Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การรักษาพยาบาลขั้นต้น (ด้านศัลยกรรม) - Coggle Diagram

- - - - อาการ
        
        1.ถ้ากระดูกหักรุนแรงทิมแทงทุกเนื้อปอด
        
        1) ลมในช่องเยื้อหุ้มปอดหรือ
        
        2) ปอดทะลุหรือ
        
        3 มีเลือดออกในโพรงเยื้อหุ้มปอด (Hemothorax)
        
        ถ้ามีบาดแผลที่ผิวหนังทะลุถึงในปอด
        
        Pneumothorax
        
        ถ้ากระดูกซี่โครงหักหลายแห่ง
        
        รถชน รถคว่ำ อาจทำให้เกิดภาวะอกรวน จะมีอาการหอบ ตัวเขียว ช็อก หายใจผิดธรรมชาติ ตามตำราพบว่ามักเกิดกับคนที่อายุ 40 ปีขึ้นไปมากกว่าคนวัยหนุ่มสาว
      - การรักษา
        
        1 ลดอากรปวดให้มากที่สุด ให้opioid หรือ (PCA)อาจปวดนาน1- 2 สัปดาห์ ได้ แต่จะหายขาดต้องใช้เวลาเป็นเดือน
        2 ขับเสมหะได้มากที่สุด pt.ไม่สามารถออกแรงไอได้เพียงพอ(Epidural anesthesia) โดยยาที่ได้ผลมากที่สุดคือ Morphine sulfate ผสมกับ Bupivacain หากให้ยาระงับปวดเต็มที่แล้วผู้ป่วยควรสามารถขับเสมหะได้อย่างด
        
        บทบาทพยาบาล
        
        ให้ผู้ป่วยได้รับยาตามแผนการรักษา ฝ้าระวัง ติดตามการหายใจ สัญญาณชีพอย่างใกล้ชิด นอนศีรษะสูงและกระตุ้นให้ผู้ป่วยไอ
        
        หากผู้ป่วยไม่สามารถไอได้ อาจมีการกระตุ้นการอโดยการเคาะปอดใช้ยาละลายเสมหะหรือการดูดเสมหะโดยทั่วไปสามารถหลีกเลี่ยงการใส่เครื่องช่วยหายใจในผู้ป่วย Flail chest ได้ซึ่งมีผู้ป่วยส่วนน้อยที่จำเป็นต้องทำการ fixation ของกระดูกนิยมน้อยลงเรื่อยๆในปัจจุบัน
        
        พบที่บ้านและพบผิวหนังทะลุถึงปอด ให้ใช้ผ้าสะอาดหรือผ้าก๊อซหนาปิดอุดรูรั่วไว้ก่อนและถ้าหากมีภาวะอกรวน ให้ใช้มือกดบริเวณนั้นไว้หรือให้ผู้ป่วยนอนตะแคงให้ส่วนนั้นทับบน
      - กลไกการบาดเจ็บ
        
        การหายใจแบบ paradoxical respiration ทำให้ปอดขยายได้ไม่เต็มที่
        
        การฟกช้ำของ ปอดทำให้การแลกเปลี่ยนก๊าซไม่เหมาะสม
        
        อาการปวดที่ทำให้การไอ และการหายใจไม่เต็มที่
        
        การวินิจฉัยภาวะดังกล่วจะยิ่งทำได้ยากมากยิ่งขึ้นหากผู้ป่วยใส่เครื่องช่วยหายใจเนื่องจากไม่มีการหายใจแบบ paradoxical respiration
  - - - การวินิจฉัยโรค
        ได้จากการซักประวัติและการตรวจทางห้องปฏิบัติการ ได้แก่ การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ คลื่นไฟฟ้าหัวใจ พบมี voltage QRS complex และมี(T-waves ต่ำหรือแบนราบ ลักษณะที่สำคัญคือ electrical alternans) การถ่ายภาพรังสีทรวงอก (พบมีเงาหัวใจ cardiac silhouette กว้างขึ้น โดยเฉพาะถ้ามีน้ำมากกว่า 250 มล. ขึ้นไป
        
        1.เงาหัวใจโตเป็นถุงน้ำ (globular หรือ water bottle-shaped hear)
        
        2.การตรวจคลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ เป็นการตรวจที่ดีที่สุดในการวินิจฉัยภาวะนี้ เนื่องจากมีความถูกต้องและแม่นยำสูง ทำได้ง่ายได้ผลรวดเร็วทันทีสามารถเห็นน้ำใน pericardia sac
        
