Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4 ยาปฏิชีวนะกลุ่มต่างๆ ยาต้านมะเร็ง, image, image, image, image -…
บทที่ 4 ยาปฏิชีวนะกลุ่มต่างๆ ยาต้านมะเร็ง
ความหมายของยาปฏิชีวะนะ
หมายถึง ยาที่ยับยั้ง ฆ่า หรือ ต้าน จุลชีพซึ่งโดยทั่วไปมัก- - เป็นเชื้อแบคทีเรีย บางคนจึงเรียกว่า ยาต้านแบคทีเรีย (Antibacterial) แต่ยังอาจครอบคลุมถึงเชื้อไวรัสบางชนิด และเชื้อราบางชนิดได้ด้วย
ยาต้านไวรัส (anti-viral drugs)
ยาต้านเชื้อรา (anti-fungal drugs)
ยาต้านปรสิต (anti-parasitic drugs)
ยาต้านโรคมาลาเรีย
เชื้อสาเหตุ : Plasmodium ชนิดต่าง ๆ เช่น P. falciparum (พบ
80% ในประเทศไทย)
มาลาเลีย
เป็นโรคที่เกิดจาก protozoa ชนิดหนึ่งคือ plasmodium ได้แก่ Plasmodium falciparum(P.F ), P.vivax ( P.V ) , P. malariae ( P.M )และ P. ovale ( P.O ) ซึ่งแต่ละพื้นที่จะพบเชื้อได้ต่างชนิดกัน เช่น P. falciparum ส าหรับในประเทศไทยนั้นพบได้ทั่วประเทศโดยเฉพาะบริเวณชายแดน P. vivax ในประเทศไทยพบมากบริเวณภาคใต้ P. malariae ไม่แพร่หลายนัก มีในแอฟริกากลางและตะวันตก ศรีลังกาและบางส่วนของมาเลเซีย P.ovale ประเทศไทยพบน้อยมาก เพียงปีละ 1-2 ราย และมักพบบริเวณจังหวัดชายแดนซึ่งมีมาลาเรียชุกชุม ถ้าต้องเข้าไปในพื้นที่เสี่ยงที่มีการระบาด ซึ่งในประเทศไทยพบ Plasmodium falciparumได้บ่อยที่สุด รองลงมา คือ P.vivax
ยาต้านเชื้อรา
• ยาต้านเชื้อรากลุ่มเอโซล (Azole antifungals) Azole Group
เป็นหมวดหนึ่งของยาต้านเชื้อราซึ่งมีหลายประเภท นักวิทยาศาสตร์ได้ใช้โครงสร้างทางเคมีมาเป็นแนวทางในการจัด แบ่ง อีกทั้งยาแต่ละตัวมีฤทธิ์ในการต่อต้านเชื้อราแตกต่างกันออกไป
ก. ยากลุ่มอิมิดาโซลและกลุ่มไตรเอโซล จะเข้าไปลดการสังเคราะห์Ergosterol โดยการรบกวนการทำงานของเอนไซม์ Cytochrome P450 (เอนไซม์ในกระบวนการสร้างผนังเซลล์ของเชื้อรา) การขาด Ergosterol ซึ่งเป็นสาระสำคัญของผนังเซลล์ของเชื้อราทำให้เกิดการซึมผ่านหรือการรั่วไหลของสารภายในเซลล์ของเชื้อรา
ข. ยากลุ่มไทเอโซลจะเข้าทำลายผนังเซลล์ของเชื้อราโดยตรง ด้วยการปิดกั้นการทำงานของเอนไซม์ที่มีชื่อว่า Sterol 24-Cmethyltransferase
• กลุ่มยาต้านเชื้อรามีผลข้างเคียงที่อันตรายมากมายเช่น ผลต่อตับหัวใจ ซึ่งล้วนแต่เป็นอวัยวะที่สำคัญ
ยาต้านไวรัส
ยาต้านไวรัส (Antiviral drugs)
เป็นกลุ่มยาที่ใช้รักษาเฉพาะการติดเชื้อจากไวรัส เช่นเดียวกับยาปฏิชีวนะ ยาต้านไวรัสก็ใช้ได้กับไวรัสบางชนิดเท่านั้น
ยาต้านวัณโรค
ยารักษาวัณโรคสามารถแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ยาอันดับแรก (First line) และยาอันดับรอง (Second line) ยาอันดับแรก คือ ยาที่มีประสิทธิภาพสูงและอาการข้างเคียงพอรับได้
การใช้ยาอย่างสมเหตุผล ( Rational Drug Use )
“ผู้ป่วยได้รับยาที่เหมาะสมกับปัญหาสุขภาพ โดยใช้ยาในขนาดที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย ด้วยระยะเวลาการรักษาที่เหมาะสม และมีค่าใช้จ่ายต่อชุมชนและผู้ป่วยน้อยที่สุด” WHO 1985
การใช้ยาในสตรีให้นมบุตร
พิจารณาความจำเป็นที่ต้องใช้ยา โดยควรเลือกใช้ non-pharmacological treatment ก่อนเสมอ
ยาที่ควรหลีกเลี่ยง : Ergots/Ergotamine, Amiodarone, ยากดภูมิคุ้มกัน
ยาที่ควรใช้ด้วยความระมัดระวัง : metoclopramide,
domperidone
การใช้ยาในผู้ป่วยเด็ก
ระมัดระวังการใช้ Paracetamol drop
หลีกเลี่ยงการใช้ cough suppressant (ยากดไอ) : dextromethorphan, codeine, M.tussis
หลีกเลี่ยงการใช้ non-sedating antihistamine ในเด็กเพื่อ ลดน้ำมูกในโรคหวัด
