Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ป่วยจิตเวชเด็กและวัยรุ่น, นศพต.อังศุมาลี บุรีภักดี เลขที่65 -…
การพยาบาลผู้ป่วยจิตเวชเด็กและวัยรุ่น
:star:Child Abuse
การกระทำหรือละเว้นการกระทำที่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ร่างกายของเด็ก
แบ่งเป็น
ทางร่างกาย (physical abuse) ทำให้เด็กเกิดการบาดเจ็บทางร่างกาย เช่น ชก เตะ ตี
ทางเพศ (sexual abuse) การกระทำต่อเด็กเพื่อเกิดความพึงพอใจทางเพศต่อผู้กระทำ เช่น จับอวัยวะเพศ ร่วมเพศ กอดจูบ
ทางจิตใจ (emotional abuse)การใช้วาจาหรือการแสดงท่าที เช่น ด่า ว่า ดูถูก
การทอดทิ้ง (neglect) ไม่เอาใจใส่ใน จปฐ สำหรับเด็ก เช่น อาหาร เสื้อผ้า ที่อยู่อาศัย
ปัจจัยเสี่ยง
เด็ก
อายุน้อย พิการ บกพร่องทางสติปัญญา มีโรคทางกายหรือจิตเวช ดื้อ เลี้ยงยาก
พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครอบครัว
มีอายุน้อย มีประวัติถูกทารุณกรรม มีโรคทางกายหรือจิตเวช ใช้สุราหรือสารเสพติด มีความขัดแย้งในครอบครัว ยากจน
เป็นการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ (unwanted pregnancy)
สิ่งแวดล้อม
เป็นสังคมเดี่ยว มีการเกิดอาชญากรรมสูง มีการใช้สารเสพติดมาก มีความวุ่นวายในสังคม
การดูแลรักษาด้านจิตใจ
เด็ก
1.ให้ความมั่นใจแก่เด็กในเรื่องความปลอดภัย
ประเมินสภาพจิตใจเด็ก
แยกจากครอบครัวที่ abuse
พ่อแม่
1.จัดการกับ stress ที่มีอยู่
emotions support sympathy, encouragement
แก้ไขconflictที่มีอยู่
:star:พฤติกรรมเสี่ยงในวัยรุ่น (Risk-taking Behaviors in Adolescence)
พฤติกรรมที่นำมาหรือเป็นสาเหตุให้เกิดความเสี่ยงต่อการดำเนินชีวิต วัยรุ่นมีพฤติกรรมเสี่ยงมาก
ประเภทของพฤติกรรมเสี่ยง
พฤติกรรมเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ (unintentional injuries)
พฤติกรรมความรุนแรง(violence)
ภาวะซึมเศร้าและการฆ่าตัวตาย(depression and suicidal idea)
การใช้ยาเสพติด(drug abuse)
พฤติกรรมเสี่ยงทางเพศสัมพันธ์(sexual behaviors)
พฤติกรรมเสี่ยงต่อโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันในวัยกลางคน(myocardial infarction)
สาเหตุของพฤติกรรมเสี่ยง
ขาดความรู้และทักษะที่จำเป็นสำหรับวัยรุ่น
ขาดความตระหนัก และจริงจังต่อการป้องกันตนเอง
ขาดการควบคุมตนเอง
ขาดวิธีการที่ทำให้ตนเองพึงพอใจที่ถูกต้อง
ปัญหาทางจิตใจ อารมณ์ หรือโรคทางจิตเวช
อิทธิพลของสิ่งแวดล้อม ทัศนคติและแบบอย่างในครอบครัว
การป้องกันพฤติกรรมเสี่ยงในวัยรุ่น
1.การให้ความรู้ ที่จำเป็นสำหรับวัยรุ่น
การฝึกทักษะ ในการรู้จักและจัดการกับอารมณ์
สร้างความตระหนักในการป้องกันความเสี่ยง
ฝึกการควบคุมตนเอง ฝึกจิตใจให้เข้มแข็ง ฝึกการปฏิเสธ
ช่วยให้วัยรุ่นมีกิจกรรมที่ทำให้ตนเองพึงพอใจที่ถูกต้อง
6.สร้างสิ่งแวดล้อมที่ดี พ่อแม่เป็นแบบอย่าง
:star:ภาวะบกพร่องทางสติปัญญา
(ectual developmental disorder : ID)
ผู้ป่วยบกพร่องทางเชาวน์ปัญญา ร่วมกับการทำหน้าที่ของตน
เกณฑ์การวินิจฉัย ID
A. IQ ตํ่ากว่าหรือเท่ากับ 70
B. มีความบกพร่องในการทำหน้าที่ของตน
(adaptive functioning)
