Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การการพยาบาลข้ามวัฒนธรรมของบุคคลแต่ละวัย - Coggle Diagram
การการพยาบาลข้ามวัฒนธรรมของบุคคลแต่ละวัย
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมของบุคคลวัยเด็กและวัยรุ่น
ประเทศไทย
ความเชื่อเกี่ยวกับความเจ็บป่วยของเด็กจะได้รับอิทธิพลจากสังคมรอบข้าง โดยเฉพาะผู้ปกครอง
การดูแลเด็กของคนไทยในภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
คล้ายคลึงกับประชากรในประเทศลาว
มีการรักษาความเจ็บป่วยจากอำนาจเหนือธรรมชาติ
การประกอบพิธีกรรมต่างๆ
การผูกข้อมือเรียกขวัญ
การบูชาบวงสรวง
การสะเดาะห์เคราะห์
เพื่อให้เกิดความหวังและกำลังใจในรายที่การเจ็บป่วยหาสาเหตุไม่ได้
การรักษาตามอาการจากแพทย์พื้นบ้าน
มีการใช้สมุนไพร การประคบน้ำมัน
การรักษาแบบผสมผสาน เช่น มีการสมุนไพรร่วมกับวิธีการรักษาอื่นๆเช่น การใช้น้ำมนต์ การผูกข้อมือ
การรักษาจากอำนาจเหนือธรรมชาติหรือรักษาตามอาการจากแพทย์พื้นบ้านร่วมกับการรักษาจากแพทย์แผนปัจจุบัน
ความเชื่อในการดูแลเด็ก
น้ำนม
เอาน้ำนมหยอดตาคนที่เป็นโรคตาแดงก็จะหาย
จะทำให้ผมทารกขึ้นดกหนา
เม่า
อาการ
บริเวณรอบริมฝีปากและลิ้นของเด็กมีลักษณะคล้ายกับถูกน้ำร้อนลวกจนสุก
ทำให้เด็กรู้สึกแสบแล้วร้องไห้
ทำให้เด็กรู้สึกแสบแล้วร้องไห้
ีเกิดขึ้นกับเด็กทารกช่วงที่ยังกินนม
รักษา
พ่อแม่เด็กจะทำกรวยดอกไม้ จากนั้นจะนำกรวยไปเสียบไว้ข้างฝาหรือหลังคาเรือน
ทิ้งไว้ประมาณครึ่งวันจึงนำกรวยดอกไม้นั้นมาทำพิธีเสกเป่าอีกครั้งหนึ่ง
ทำอย่างนี้ทุก ๆ วัน จนกว่าเด็กจะหาย
จกคอละอ่อน
เพื่อล้วงเอาเสลดหรือเลือดที่ติดค้างในลำคอออกมา
เชื่อว่าไม่ทำโตขึ้นเด็กคนนั้นจะป่วยเป็นโรคหืดหอบ
การที่แม่ช่าง (หมอตำแย) หรือหมอทำคลอดใช้นิ้วมือล้วงเข้าไปในลำคอของทารกแรกคลอด
รก
หลังจากคลอดแล้วแต่รกไม่ออกตามมา
สกคาถาสะเดาะเคราะห์ใส่น้ำให้แม่เด็กดื่มเพื่อบังคับรกให้ออก
ให้ระวังว่ารกจะขึ้นปิดลิ้นปี่จนทำให้เด็กหายใจไม่ออกอาจถึงตายได้
ประเทศกัมพูชา
การเกิดของเด็กเป็นสิ่งที่น่าภูมิใจในครอบครัว
การเกิดถือว่าเป็นอันตรายทั้งต่อแม่และเด็ก
สตรีที่ตายเพราะการคลอดบุตรจะเชื่อว่าเกิดจากการกระทำของปีศาจ
เด็กในกัมพูชาจะได้รับการเลี้ยงดูจนกว่าจะอายุประมาณ 2-4 ปี หลังจากนั้น เด็กจะมีอิสระมากขึ้น
