Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หน่วยที่ 7 โภชนาการสำหรับผ้สูงอายุ - Coggle Diagram
หน่วยที่ 7
โภชนาการสำหรับผ้สูงอายุ
ความต้องการสารอาหารในผู้สูงอายุ
ภาวะทุพโภชนาการ
ความหมาย
ภาวะที่มีปัญหาด้านการได้รับสารอาหาร
ภาวะโภชนาการบกพร่อง
ปัจจัยเสี่ยง
การได้รับสารอาหารที่จำเป็นไม่เพียงพอทำให้น้ำหนักลดลง
ความผิดปกติของการดูดซึมและการนำสารอาหารไปใช้
ผลกระทบ
ความเสี่ยงในการติดเชื้อมากขึ้น
แผลหายช้าขึ้น
ซึมเศร้า หดหู่
ระบบหายใจบกพร่องเพราะกล้ามเนื้ออ่อนแรง
ปัจจัยที่มีผล
การเปลี่ยนแปลงในวัยสูงอายุ
ภาวะทางเศรษฐกิจและสังคม
สภาวะจิตใจ
ภาวะโภชนาการเดิมและบริโภคนิสัย
ความรู้ด้านโภชนาการ
ภาวะสุขภาพและโรคประจำตัว
การเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายที่มีผล
ตามองไม่เห็น จมูกได้กลิ่นผิดปกติ ฟันผุหรือไม่มีฟัน
การบีบตัวของกระเพาะและลำไส้บีบตัวน้อยลง
การรับรู้รสชาติเสื่อม การหลั่งกรดในกระเพาะอาหารลดลง
การหลั่งนำ้ย่อยจากตับอ่อนลดลงและการไหลเวียนเลือดที่ตับลดลง
พลังงาน
ต้องการพลังงานน้อยกว่าวัยหนุ่มสาว เนื่องจาก metabolism พื้นฐานและการทำกิจกรรมลดลง
ต้องการต่อวันไม่เกินวันละ 2250 และ 1850 กิโลแคลอรี่ หรือ 30 กิโลแคลอรี่ต่อกิโลกรัม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับกิจกรรมที่ทำ
โปรตีน
1 g/ น้ำหนักตัว 1 kg
ถ้ามีความเครียด ความต้องการจะมากขึ้น
โปรตีนที่มีคุณค่า คือ เนื้อสัตว์ (ย่อยง่ายไม่ติดมัน) นม ไข่ และโปรตีนจากพืชที่สำคัญ คือ ถั่ว
ดื่มนมอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 แก้ว
ไข่สัปดาห์ละ 3 ฟอง
ไขมัน
โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคมะเร็ง เป็นสาเหตุการตายที่พบบ่อย
สัมพันธ์กับระดับไขมันในเลือด โดยเฉพาะไขมันอิ่มตัวและโคเลสเตอรอล
มีหน้าที่ขนส่งวิตามินที่ละลายในไขมัน >> A D E K
ทำให้รสชาติอาหารดีขึ้น
Carbohydrate
ความทนต่อกลูโคสลดลง มีโอกาสเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดสูงหรือต่ำชั่วคราว และเบหวานชนิดไม่พึ่งอินซูลิน
อาหารที่มีน้ำตาลต่ำ ใยอาหารที่ละลายน้ำสูงทำให้ร่างกายตอบสนองต่ออินสุลินได้ดีขึ้น
Lactose enzymes ลดลงมีโอกาสเกิดท้องอืด
ดั้งนั้นควรดื่มนมเปรี้ยว โยเกิร์ต หรือนมที่มี่ lactase enzyme เพื่อลดและป้องกัน
ไม่รับประทานนำ้ตาลมากเกินร้อยละ 10
ได้รับเส้นใยวันละ 20-30 g
วิตามิน
วิตามินเอ
รักษาสายตาไม่ให้เสื่อมสภาพเร็ว
