Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การรักษาพยาบาลขั้นต้นด้านศัลยกรรม, Rabies vaccine - Coggle Diagram

- - - - :no_entry: รักษาแผลให้แห้ง สะอาดอยู่เสมอ อย่างน้อย 24hr แรก และไม่ให้เปียกน้ำจนกว่าแผลจะหาย
      - :no_entry: ยกอวัยวะส่วนที่มีบาดแผล เช่น บริเวณแขน ขา ให้สูงกว่าระดับหัวใจ
      - :no_entry:ไม่ให้เปลี่ยนผ้าปิดแผลหรือแกะผ้าปิดแผลออกเอง
      - :no_entry: รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เน้นโปรตีนและ vit C
      - :no_entry: ให้สังเกตอาการผิดปกติที่ต้องรีบมาโรงพยาบาลทันที ได้แก่ ไข้ ปวดแผลมากกว่าปกติ บวมแดง แสบร้อน มี discharge ซึมมาก
    - - >>Simple interupted suture
        :explode: นิยมมาก
      - >>Mattress suture
        :explode: นิยมใช้กับแผลขนาดใหญ่
        :explode: ใช้กรณีแผลต้องการการดึงรั้ง อวัยวะที่มีการเคลื่อนไหวบ่อยๆ เช่น เข่า ข้อศอก หนังศีรษะที่หนามากๆ
    - - การให้ยา ATB + ยาแก้ปวด
        
        ซักประวัติการแพ้ยากลุ่ม Penicillin ==> :green_cross:ไม่แพ้
        :silhouettes: แผลปนเปื้อน เนื้อเยื่อช้ำ กระรุ่งกระริ่ง ขอบไม่เรียบ มี FB นาน > 6hr ==> Dicloxacillin 500mg 1.3 ac + hs นาน 5 วัน
        :silhouettes: แผลสัตว์กัด คนกัด
        ==> Amoxycillin 500mg 2.2 pc นาน 5 วัน + Td
        
        :check: แพ้ยากลุ่ม Penicillin
        ==> Roxithromycin 150mg 1.2 ac นาน 5 วัน
        
        ปวด
        ==> Paracetamal 500 mg 1 tab oral prn
        ==> NSAID :warning: Ibuprofen 400mg 1.2 pc
      - การให้ภูมิคุ้มกันบาดทะยัก
        
        ซักประวัติการได้รับวัคซีนป้องกันบาดทะยัก
        
        ได้รับครั้งสุดท้ายนาน > 10 ปี
        :star: แผลสด ฉีด Td อย่างเดียว 1 ครั้ง
        :star: แผลเก่านาน > 24hr ฉีด Tetanus antitoxin (TAT) ร่วมด้วย
        
        การได้รับวัคซีนที่ไม่แน่นอนให้ฉีดใหม่จนครบ 3 ครั้ง โดย
        :pen: เข็ม 1 เดือน 0
        :pen: เข็ม 2 เดือน 1-2
        :pen: เข็มที่ 3 เดือน 6-12
        