เด็กอายุ 5 ขวบจะสามารถช่วยดูแลน้องๆได้
7-8 ปี เริ่มไปโรงเรียน
อายุ 10 ขวบ เด็กหญิงจะเริ่มช่วยงานบ้านได้ ส่วนเด็กผู้ชายต้องช่วยงานในไร่นาภายใต้การควบคุมของผู้ใหญ่
วัยรุ่นมักจะจับกลุ่มในเพศเดียวกัน เด็กผู้ชายบางคนบวชเป็นสามเณร ในยุคก่อนคอมมิวนิสต์
พ่อแม่มีอำนาจปกครองจนกว่าบุตรจะแต่งงาน
เวลาผู้ป่วยคุยกับแพทย์จึงก้มหน้าไม่สบตา
กัมพูชาถือว่าศีรษะเป็นส่วนที่สำคัญที่สุด ผู้ให้บริการด้านสุขภาพไม่ควรแตะศีรษะผู้ป่วยก่อนได้รับอนุญาตจากผู้ป่วยเองหรือจากบิดามารดาของผู้ป่วยเด็กก่อน
ประเทศจีน
ข้อมูลทั่วไป
มีการปรับเปลี่ยนนโยบายลูกคนเดียวเป็นนโยบายมีลูกสองได้เพื่อมุ่งหวังแก้ไขปัญหาในเชิงโครงสร้างประชากรจีนในระยะยาว
วัฒนธรรมจีนชื่นชอบลูกผู้ชายมากกว่าผู้หญิงต้องการมีไว้สืบสกุล
ข่าวการทำแท้งหรือฆ่าทารกเพศหญิงส่งผลให้อัตราการเกิดของทารกเพศชายต่อเพศหญิงเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
เด็กที่เกิดในประเทศจีน
พิธีล้างวันที่สาม
น้ำที่ใช้อาบมีชื่อเรียกว่า “ฉางโซ่วทัง”
ฉางโซ่วทัง มีความหมายว่า น้ำอายุมั่นขวัญยืน
เป็นการอาบน้ำให้เด็กเป็นครั้งแรกนับแต่คลอด
ส่วนผสมของน้ำ
ชาวปักกิ่งในสมัยราชวงศ์ชิง
ชาวจีนบางกลุ่มที่นิยมใส่ต้นหอมหรือนำเศษเหรียญใส่ลงในน้ำ
ต้นหอมหรือชงพ้องเสียงกับคำว่า “ชงหมิง” ที่แปลว่า ฉลาดหลักแหลม
เงินหมายความว่าพรั่งพร้อมไปด้วยทรัพย์สินเงินทอง
ผู้ประกอบพิธีมักเป็นหญิงวัยกลางคนหรือหญิงชราที่มีครอบครัวแล้ว
หญิงที่มีบุตรยากแย่งกันเอาน้ำที่ได้หลังจากการอาบให้เด็กมาอาบตัว เชื่อว่าจะช่วยให้สามารถมีบุตรได้
นำสมุนไพรจีนใส่ลงในน้ำ เพื่อเป็นการฆ่าเชื้อและอนามัยต่อสุขภาพของเด็ก
พิธีครบเดือนหรือ“หมีเย่ว์”
การจัดเลี้ยงในหมู่ญาติสนิทมิตรสหาย
การตั้งชื่อให้เด็ก
การโกนผมไฟ
เป็นพิธีกรรมที่สำคัญที่สุด
งานเลี้ยงจะมีการจุดประทัดรื่นเริง
ขนาดยาขึ้นอยู้กับฐานะของแต่ละครอบครัว
สมาชิกใหม่เป็นเด็กที่เกิดเมื่อพ่อแม่อายุมาก
หลังจากผู้โกนผมจุดธูปจะเริ่มโกนผมพร้อมการจุดประทัด
อาของเด็กจะอุ้มเด็กให้นั่งตัวตรง
ผู้ที่รับหน้าที่โกนผมจะเอาใบชาที่อมจนเปื่อยในปากชโลมลงบนศีรษะเด็ก
เชื่อว่าใบชาเขียวจะช่วยฆ่าเชื้อโรคบนศีรษะทารก
ลบรอยแผลเป็น
ทำให้ผมขึ้นอย่างดกดำ
