Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4 ยาปฏิชีวนะกลุ่มต่างๆ, 1-1011, 37267953_1095345683962581…
บทที่ 4 ยาปฏิชีวนะกลุ่มต่างๆ
ยาปฏิชีวนะ
หมายถึง ยาที่ยับยั้ง ฆ่า หรือ ต้าน จุลชีพซึ่งโดยทั่วไปมักเป็นเชื้อแบคทีเรีย บางคนจึงเรียกว่า ยาต้านแบคทีเรีย (Antibacterial)
ข้อมูลเกี่ยวกับยาปฏิชีวนะ
1.ยาที่ยับยั้งหรือขัดขวางการสังเคราะห์
ผนังเซลล์ของแบคทีเรีย เช่น Glycopeptide ได้แก่ Vancomycin และ Teicoplanin
ยาที่ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน
Aminoglycoside เช่น Gentamicin , Amikacin
ยาที่ยับยั้งการสังเคราะห์สารตั้งต้นในกระบวนการสังเคราะห์กรดนิวคลิอิก
ได้แก่ Trimethoprim
4.ยาที่ขัดขวางกระบวนการแบ่งตัวและการถอดรหัสพันธุกรรม คือยากลุ่มFluoroquinolone เช่น Norfloxacin
ยาอื่นๆ เช่น Metronidazole
รายละเอียดของยาปฏิชีวนะที่สำคัญ
ยาเพนิซิลลิน (Penicillin)
กลไกการออกฤทธิ์ของยาเพนิซิลลินคือ ตัวยาจะยับยั้งการ
เจริญเติบโตของแบคทีเรีย โดยจะเข้าไปยับยั้งการสร้างสารเปบทิโดกลัยแคน
มีข้อควรระวังการใช้ยาเพนิซิลลิน
เช่นระวังการเกิดเชื้อราในช่องปาก
และที่อวัยวะเพศขณะที่ได้รับยากลุ่มเพนิซิลลิน
เพนิซิลลิน เป็นยาใช้รักษา
การติดเชื้อแบคทีเรียได้ในหลาย
เนื้อเยื่อ/อวัยวะ เช่น คออักเสบเป็นต้น
Macrolide
แมคโครไลด์(Macrolide) จัดเป็นยาปฏิชีวนะที่ใช้แพร่หลายอีกกลุ่มหนึ่ง สามารถยับยั้งเชื้อแบคทีเรียโดยการก่อกวนที่สารพันธุกรรม หรือที่เรียกว่า
อาร์เอนเอ (RNA)
กลไกการออกฤทธิ์ตัวยาจะออกฤทธิ์
ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีนของแบคทีเรีย
ที่ตอบสนองกับยากลุ่มนี้
ข้อควรระวังการใช้ยาแมคโครไลด์ เช่น
หลีกเลี่ยงการใช้ยานี้กับผู้ป่วยโรคตับ
Aminoglycoside
เป็นยาปฏิชีวนะใช้รักษาการติด
เชื้อแบคทีเรียที่กระดูกข้อ การติดเชื้อที่ผิวหนัง
กลไกการออกฤทธิ์ ตัวยาจะ
ออกฤทธิ์รบกวนการทำงานของสารพันธุกรรมในแบคทีเรียที่เรียกว่า อาร์เอ็นเอ (RNA)
Cephalosporin
จัดเป็นกลุ่มยาปฏิชีวนะที่
ออกฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย
ได้หลายชนิด เช่น
ชนิดก่อการอักเสบ
กลไกการออกฤทธิ์ ตัวยาจะรบกวน
การสังเคราะห์เปปทิโด ไกลแคน
ยาในกลุ่มนี้ยังสามารถทนต่อ
เอนไซม์เบต้าแลคแตมของแบคทีเรีย
ถูกจำแนกออกเป็น 5 รุ่น
ย่อย (Generation) ดังนี้
รุ่นที่ 1 (First generation ) Cefazolin
เป็นยาที่ใช้กันมากที่สุด
รุ่นที่ 2 (Second generation)ยาในรุ่นนี้อยู่ใน
ร่างกายได้นานและมีการจับกับโปรตีนในเลือด
รุ่นที่ 3 (Third generation )
ยารุ่นนี้นำมาใช้รักษาโรคหนองในเทียม