        เคยได้รับครบ ครั้งสุดท้าย ระหว่าง 5-10 ปี :check: ฉีดกระตุ้น 1 เข็ม
        
        เคยได้รับครบ ครั้งสุดท้ายไม่เกิน 5ปี :red_cross: ไม่ต้องซ้ำ
    - - :lock: บาดแผลบริเวณใบหน้า ศีรษะ นัดเมื่อครบ 5 วัน
      - :lock: บาดแผลบริเวณลำตัวที่ผิวหนังไม่ตึงมาก นัดเมื่อครบ 7 วัน
      - :lock: บาดแผลบริเวณฝ่ามือ เท้า กลางหลังและข้อต่างๆ นัด 10-14 วัน มาดูแผลเพื่อพิจารณาตัดไหม
      - :!?: กรณีไม่แน่ใจให้ทดลองตัด อันเว้นอัน
- - - - :no_entry: แผลปนเปื้อน (Contaminated wound)
        --> แผลเปิดที่เริ่มมีการอักเสบ ปวด บวม แดง ร้อน สิ่งคัดหลั่ง
      - :no_entry: แผลติดเชื้อ (Infected wound)
        --> แผลที่มีการอักเสบลุกลามเป็นบริเวณกว้าง มีสิ่งแปลกปลอมหรือปนเปื้อนมาก
      - :no_entry: แผลสะอาด (Clean wound)
        --> แผลผ่าตัด
    - - :check: แผลปิด (Closed wound)
        --> บาดแผลที่ผิวหนังหรือเนื้อเยื่อบุไม่ฉีกขาดออกจากกัน แต่เนื้อเยื่อที่อยู่ใต้ผิวหนังได้รับบาดเจ็บ
        ==> แผลหกล้ม ฟกช้ำ
      - :check: แผลเปิด (Open wound)
        ==> แผลถลอก (Abrasion)
        ==> แผลฉีกขาด (Laceration wound)
        ==> แผลถูกตัด (Incision wound)
        ==> แผลทะลุทะลวง (Penetration wound)
    - - :warning: แผลสด
        --> แผลที่เกิดขึ้นใหม่ๆ 30 นาที/ 1 ชั่วโมง
        ==> แผลถูกมีดบาด แผลผ่าตัด
      - :warning: แผลเรื้อรัง
        ==> แผลกดทับ (Pressure sore)
        ==> แผลที่เกิดจากการฉายรังสีเพื่อการรักษา ทำให้เนื้อเยื่อที่ได้รับรังสีอ่อนแอ
        ==> แผลเนื้อเน่าตาย (Gangrene)
    - - => แผลฉีกขาด (Avulsion)
        :check: ผิวหนังและเนื้อเยื่อชั้นลึกขาดหายไป
        :check: เกิดจากสัตว์กัด อุบัติเหตุ รถล้ม หนังศีรษะเปิด
        :check: ลักษณะเป็นแผลเปิด รักษาโดยการปลูกถ่ายผิวหนัง/ย้ายผิวหนัง (Flap) หรือปล่อยให้หายเอง
      - => แผลฉีกขาด (Laceration)
        :no_entry: เนื้อเยื่อฉีกขาดออกจากกัน แต่เนื้อเยื่อและผิวหนังไม่ขาดหายไป
        :no_entry: แผลเปิด ขอบไม่เรียบ
      - => แผลถลอก (Abrasion)
        :no_entry: ผิวหนังชั้น epidermis ถูกครูดเป็นรอยถลอก
        :no_entry: ม๊โอกาสติดเชื้อสูง :!!:
      - => แผลถูกของแหลมทิ่มแทง (Puncture)
        :check: จากการถูกทิ่มแทงเข้าไปในผิวหนัง มีด ตะปู
      - => แผลฟกช้ำ (Contusion / Bruise)
        :check: เกิดจากการถูกตีหรือกระแทกด้วยเครื่องมือที่ไม่มีคม
        :check: แผลปิด มีรอยช้ำ อาจมีอาการบวม หกล้ม กระแทก
      - => แผลทะลุทะลวง (Penetrating wound)
        :no_entry: ผิวหนังและเนื้อเยื่อส่วนลึกถูกทะลุทะลวง จากกระสุนปืน เศษเหล็กชิ้นเล็กๆ
        :no_entry: โอกาสเสี่ยงติดเชื้อสูง (ทางเข้าแคบ ทางออกกว้าง) :!!:
      - => แผลตัด (Incision)
        :no_entry: เกิดจากเครื่องมือที่มีคม ลักษณะแผลเปิด
  - - - :silhouette: ปวดมาก ใช้ guze ชุบ Xylocaine 0.5% ปิดแผลสักครู่
      - :silhouette: ล้างทำความสะอาดแผล ไม่ปิดแผล
      - :silhouette: ซักประวัติการได้รับวัคซีน TT ฉีดวัคซีน
    - - :red_cross: ห้ามเลือดหรือล้างบาดแผลตามความจำเป็น
      - :no_entry: ส่ง รพ ทีนที
      - :silhouette: วางส่วนที่หักให้อยู่นิ่งบนแผ่นไม้
      - พันยึดด้วยผ้าให้แน่นพอดี, พยายามเคลื่อนย้ายให้ถูกวิธี
    - - :check: ใช้ผ้าชุบ NSS อุ่นวางบนแผล
      - :check: ให้ยาแก้ปวด + ATB
    - - ให้ยาแก้ปวด + ATB
      - ไม่ควรผ่า หากอักเสบมากควรส่ง รพ
    - - ทำความสะอาดแผล
      - ตัดเนื้อตายเพื่อลดแหล่งเพาะเชื้อ
      - ให้ ATB
      - แผลใหญ่มาก ส่งพบแพทย์
  - - - >>การทำแผลแบบแห้ง (Dry dressing)
        :check: ใช้สำหรับแผลสะอาด
        :check: แผลปิด
        :check: แผลที่ไม่มีการอักเสบ
        :check: แผลเล็กๆ ที่ไม่มีสิ่งขับหลั่งมาก
      - >>การทำแผลแบบเปียก (Wet dressing)
        :no_entry: ใช้สำหรับแผลเปิด
        :no_entry: แผลอักเสบติดเชื้อ
        :no_entry: แผลที่มีสิ่งคัดหลั่งมาก
    - - เนื้อที่มีสิ่งสกปรกติดอยู่มาก ไม่สามารถเอาออกได้โดยวิธีอื่นนอกจากการตัดออก
      - ขอบแผลกระรุ่งกระริ่งไม่สามารถเย็บเข้าหากันให้ขอบเรียบได้
      - เอาเนื้อเยื่อที่ยังไม่ตาย แต่ขาดเลือดไปเลี้ยงออก
      - ขอบแผลช้ำมาก ถ้าเย็บเข้าหากันแผลจะไม่ติดดี
      - เอาเนื้อเยื่อที่ตายหรือชอกช้ำมากออก
- - - - แพ้ยา
        
