Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ปัญหาสุขภาพจิตและปัญหาเพศสัมพันธ์ในผูู้สูงอายุ - Coggle Diagram
ปัญหาสุขภาพจิตและปัญหาเพศสัมพันธ์ในผูู้สูงอายุ
ภาวะซึมเศร้า (Depression)
หากไม่ได้รับการแก้ไข จะเกิดผลกระทบสุขภาพร่างกายเสื่อมโทรมเร็ว ขาดแรงจูงใจในการทำสิ่งต่างๆ
ความหมาย
อาการแสดงที่ผิดปกติทางด้านอารมณ์ การคิด และการกระทำหน้าที่ด้านร่างกาย
เกิดได้มากกว่่าไวอื่นๆ
สาเหตุของภาวะซึมเศร้า
ปัจจัยทางชีวภาพ
ความไม่สมดุลของสารสื่อประสาทและการสูญเสียการทำหน้าที่ของต่อมไร้ท่อ
ปัจจัยทางด้านจิตใจ
การเบี่ยงเบนด้านการคิดเรียนรู้ เหตุการณ์ชีวิตที่ทำมห้เกิดความเครียด
ปัจจัยทางสังคมและประชากร
หญิงเสี่ยงมากกกว่าชาย ผู้ไม่ได้สมรส การขาดแหล่งให้การสนับสนุนทางสังคม
ปัจจัยเสี่ยง
มีประวัติบุคคลใในครอบครัวเป็นโรคซึมเศร้า
สถานะทางเศรษฐกิจสังคมต่ำ
ได้รับยาหลายขนาน
มีประวัติการใช้สารเสพติด
อาการและอาการแสดง
อาการหลัก
มีอารมณ์ซึมเศร้า เกิดขึ้นตลอดเวลาทั้งวันติดต่อกันนประมาณ 2 สัปดาห์ขึ้นไป ไม่สนใจสิ่งต่างๆทีปกติเคยสนใจ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย
อาการอื่นๆ
ไม่มีความมั่นใจ
คุณค่าในตนเองลดลง
รู้สึกผิดหรือบาปอย่างไม่สมเหตุสมผล
คิดถึงเรื่องความตาย
ไม่มีสมาธิ คิดอะไรไม่ออก
การเคลื่อนไหวผิดปกติไปจากเดิม
นอนไม่หลับ
เบื่ออาหาร
การวินิจฉัย
ซักประวัติ ตรวจร่างกาย
ตรวจคัดกรอง >> 2Q
เครื่องมือประเมิน >> 9Q,GDS,TGDS
เกณฑ์การวินิจฉัยภาวะซึมเศร้าตาม DSM-IV ของสมาคมแพทย์อเมริกัน
A.มีอาการดังกล่าว ตั้งแต่ 5 ข้อขึ้นไป เกิดพร้อมกันต่อเนื่อง 2 สัปดาห์
อารมณ์เศร้าเป็นตลอดทั้งวัน หรือเป็นเกือบบทุกวัน
ความสนใจสิ่งต่างๆลดลงมาก ไม่อยากพุดคุยกับใคร
ไม่รู้สึกสนุกสนานเพลิดเพลินในสิ่งที่เคยเพลิดเพลิน
น้ำหนักลดอย่างมากโดยไม่ตั้งใจอดอาหาร หรือน้ำหนักเพิ่มอย่างมาก
นอนไม่หลับ หรือนอนมากเกือบทุกวัน
การเคลือ่นไหวหรือความคิดเชื่องช้า กระวนกระวายอยู่ไม่สุข
อ่อนเพลีย เหนื่อยล้า ไม่มีเรียวแรวเกือบทุกวัน
สมาธิไม่ดี คิดไม่ออก หรือตัดสินใจลำบาก
คิดอยากตาย หรือพยายามฆ่าตัวตาย
B.อาการไม่เข้ากับเกณฑ์ mixed episode
C.มีผลกระทบต่อหน้าที่การงานหรือสังคมอย่างมีนัยสำคัญ
D.อากรไม่ได้เกิดจากการใช่้สารเสพติด หรือโรคทางกาย
E.อาการไม่ได้เป็นผลมาจากการโศกเศร้าเพราะสูญเสียคนรัก
เกณฑ์การวินิจฉัยภาวะซึมเศร้าตาม ICD-10 ของ WHO
G.1