        3.การตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
        
        4.เอ็กชเรคอมพิวเตอร์กรสวนหัวใจข้างขวา
        
        5..การเจาะถุงหุ้มหัวใจ
        
        5 ลักษณะที่ชัดเจน
      - การรักษา
        
        1.การเจาะถุงน้ำระบาย หรือ pericardiocentesis ทันทีในเบื้องต้นก่อนที่จะทำการเจาะระบายมักจำเป็นต้องรีบทำการกู้ชีพ(resuscitation)
        2.ให้สารน้ำ (volume expanding agents) เช่น 0.9%normal saline อย่างเร็วเพื่อไมให้เกิด RU diastolic collapse หากยังคงมีความดันต่ำอยู่ตลอดควรให้ norepinephrine (levophed) เพื่อพยุงความดันให้ อยู่ในช่วงปกติ ในขณะที่รีบเตรียมอุปกรณ์สำหรับทำการเจาะถุงน้ำหุ้มหัวใจ
      - สาเหตุ
        
        1.มะเร็งและวัณโรค พบบ่อยที่สุด
        
        2.อาจจะพบจากหัวใจล้มเหลว
        
        3.ตับแข็งเรื้อรัง
        
        4.ตั้งครรภ์
        
        5.การบาดเจ็บของหัวใจ
        
        6.การติดเชื้อภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน
        
        7.โรคระบบเมตาบริ
        
        8.จากยาที่กินอยู่ เช่นHydralazine
      - บทบาทพยาบาลในการเตรียมผู้ป่วย
        
        1.ผู้ป่วยหรือญาติควรได้รับการอธิบายถึง หัตถการ ประโยชน์และความเสี่ยงก่อนทำ่
        
        2.การเซ็นใบยินยอมรักษา
        
        3.ผู้ป่วยควรได้รับการมอนิเตอร์จังหวะการเต้นหัวใจ ความดันเลือด และความเข้มข้นออกชิเจนไนเลือดตลอดเวลาระหว่างการทำ
      - พยาบาลกับการดูแลหลังจากการเจาะถุงนำหัวใจ
        
        1.ส่งถ่ายภาพรังสีทรวงอกเพื่อดูว่ามีลมในโพรงเยื่อหุ้มปอด(pneumothorax) หรือไม่ต
        
        2.ผู้ป่วยควรได้รับการ สังเกตอาการเป็นเวลา 1-2 ชั่วโมงหลังเจาะสายสวนควรเย็บให้ติดที่บริเวณผิวหนังและ
        
        3.ทายาปฏิชีวนะ antibiotic ointment บริเวณรอบๆ แผล
        
        4.ทำความสะอาดแผลทุกๆ 2-3 วัน ในวันแรกๆ หากยังมีน้ำมากควร ทำการดูดระบายผ่านสายสวนทุกๆ 6 ชั่วโมง (บทบาทแพทย์) แนะนำว่าไม่ควรทำการดูดระบายตลอดเวลาเนื่องจากมีโอกาส ติดเชื้อสูงผู้ป่วยสามารถเคลื่อนไหวเปลี่ยนอริยาบถได้ขณะที่ยังใส่สายสวน
        
        5.หากมีการปวด pericardial pain อาจให้ยาแก้ปวดกลุ่ม nonsteroidal analgesicsได้สำหรับการรักษาโรคขึ้นอยู่ กับสาเหตุที่วินิจฉัยได้ภายหลัง
- - - - การตรวจวินิจฉัยทางรังสีวิทยา
        
        เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ช่องท้อง
      - การบาดเจ็บของม้ามนั้นเป็นอวัยวะที่พบได้บ่อย ที่สุดในการบาดเจ็บของช่องท้องชนิดไม่แผลทะลุ สาเหตุมักพบมาจาก อุบัติเหตุทางจราจรอุบัติเหตุจกการเล่นกีฬา และการพลัดตกจากที่สูง ลักษณะทางคลินิกมีอาการปวดท้องทั่วๆ ไป อาการของ เยื่อบุช่องท้องอักเสบและความดันโลหิตต่ำ เป็นต้น
      - การแบ่งระดับความรุนแรงของการบาดเจ็บของม้ามตาม American Association for the Surgery of Trauma (AAST| splenic injury scale แบ่งเป็น 5 ระดับ ซึ่งเป็นบทบาทของแพทย์ในการวินิจฉัย
    - - การบาดเจ็บของตับนั้นพบได้บ่อยอันดับสองรองจากม้าม และเป็นสาเหตุการตายอันดับหนึ่งของการบาดเจ็บของช่องท้องชนิดไม่มีแผลทะลุเนื่องจากตับมีเส้นเลือดสำคัญ เช่น inferiorvenacava (IVC), hepaticvein, hepaticartery และ portal vein
      - สาเหตุ
        
