Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่4 ยาปฏิชีวนะกลุ่มต่างๆ ยาต้านมะเร็ง, 4noxpv54kbk3s5phxop0,…
บทที่4 ยาปฏิชีวนะกลุ่มต่างๆ ยาต้านมะเร็ง
ความหมายของยาปฏิชวีะนะ
ยาที่ยับยั้ง ฆ่า หรือ ต้าน จุลชีพซึ่งโดยทั่วไปมักเป็นเชื้อแบคทีเรีย บางคนจึงเรียกว่า ยาต้านแบคทีเรีย (Antibacterial) แต่ยังอาจครอบคลุมถึงเชื้อไวรัสบางชนิด และเชื้อราบางชนิดได้ด้วย
ในร่างกายของมนุษย์จะมีระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรค เช่น เม็ดเลือดขาวที่ใช้ป้องกันการบุกรุกของเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งเมื่อใดก็ตามที่เชื้อโรคมีมากจนภูมิต้านทานหรือเม็ดเลือดขาวสู้ไม่ได้ เราก็จำเป็นต้องหาผู้ช่วย เช่น ยาปฏิชีวนะเข้ามาเป็นกำลังเสริม
ยาต้านไวรัส (anti-viral drugs)
ยาต้านเชื้อรา (anti-fungal drugs)
ยาต้านปรสิต (anti-parasitic drugs)
ข้อมูลเกี่ยวกับยาปฏิชีวนะ
1.ยาที่ยับยั้งหรือขัดขวางการสังเคราะห์ผนังเซลล์ของแบคทีเรีย
1.1 กลุ่ม Beta –lactams และยาอื่นที่มีโครงสร้างคล้ายกัน
1.2 Glycopeptide ได้แก่ Vancomycin และ Teicoplanin
1.3 Fosfomycin
. ยาที่ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน
2.1 Aminoglycoside
2.2 Macrolides
2.3 Tetracycline
2.4 Glycylcyclines
รายละเอียดของยาปฏิชีวนะที่สำคัญ
ยาเพนิซิลลิน
เพนิซิลลิน เป็นยาใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียได้ในหลายเนื้อเยื่อ/อวัยวะ เช่น คออักเสบเป็นต้น เป็นกลุ่มยาที่ไม่ทนกับกรดในกระเพาะอาหารจึงต้องกินยาก่อนอาหารและถูกขับออกจากร่างกายโดยผ่านไต
กลไกการออกฤทธิ์ของยาเพนิซิลลินคือ ตัวยาจะยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย โดยจะเข้าไปยับยั้งการสร้างสารเปบทิโดกลัยแคน (Peptidoglycan) ซึ่งเป็นตัวประกอบสำคัญของผนังเซลล์ของแบคทีเ
Aminoglycosides)มิโนไกลโคไซด์
เป็นยาปฏิชีวนะใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียที่กระดูกข้อ การติดเชื้อที่ผิวหนัง การติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ
กลไกการออกฤทธิ์ของยากลุ่มอะมิโนไกลโคไซด์คือ ตัวยาจะออกฤทธิ์รบกวนการทำงานของสารพันธุกรรมในแบคทีเรียที่เรียกว่า อาร์เอ็นเอ (RNA)
ยาต้านโรคมาลาเรีย
เชื้อสาเหตุ : Plasmodium ชนิดต่าง ๆ เช่น P. falciparum (พบ 80% ในประเทศไทย)
การป้องกัน :
ในประเทศไทยค่อนข้างมีปัญหาในการใช้ยาป้องกันมาเลเรียเนื่องจากเชื้อมักดื้อยา โดยเฉพาะ Choroquine-resistant P. falciparum ซึ่งนอกจากจะดื้อต่อ Choloroquine แล้วยังดื้อต่อ Pyrimethamine + sulfadoxine (Fansidar®
ยาต้านเชื้อรา
กลไกการออกฤทธิ์ (Mode of Action)
โดยหลักการอาจกล่าวได้ว่า ยาต้านเชื้อรามีความจำเพาะสูงในการออกฤทธิ์ (selective toxicity) เนื่องจากเป้าหมายการออกฤทธิ์ (target of action) ของยาต้านเชื้อราจะเป็น ergosterol ซึ่งเป็นองค์ประกอบของmembrane ของเชื้อรา ในขณะที่เยื่อหุ้มเซลล์ของมนุษย์จะเป็น cholesterol
ยาต้านไวรัส
ยาต้านไวรัส (Antiviral drugs) เป็นกลุ่มยาที่ใช้รักษาเฉพาะการติดเชื้อจากไวรัส เช่นเดียวกับยาปฏิชีวนะ ยาต้านไวรัสก็ใช้ได้กับไวรัส
การใช้ยาในผู้ป่วยเด็ก
ระมัดระวังการใช้ Paracetamol drop
หลีกเลี่ยงการใช้ cough suppressant (ยากดไอ)
หลีกเลี่ยงการใช้ non-sedating antihistamine ในเด็กเพื่อ ลดน้ำมูกในโรคหวัด
การใช้ยาในสตรีให้นมบุตร
พิจารณาความจำเป็นที่ต้องใช้ยา โดยควรเลือกใช้ non-pharmacological treatment ก่อนเสมอ
ยาที่ควรหลีกเลี่ยง : Ergots/Ergotamine, Amiodarone, ยากดภูมิคุ้มกัน