พบมากในไขมันสัตว์
มีความทนต่อวิตามินเอลดลง และมีการดูดซึมที่ลำไส่ใหญ่เพิ่มขึ้น
เนื่องจากเยื่อบุผนังลำไส้เล็กมีความหนาลดลง
วิตามินดี
ช่วยในการดูดซึมแคลเซียมและฟอสฟอรัสที่จำเป็นในการสร้างกระดูก
ดูดซึมลดลง เปลี่ยนแปลงที่ตับและไตลดลง
ทานอาหารทะเล(ปลาที่มีไขมันสูง) และดื่มนมที่เสริมวิตามินดีเพิ่ม
วิตามินอี
ต้านออกซิเดชัน ชะลอกระบวนการเสื่อมถอยและอนุมูลอิสระ
มีความสัมพักับระดับไขมัน
อะโวคาโด ถั่วต่างๆ เมล็ดทานตะวัน เนยถั่ว งา และนำ้มันพืช ผักใบเขียว
วิตามินเค
มีผลต่อการแข็งตัวของเลือด
ผักใบเขียว ผลไม้และธัญพืช
วิตามินซี
สำคัญต่อการสร้างกระดูก เลือด คอลลาเจน ซึงเป็นโปรตีนที่สำคัญของผิวหนัง เอ็นและกระดูก
เป็นสารต้านมะเร็ง
ปัจจัยที่มีผลให้ต้องการวิตามินซีมากขึ้น
การสูบบุหรี่
ยาบางชนิด
ภาวะเครียดทางอารมณ์และสิ่งแวดล้อม
ต้องการวิตามินซีเพิ่มขึ้นวันละ 60 มิลลิกรัม
วิตามินบี 1
มีแนวโน้มขาดไทอะมีน เนื่องจากน้ำย่อยในกระเพาะอาหารลดลง
ผู้ที่เป็นโรคพิษสราเรื้อรังมักจะขาดไทอะมีน
วิตามินบี 2
เกี่บลยวข้องกับปฏิกิริยาออกซิเดชัน
พบได้มาใน เนื้อ นม ไข่ และผักใบเขียว
เก็บในร่างกายน้อ รับประทานอย่างเพียงพอ
ยาขับปัสสาวะไทอะไซด์ ทำให้มีการขับวิตามินบี 2 ทางปัสสาวะมากขึ้น
วิตามินบี 6
ลำไส้หลั่งน้ำย่อยน้อยลง การดูดซึมวิตามินบี 6 น้อยลง
ได้รับไม่เพียงพอจะทำให้เกิดอาการซึมเศร้า หงุดหงิดง่าย มีอาการชา และซีด
ควรได้รับวิตามินบี 6 เพิ่มมากขึ้น
วิตามินบี 12
มีความจำเป็นต่อการสังเคราะห์ DNA
เกลือแร่
โฟเลท
แคลเซียม
เหล็ก
สังกะสี
หลักการจัดอาหารสำหรับผู้สูงอายุ
ลดอาหารจำนวนอาหารประเภทพลังงาน
ลดอาหารประเภทพลังงานสูง
ขนมหวาน
เค้ก
ของเชื่อม
ลดอาหารไขมันสูง
ขาหมู
ของทอดต่างๆ
แกงกะทิ
ไม่รับประทานน้ำตาลทรายมากเกินไป
มีโอกาสเป็นโรคเบาหวานสูง
โปรตีน
รับประทานไข่วันละ 1 ฟอง
กรณีมีโคเลสเตอรอลสูง ควรับประทานวันเว้นวัน
เนื้อสัตว์ควรปรุงให้เปื่อยๆ
ไขมัน
ใช้น้ำมันพืชที่มีกรดไลโนอิกในการปรุงอาหาร เช่น น้ำมันถั่วเหลือง
ใยอาหาร
ควรรับประทาน 20-35 กรัม
ผักและผลไม้
ตำลึง
ผักบุ้ง
ผักกาดขาว
มะเขือเทศ
ส้มเขียวหวาน
กล้วยสุก
มะละกอสุก
ลดการดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ ชา และกาแฟ
น้ำ
ควรให้ผู้สูงอายุได้รับนำอย่างเพียงพอ อย่างน้อยวันละ 1500 ml
จัดอาหารให้น่ารับประทาน ภาชนะในการจัดอาหารมีสีสัน น่ารับประทาน รวมถึงการอุ่นอาหาร เพื่อส่งเสริมความอยากอาหารและรับประทานอาหารให้มากขึ้น