หลักการวัดและประเมินผลการศึกษา
องค์ประกอบของการวัดและประเมินผลการศึกษา
แนวคิดในการวัดและประเมินผลตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน
การวางแผนการวัดและประเมินผลการศึกษา
หลักของการวัดและประเมินผลการศึกษา
แนวคิดพื้นฐานในการวัดและประเมินผลการศึกษา
ความสำคัญของการวัด ประเมินผลการศึกษา
จุดมุ่งหมายของการวัด ประเมินผลการศึกษา
การเรียนการสอนกับการวัด ประเมินผล
หลักสูตร
เพื่อการวินิจฉัย (Diagnosis)
วิธีการวัด (เครื่องมือและวิธีการ)
ผลการวัด
ลักษณะและสิ่งที่ต้องการวัด
เนื้อหาสาระ จุดมุ่งหมาย ทักษะ หรือลักษณะพฤติกรรมที่ต้องการวัด
การนำเครื่องมือมาใช้ในการสอบหรือการวัด ซึ่งมีอยู่หลากหลาย เช่น แบบทดสอบ แบบบันทึก แบบสังเกต แฟ้มสะสมงาน และการใช้เทคนิควิธี การวัดภาคความรู้ ภาคปฏิบัติ และลักษณะพิสัย
ผลที่ได้จากการสอบหรือการวัด ที่อาจเป็นจำนวน ตัวเลข หรือสัญลักษณ์
ใช้เครื่องมือที่มีคุณภาพและอย่างยุติธรรม
แปลผลถูกต้องและใช้ผลอย่างคุ้มค่า
วัดให้ตรงจุดประสงค์
การวัดในแต่ละครั้ง ต้องมั่นใจว่าเครื่องมือที่สร้างขึ้นนั้น สามารถวัดได้ตรงประเด็น เพราะถ้าไม่ตรงกับจุดประสงค์แล้ว ผลจากการวัดที่ได้จากเครื่องมือนั้นก็จะไม่ตรงตามคุณลักษณะที่ต้องการ
หลักการวัดนี้ต้องการให้ได้ข้อมูลหรือผลการวัดที่เชื่อถือได้ ถ้าเครื่องมือดีมีคุณภาพ ผลการวัดที่ได้มาย่อมเชื่อถือได้
ผลการวัดจะได้ประโยชน์มากที่สุด ก็ต่อเมื่อมีการแปลผลที่ถูกต้อง และใช้ผลได้อย่างคุ้มค่า ผลการวัดแต่ละครั้งมีข้อมูลทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ
ลักษณะและรูปแบบในการวัดและประเมินผลการศึกษา
ลักษณะและรูปแบบ : กลุ่มพฤติกรรม
ลักษณะและรูปแบบ : วิธีการสอบ
ลักษณะและรูปแบบ : ระยะเวลา
การวัดและประเมินระหว่างเรียน
การวัดและประเมินเมื่อสิ้นสุดการเรียน
การวัดและประเมินก่อนเรียน
การวัดและประเมินด้านเจตพิสัย
การวัดและประเมินด้านทักษะพิสัย
การวัดและประเมินด้านพุทธิพิสัย
การสอบภาคปฏิบัติ (Performance Test)
การสอบข้อเขียน (Paper-pencil Test or Written Test)
การสอบปากเปล่า (Oral Test)
การตรวจประเมินผลงาน
การสังเคราะห์ (Synthesis)
การประเมินค่า (Evaluation)
การวิเคราะห์ (Analysis)
ความเข้าใจ (Comprehension)
ความรู้ความจำ (Knowledge)
ค่านิยม (Value)
คุณธรรมและจริยธรรม (Moral and Ethics)
เจตคติ (Attitude)
คุณลักษณะที่พึงประสงค์ (Characteristics)
ความสนใจ (Interest)
ทักษะกลไกทางกาย (Physical Skill)
ทักษะทางสมอง (Cognitive Skill)
ทักษะเบื้องต้น (Basic Skill)
ทักษะการปฏิบัติ (Performance Skill)
การนำไปใช้ (Application)
การสร้างเครื่องมือ
การตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ
กำหนดเครื่องมือและวิธีการ
การใช้เครื่องมือ
กำหนดลักษณะและสิ่งที่ต้องการ
การตรวจให้คะแนนและการใช้ผลการวัด
กำหนดจุดมุ่งหมาย
การวัดและประเมินแต่ละครั้งต้องกำหนดเป้าหมายของการวัด ทั้งนี้เพื่อค้นหาข้อมูล หลักฐานได้ตรงประเด็น เลือกใช้เครื่องมือได้ถูกต้อง และสามารถใช้ผลการวัดได้อย่างคุ้มค่า
การวัดและประเมินในขั้นตอนนี้ นับว่ามีความสำคัญยิ่งต่อการเลือกใช้ การสร้างเครื่องมือที่ใช้ในการวัด ผู้ทำหน้าที่ในการสอบหรือการวัดจะต้องทำการศึกษาหลักสูตร วิเคราะห์จุดประสงค์การเรียนรู้ เพื่อกำหนดสิ่งที่ต้องการ และเพื่อให้การวัดตรงประเด็นในสิ่งที่ต้องการอย่างแท้จริง