โกนอย่างระมัดระวัง พยายามไม่ให้เกิดการเลือดไหล
จะไม่โกนผมทั้งหมด แต่จะเหลือไว้บริเวณ
รูปสี่เหลี่ยมบริเวณโคนหน้าผาก
ตรงบริเวณท้ายทอยจะเหลือผมไว้หนึ่งปอย
เส้นผมที่โกนทิ้งจะไม่โยนทิ้ง
เก็บรวมกันและนำมาสานเป็นแผ่น
นำผมวางไว้หัวเตียงเด็กหรือเย็บติดกับเสื้อเด็ก
เพื่อปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายและคุ้มครองให้แคล้วคลาดภยันตรายใดๆ
การประยุกต์ใช้การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมในการดูแลเด็ก
พัฒนาทักษะการสื่อสารกับเด็กตามพัฒนาการของเด็กรวมทั้งผู้ดูแลเด็กด้วยภาษาง่ายๆ เพื่อให้สามารถสื่อสารได้อย่างราบรื่น รวดเร็ว
หากสื่อสารไม่ได้หรือไม่มีประสิทธิภาพ อาจสื่อสารผ่านญาติที่เป็นคนไทย หรือการใช้ล่าม
การปฏิบัติพยาบาลควรใช้กระบวนการพยาบาลควบคู่กับการพยาบาลข้ามวัฒนธรรมตามแนวคิดไลนิงเจอร์
ศึกษาวัฒนธรรมของผู้ป่วยและครอบครัวในด้านต่างๆ เพื่อให้เกิดความเข้าใจและสามารถให้การพยาบาลที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมของผู้รับบริการได้
ทำรูปภาพสื่อสารแทนภาษาพูด คู่มือหรือแนวทางการดูแลเด็กป่วยของครอบครัวที่เป็นภาษาต่างประเทศ
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมของบุคคลวัยผู้ใหญ่
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมในวัยผู้ใหญ่ที่นับถือศาสนาอิสลาม
การดูแลทำความสะอาดผู้ป่วย
ผู้ป่วยที่สามารถทำความสะอาดได้ อาจจะทำด้วยตนเอง หรือให้คนอื่นช่วย ก็ให้ทำความสะอาดตามปกติ ก่อนที่จะอาบน้ำละหมาดในแต่ละเวลา
ผู้ป่วยที่ไม่สามารถทำความสะอาดได้ อาจเป็นเพราะผู้ป่วยเองไม่สามารถจะทำได้ หรือไม่มีผู้ที่จะช่วยทความสะอาด ก็ให้ทำความสะอาดเท่าที่สามารถจะกระทำได้
ผู้ป่วยที่มีนะญิส (สิ่งสกปรกที่ต้องชำระให้สะอาดตามหลักนิติบัญญัติอิสลาม) ติดตัวอยู่ตลอดเวลา ถึงแม้ว่าจะทำความสะอาดแล้วเป็นเหตุสุดวิสัยที่จะขจัดนะญิสเหล่านั้นได้
ด้านคุณภาพชีวิตที่สำคัญ
ปฏิทินที่ยึดการดูดวงจันทร์ในการกำหนดวัน ทำให้ผู้ให้บริการที่ดูแลผู้ป่วยต้องมีการวางแผนการดูแลผู้ป่วยล่วงหน้าด้วย
ศาสนกิจที่สำคัญของชาวมุสลิม
เวลาการถือศีลอด
การทำฮัจญ์
การละหมาดวันละ 5
ประเด็นการดูแลผู้ป่วยเพื่อให้สามารถประกอบศาสนกิจได้จึงเป็นประเด็นที่สำคัญอย่างยิ่งในการจัดบริการสุขภาพตามวิถีมุสลิม