รุ่นที่ 4 (Fourth generation)
รักษาการติดเชื้อที่เยื่อหุ้มสมอง
รุ่นที่ 5 (Fifth generation)
ใช้ได้ดีกับเชื้อแบคทีเรียที่มีการดื้อยา
Tetracycline
ใช้รักษาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะและการติดเชื้อในลำไส้รักษาหลอดลมอักเสบแผล ฝีหนอง มีกลไกการออก
ฤทธิ์โดยก่อกวนการทำงานของสารพันธุกรรม
Quinolone
ใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดิน
ปัสสาวะ ทางไต และต่อมลูกหมาก ยากลุ่มนี้ออกฤทธิ์โดยรบกวนการสร้างโปรตีนในสารพันธุกรรมของเชื้อแบคทีเรียที่เรียกว่า ดีเอนเอ
ยาต้านโรคมาลาเรีย
ยา Chloroquine
เป็นยาที่ใช้ทั้งป้องกันและบำบัดรักษาโรค
มาลาเรีย ถูกค้นพบครั้งแรกในปี ค ศ 1934
(พ ศ 2477)
ยา Mefloquine
ยานี้ใช้สำหรับ รักษาโรคมาลาเรียและ
ใช้เพื่อป้องกันการติดเชื้อมาลาเรียในผู้ที่ต้อง
เดินทางไปในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
ยา Primaquine
กลไกการออกฤทธิ์ของ Primaquine
ยังไม่เป็นที่ทราบชัด
ยา Quinine sulphate
ยาชนิดหนึ่งซึ่งเป็น
สารประกอบประเภท
แอลคาลอยด์ เป็นยาแก้ไข้ที่กลั่นมาจากต้นชิงโคนา
ยา Atovaquono-proguanil ( Malarone )
Atovaquone ไม่ใช้เดี่ยวๆ
แต่ใช้ร่วมกับ Proguanil ในยาเม็ด
สำเร็จรูปซึ่งมีชื่อการค้าว่า Malarone
ยาถ่ายพยาธิ Antihelminthics
ปิเปอร์ราซีน - Piperazineข้อบ่งใช้
ใช้ถ่ายพยาธิไส้เดือน และพยาธิเส้นด้าย
ไพแรนเทล พาโมเอต - Pyrantel pamoateข้อบ่งใช้
ใช้ถ่ายพยาธิเส้นด้าย ไส้เดือน และปากขอ
อัลเบนดาโซล - Albendazole ใช้ถ่ายพยาธิไส้เดือน พยาธิเส้นด้าย พยาธิปากขอ พยาธิแส้ม้า พยาธิตัวตืด
มีเบนดาโซล - Mebendazoleแบ่งใช้
ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม (เส้นด้าย ไส้เดือน ปากขอ แส้ม้า), พยาธิตัวตืด, ทริคิโนซิส
นิโคลซาไมด์- Niclosamode ข้อบ่งใช้ ใช้ถ่ายพยาธิตัวตืด
พลาซิควอนเทล - Praziquantelข้อบ่งใช้
ใช้รักษาโรคพยาธิใบไม้ในตับ และพยาธิตัวตืด
ยาต้านเชื้อรา
จำแนกตามโครงสร้างทางเคมี
• 2. จำแนกตามการใช้ทางคลินิก จำแนกเป็นกลุ่มที่ใช้กับการติดเชื้อทั่ว
ร่างกาย (systemic fungal infection) ได้แก่ amphotericin B,
กลไกการออกฤทธิ์ ยาต้านเชื้อรามีความจำเพาะสูงในการออกฤทธิ์(selective toxicity) เนื่องจากเป้าหมายการออกฤทธิ์(target of
action) ของยาต้านเชื้อราจะเป็น ergosterol
ยาต้านไวรัส
เป็นกลุ่มยาที่ใช้รักษาเฉพาะการติดเชื้อจาก
ไวรัส เช่นเดียวกับยาปฏิชีวนะ ยาต้านไวรัสก็ใช้ได้กับไวรัสบางชนิดเท่านั้น
ยาต้านวัณโรค
(Firstline)ยาที่มีประสิทธิภาพสูง
และอาการข้างเคียงพอรับได้
นางสาวณัฐธยาน์ บุญศรี UDA6280003