เครื่องมือในการวัดและประเมินผลการศึกษามีหลายชนิดประเภท และวิธีการวัดมีหลายลักษณะ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องเลือกใช้เครื่องมือและวิธีการวัดให้เหมาะกับลักษณะและสิ่งที่ต้องการวัด การใช้ประโยชน์ ตลอดจนกลุ่มเป้าหมายที่ต้องการวัด
ขั้นตอนนี้เป็นขั้นลงมือเขียนข้อคำถามและพิจารณาเลือกคำถามที่ต้องการใช้ตามลักษณะเครื่องมือที่กำหนด มีการกำหนดเกณฑ์ และต้องอาศัยเทคนิควิธีการในการเขียนหรือสร้างข้อคำถาม
ในการตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือมีแนวทางปฏิบัติได้หลากหลายวิธี ซึ่งอาจใช้วิธีการพิจารณาเชิงเหตุผล (Rationale approach) และข้อมูลเชิงประจักษ์ (Empirical approach)
เป็นการนำเครื่องมือไปใช้ในการสอบหรือการวัดจริง ในการใช้เครื่องมือจะต้องคำนึงถึงความยุติธรรมในการวัด ดำเนินการวัดในรูปแบบเดียวกัน
การตรวจให้คะแนนเป็นการใช้น้ำหนักของผลการวัดออกมาเป็นตัวเลข ซึ่งต้องดำเนินการให้ถูกต้องตามเกณฑ์การให้คะแนนที่กำหนดไว้ เพื่อประโยชน์ต่อการแปลผลและใช้ผล
เพื่อการเปรียบเทียบความก้าวหน้า (Assessment)
เพื่อการจัดตำแหน่ง (Placement)
เพื่อการพยากรณ์ (Prediction)
เพื่อการประเมินค่า (Evaluation)
กระบวนการเรียนการสอน
กระบวนการวัด ประเมินผล
เป็นมวลประสบการณ์ที่จัดขึ้นเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้บรรลุตามความต้องการที่มุ่งหวัง โดยหลักสูตรจะกำหนดทิศทางและกิจกรรมในการจัดการเรียนการสอน
เป็นกระบวนการในการกระตุ้นผู้เรียนให้เกิดการเรียนรู้ และแสดงพฤติกรรมที่พึงประสงค์ โดยใช้เทคนิคต่าง ๆ
เป็นกลวิธีการตรวจสอบคุณสมบัติหรือคุณลักษณะของ
ผู้เรียนตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้
ด้านการบริหารจัดการ
ด้านการศึกษาค้นคว้าวิจัย
ด้านการเรียนการสอน
ครูผู้สอน
ผู้ปกครอง
ตัวผู้เรียน
ผลการวัดที่แสดงผลการเรียนรู้ จะช่วยบ่งบอกความสามารถในการเรียนรู้ และศักยภาพในการเรียนรู้ของผู้เรียน
ผลการเรียนรู้จากการเรียนการสอนที่ได้มาและที่บ่งบอกระดับความสามารถของผู้เรียน ทั้งทางด้านความรู้ ความสามารถ ทักษะปฏิบัติ และลักษณะนิสัย
การรายงานผลการเรียนรู้ที่บ่งบอกระดับความสามารถและจุดเด่นด้อยของผู้เรียน ทำให้ผู้ปกครองเข้าใจในตัวบุตรหลานมากยิ่งขึ้น
การบริหารงาน
การแนะแนวและการจัดกิจกรรม
จากข้อมูลและข้อสรุปสภาพการจัดการเรียนการสอน สามารถใช้เป็นข้อมูลในการวางแผนการปฏิบัติงาน ตลอดจนการประเมินคุณภาพในการจัดการศึกษา
ผลการเรียนรู้ที่บ่งบอกระดับความสามารถ มีประโยชน์ต่อครูผู้ทำหน้าที่และรับผิดชอบในส่วนงานการจัดกิจกรรม การแนะแนวการศึกษาและอาชีพ และต่อผู้บริหารสถานศึกษา ซึ่งสามารถส่งเสริมการจัดกิจกรรม เพื่อให้ผู้เรียนมีคุณภาพเต็มตามศักยภาพของตน
เพื่อการจำแนก (Classification)
เพื่อการคัดเลือก (Selection)
ผลการเรียนรู้ของผู้เรียน นับว่าเป็นข้อมูลสำคัญยิ่งต่อการพัฒนากระบวนการจัดการเรียนการสอน นอกจากนั้น การรายงานสรุปผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน สามารถสรุปรายงานในเชิงวิจัยหรือนำข้อมูลมาศึกษาค้นคว้าเพื่อจัดทำงานวิจัยได้อีกด้วย