        1.อุบัติเหตุทางจราจร
        
        2.อุบัติเหตุจกการเล่นกีฬา
        
        3.การพลัดตกจากที่สูง
      - ลักษณะทางคลินิก
        
        1.มีอาการปวดท้องบริเวณชายโครงขวา
        
        2.มีอาการของเยื่อบุช่องท้องอักเสบถ้ามีเลือดออกในเยื่อบุช่องท้อง
        
        3.ความดันโลหิตต่ำ
      - การตรวจวินิจฉัยทางรังสีวิทยา
        ตับในการบาดเจ็บของช่องท้องชนิดไม่มีแผลทะลุ
        
        1.อัลตราชาวด์
        
        2.เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ช่องท้อง
    - - 1.การบาดเจ็บของไตพบได้ประมาณร้อยละ 10 ของ ผู้ป่วยที่ได้รับการบาดเจ็บของช่องท้อง
        2.ผู้ป่วยบาดเจ็บของช่องท้องชนิดไม่มีแผลทะลุร้อยละ 80-90
      - สาเหตุ
        
        เกิดจากการกระแทกอย่างรุนแรงบริเวณไตซึ่งอาจ เป็นการกระแทกโดยตรงหรือการตกจากที่สูง
      - ลักษณะทางคลินิก
        
        พบว่ามีการปวดท้องบริเวณสีข้างหรือ ปัสสาวะออกมาเป็นเลือด แต่อย่างไรก็ตาม ไม่พบว่ามีความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะปัสสาวะเป็นเลือดและการบาดเจ็บของไตอย่างชัดเจน
      - การตรวจวินิจฉัยทางรังสีวิทยา
        
        1.อัลตราซาวด์
        2.เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ Intravenous urography (IVP) และ angiogram
    - - การบาดเจ็บของตับอ่อนพบได้ประมาณน้อยกว่า ร้อยละ5ของผู้ป่วยที่ได้รับการบาดเจ็บของช่องท้องเนื่องจาก ตับอ่อนเป็นอวัยวะที่อยู่ในบริเวณ retoperitoneum
      - สาเหตุ
        
        1.เกิดจากการกระแทกอย่างรุนแรงบริเวณตับอ่อน
        
        2.การกระแทกโดยตรงหรือ deceleration injury
        
        3.มักพบร่วมกับการบาดเจ็บกับอวัยวะข้างเคียง เช่น ตับ ม้ามกระเพาะอาหาร และไต
- - - - อุบัติการณ์...
        
        กระดูกเชิงกรานหักจากอุบัติเหตุแบบ blunt mechanism ร้อยละ 9.3 ซึ่งกระดูกเชิงกรานที่หัก ทำให้อวัยวะในช่องท้องมีการบาดเจ็บได้ ร้อยละ 16.5 โดยพบการบาดเจ็บของตับร้อยละ 6.1 มากที่สุด รองลงมาเป็นกระเพาะปัสสาวะและท่อปัสสาวะร้อยละ 5.8 ม้ามร้อยละ 5.2 และในผู้ป่วยที่มีกระดูกเชิงกรานหักอย่างรุนแรงมีอัตราเสียชีวิต ร้อยละ25-41.7 อวัยวะจะถูกปกป้องจากกระดูกช่องเชิงกราน คอของกระเพาะปัสสาวะจะอยู่บริเวณท้องน้อยด้านล่างซึ่งเป็นตำแหน่งที่บาดเจ็บได้บ่อย ถ้าหากกระดูกช่องเชิงกรานแตกหักก็มักจะมีโอกาสที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อกระเพาะปัสสาวะได้เช่นกัน
    - - บ่อยที่สุดก็คือการกระทบกระเทือนบริเวณท้องน้อย แต่ไม่มีบาดแผลจากอุบัติเหตุจักรยานกระแทกหรืออุบัติเหตุรถยนต์ที่คาดเข็มขัดนิรภัย
    - - 1.ปัสสาวะเป็นเลือดซึ่งเป็นอาการที่สำคัญ พบได้ร้อยละ 95
      - 2.อาจจะพบเม็ดเลือดแดงในปัสสาวะได้ รวมทั้งผู้ป่วยอาจจะมีอาการปวดบริเวณเหนือกระดูกเชิงกราน
    - - กดเจ็บบริเวณเหนือกระดูกชิงกรานหรือผู้ป่วยอาจจะไม่มีปัสสาวะก็ได้
    - - จะเป็นการพิจารณาสายสวนปัสสาวะเบอร์ใหญ่ เพื่อระบายปัสสาวะ และผ่าตัดทำกาปิดรักษา
    - - เยื้อบุช่องท้องอักเสบ
    - - 1.สัญญาณชีพ
        
