Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4 ยาปฏิชีวนะกลุ่มต่างๆ ยาต้านมะเร็ง - Coggle Diagram
บทที่ 4 ยาปฏิชีวนะกลุ่มต่างๆ ยาต้านมะเร็ง
ยาปฏิชีวนะ
หมายถึง ยาที่ยับยั้ง ฆ่า หรือ ต้าน จุลชีพซึ่งโดยทั่วไปมักเป็นเชื้อแบคทีเรีย ครอบคลุมถึงเชื้อไวรัสบางชนิด และเชื้อราบางชนิดได้ด้วย
•ยาต้านไวรัส (anti-viral drugs)
•ยาต้านเชื้อรา (anti-fungal drugs)
•ยาต้านปรสิต (anti-parasitic drugs)
ข้อมูลเกี่ยวกับยาปฏิชีวนะ
1.ยาที่ยับยั้งหรือขัดขวางการสังเคราะห์ผนังเซลล์ของแบคทีเรีย
ยาที่ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน
ยาที่ยับยั้งการสังเคราะห์สารตั้งต้น
ในกระบวนการสังเคราะห์กรดนิวคลิอิก
4.ยาที่ขัดขวางกระบวนการแบ่งตัว
และการถอดรหัสพันธุกรรม
ยาอื่นๆ เช่น Metronidazole
ยาปฏิชีวนะที่สำคัญ
ยาเพนิซิลลิน (Penicillin)
เป็นยาใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียได้ในหลายเนื้อเยื่อ/อวัยวะ
มีข้อควรระวังการใช้ยาเพนิซิลลิน
•ห้ามใช้กับผู้ที่มีประวัติแพ้ยาหรือผู้ที่แพ้ยาในตระกูลเบต้า-แลคแตม (Beta lactam) เช่น เซฟาโลสปอริน (Cephalosporin)
•หากพบอาการเหล่านี้หลังใช้ยาให้หยุดการใช้ยานี้ทันที แล้วรีบพบแพทย์ไปโรงพยาบาลทันทีเช่น มีลมพิษ ผื่นคันขึ้นเต็มมาก หรือคลื่นไส้- อาเจียนอย่างรุนแรง
•ระวังการใช้ยากับสตรีตั้งครรภ์และสตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
แมคโครไลด์ (Macrolide)
เป็นยาปฏิชีวนะโดยกลุ่มยาปฏิชีวนะแมคโครไลด์จัด เป็นยาปฏิชีวนะที่ออกฤทธิ์กว้าง ใช้ยับยั้งการติดเชื้อของแบคทีเรียชนิดแกรมบวกซึ่งมักจะก่อการติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจหรือของเนื้อเยื่อต่างๆของร่างกาย
มีข้อควรระวังการใช้ยาแมคโครไลด์ดังนี้เช่น
•ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยาในกลุ่มแมคโครไลด์
•หลีกเลี่ยงการใช้ยานี้กับผู้ป่วยโรคตับ
•การใช้ยาในกลุ่มแมคโครไลด์มีข้อจำกัดและต้องระวังการใช้ยา
กับหญิงตั้งครรภ์และหญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตรเช่น
3.อะมิโนไกลโคไซด์ (Aminoglycosides)
เป็นยาปฏิชีวนะใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียที่กระดูกข้อ การติดเชื้อที่ผิวหนัง การติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ การติดเชื้อหลังผ่าตัด ยากลุ่มนี้ไม่ค่อยดูดซึมทางลำไส้ต้องใช้วิธีฉีดเข้ากล้ามหรือฉีดเข้าทางหลอดเลือด มีความเป็นพิษต่อไตและหูชั้นใน
4.เซฟาโลสปอริน (Cephalosporin)
ยาปฏิชีวนะที่ออกฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียได้หลายชนิด เช่น ชนิดก่อการอักเสบของทางเดินหายใจ และของทางเดินอา หาร ยากลุ่มนี้ไม่ทนกรดเช่นเดียวกับกลุ่มเพนิซิลลิน(Penicillin) และดูดซึมในทางเดินอาหารได้ไม่ดี จึงต้องใช้การฉีดเข้ากล้ามหรือเข้าหลอดเลือด
•มีข้อควรระวังการใช้ยาเซฟาโลสปอรินดังนี้
•ห้ามใช้ยานี้กับผู้แพ้ยากลุ่มเซฟาโซลิน
•ระวังการใช้ยานี้กับผู้ที่มีประวัติแพ้ยาเพนิซิลิน
•ระวังการใช้ยานี้กับผู้ที่มีภาวะไต และ/หรือ ตับทำงานผิดปกติ
•ระวังการใช้ยานี้กับหญิงตั้งครรภ์และหญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
•ระวังการใช้ยานี้กับผู้ที่มีโรคท่อทางเดินน้ำดีอุดตัน
เตตราไซคลีน (Tetracyclines)
ใช้รักษาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะและการติดเชื้อในลำไส้ รักษาหลอดลมอักเสบแผล ฝี หนอง
•ข้อควรระวังของยากลุ่มเตตราไซคลีน มีดังนี้
•ห้ามใช้ยาในเด็กอ่อนและหญิงตั้งครรภ์ เพราะอาจส่งผลถึงการเจริญเติบโต
ของกระดูกของเด็กและของทารกในครรภ์ได้
•หากใช้ร่วมกับยาเม็ดคุมกำเนิด จะลดประสิทธิภาพในการคุมกำเนิด จึงอาจตั้งครรภ์ได้
•ห้ามใช้ร่วมกับยาลดกรด และ/หรือ ยากลุ่มวิตามินที่มีเหล็กเป็นส่วนประกอ
ควิโนโลน (Quinolones)
ใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินปัสสาวะ ทางไต และต่อมลูกหมาก
•ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยากลุ่มควิโนโลน
•ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่มีประวัติโรคลมชัก โรคเส้นเอ็นอักเสบ
•ห้ามใช้ยานี้กับเด็กอายุต่ำกว่า 16 ปี หญิงตั้งครรภ์หญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
•ระวังการใช้ยานี้ในผู้สูงอายุ
•ระวังการใช้ยานี้กับผู้ที่มีโรคหัวใจ เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจ ผู้ป่วยด้วยภาวะหัวใจเต้นผิดปกติ (หัวใจเต้นผิดจังหวะ)
ยาต้านโรคมาลาเรีย
ยา Primaquine
ยา Quinine sulphate
ยา Atovaquono-proguanil ( Malarone )
ยาต้านเชื้อรา
จำแนกตามโครงสร้างทางเคมี
จำแนกตามการใช้ทางคลินิก
ยาต้านวัณโรค
ระบบยาสำหรับผู้ป่วยที่ยังไม่เคยได้รับการ รักษามาก่อน (หรือไม่เกิน 1 เดือน) การให้ยาแบ่งได้เป็น 2 ระยะ คือ ระยะเข้ม ข้น (intensive phase) และระยะต่อเนื่อง(maintenance phase)
ยาถ่ายพยาธิ Antihelminthics
ปิเปอร์ราซีน - Piperazine
ไพแรนเทล พาโมเอต - Pyrantel pamoate
อัลเบนดาโซล - Albendazole
มีเบนดาโซล - Mebendazole
นิโคลซาไมด์ - Niclosamode
พลาซิควอนเทล - Praziquantel
ยาต้านไวรัส
กลุ่มยาที่ใช้รักษาเฉพาะการติดเชื้อจากไวรัส เช่นเดียวกับยาปฏิชีวนะ ยาต้านไวรัสก็ใช้ได้กับไวรัสบางชนิดเท่านั้น
