Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาที่ออกฤทธิ์ต่อ ระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram

- - - - แผลในกระเพาะอาหาร
      - แสบท้อง
      - ปวดช่องท้องส่วนบน
    - - pH ในกระเพาะอาหารสูงขึ้น
      - เริ่มยับยั้งการทำงานของ pepsin
      - เพิ่ม pH ในทางเดินอาหาร
      - เพิ่ม pH ในกระเพาะอาหาร
    - - ส่วนหนึ่งถูกดูดซึมเข้ากระแสเลือด
      - ไม่เหมาะรักษาโรค PUD
      - ถ้ารับมากจะเกิดภาวะด่างที่รุนแรง
    - - ไม่ถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด
      - ชนิดน้ำออกฤทธิ์ได้ดีกว่าชนิดเม็ด
      - Aluminium hydroxide
        
        ผลข้างเคียง
        
        ทำให้ท้องผูก
        
        ถ้าใช้นานจะทำให้ฟอสเฟตในเลือดต่ำ
        
        รบกวนการดูดซึมยาชนิดอื่นๆ
        
        มีฤทธิ์อ่อนสุด
        
        ไม่ถูกดูดซึมในระบบทางเดินอาหาร
      - Magnesium hydroxide
        
        ผลข้างเคียง
        
        ทำให้เกิดระดับ magnesium ในเลือดสูง
        
        เกิดพิษต่อหัวใจ กดระบบหายใจ
        
        หากได้รับขนาดสูง จะท้องเดินอย่างรุนแรง เสียน้ำและเกลือแร่
        
        ทำปฏิกิริยากับกรดเลือดในกระเพาะอาหาร
        
        มักใช้คู่กับ Aluminium hydroxide เพื่อให้มีฤทธิ์ลดกรด
      - Calcium carbonate
        
        ผลข้างเคียง
        
        ท้องผูก อุจจาระแข็ง ท้องอืด
        
        หากหยุดยากระทันหัน จะเกิดภาวะการหลังกรด
        
        มีอาการทางประสาท สับสน
        
        ลดกรดได้ดี
        
        ถูกดูดซึมไม่แน่นอน
    - - ทำให้ pH ในปัสสาวะเป็นด่าง
      - ไม่ควรใช้ยาอื่นร่วมกับยาลดกรด ใน1-2 ชั่วโมง
    - - แนะนำรับประทานอาหารที่มีฟอสเฟตสูง
      - ติดตามอาการแมกนีเซียมสูงในเลือด
      - ไม่ควรใช้กับยาตัวอื่น
      - สังเกตการขับถ่ายอุจจาระ
      - แนะนำการรับประทานยาที่ถูกต้อง
  - - - กลไก
        