1 Conceptaul (academic) domain : ความสามารถในการคิดวางแผน ความจำ ภาษา
Social domain : ความสัมพันธ์ที่มีต่อผู้อื่น ความรู้สึก
3 Practical Domain : การจัดการตนเองในหลายๆ ด้านของชีวิต
C. ความบกพร่องทางสติปัญญาและการทำหน้าที่ของตน เกิดในช่วงวัยเด็กหรือวัยรุ่น
อาการ
Mild ID: จบประถมศึกษาได้ มีอาชีพและดูแลตนเองขั้นพื้นฐานได้
Moderate ID: การสื่อสารล่าช้า เรียนได้ไม่เกิน ป.1-2 ทำงานที่ไม่ต้องใช้ทักษะ ดำเนินชีวิตภายใต้การดูแลใกล้ชิด
Severe ID: พัฒนาการหลายด้านล่าช้า ต้องการการดูแลใกล้ชิด มักมีการทำร้ายตนเอง
Profound ID: พัฒนาการทุกด้านล่าช้า ตั้งแต่วัยทารก แสดงอารมณ์ ความต้องการผ่านสีหน้าท่าทางได้ อายุขัยประมาณ 20 ปี
การรักษา
สร้างสัมพันธภาพกับครอบครัวและผู้ป่วย
กระตุ้นพัฒนาการด้านต่าง ๆ
สอน /สาธิตให้ผู้ป่วยลองฝึกปฏิบัติในเรื่องต่าง ๆ
เสริมสร้างพลังอำนาจให้กับครอบครัว ให้คำแนะนำจัดสิ่งแวดล้อมให้ปลอดภัย ป้องกันอุบัติเหตุ
:star:Attention Deficit Hyperactive Disorder (ADHD)
อาการที่สำคัญ
Inattentiveness สมาธิสั้น
Hyperactivity อยู่ไม่นิ่ง
Impulsivity หุนหันพลันแล่น ขาดความยับยั้งชั่งใจ
สาเหตุ
พันธุกรรม
Neurotransmitter
Dopamine ลดลง , Norepinephrine ลดลง
Neurobiology
บกพร่อง neurodevelopment การทำงาน
ผิดปกติที่ prefrontal cortex, basal ganglia
อื่นๆ: perinatal insults, maternal smoking
การวินิจฉัย
A.ผู้ป่วยมีอาการ 6 อาการขึ้นไป ในข้อ ก /ข้อ ข ติดต่อกันอย่างน้อย 6 เดือน
B. เกิดก่อนอายุ 12 ปี
C.ปรากฏในสถานการณ์หรือสถานที่ 2 แห่งขึ้นไป เช่น ที่โรงเรียน และที่บ้าน
D.อาการต้องรบกวนการเรียน การเข้าสังคมหรืออาชีพการงานอย่างชัดเจน
E.อาการไม่ได้เกิดขึ้นจากโรคจิตเวชอื่น
การรักษา
การรักษาด้วยยา
Psychostimulant (methylphenidate)
short acting (Ritalin 5 มก. ) ออกฤทธิ์นาน 3-4 hr 1x2 หรือ 1x3 oral pc
long acting (Concerta) ออกฤทธิ์นาน 10-12 hr 1x1 oral pc
S/E : เบื่ออาหาร ใจสั่น หลับยาก
การปรับพฤติกรรมและสิ่งแวดล้อม
ฝึกสอนพ่อแม่ให้เรียนรู้วิธีการปรับพฤติกรรม
ประสานกับทางโรงเรียน
การช่วยเหลือที่ตัวเด็กโดยตรง
ฝึกทักษะทางสังคม
บทบาทพยาบาล
1.ให้ความรู้แก่พ่อแม่ เด็ก และคุณครู
ก่อนสอน “สบตาเด็ก” และพูดทบทวน
เมื่อทำสำเร็จ ให้รางวัล
ให้ความมั่นคงปลอดภัย รู้เหตุการณ์ต่อไป เช่น ติดตารางกิจกรรม ไว้ที่ผนัง
การทำกิจกรรมในที่สงบเงียบ ช่วยให้เด็กมีสมาธิเพิ่มขึ้น
คำแนะนำพ่อแม่
จัดตารางเวลาให้ชัดเจน
จัดสถานที่ทำการบ้านไม่ให้มีสิ่งรบกวน
ผู้ใหญ่นั่งประกบเวลาทำงาน
ให้คำชมเมื่อเด็กมีพฤติกรรมที่ดี
ใช้วิธิลงโทษเช่น ลดค่าขนม งดดู TV
คำแนะนำครู
จัดให้เด็กนั่ง ใกล้ครู ไกลจากประตูหน้าต่าง
ให้เด็กช่วยงาน เช่น แจกสมุด ลบกระดาน
สั่งด้วยคำสั่งที่ชัดเจน สั้น กระชับ ทีละคำสั่ง
มองหาจุดดีและสนับสนุน
ชื่นชมเมื่อทำดี
เลี่ยงการประจาน หรือลงโทษรุนแรง
:star:Autistic spectrum disorders (ASD)
กลุ่มโรคที่มีพัฒนาการผิดปกติหลายด้าน “ไม่สบตา ไม่พาที ไม่ชี้นิ้ว”
“ สื่อสาร สังคม ซ้ำซาก”
เกณฑ์การวินิจฉัยตาม DSM-5
A. บกพร่องการสื่อสารทางสังคม
