัว ที่ลากผ่านส่วนต่่าที่สุดของชายโครงด้านหน้าเส้นขวางล่าตัวที่ลากผ่านของของ iliac crestเส้นดิ่งที่ลากต่อเนื่องมาจาก mid clavicular line ซ้ายจนถึงขาหนีบเส้นดิ่งที่ลากต่อเนื่องมาจาก mid clavicular line ขวาจนถึงขาหนีบ
Inguinal region ซ้าย
Hypogastrium หรือ Suprapubic region
Inguinal region ขวา
Lumbar region ซ้าย
Umbilical area
Lumbar region ขวา
Hypochondrium ซ้าย
Epigastrium
Hypochondrium ขวา
เทคนิคในการตรวจท้อง คือ การเคาะ และการคล่า
การดู ดูรูปร่างลักษณะท้องว่าปกติ สมมาตรกันหรือไม่หรือท้องโตหรือท้องแฟบ โดยอาจมองจากด้านปลายเท้าของผู้รับบริการ
การฟังหูฟัง ใช้ฟังเสียงส่วนต่างๆของร่างกาย มีทั้งชนิด Acoustic stethoscope และ
fetoscope ซึ่ง fetoscope จะใช้ฟังเสียงทารกในครรภ์
3.เคาะ จะช่วยบ่งบอกลักษณะอวัยวะที่อยู่ในช่องท้อง และเป็นการช่วยตรวจสอบว่าท้องโตที่เห็นได้จากการดูนั้นเกิดจากมีอากาศ สารน้่า หรือก้อนในช่องท้อง
การคล่า
•การคล่าตื้นการคล่าเบา (lightpalpable หรือ superficialpalpable เป็นการคล่าผนังหน้าท้องและกล้ามเนื้อหน้าท้อง ให้เริ่มบริเวณที่ไกลจากส่วนที่ผู้รับบริการให้ประวัติว่าเจ็บมากที่สุด
•คล่าลึกหรือคล่าสองมือ (deeppalpable หรือ bimanualpalpable)
อุปกรณ์ที่ใช้การตรวจส่วนท้อง
หูฟัง (stethoscope)
ถุงมือสะอาด
สายวัด
ผ้าคลุม
การตรวจอวัยวะสืบพันธุ์
พยาบาลจะตรวจเมือมีปัญหา หรือคาดว่าจะมี
พยาธิสภาพที่ส่วนนั้น
เทคนิคที่ใช้ คือ การดูและการคล่า ควรสวมถุงมือเพื่อป้องกันการปนเปื้อน และตรวจเฉพาะภายนอก
การตรวจอวัยวะสืบพันธุ์ชาย ให้สังเกตขนบริเวณหัวเหน่า ผิวหนังบริเวณนี้ ตรวจองคชาต
หนังหุ้มปลาย รูเปิดท่อปัสสาวะ ลูกอัณฑะ คล่าว่าอัณฑะอยู่ในถุงทั้งสองข้างหรือไม่ และ
ขนาดปกติหรือไม่ คล่าหาก้อนที่ผิดปกติหรือบริเวณกดเจ็บ
การตรวจอวัยวะสืบพันธุ์หญิง ให้ผู้รับบริการถ่ายปัสสาวะก่อน จัดท่าให้นอนหงาย งอ
สะโพก และเข่า สังเกตการพัฒนาของอวัยวะสืบพันธุ์ การกระจายของขน ผิวหนัง labia
maiora และ minorg ช่องคลอดและฝีเย็บ ตรวจ clitoris และรูเปิดท่อปัสสาวะว่ามี
การอักเสบ มีสิ่งคัดหลั่งหรือไม่ สังเกต ก้อน แผล หรือรอยโรคต่างๆ
การตรวจทวารหนัก
ใช้เทคนิค การดูและการคล่า อุปกรณ์ วาสลินหรือ K-Y jelly
และถุงมือ
สถานที่ตรวจ มิดชิด ปิดม่าน ควรมีบุคคลที่ 3 อยู่ด้วยเสมอ
จัดท่า นอนคว่่าเข่างอชิดอก หรือนอนตะแคงซ้าย เข่าและหลังงอ ให้ส่วนก้นอยู่ชิด
ขอบเตียง คลุมผ้าและเปิดเฉพาะส่วนทวารหนักและบริเวณโดยรอบที่จะตรวจเท่านั้น
การคล่า จะตรวจเมื่อผู้รับบริการมีปัญหา และต้องท่าด้วยความระมัดระวัง สวมถุงมือ และหล่อลื่นนิ้วมือด้วยวาสลินก่อนคล่า
การตรวจทวารหนักในผู้สูงอายุ
ต้องสังเกต การมีอุจจาระอัดแน่น
การโตของต่อมลูกหมากในผู้สูงอายุชายอาจพบการหย่อนตัวของกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนัก ซึ่งเป็นเหตุท่าให้กลั้น
อุจจาระไม่ได้ เกิดการถ่ายอุจจาระที่กระปริดกระปรอย
การคล่าต่อมลูกหมาก
ภาวะปกติ ไม่มีรอยแผล รอยเกา รอยอักเสบ รอยโรค ก้อน ถุงน้่ากล้ามเนื้อมีความตึงตัว
ต่อมลูกหมากปกติลักษณะนุ่ม ไม่โต ไม่เจ็บ
ภาวะผิดปกติ มีแผล รอยเกา รอยอักเสบ มีการฉีกขาดเป็นร่อง (fissure)มีริดสีดวง
ทวาร (hemorrhoid) และฝี ถุงน้่าฝี มีก้อน มีอวัยวะยื่นโผล่ กล้ามเนื้อหูรุดทอง ต่อม
ลูกหมากโตและมีความผิดปกติ
