Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Gastrointestinal problems - Coggle Diagram
Gastrointestinal problems
การซักประวัติ
COLDSPA
characteristic ลักษณะปวด ปวดท้องอย่างไร
visceral pain ปวดหน่วงๆ ตื้อๆ ไม่ชัดเจน
somatic pain ปวดเฉีบพลันรุนแรง บอกตำแหน่งได้
referred pain ปวดไกลจากบริเวณที่มีอาการ
Onset : เกิดขึ้นตอนไหน
Location : บริเวณที่เจ็บ
Duration : ระยะเวลาที่ปวด เกิดและห่างกันเท่าไหร่
Severity : ความรุนแรงของการเจ็บปวด
Pattern : อะไรที่ทำให้ดีหรือแย่ลง
Associated factor : อาการอื่นๆ ที่เกิดร่วม
การตรวจร่างกาย
ดู Inspection ท้องโป่งตึง , บวม ปลายมือปลายเท้าซีด
การฟัง Auscultation ฟัง bowel sound
การเคาะ Percussion
การคลำ Palpation คลำบริเวณที่ไม่เจ็บก่อน
ตรวจ Lab
CBC
LFT : liver enzyme, serum birilubin
HBsAg เพื่อตรวจหา viral hepatitis
serum amylase, serum lipase
UA : WBC,RBC
Stool examination
Electrolyte
Beta-HCG
X-ray
Ultrasonography
Chest X-Ray
Esophagogastroduodenoscopy (EGD)
ยา
1.ยาลดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อหน้าท้อง hyoscine bultylbromide (buscopan) 1 tab oral 3-5 ครั้ง/วัน
2.ยาลดกรด ในกระเพาะอาหาร Antacid และลดฤทธื์ของ pepsin โดยเพิ่ม pH ในกระเพาะอาหาร Aluminium+magnesium hydroxyl 1-2 rabs หรือ 1-2 ช้อนโต๊ะ tid/qid 1 hr. pc หรือ prn.
3.ยาขับลม บรรเทาอากรท้องอืด simethicone (80mg) 1-2 tab oral tid
4.ยารักษาแผลในกระเพาะอาหาร ยับยั้งการสร้างกรด rantidine,omeprazole
5.ยาบรรเทาอาการคลื่นไส้ domperidone
6.ยาระบาย laxative
7.ยารักษาภาวะท้องเดิน ORS
8.สารน้ำและอิเล็กโทรไลท์ เพื่อทดแทนและป้องกันการเสียสมดุลย์
กลุ่มอาการปวดท้อง (abdominal pain)
ด้านศัลยกรรม
การอักเสบ,อุดตัน,การทะลุของอวัยวะ
ด้านอายุรกรรม
ความผิดปกติของหัวใจ,เกี่ยวกับทางเดินอาหาร,ทางเดินปัสสาวะ
ด้านสูตินรีเวช
Ectopic pregnancy, ovarian cyst,PID,endometriosis
โรคที่พบบ่อยในผู้ป่วยปวดท้อง
สาเหตุเกี่ยวกับโรคหัวใจ
แผลในกระเพาะอาหาร
โรคกระเพาะอาหารอักเสบ
ถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน
ไส้ติ่งอักเสบ
โรคตับอ่อนอักเสบ
เยื่อบุช่องท้องอักเสบ
โรคกรดไหลย้อน
โรคลำไส้อุดตัน
โรคที่มากับอาการท้องเดิน
1.อุจจาระร่วงจากการติดเชื้อรัส
2.กลุ่มอาการลำไส้ไวต่อสิ่งเร้า
3.โรคบิด
บิดไม่มีตัว Shigellosis
บิดมีตัว Ambiasis
4.อาหารเป็นพิษ