        ออกฤทธิ์จับกับ H2-receptors
        
        ป้องกันไม่ให้ gastrin กับ ACh กระตุ้นให้หลั่งกรด
      - เภสัชจลนศาสตร์
        
        ออกฤทธิ์ในช่วง 6-9 ชั่วโมง
        
        ลดการหลั่งกรด ได้ที่ 70 %
      - รักษา
        
        แผลในทางเดินอาหาร
        
        โรคกรดไหลย้อน
        
        ภาวะหลั่งกรดมากกว่าปกติ
      - ผลข้างเคียง
        
        ท้องเสีย ท้องผูก อาเจียน
        
        ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน
        
        หัวใจเต้นช้าผิดปกติ
      - ปฏิกิริยากับยาอื่นๆ
        
        ยับยั้งเอนไซม์ CYP450
        
        ยับยั้งการขับยาอื่นที่เป็นเบสออกสู่ท่อไต
      - ขนาดที่ใช้
        
        Cimetidine 400 mg วันละ 2 ครั้ง
        
        Famotidine 20 mg วันละ 2 ครั้ง
        
        Nizatidine 150 mg วันละ 2 ครั้ง
        
        Ranitidine 150 mg วันละ 2 ครั้ง
    - - กลไก
        
        ถูกดูดซึมจากลำไส้เล็กส่วนต้น แล้วเปลี่ยนเป็น active form
      - เภสัชจลนศาสตร์
        
        ดูดซึมได้รวดเร็วในทางเดินอาหาร
        
        ทำยาให้อยู่ในรูปแบบ enternic-coated
        
        ยาจะถูกทำลายที่ตับ และขับออกในรูปแบบปัสสาวะ
      - รักษา
        
        แผลในกระเพาะอาหาร
        
        โรคกรดไหลย้อน
        
        ภาวะที่หลั่งกรดมากกว่าปกติ
      - ผลข้างเคียง
        
        ปวดศีรษะ มึนงง
        
        ผื่นแดงตามผิวหนัง
        
        ท้องผูก ท้องเสีย
      - ขนาดที่ใช้
        
        Omeprazole 20 mg วันละครั้ง
        
        Omeprazole 40 mg กับสารละลายที่ให้มา 10 ml ฉีดเข้าหลอดเลือดดำ วันละครั้ง
  - - - กลไก
        
        จับกับแผลในกระเพาะอาหาร ลดอาการระคายเคือง
      - รักษา
        
        แผลในกระเพาะอาหารและลำไส้
        
        ใช่ร่วมกับยาปฏิชีวนะอื่นเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ
      - ผลข้างเคียง
        
        ปาก ลิ้น และอุจจาระดำ
        
        คลื่นไส้ อาเจียน
    - - กลไก
        
        เพิ่มการสมานแผลที่กระเพาะอาหาร และลำไส้
        
        เพิ่มการหลั่งของเหลว และเมือก
      - ผลข้างเคียง
        
        สูญเสียโพแทสเซียนในทางเดินปัสสาวะ
        
        ความดันสูง บวมน้ำ
    - - กลไก
        
        จับกับกรดในกระเพาะอาหาร ได้สารเคลือบกระเพาะอาหาร
      - เภสัชจลนศาสตร์
        
        ออกฤทธิ์ได้ดีในสภาวะที่เป็นกรด
      - ขนาดที่ใช้
        
        ก่อนอาหาร 1 ชั่วโมง และก่อนนอน
      - รักษา
        
        แผลที่เกิดจากความเครียด
        
        บรรเทาเยื่อบุช่องท้องอักเสบ
      - ผลข้างเคียง
        
        ท้องผูก
      - ปฏิกิริยากับยาอื่นๆ
        
        ลดการดูดซึมของยาชนิดอื่นๆ
    - - กลไก
        
        ควบคุมการสร้างเมือกในทางเดินอาหาร
        
        ยับยั้บการหลั่งกรดจาก parietal cells
      - ขนาดที่ใช้
        
        รับประทาน 3-4 ครั้งต่อวัน
      - รักษา
        
        ป้องกันการเกิดแผลในทางเดินกระเพาะอาหาร
        
        ต้านการแข็งตัวของเลือด
      - ผลข้างเคียง
        
        เพิ่มการหลั่งสารคัดหลั่งในทางเดินอาหาร
        
        มดลูกบีบ อาจแท้งได้
- - - - Dimenhydrinate
      - Cyclizine
      - Hydroxyzine
      - Promethazine
      - Diphenhydramine
  - - - Ondansetron
      - Granisetron
      - Dolasetron
      - Palonosetron
  - - - ออกฤทธิ์ปิดกั้น D2 receptor
      - ดูดซึมผ่านตับได้ดี
      - ใช้ครั้งละ 0.5 mg/kg
      - ระวับอาการอาเจียนในผู้ป่วยทำเคมีบำบัด
    - - ออกฤทธิ์กระตุ้นการเคลื่อนไหวของทางเดินอาหาร
      - อาจทำให้เกิด QT prolong
      - Medicine Agency
        
        ใช้ได้ไม่เกิน 7 วัน
        
        ควรทานตอนท้องว่าง
        
        ไม่ใช่ร่วมกับยากลุ่ม strong CYP3A4 inhibitors
        
        ไม่ใช้กับผู้ป่วยโรคหัวใจ
    - - ออกฤทธิ์แย่งจับกับ D2 receptor ที่สมอง
      - ทำให้ง่วงนอน ความดันต่ำ
    - - ระงับอาเจียนหลังผ่าตัด หรือรับรังสี
      - ระงับอาเจียนจากภาวะไตวาย
      - ระงับอาเจียนจากการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน
      - ใช้รักษาโรคจิต
  - - - Dronabinol
      - Nabilone
  - - - กระตุ้นการเคลื่อนไหวของทางเดินอาหาร
      - กระตุ้นระบบประสาท
      - ใช้กับผู้ป่วยที่การเคลื่อนไหวของทางเดินอาหารลดลง
        และได้รับการผ่าตัดระบบทางเดินอาหาร
    - - ได้แก่
        