A. มีกลุ่มอาการซึมเศร้าเป็นตลอดทั้งวัน หรือเกือบทุกวันอย่างต่อเนื่องเป็นเวลา 2 สัปดาห์
B. อาการหลักต้องมีอย่างน้อย 2 ข้อ
อารมณ์เศร้าเป็นตลอดทั้งวันหรือเกือบทุกวัน
ความสนใจสิ่งต่างๆลดลงมาก
อ่อนเพลียง่าย เหนื่อยล้า ไม่มีเรี่ยวแรงเกือบทุกวัน
C. อาการรองที่ต้องมีอย่งน้อย 4 ข้อ
ขาดความเชื่อมั่น ความภาคภูมิใจในตนเองหายไป
ชอบตำหนิตนเอง หรือผิดมากกว่าคนอื่น
คิดอยากตาบซ้ำๆ
สมาธิไม่ดี คิดไม่ออก หรือตัดสินใจลำบาก
การเคลื่อนไหวและความคิดเชื่องช้า
นอนไม่หลับบหรือนอนมาก
น้ำหนักลดอย่างมากโดยไม่ได้ตั้งใจอดอาหารหรือน้ำหนักเพิ่มมอย่างมากจากการกินจุ
เล็กน้อย
มีอาการหลัก 2 ข้อ และอาาการรอง 4 ข้อ
ปานกลาง
มีอาการหลัก 2 ข้อและอาการรอง 2 ข้อ
รุนแรง
มีอาการกลักและอาการรองทุกข้อ
G.2
ไม่เคยมีอาการ hypomania หรือ mania ตลอดช่วงที่ผ่านมา
G.3
อาการไม่ได้เกิดจากการมใช้สารเสสพติดหรือโรคทางกาย
การรักษา
รักษาด้วยยา
ไฟฟ้ารักษา
จิตบำบัด
การช่วยเหลือทางสังคม
การพยาบาลผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้า
การป้องกันการเกิด
ลดปัจจัยเสี่ยงหรือปัจจัยกระตุ้น
ให้การดูแลด้านจิตสังคมอยู่เสมอ
เฝ้าระวังยาที่ใช้รักษาโรคทางกายแ่อาขจทำให้เกิดอารมณ์ซึมเศร้า
ลดภาวะแทรกซ้อนจากโรคที่ป้องกันได้
การส่งเสริมด้านจิตใจ
ปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงต่างๆ
ทำกิจกรรมหรืองานอดิเรกที่ชอบ
ทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น
เมื่อมีอาการซึมเศร้าควรรีบไปพบแพทย์
การค้นหาภาวะซึมเศร้าตั้งแต่ระยะแรก
ประเมินการคิดการรู้ของสมอง
MMSE
SGDS
SIG E CAPS
เพื่อลดความรุนแรงของภาวะซึมเศร้า
ประสานการบำบัดรักษากัแพทย์ที่รักษาและจิตแพทย์
ให้ยาตามแผนการรักษาและสังเกตผลลัพธ์
ประสานการบำบัดรักษาต่างๆ
การพยาบาลทุกระดับ
จัดให้ได้รับการบำบัดหรือการภาวะซึมเศร้าตามแนวทางการรักษา
ดูแลความปลอดภัยเพื่อป้องกันการฆ่าตตัวตาย
ประเมินแะควบคุมยาและความเจ็บป่วยทางาย
ส่งเสริมให้มีกิจกรรมด้านร่างกายเพิมขึ้น
ส่งเสริมสนับสนุนทางสังคม
ส่งเสริมศักยภาพผู้สูงอายุ
ส่งเสริมให้เข้าร่วมกิจกรรมบำบัดด้วยการผ่อนคลาย
ประคับประคองด้านจิตใจหรืออารมณ์ ให้การช่วยเหลือแก้ไขปัญหาต่างๆ
ประเมินติดตามภาวะซึมเศร้าอย่างต่อเนื่อง
ปัญหาเพศสัมพันธ์
ความเชื่อและความเข้าใจผิดที่พบได้บ่อยๆ
ผู้สูงอายุไม่ควรคิดเรื่องเพศ
ผู้สูงอายุที่ยังคคิดเรื่องเพศเป็นนความผิดปกติ