1) บกพร่องในการตอบสนองทางอารมณ์และสังคม (social-emotional reciprocity)
2) บกพร่องในการใช้ภาษาท่าทาง
3) บกพร่องในการพัฒนา คงไว้ และเข้าใจในสัมพันธภาพ
B. มีพฤติกรรม ความสนใจซ้ำๆ อย่างน้อย2ข้อ
1) โยกไปโยกมา (stereotyped)
2) แบบแผนพฤติกรรมไม่ยืดหยุ่น
3) ความสนใจ มีจำกัด และยึดติด
4) รับสัมผัสไวเกินหรือเฉื่อยเกิน
C. อาการแสดงออกช่วงแรกแห่งการพัฒนา
D. ส่งผลต่อด้านสังคม อาชีพ หรือหน้าที่การทำงาน
E. ไม่สามารถอธิบายจากความบกพร่องทางสติปัญญา หรือความล่าช้าทางพัฒนาการทุกด้าน
สาเหตุ
Genetic factors
serotonin ในเลือดสูง ทำให้ hyperactive, restlessness
Neuroanatomical factors
Pre and perinatal factors
การรักษา
พฤติกรรมบำบัด
Sensory integration, ฝึกทักษะทางด้านสังคม
การรักษาด้วยยา
Antipsychotic: ก้าวร้าว รุนแรง, hyperactive
SSRI: repetitive behavior
Psychostimulant: hyperactive
การให้คำปรึกษาครอบครัว
การช่วยเหลือด้านการศึกษา
individual educational programe (IEP)
แนวทางการดูแล
• ส่งเสริมพลังครอบครัว ส่งเสริมความสามารถเด็ก
• ส่งเสริมพัฒนาการ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
• กิจกรรมบำบัด แก้ไขการพูด
• ฝึกทักษะสังคม ฟื้นฟูสมรรถภาพทางการศึกษา
• ฟื้นฟูสมรรถภาพทางอาชีพ รักษาด้วยยา
:star:Conduct disorder
เด็กที่มีพฤติกรรมขโมย พูดปด หลอกลวง “ละเมิดสิทธิของผู้อื่น”
การวินิจฉัยตามเกณฑ์ DSM-5
A .มีอาการ 3 ข้อจาก15 ข้อ ใน 12 เดือนที่ผ่านมา และอย่างน้อย 1 เกณฑ์ที่ทำติดต่อกัน 6 เดือน
ความก้าวร้าวต่อบุคคล และสัตว์
1.ทำตัวอันธพาล ข่มขู่
ใช้กำลังต่อสู้
ใช้อาวุธทำร้ายร่างกายผู้อื่น
เคยทำร้ายร่างกายคนอย่างโหดร้าย
เคยทำร้ายสัตว์อย่างทารุณ
เคยขโมยซึ่งๆหน้า
การบังคับผู้อื่นให้ร่วมเพศด้วย
การทำลายทรัพย์สิน
วางแผนรอบคอบตั้งใจให้เสียหาย
วางแผนทำลายทรัพย์สินของผู้อื่น
การหลอกลวง และลักทรัพย์
งัดแงะบ้านของผู้อื่น
โกหกให้ได้สิ่งที่ต้องการ
ลักเล็กขโมยน้อย
การละเมิดกฎระเบียบอย่างรุนแรง
ออกนอกบ้านตอนกลางคืน ก่อนอายุ 13 ปี
หนีออกจากบ้านทั้งคืน
หนีโรงเรียนก่อนอายุ 13 ปี
B. พฤติกรรมส่งผลในการใช้ชีวิต
C. ถ้าอายุ 18 ปี อาการเหล่านี้ต้องไม่อยู่ในเกณฑ์
การแบ่งชนิดโรค
ชนิดที่อาการเริ่มในวัยเด็ก (Childhood-onset type) ก่อนอายุ 10 ปี
ชนิดที่อาการเริ่มในวัยรุ่น (Adolescent-onset type) หลังอายุ 10 ปี
ชนิดที่ไม่สามารถระบุอายุเริ่มต้นของพฤติกรรมเกเรได้(Unspecified onset)
การักษา
พฤติกรรมบำบัด
ครอบครัวบำบัด
ฝึกพ่อแม่
โรงเรียน
การใช้ยา
antipsychotic, mood stabilizer
กระบวนการพยาบาล "เสี่ยงพฤติกรรมรุนแรง"
สร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัด
จัดให้พยาบาลคนเดียวดูแล สร้างความไว้วางใจ
แนะนำการสร้างทักษะการควบคุมอารมณ์โกรธ
ใช้เทคนิคในการควบคุมพฤติกรรมเด็ก
พูดคุยให้เด็กเข้าใจถึงการกระทำที่ไม่เหมาะสม
ส่งเสริมศีลธรรม และความยุติธรรม
แนะนำกิจกรรมที่สร้างสรรค์ ให้เด็ก / วัยรุ่นฝึกปฏิบัติ
ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษา
นศพต.อังศุมาลี บุรีภักดี เลขที่65