        2.อาการเจ็บช่องท้อง
        
        3.ไข้
        
        4.อาเจียน
        
        5.กดเจ็บโดยทั่วไป
- - - - อุบัติเหตุจราจรโดยเฉพาะอย่างยิ่งอุบัติเหตุที่เกิดกับผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์ ในผู้ชายอายุต่ำกว่า 30 ปีและมีพฤติกรรมขับขี่รถขณะมึนเมา ไม่สมหมวกนิรภัย
      - การตกจากที่สูงหกล้มศีรษะกระแทก
      - ถูกของแข็งอุบัติเหตุจกการเล่นกีฬา
      - การทำร้ายร่างกาย
      - ในทาราแรกเกิดก็อาจมีการบาดเจ็บของศีรษะจากการคลอดอยากได้
  - - - 1.ผู้ป่วยจะมีอาการหมดสติหลังบัตรเจ็บทันที่บางรายอาจเกิดหลังจากบาดเจ็บ24 ชั่วโมงถึง 48 ชั่วโมงอาจจะหมดสติอยู่นานเป็นชั่วโมงเป็นวัน หรือเป็นสัปดาห์ หรือเป็นเดือน
        
        2.อาจมีอาการอัมพาตครึ่งซีก กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง เป็นมากขึ้นอาการจะเลวลงเรื่อยเรื่อยจนถึงขั้นเสียชีวิต ถ้าหากไม่รุนแรงผู้ป่วยจะมีอาการปวดศีรษะสับสนเพ้อ คลื่นไส้อาเจียนเป็นอัมพาตปากเบี้ยวพูดไม่ชัดบุคลิกภาพเปลี่ยนไป
        
        3.ก้อนเลือดในกะโหลกศีรษะ (intracranial hematoma) ถือว่าเป็นเพราะว่าร้ายแรงหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจเสียชีวิตได้อย่างรวดเร็ว ผู้ป่วยจะมีอาการปวดศีรษะอย่างต่อเนื่องและรุนแรงคลื่นไส้อาเจียน ซึมลงเรื่อยเรื่อย แขนขาเป็นอ่อนแรง ตัวเกร็งอาจมีอาการหมดสติหลังบาดเจ็บอยู่ครู่หนึ่ง แล้วฟื้นคืนสติได้เอง หลังจากนั้นจึงค่อยมีอาการทางสมองเกิดขึ้น ในบางรายเป็นเฉียบพลันมักมีอาการเกิดขึ้นภายใน 24 ชั่วโมง
        
        ในรายที่เป็นก้อนเลือดใต้เยอะหุ้มสมองชั้นนอกแบบเรื้อรังซึ่งจะมีเลือดออกที่ร้านให้น้อยค่อยค่อยสะสมเป็นก้อนโตพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ และผู้ดื่มสุราจัด
    - - ไม่มีการฟกซ้ำหรือฉีกขาดของสมองหรือมีเลือดออกในสมอง
        
        ผู้ป่วยมักจะมีอาการหมดสติไปเพียงชั่วครู่ส่วนใหญ่น้อยกว่า 15 นาที แต่ก็มีบางรายที่นานเป็นชั่วโมงแต่จะไม่เกิน 24 ชั่วโมง เมื่อพื้นแล้วจะรู้สึกงงจำเหตุการณ์ไม่ได้ อาจเป็นเพียงชั่วขณะหรือเป็นวัน บางรายมี
        
