Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบทางเดินอาหาร 2.ยาระงับอาการคลื่นไส้อาเจียน Antiemetic…
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบทางเดินอาหาร
2.ยาระงับอาการคลื่นไส้อาเจียน Antiemetic agent
ยาที่มีฤทธิ์ปิดกั้นตัวรับฮีสตามีนชนิดที่ 1 (Histamine H1 - receptor antagonists)
ออกฤทธิ์แย่งจับ H1 receptor ที่หูและที่สมอง ใช้ป้องกันหรือระงับอาการ คลื่นไส้อาเจียนจากการเคลื่อนไหว (motion sickness) หากใช้เพื่อป้องกันการเมา รถเมาเรือให้รับประทานยาก่อนเดินทาง 30 นาที และใช้แก้คลื่นไส้อาเจียน แพ้ท้อง (morning Sickness)
ผลข้างเคียงที่พบบ่อย คือ ง่วงซึม ปวดศีรษะ ปากแห้ง
ยาที่มีฤทธิ์ต้านโคลิเนอร์จิก (Anticholinergic drugs)
ยาที่นิยมใช้มากที่สุดคือ Scopolamine (สโคโปลามีน) ซึ่งใช้ในการป้องกันการ อาเจียนจากเมารถหรือเมาเรือ โดยรับประทานก่อนเดินทาง 30 นาที
3.ยาที่มีฤทธิ์ปิดกั้นตัวรับเซอโรโตนิน
ผลดีในการระงับอาการคลื่นไส้อาเจียนจากยาเคมีบําบัด หรือหลังผ่าตัด โดยเชื่อว่ายาเคมีบําบัดที่ใช้ในการรักษามะเร็งมีผลกระตุ้นให้เกิดอาการ อาเจียนผ่านทาง 5HT receptor ฉะนั้นยาที่มีออกฤทธิ์ปิดกั้นที่ 5HT- receptor จึงสามารถบรรเทาอาการ อาเจียนได้ ผลข้างเคียงที่พบ คือ ท้องเดิน ปวดศีรษะ ท้องผูก หลอดลมหดเกร็ง
ยาที่มีฤทธิ์ปิดกั้นตัวรับโดปามีนชนิดที่ 2 (Dopamine D2 - receptor antagonists)
4.1 Metochlopramide/เมโทโคลพราไมด์ (Plasil®, Elitan Emetal, Gensit®)
ออกฤทธิ์ปิดกั้น D2 receptor มีผลยับยั้งฤทธิ์ของ DA และมี METOCLOPRAMIDE ผลต่อ serotonin โดยปิดกั้น 5-HT3 ดูดซึมผ่านตับได้ดี ผ่าน Blood brain barrier และ placenta ใช้ระงับอาเจียนในผู้ที่ได้รับยาเคมีบําบัด
42 Domperidone/ดอมเพอริโดน (Motilium /โมทเลี่ยม)
ออกฤทธิ์ กระตุ้นการเคลื่อนไหวของทางเดินอาหารและเป็นยาระงับอาการอาเจียนมีการ ต้าน DA ที่ส่วนของ peripheral ไม่เข้าในสมองส่วนกลาง ให้ผลเช่นเดียวกัน metoclopramide แต่ผลข้างเคียงน้อยกว่าจึงเป็นที่นิยมรับประทานยาก่อน อาหาร
การใช้ยานี้ต้องระมัดระวัง เพราะอาจทําให้เกิด QT prolong ซึ่งอาจ นําไปสู่ภาวะ Torsade (ตอร์ซาด) คือภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะชนิดร้ายแรงอย่าง หนึ่ง (ภาวะหัวใจห้องล่างเต้นเร็ว) และทําให้เกิดภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน
4.3 Haloperido/ฮาโลเพอริดอล (Haldot, Haridot, Halodot®)
ยานี้สามารถระงับ อาการอาเจียนที่เกิดจาก Gastroenteritis มะเร็งและยา แต่มีผลข้างเคียงคือ ทําให้ง่วง นอน ความดันโลหิตต่ํา
4.4 Chlorpromazine/คลอร์โปรมาซีน (Ama , Chlornazine, Chlopromed®)
ใช้ระงับอาเจียนหลังผ่าตัดหรือแพ้รังสี หรืออาเจียนจากภาวะไตวาย ระงับอาเจียนจากการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน ยา tetracycline นอกจากนี้ยังใช้รักษาโรคจิต
สารสกัดจากกัญชา (Cannabinoids)
ยาในกลุ่มนี้ ได้แก่ Dronabino/โดรนาบินอล, Nabilone/นาบิโลน เป็นสารที่ สกัดจากต้นกัญชา ออกฤทธิ์ ต้านการอาเจียนโดยการออกฤทธิ์กระตุ้นตัวรับ Cannabinoid ที่ศูนย์อาเจียน มักใช้ป้องกันอาการคลื่นไส้ อาเจียนจากการใช้ยาเคมีบําบัด เมื่อใช้ยาตัวอื่นแล้วไม่ได้ผล
อาการไม่พึงประสงค์ที่พบคือ หัวใจเต้นเร็ว ประสาทหลอน นอนไม่หลับ กระสับกระส่าย ความดันเลือดลดต่ํา เคลิบเคลิ้มเป็นสุข เกิดการติดยาได้
ยาอื่นๆ
Cisapride/ซิซาไพรด์ (Prepulsid/พรีพูลสิด)
มีฤทธิ์กระตุ้นระบบประสาท cholinergic ทางอ้อม จึงน้ํามาใช้กับผู้ป่วยที่มีการ นเหวของทางเดินอาหารลดลง เนื่องมาจากกระเพาะอาหารเป็นอัมพาต หรือผู้ป่วยที่ได้รับการ
ผ่าตัดระบบทางเดินอาหาร
ยานอนหลบ เช่น diazepam, lorazepam
มีฤทธิ์ระงับอาการคลื่นไส้ อาเจียนจากการได้รับเคมีบําบัด ใช้ร่วมกับยาในกลุ่ม metoclopramide เนื่อง คุณสมบัติลดความวิตกกังวล คลายเครียด