Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
بررسی عملکردی عناصر معماری بازار سنتی سنندج - Coggle Diagram
بررسی عملکردی عناصر معماری بازار سنتی سنندج
تاریخچه بازار
تاریخچه شهر سنندج
تاریخچه بازار سنندج
تعریف بازار
شکل گسترش بازار برای پوشش دادن نیاز های جمعیت
تحلیل فرمی بازار سنندج جهت بررسی اجزا و عناصر آن
توپوگرافی شهر سنندج
تاثیر اقلیم
اقلیم سرد و کوهستانی
5 more items...
بررسی فضاهای بازار با تمرکز بر عناصر عملکردی
2 more items...
از ویژگی هایی که بنایی را از بناهای دیگر متمایز می کند اقلیم است، در اقلیم سرد و کوهستانی
بخشهای زیادی از شهر سنندج بر روی تپههایی واقع شده اند. وضعیت توپوگرافی شهر و کوههای اطراف آن باعث گردیدهاست که شهر به صورت طبیعی در یک دره نسبتاً مسطح محصور گردد و قطعاً شکلگیری در جهات دیگری گسترش پیدا کردهاست و همچنین شکلگیری شبکه معابر و خیابانهای اصلی و فرعی، کوچهها و محلات بر حسب شیب زمین بوده و حتی بیشتر قسمتهای شهر، ساختمانها به صورت پله بندی و تراس بندی استقرار یافته و غیر از محلات نو ساز (چون اکثر شهرکهای تازه ساخت اطراف شهر) اغلب کوچهها باریک و پر پیچ و خم و پلهای میباشند.به همین دلیل بازار سنندج از غرب به شرق شیب دارد و این شیب مانند مکان های دیگر توسط چند پله در نقاط مختلف بازار نشان داده شده است.
با آمدن مهاجران جدید، نسلهای گذشته آنان به تدریج به سمت مرکز شهر و بافت قدیم حرکت کردند و عملاً بخشهایی از بافت قدیم شهر که به مناطق حاشیهای میپیوستند، به محل استقرار نسلهای قدیمی و مهاجران بدل شدند. در این خصوص میتوان به محلههای «شمال شهدا»، «پیرمحمد و بهارمست»، «گلشن»، و «چم حاجی نسه» اشاره کرد که غالب آنها جزو بافت قدیم شهر بودهاند و بخشهایی از آنکه به محلههای حاشیهای شمالی و شرقی پیوستهاند و به صورت سکونتگاههایی با شرایط و امکانات نسبتاً بهتر برای نسل اول مهاجران درآمدهاند
بازار به عنوان یک مرکز اقتصادی اجتماعی استخوان بندی شهر و روستاهای بزرگ به شمار می رود
دوره بازار
دوره صفویه
سال ۱۰۴۶ شمسی
ساخته شده
اشکال بازار
بازار های طولی یا خطی
بازار های چند محوری
نقشهٔ بازار سنندج به شکل مستطیل بزرگ بودهاست و برخلاف تمام بازارهای ایرانی که به صورت خطی شکل گرفتهاند
بازار بر اثر احداث خیابان انقلاب به دو بخش مجزا تقسیم شدهاست
اکنون بخشی از آن «آصف» و بخشی را سنندجی مینامند
با خیابانکشی دوران پهلوی و احداث خیابان سیروس، بازار سنندج به دو بخش تقسیم شد که بخش شمالی آن بازار سنندجی و بخش جنوبی آن نیز بازار آصف نام گرفت.
بازار های منظومه ای
بازار های صلیبی یا متقاطع
بازارچه
تاریخچه بازار
بازار سنندج مرکز شهر قرار دارد و در مسیر ارتباط با دو عنصر مهم مسجد جامع و قلعه حکومتی واقع شده است
بازار از طریق گذرهای اصلی و فرعی با مراکز محلات مختلف مثل محله آغه زمان (از قدیمیترین محلات سنندج) پیوند یافته و باتوجهبه نیاز مردم، در بازار هرچیزی که بخواهند یافت میشود.
چهار راسته تشکیل شده که دو طرف آن مغازه، تیمچه و سراهایی قرار دارند که حدود دو پله از کف راسته بالاترند. سطح بازار از غرب به شرق شیب دارد و این شیب در نقاط مختلف با چند پله برطرف شده است. در قسمت ورودی بازار از خیابان سیروس حدود ۱۰ پله وجود دارد که ابتدای این ورودی را چال شیطان نامیدهاند.
سقف راسته بازار بهصورت تاق و توریزه ساخته شده که در بالای هر دهنه یک نورگیر سقفی بهشکل هورنو قرار دارد
قوسها از نوع جناغی باربر و مصالح بهکاررفته، خشت و سنگ و آجر است. آجرچینی سقف نقشهای متنوعی دارد و هرچند دهنه یکبار، این نقشها تکرار میشوند.
از بازار سنندج فقط سه دروازهٔ قدیمی باقیماندهاست.
"شهر سنندج را به علت واقع شدن در دامنه ی کوه، در قدیم سنه میخواندند و چون قلعه آن از لحاظ نظامی اهمیت زیادی داشته، آن را سنهدژ (قلعهای در پای کوه) مینامیدند که کمکم به سنندج بدل شد. سنندج (سنه یا سنهدژ) که از شهرهای کهن و مقدس است به آیین مهر و زردشت در این بخش ایران بازمیگردد. ارتباط این شهر و نواحی مجاور آن با اساطیر پهلوانی آریایی از اهمیت و قدمت این شهر حکایت میکند. شهر جدید سنندج در دوره صفوی و در روزگار شاهصفی در سال ۱۰۴۶ هجری قمری توسط سلیمانخان اردلان پایهگذاری شد. نام سنه به احتمال زیاد از ریشه اوستایی گرفته شدهاست. تا قبل از دوره قاجار از این شهر به عنوان سنه یاد میشدهاست اما بعد از این دوره به سنندج تغییر نام پیدا کرد
از سال ۱۰۴۶ هـ ق یعنی در دوره صفوی و در زمان شاه صفی سلیمان خان اردلان مرکز حکومت را از قلعههای حسنآباد و پالنگان در جنوب سنندج به شهر سنه منتقل نمود؛ و تا قبل از آن سنندج به صورت دهکدهای کوچک به حیات خود ادامه میداد.[۱۸] اما پس از آن جنوب سنندج به عنوان مقر ومرکز حکومت رو به رشد رفت . سلیمان خان اردلان پس از انتقال مرکز حکومت به سنندج، قلعه حکومتی را با استحکام تمام دربالای تپهای بنا نهاد و عمارات و حمام و مسجد و بازار را در خارج و اطراف قلعه ساخت و این خود نشان دهنده همزمانی شکل گیری شهر و بازار است و از لحاظ دوران و سیاست حاکم در شکل گیری این بازار دارای اهمیت است
در گذشته مبادله ی کالا به کالا ،معاوضه ی محصولات تولید کنندگان با یکدیگر سبب شاخص شدن مکانی برای تجمع و حضور تولید کنندگان جهت ارایه ی محصولاتشان، شناخت تولید کنندگان ،کشاورزان و ارتباط های آن ها با یکدیگر شد.شاخص شدن مکانی با این ویژگی ها جمعیتی مهاجر از روستاها و مناطق اطراف را جذب می کرد.
به مرور زمان با پیشرفت علم و زیر ساخت های حمل و نقل و حضور جمعیت ،عملکردی به نام بازار شکل گرفت