        Diazepam
        
        Lorazepam
      - ระงับอาการคลื่นไส้จากเคมีบำบัด
      - ลดความวิตกกังวล คลายเครียด
- - - - พบใน
        
        ใบมะขามแขก
        
        ว่านหางจระเข้
        
        โกฏน้ำเต้า
      - ออกฤทธิ์โดย Anthraquinone glycosides
      - ออกฤทธิ์กระตุ้นปลายประสาทลำไส้ใหญ่
      - ใบมะขามแขกถูกย่อยเป็นกลูโคส และ emodins
    - - ลดการดูดซึมกลับของน้ำ และเกลือแร่
      - แนะนำให้ผสมกับน้ำหวาน น้ำผลไม้
      - ควรทานขณะท้องว่าง
      - ถูกย่อยในลำไส้โดยเอนไซม์ lipase
      - สกัดจากเมล็ดละหุ่ง
    - - ออกฤทธิ์กระตุ้นปลายประสาทในเยื่อมูกของลำไส้ใหญ่
      - มีการหลั่งน้ำ และเกลือแร่เพิ่มขึ้น
      - ควรรับประทานทั้งเม็ดพร้อมอาหาร หรือหลังอาการทันที
      - ใช้แก้ท้องผูกแบบเรื้อรัง และเฉียบพลัน
  - - - Psyllium
      - Methylcellulose
- - - - Methylcellulose
      - Psyllium
      - Sterculia
      - Polycarbophil
  - - - ลดการอักเสบของลำไส้
      - ใช้แก้ท้องเสียที่ไม่รุนแรง
      - ใช้ป้องการการท้องเดินตอนเดินทาง
      - สามารถจับสารพิษที่สร้างจากเชื้ออหิวาห์
    - - บรรเทาอาการท้องเดิน
      - อาจท้องอืด ท้องผูก อุจจาระอุดตันในลำไส้
      - ถ้าใช้นาน อาจขาด วิตามิน A D และกรดfolic
      - ติดตามผลเป็นระยะๆ
    - - กระตุ้นให้ผิวเซลล์ดูดซับสารพิษได้เร็ว
      - อุจจาระอาจดำ
    - - ออกฤทธิ์เคลือบเยื่อเมือกในทางเดินอาหาร
      - ป้องกันการระคายเคืองต่างๆ
      - ออกฤทธิ์ดูดซับแก๊ส กรด สารพิษต่างๆ และแบคทีเรีย
      - อาจทำให้อาเจียน ท้องผูก
  - - - ให้ผลดีที่สุด
      - ยับยั้งการบีบตัวของลำไส้
      - ทำให้น้ำมีโอกาสถูกดูดซึมกลับเข้าเยื่อบุลำไส้อีก
    - - นิยมใช้ในอาการท้องเสียมากกว่ากลุ่มอื่น
      - ลดปริมาตรอุจจาระ
      - ไม่ควรใช้ในขนาดสูงเกินไป
      - หากทานแล้ว 48 ชม. ไม่ดีขึ้นให้หยุดยา
    - - ออกฤทธิ์ยับยั้งการเคลื่อนไหวของลำไส้
      - หากใช้นาน อาจติดยา
      - ให้ยาขนาดต่ำ จะไม่มีผลต่อระบบประสาท
      - อาจทำให้คลื่นไส้ อาเจียน ผื่นแดง ท้องอืด ปากแห้ง ตาพร่ามัว
  - - - สร้างกรด Lactic ยับยั้งการการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
      - ไม่ควรใช้คิดต่อกัน 2 วัน
    - - ใช้รักษาเบื้องตัน
      - ทดแทนการสูญเสียน้ำและเกลือแร่
      - จิบที่ละน้อยๆเรื่อยๆ ให้หมดภายใน 24 ชม.หลังผสม