Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาระบาย - Coggle Diagram
ยาระบาย
- ยาที่ทําให้เกิดการเพิ่มของกากใย (Bulk forming agents or hydrophilic laxative)
ได้แก่ psyllium, methylcellulose ยากลุ่ม bulk forming laxatives
ยาที่มีความปลอดภัยสูงสุด เพราะเป็นการระบายที่เลียนแบบธรรมชาติโดยการนําสารสกัด เส้นใยอาหารมาเป็นยาระบาย
หลังจากรับประทานยาเข้าไปจะเกิดการพองตัวในลําไส้ ทําให้เพิ่มปริมาณกากในอุจจาระ ทําให้เกิดการกระตุ้นที่ลําไส้ เกิดการเคลื่อนไหวบีบตัวขับ อุจจระออกมา
ยามีผลไปดูดซับยาตัวอื่นจึงห้ามให้พร้อมกับยาตัวอื่น ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่เป็นแผลเรื้อรังในลําไส้ นอกจากการช่วยระบายแล้ว psyllium ยังสามารถยับยั้งการดูดกลับของ bile acid ทําให้ระดับ ลดลงด้วย ผลข้างเคียงพบน้อยอาจทําให้เกิดลมในกระเพาะอาหารมากกว่าปกติได้
- ยาที่ระบายที่มีฤทธิ์กระตุ้นลําไส้ (Stimulant cathartics)
ยากลุ่มนี้มีผลโดยตรงต่อ enteric neuron และกล้ามเนื้อเรียบทางเดินอาหาร ทําให้การดูดซึมน้า เกลือแร่ที่ลําไส้ลดลง เพิ่มปริมาณเยื่อเมือกของลําไส้ และเร่งการบีบตัวของลําไส้
3.1 BisacodyViorinna (Dulcolax®, Bisolax®, Emulax®)
ออกฤทธิ์กระตุ้นปลายประสาทในเยื่อมูกของลําไส้ใหญ่ โดยตรงทําให้ลําไส้ใหญ่บีบตัวแรงและเร็วขึ้นและกระตุ้นเยื่อบุ
Bisacodyl ทางเดินอาหารให้หลั่ง PGE2 จึงส่งผลให้มีการหลั่งน้ำและ เกลือแร่เพิ่มมากขึ้น
ยาที่อยู่ในรูปแบบเม็ดเคลือบห้ามบดหรือเคี้ยวยา เพื่อให้ยาแตกตัวในลําไส้ ควรรับประทานยาทั้งเม็ดพร้อมอาหารหรือหลังอาหารทันทีและดื่มน้ำตามมากๆ ใช้ แก้ท้องผูกแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง
-
3.3 Castor oil
เป็นน้ำมันที่สกัดได้จากเมล็ดละหุ่ง ยาจะถูกย่อยในลําไส้เล็กโดยเอนไซม์ tipase จากตับอ่อนได้กลีเซอ รีนและกรดริซิโนเลอิค (ricinoleic acid) ซึ่งกรดที่เกิดขึ้นมีผลระคายเคืองลําไส้ และลดการดูดซึมกลับของน้ํา และเกลือแร่ด้วยจึงทําให้มีการเพิ่มปริมาณในลําไส้เกิดเร่งการขับถ่ายขึ้น
- ยาที่ช่วยหล่อลื่นและทําให้อุจจาระอ่อนนุ่ม (Lubricant (ลูบริคแคนท์) or Emollient laxative)
ยาในกลุ่มนี้มีฤทธิ์ในการลดความตึงผิวของก้อนอุจจาระทําให้น้ําและไขมันรวมตัวกัน เป็นผลทำให้ อุจจาระนุ่มลงได้และขับถ่ายออกได้สะดวกมากขึ้น
-
- ยาระบายที่มีแรงดึงน้ำมาก (Hyperosmotic agents)
ยากลุ่มนี้ออกฤทธิ์โดยการดึงน้ำจากร่างกายเข้ามาในลําไส้ด้วยแรงดัน Osmotic แรงดันในลําไส้เพิ่มขึ้น เกิดการกระตุ้นให้ลําไส้บีบตัวและขับถ่าย