การมีสุขภาพดีที่เอื้อต่อการประกอบศาสนกิจในโอกาสต่างๆ ทั้งที่เป็นศาสนกิจภาคบังคับ และเพิ่มเติมอื่นๆ
สตรีตั้งครรภ์และหลังคลอดชนเผ่าม้ง ภาคเหนือ ประเทศไทย
ให้ดื่มนํ้ามะพร้าวเมื่ออายุครรภ์ได้ประมาณ 7-8 เดือนเพราะจะทำ ให้ ลูกไม่มีไขคลอดง่ายและมีผิวสวย
ให้กินแกงผักพื้นบ้าน ชื่อผักปรัง ซึ่งมีลักษณะลื่นๆ เพื่อจะทำ ให้ลูกคลอดไม่ลำบาก
ข้อพึงปฏิบัติตามความเชื่อ
ให้นำ หัวปลาไหลแห้ง ผักปลังดิน ใบหนาด มามัดรวมกันแล้วแช่อาบนํ้าทุกวันในระยะท้องแก่ใกล้คลอดจะทำให้คลอดง่าย
เมื่อท้องแก่ใกล้คลอดให้เอานํ้ามันละหุง่ มาถูทาหน้าท้อง โดยเชื่อว่าลูกเกิดมาจะได้ตัวสะอาด ไม่มีไข คลอดง่าย
กลุ่มชาวเขาเผ่าม้งยังมีการคลอดที่บ้านเป็นส่วนใหญ่เป็นเพราะความเชื่อ และการปฏิบัติที่สืบต่อกันมานาน
หลังจากคลอดบุตรแล้วแม่เด็กจะใช้ผ้ารัดหน้าท้องให้แน่นเพื่อไม่ให้ท้องโต
อาหารที่รับประทานก็จะเป็นพวกไก่ ไข่ ซึ่งจะรับประทานประมาณ 30 วัน
รับประทานจะมีการผสมพริกไทยเพราะเชื่อว่าเป็นยาบำรุงร่างกายช่วยขับนํ้าคาวปลา และเลือดที่ค้างในร่างกาย
หญิงหลังคลอดเผ่าม้งจะมีความเชื่อในการปฏิบัติที่ทำให้มีนํ้านมมาก
มีการกินยาสมุนไพรที่มียางสีขาว กินมะละกอต้มใส่ไก่
แต่ก็มีแม่หลายคนที่กินแป้งข้าวหมัก ซึ่งมีแอลกอฮอล์และอาจมีผลเสียต่อลูกได้
การเชิญหมอผีทำ พิธีเรียกนํ้านม ซึ่งจะทำคล้ายๆ การบนผี
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมในวัยผู้ใหญ่ชาวจีน
การใช้สมุนไพรเพื่อการบำบัดโรค สมุนไพรบำบัดโรคมีทั้งผลดีและผลไม่พึงประสงค์คล้ายกับการแพทย์แผนปัจจุบัน
การใช้การรักษาดั้งเดิม (Traditional treatments) ชาวจีนนิยมการรักษาด้วยการแพทย์แผนจีน
ถ้าร่างกายแข็งแรงไม่จำเป็นต้องพบแพทย์ ไม่ค่อยสนใจการตรวจคัดกรองเพื่อการป้องกันโรค (Preventive screening)
แนวทางการดูแลผู้ใช้บริการ
เลือกใช้วิธีการพยาบาลบนพื้นฐานของการบูรณาการศาสตร์ทางการพยาบาลไปกับวัฒนธรรมของผู้ใช้บริการให้เหมาะสมกับบริบทต่างๆ
การปรับเข้าหากันระหว่างแบบแผนของการดูแลเชิงวัฒนธรรมของพื้นบ้านและของวิชาชีพ (Culture care accommodation or negotiation)