เพศสัมพันธ์ในวัยสูงอาายุเป็นเรื่องน่าอาย
การมีเพศสัมพันธ์กับเด็กจะช่วยพิ่มพลังทางเพศ
สมุนไพร อวัยวะสัตว์จะเพิ่มพลังทางเพศ
การมีเพศสัมพันธ์ที่เหมาะสมส่งผลดีต่อผู้สูงอายุ
สามารถจัดเป็นการออกกำลังกายชนิดหนึ่ง
เกิดความมั่นใจในตนเอง เกิดความพึงพอใจ
การมีกิจกรรมอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้การทำงานของระบบต่างๆของร่างกายดีขึ้น
ส่งผลให้มีสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดี ทำให้อายุยืนยาวมากขึ้น
ปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีเพศสัมพันธ์
การเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย
ปัญหาสุขภาพ
การใช้ยาบางชนิด
ปัญหาเกี่ยวกับความบกพร่องในการทำหน้าที่ทางเพศ
Erectile Dysfunction (ED) การไร้หรือเสื่แมสมรรถภาพทางเพศ หรือมะเขือเผา
อาการ
ไม่แข็งตัว
อ่อนตัวเร็ว
ไม่สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้
สาเหตุ
ทางร่างกาย
พบในผู้ที่มีการเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดในอวัยวะเพศ
ทางจิตใจ
เกิดความเครียด ความวิตกกังวล
Premature Ejaculation ล่มปากอ่าว นกกระจอกไม่ทันกินน้ำ
อาการ
ฝ่ายชชายถึงจุดสุดยอดเร็วจนไม่สามารถทำให้ฝ่ายหญิงเกิดความพอใจได้
สาเหตุ
ทางจิตใจ ความเครียด วิตกกังวล
Frigidity เฉยชาทางงเพศ
อาการ
เพศหญิงเฉยชา ขาดการตอบสนองทางเพศ
สาเหตุ
การเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย
ทางจิตใจ อารมณ์ ความเคครียด วิตกกังวล ซึมเศร้า
ทัศนคติทางเพศ
Dyspareunia เจ็บเวลามีเพศสัมพันธ์
อาการ
ฝ่ายหญิงเจ็บเวลามีเพศสัมพันธ์ เนื่องจากอวัยวะเพศขาดการหล่อลื่นทำให้เกิดการเสียดสีสสีจนบาดเจ็็บ
สาเหตุ
ทางร่างกาย
มีการเปลี่ยนแปลงตามวัย
ทางจิตใจ
ขาดความรู้สึก ความต้้องการทางเพศ ขาาดการตอบสนองทางเพศ
บทบาทของพยาบาลในการช่วเหลือผู้สูงอายุที่มีปัญหาด้านเพศสัมพันธ์
ประเมินปัญหาโดยซักประวัติเกี่ยวกับเรื่องเพศ
ประเมินการใช้ยาในผู้สูงอายุโดยเฉพาะยาที่ใช้ทั่วไปในการรักษาโรคที่มีผลกระทบต่อการแสดงออกด้านเพศสัมพันธ์
ประเมินการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ซึ่งส่งผลต่อวงจรการตอบสนองของเพศ
ใช้ข้อมูลลที่ได้จากการประเมินปัญหามาแก้ไขความเข้าใจผิดในเรื่องเพศ
ส่งเสริมให้มีอัตมโนทัศน์ที่ดี
ให้คำแนะนำ เป็นที่ปรึกษา และปรึกาาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้อง