Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4 ยาปฏิชีวนะกลุ่มต่างๆ ยาต้านมะเรง - Coggle Diagram
บทที่ 4 ยาปฏิชีวนะกลุ่มต่างๆ
ยาต้านมะเรง
ยาถ่ายพยาธิ Antihelminthics
ปิเปอร์ราซีน - Piperazine
ใช้ถ่ายพยาธิไส้เดือน และพยาธิเส้นด้าย
ไพแรนเทล พาโมเอต - Pyrantel pamoate
ใช้ถ่ายพยาธิเส้นด้าย ไส้เดือน และปากขอ
อัลเบนดาโซล - Albendazole
ใช้ถ่ยพยาธิไส้เดือน พยาธเิเส้นด้าย พยาธิปากขอ พยาธิแส้ม้า
พยาธิตัวตืด ใช้รักษาพยาธิตัวจีด ใช้รักษาโรคพยาธิใบไม้ตับ
มีเบนดาโซล - Mebendazole
ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม (เส้นด้าย ไส้เดือน ปากขอ แส้ม้า)
นิโคลซาไมด์ - Niclosamode
ใช้ถ่ายพยาธิตัวตืด
พลาซิควอนเทล - Praziquantel
ใช้รักษาโรคพยาธิใบไม้ในตับ และพยาธิตัวตืด
ยาต้านไวรัส (Antiviral drugs)
เป็นกลุ่มยาที่ใช้รักษาเฉพาะการติดเชื้อจากไวรัส
ยาที่ใช้รักษาโรคติดเชื้อ HIV แบ่งออกเป็นกลุ่มใหญ่ๆได้ 3 กลุ่มคือ
Nucleoside reverse transcriptase inhibitors (NRTIs) ได้แก่ยา Zidovudine(AZT), Stavudine (D4T), Lamivudine (3TC),DDC, DDI,
Protease inhibitors (PIs) ได้แก่ยา nelfinavir, saquinavir, ritonavir,nelfinavir
Non-nucleoside reverse transcriptase inhibitors (NNRTIs)ได้แก่ยา nevirapine, delavirdine
เภสัชจลนศาสตร์
การดูดซึมยา (absorption)
Amphotericin B ดูดซึมได้น้อยเมื่อให้ทางปากและเมื่อฉีดเข้ากล้ามเนื้อจึงต้องให้ยาทางหลอดเลือดดา
Fluconazole เมื่อให้ทางปากมีค่าชว ี ประโยชน์ประมาณร้อยละ 90โดยค่าความเป็นกรดด่างไม่มีผลต่อการดูดซึมยา
Itraconazole เมื่อให้ทางปากมีค่าชีวประโยชน์ประมาณร้อยละ 55
Ketoconazole เมื่อให้ทางปากมีค่าชว ี ประโยชน์ประมาณร้อยละ 75 โดยสภาพความเป็นด่างจะลดการดูดซึมยา
การกระจายยา (distribution)
ยา amphotericin B จับกับพลาสมาโปรตีนได้มากกว่าร้อยละ 90และกระจายไปตามส่วนต่างๆ
เมตาบอลิสัมและการขจัดยา (metabolism and excretion)
ยา amphotericin B ถูกขจัดออกทางไตร้อยละ 40 ไม่มี active metabolite ค่าครึ่งชีวิต 15 วัน
ยาต้านโรคมาลาเรีย( Antimalarial drugs )
เชื้อสาเหตุ : Plasmodium ชนิดต่าง ๆ เช่น P. falciparum
การป้องกันจึงทาได้โดยการเอา mefloquine หรือ quinine(ในท้องถิ่นที่ยังไม่ดื้อ) ในขนาดรักษา (curative dose)ติดตัวไปในท้องถิ่นระบาด
ยา Chloroquine
เป็นสารเคมีประเภท 4-Aminoquinoline
ยา Mefloquine
ยานี้ใช้สำหรับรักษาโรคมาลาเรีย และใช้เพื่อป้องกันการติดเชื้ออ
ยา Primaquine
กลไกการออกฤทธิ์ของ Primaquine ยังไม่เป็นที่ทราบชัดรวมทั้งยีงไม่ทราบวา
ยา Quinine sulphate
ยาชนิดหนึ่งซึ่งเป็นสารประกอบประเภทแอลคาลอยด์เป็นยาแก้ไข้ที่กลั่นมาจากต้นชิงโคนา
ยา Quinidine sulfate