การปรับเปลี่ยนแบบแผนของวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาแบบแผนของการดูแลเชิงวัฒนธรรมขึ้นใหม่ (Culture care repatterning or restructuring)
การคงไว้ซึ่งแบบแผนของการดูแลเชิงวัฒนธรรมระบบพื้นบ้านและของวิชาชีพ (Culture care preservation or maintenance)
พัฒนาทักษะการสื่อสารกับผู้ใช้บริการชาวจีนด้วยภาษาจีนง่ายๆ หรือตามความสนใจ เพื่อให้สามารถสื่อสารกับผู้ใช้บริการได้อย่างราบรื่นและรวดเร็ว
ศึกษาวัฒนธรรมของชาวจีนในด้านต่างๆเพื่อให้เกิดความเข้าใจและสามารถให้การพยาบาลสอดคล้องกับวัฒนธรรมของผู้ใช้บริการ
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมของบุคคลวัยผู้สูงอายุ
ประเด็นที่ควรพิจารณาในการพยาบาลข้ามวัฒนธรรมในผู้สูงอายุ
สุขภาพและยาที่ใช้ ควรคำนึงถึงภาวะสุขภาพและโรคที่ผู้สูงอายุเป็นอยู่
การจัดสิ่งแวดล้อมและป้องกันอุบัติเหตุ ความปลอดภัยของผู้สูงอายุเป็นสิ่งสำคัญยิ่ง
การสื่อสาร ควรใช้ภาษาที่ตรงกับภาษาที่ผู้สูงอายุสามารถสื่อสารได้ และใช้ภาษากายในการสื่อสารกับผู้สูงอายุที่มีปัญหาด้านความจำเสื่อม อัลไซม์เมอร์
ความสามารถในการเคี้ยวและกลืน ไม่ควรจัดอาหารที่เหนียวเกินไป แข็งเกินไป
การเคารพนับถือความเป็นบุคคลของผู้สูงอายุ เช่น การเรียกชื่อ การใช้สรรพนาม การเคารพในสัญชาติ ภูมิหลัง ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรม การเข้าใจถึงบุคลิกภาพหรือสิ่งที่ผู้สูงอายุชอบ
การดูแลด้านจิตสังคม ควรจัดกิจกรรมให้ผู้สูงอายุที่ยังมีสุขภาพดี
การดูแลด้านจิตวิญญาณตามความเชื่อของผู้สูงอายุ
ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ยังต้องการความเคารพในการเป็นผู้สูงวัยหรือผู้นำในครอบครัว นอกจากนั้นยังมีประเด็นที่มีความคล้ายคลึงกันในการพยาบาลข้ามวัฒนธรรมของบุคคลวัยผู้สูงอายุ
ปัจจัยที่มีผลต่อการดูแลข้ามวัฒนธรรมของบุคคลวัยผู้สูงอายุว่า การเคลื่อนย้ายถิ่นฐานของผู้สูงอายุ
ผู้สูงอายุในแถบตะวันออกมักจะมีความต้องการพึ่งพาลูกหลานและครอบครัวมากกว่า
การคัดเลือกบุคลากรที่จะมาดูแลผู้สูงอายุที่มีภูมิหลังหรือวัฒนธรรมแตกต่างกันเป็นปัจจัยที่สำคัญ เนื่องจากปัจจุบันผู้สูงอายุมีการเคลื่อนย้ายถิ่นฐานมากขึ้น
ผู้สูงอายุในแถบประเทศตะวันตกค่อนข้างจะให้ความสำคัญของการคำนึงถึงความเป็นบุคคลและการมีอิสระในการดำเนินชีวิตด้วยตนเองให้มากที่สุด