ท้องผูก
กลั้นถ่าย
การรับประทานอาหาร/ออกกำลังกาย
การมีครรภ์
โรคของลำไส้และทวารหนัก
โรคทางจิตเวช
ยาลดกรด
การตรวจร่างกาย
ตรวจท้องฟัง Bowel sound
คลำดูการกดเจ็บ
คลำหาก้อนอุจจาระ
โรคริดสีดวงทวาร
1.โรคริดสีดวงทวารภายใน
2.ริดสีดวงทวารภายนอก
การดูแลเบื้องต้น
1.shock ให้ IV fluid ได้แก่ 0.9% NSS,ringer's lactate
2.ปวดเกร็งเป็นพักๆ ให้ยารักษายดลดการหดเกร็ง
3.กรณีปวดท้องบริเวณลิ้นปี่ร่วมกับปวดจุกแน่นลิ้นปี่ Ranitidine
4.ปวดท้องน้อยร่วมกับอาการปัสสาวะกระปริบกระปรอย
5.ดูแลผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดออกในระบบทางเดินอาหารส่วนต้น
6.พิจารณาส่งต่อ เพื่อสลายนืาวด้วยเครื่องสลายนิ่ว
กลุ่มอาการอาหารไม่ย่อย
1.functional dyspepsia
อาการจุกเสียดแน่นหลังมื้ออาหาร
อิ่มเร็วกว่าปกติ
อาการปวดบริเวณลิ้นปี่
อาการแสบร้อนบริเวณลิ้นปี่
2.H. pylori-associated dyspepsia
3.peptic ulcer
4.มะเร็งกระเพาะอาหาร
กลุ่มอาการอุจจาระร่วงและท้องผูก
ถ่ายวันละกี่ครั้ง ปริมาณมากน้อยเท่าไหร่,ลักษณะอุจจาระ,เป็นมานาน,มีปวดเบ่งร่วมด้วย,อาหารที่ทานก่อนมา,รับประทานยาอะไรอยู่,มีคนอื่นเป็นไหม,มีอาการอื่นร่วมมั้ย
กลุ่มอาการคลื่นไส้อาเจียน
ซักประวัติ
ระยะเวลา
ลักษณะของอาเจียน
อาการที่มีความสัมพันธ์
อาการอื่นๆ ร่วม
1.โรคระบบทางเดินอาหาร (โรคลำไส้อุดตัน,โรคใส้ติ่ง)
2.โรคทางระบบประสาทเช่นความดันในโพรงสมองสูง
3.ความผิดปกติของเมตาบอลิซึมและต่อมไร้ท่อที่ผิดปกติ
4.การติดเชื้อ เช่น กระเพาะและลำไส้อักเสบ
5.เกิดจากยา ที่พบบ่อยได้แก่ aspirin,NSAIDS,metroformin
กลุ่ม Jaundice
Hemolytic jaundice ผู้ป่วยมีอาการอ่อนเพลียเหนื่อยง่ายจากภาวะโลหิตจาง ปัสสาวะมีสีผิดปกติเนื่องจากบิลิรูบินที่เพิ่มมากขึ้น
Hepatocellular jaundice เป็นการถูกรบกวนการขับ bilirubin ชนิด conjugated ออกจากเซลล์ตับและท่อทางเดินน้ำดี
cholestatic jaundice เกิดจาก bilirubin ชนิด conjugated ไม่สามารถลงสู่ลำไส้ได้ปกติ
1.การผิดปกติของการขับ bilirubin ออกจากเซลล์ตับลงสู่ท่อน้ำดีขนาดเล็กภายในตับ
2.เกิดการอุดกั้นของทางเดินน้ำดีภายนอกตับ
โรคนิ่วในถุงน้ำดี
เกิดจากผลึกหินปูน cholesterol และ birilubin อยู่ในถุงน้ำดี อาการคล้ายท้องอืด อาหารไม่ย่อย บริเวณเหนือสะดือ เรอ คลื่นไส้ อาเจียน
ถุงน้ำดีอักเสบ
ภาวะแทรกซ้อนของ gall stone ซึ่งเกิดจากการอุดตันของ gall stone ที่ทางออกของ gall bladder
การตรวจ Lab : CBC, UA,stool exam,LFT,ultrasound abdomen