เป็นสารสกัดที่ได้จากเปลือกต้นซิงโคน่า(Cinchona tree,ต้นไม้ขนาดเล็ก เป็นไม้พื้นเมืองของประเทศแถบอเมริกาใต้
ยา Atovaquono-proguanil ( Malarone )
Atovaquone ไม่ใช้เดี่ยวๆ แต่ใช้ร่วมกับ Proguanil
ยาต้านเชื้อรา ( Antifungal drugs )
ประเภทของยาต้านเชื้อรา (classification of antifungals)1
จําแนกตามโครงสร้างทางเคมี
จําแนกตามการใช้ทางคลินิก
กลไกการออกฤทธิ์ (Mode of Action)
ยาต้านเชื้อรามีความจำเพาะสูงในการออกฤทธิ์ (selective toxicity)
ยาต้านเชื้อรากลุ่มเอโซล (Azole antifungals) Azole Group
กลุ่มอิมิดาโซล (Imidazoles)
กลุ่มไตรเอโซล (Triazoles)
กลุ่มไทเอโซล (Thiazoles)
รายละเอียดของยาปฏิชีวนะที่สาคัญ
ยาเพนิซิลลิน (Penicillin)
เป็นยาใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียได้ในหลายเนื้อเยื่อ /อวัยวะ
กลไกการออกฤทธิ์ของยาเพนิซิลลินคือตัวยาจะยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรย
Macrolide
จัดเป็นยาปฏิชีวนะที่ใช้แพร่หลายอีกกลุ่มหนึ่งสามารถยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย โดยการก่อกวนที่สารพันธุกรรม
ตัวยาจะออกฤทธิ์ยังยั้งการสังเคราะห์โปรตีนของแบคทีเรียที่ตอบสนองกับยากลุ่มนี้ี ทังยังยับยั้งการเปลี่ยนถ่ายและสลายการเชื่อมกันของสารพันธุกรรมชนิดที่เรียกว่า ไรโบโซม (Ribosome)
Aminoglycoside
เป็นยาปฏิชีวนะใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรีย ที่กระดูกข้อการติดเชื้อที่ผิวหนัง
ตัวยาจะออกฤทธิ์รบกวนการทำงานของสารพันธุกรรมในแบคทีเรียที่ เรียกว่า อารเ์อ็นเอ (RNA)
Cephalosporin
จัดเป็นกลุ่มยาปฏิชีวนะที่ออกฤทธิ์ต้านเชื่อแบคทีเรียได้หลายชนิด
ตัวยาจะรบกวนการสังเคราะห็เปปทิโด ไกลแคน (Peptidoglycan)ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญของผนังเซลล์ในแบคทีเรียส่งผลใหแบคทีเรียหยุดการเจริญเติบโต
Tetracycline
ใช้รักษาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะและการติดเชื้อในลาไส้รักษาหลอดลมอักเสบแผล ฝีหนอง
กลไกการออกฤทธิ์โดยก่อกวนการทำงานของสารพันธุกรรม
Quinolone
ใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินปัสสาวะ ทางไตและต่อมลูกหมาก
ตัวยาจะออกฤทธิ์ยับยั้ง การสังเคราะห์ดีเอ็นเอ(DNA) ของตัวแบคทีเ รียทำให้แบคทีเรีย หมดสภาพในการแบ่งเซลล์และตายในที่สุด
ยาต้านวัณโรค
ยาอันดับแรก (First line)
Isoniazid (ไอโซไนอะซิด)
Rifampicin (ไรแฟมพิซิน)
Pyrazinamide (ไพราซินาไมด์)
Ethambutol (อีแทมบูทอล)
Streptomycin (สเตร็ปโตมัยซิน)
ยาอันดับรอง (Second line)
Isoniazid (ไอโซไนอะซิด) เกิดภาวะตับอักเสบ
อาการชาตามปลายประสาท
Rifampicin (ไรแฟมพิซิน)
3.Pyrazinamide (ไพราซินาไมด์) เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน
Ethambutol (อีแทมบูทอล) เกิดอาการประสาทตาอักเสบ