        อาการปวดศีรษะสับสนหลงลืมขาดสมาธิหรือซึมเศร้า ซึ่งจะค่อยๆ หายไปเองได้ในที่สุดแต่อาจต้องใช้เวลาหลายสัปดาห์
- - - - รถชน
      - รถคว่ำ
      - ตกจากที่สูง
      - ถูกของหนักหล่นทับ
      - การถูกยิง
      - ถูกแทงเข้ไขสันหลัง
  - - - ปอดอักเสบ
      - ทางเดินปัสสาวะอักเสบได้ง่าย
  - - - ควรให้การปฐมพยาบาลและนำส่งโรงพยาบาลโดยด่วน
      - ให้น้ำเกลือ
      - ใช้เครื่องช่วยหายใจ ถ้าหายใจไม่ได้แล้วแพทย์จะให้สเตียรอยด์ ได้แก่ เม็ดทิวเพชรนิโซ โลนฉีดเข้าหลอดเลือดดำ เพื่อลดอาการบวมของสมอง ช่วยให้พื้นตัวได้ดีขึ้นถ้าจะให้ได้ผลดีต้องให้ภายใน 8 ชั่วโมงหลังได้รับการบาดเจ็บ ติดต่อกันนาน 24 ชั่วโมง
      - อาจต้องทำการผ่าตัดสันหลังเพื่อแก้ไขความผิดปกติและทำการเชื่อมข้อต่อกระดูกไขสันหลัง
      - จากนี้อาจต้องใช้น้ำหนักดึงถ่วงให้กระดูกที่เคลื่อนเข้าที่ป้องกันไม่ให้ข้อกระดูกสันหลังเคลื่อนกดทับไขสันหลัง
      - ผู้ป่วยต้องนอนพักรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาลทำการฟื้นฟูสภาพ ทำกายภาพบำบัดและใช้อุปกรณ์หรือรถเข็นช่วยในการเคลื่อนไหวผู้ป่วย
    - - ขึ้นกับความรุนแรงถ้ำได้รับบาดเจ็บไม่มาก โอกาสพื้นคืนความแข็งแรงได้
        
        โดยสังเกตว่าถ้าผู้ป่วยขยับแขนขาและมีความรู้สึกกลับคืนมา✔ภายในหนึ่งสัปดาห์อาจมีทางหายได้
        
        ในกรณีไขสันหลังถูกทำลายอาการจะไม่ดีขึ้นเลย✔ภายหลังบาดเจ็บหกเดือนไปแล้วในรายที่บาดเจ็บตรงต้นคอซึ่งอาการอัมพาตหมดทั้งแขนขารวมสี่ข้างและไม่สามารถหายใจได้เอง
        
        หากเป็นอัมพาตอย่างถาวรก็ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจประทังชีวิต ผู้ป่วยจะมีชีวิตอยู่ได้ระยะหนึ่งและมักเสียชีวิตด้วยภาวะติดเชื้อ เช่น ปอดอักเสบ ซึ่งถือเป็นภาวะแทรกซ้อนอย่างหนึ่ง
  - - - เอ็กซเรย์กระดูกสันหลัง
      - ถ่ายภาพไขสันหลังด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
      - เอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์
      - ถ่ายภาพรังสีไขสันหลัง
      - การฉีดสารทึบรังสี
  - - - ห้ามยกแบกหามผู้ป่วยโดยตรงอาจทำให้ไขสันหลังได้รับอันตรายเพิ่มมากขึ้น.
        
        พยายามให้ผู้ป่วยนอนราบให้ศีรษะคอและลำตัวตั้งอยู่ในแนวตรงกันเสมอถ้าจำเป็นต้องเคลื่อนตัวให้เคลื่อนทุกส่วนเท่าๆ กันให้อยู่ในระนาบเดียวกันอย่าให้บิดเบี้ยว
        
        3.ควรเคลื่อนย้ายผู้ป่วยโดยให้ผู้ป่วยนอนหงายบนแผ่นกระดานแข็งๆพันตัวผู้ป่วยไว้กับแผ่นกระดานป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยพลิกตัว
      - ถ้าสงสัยกระดูกต้นคอหัก
        
        ควรใช้กระดาษแข็ง หรือหนังสือพิมพ์หรือผ้าพับม้วนเป็นกบแล้วสอดเข้าใต้คอผู้ป่วย ทำเป็นปลอกคอใส่ไว้เพื่อป้องกันไม่ให้ขอขยับเกิดอันตรายเพื่อนย้ายผู้ป่วยโดยให้นอนหงายบนแผ่นกระดานแข็งและวางถุงทรายหรืออิฐขนาบระหว่างคอผู้ป่วยเพื่อไม่ให้ผู้ป่วยเอี้ยวหรือบิดคอ
  - - - ควรสอนญาติผู้ป่วยให้รู้จักวิธีดูแลผู้ป่วยทั้งด้านร่างกายและจิตใจ
      - ข้อขวัญปฏิบัติสำหรับผู้ป่วยให้ติด ตามการรักษาของแพทย์ตามนัดและควรไปพบแพทย์ก่อนนัดถ้าสงสัยว่ามีอาการผิดปกติแทรกซ้อน. และประยุกต์หลักธรรมทางศาสนาในการยอมรับความจริงปรับตัวปรับใจเพื่อดำเนินชีวิตอย่างเป็นปกติ