        การแก้ไขการแพ้ยาชา
        :silhouette: ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง รายงานแพทย์
        :silhouette: นอนพักศีรษะสูง, ให้ O2 inhalation
        :silhouette: วัด V/S บันทึกอาการ สังเกตอาการเปลี่ยนแปลง
        :silhouette: ถ้า BP drop มีแนวโน้วช็อค >> ให้ D/NSS 1000cc IV drip ให้เร็วระหว่างรอแพทย์
        :silhouette: ถ้าชัก >> ให้ Valium 10mg IV ช้าๆ
        :no_entry: ถ้าหัวใจหยุดเต้น >> Adrenaline 1:1000 IV, Epinephine 0.1-0.5cc เจือจาง 1:10000 IV
        :silhouette: ช่วยหายใจ เตรียมอุปกรณ์เครื่องใช้สำหรับใส่ TT tube
      - ปริมาณยาถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกายจำนวนมาก และมีปฏิกิริยาต่อระบบประสาท
        
        ขณะฉีด ==> ควรสังเกต pt. เพื่อประเมิน concious
        
        กรณีใช้ยาผสม Adrenaline ==> :no_entry: เฝ้าระวัง SE ยา เช่น ใจสั่น ความดันโลหิตสูง
        :no_entry: ระวังใน pt. ที่มีปัญหาเกี่ยวกับหลอดเลือด ความดันโลหิต โรคหัวใจ ผู้สูงอายุ
  - - - :no_entry: รอประมาณ 2-3 นาที (เตรียมอุปกรณ์รอ)
      - :no_entry: Test การออกฤทธิ์ยาชา
        
        pt บอกเจ็บ = :green_cross: อาจมีการเพิ่มขนาดยาที่ให้ / รออีกประมาณ 5 นาที
        
        pt บอกรู้สึกแต่ไม่เจ็บ = :check:
- - - - ฝีขนาดใหญ่มาก อยู่ตำแหน่งที่สำคัญ ต้องผ่าตัด
      - ฝีที่อยู่ลึกถึงอวัยวะสำคัญ เช่น รอบทวารหนัก
      - ฝีที่เป็นบริเวณส่วนลึกๆของฝ่าเท้า
- - - - :red_cross: ห้ามขยี้ตา
      - ให้ลืมตาในน้ำสะอาดแล้วกรอกตาไปมาผงอาจหลุดออกมา
      - ล้างตาด้วยวิธีน้ำไหล (Flowing water)
      - ถ้าผงอยู่ในเปลือกตาล่าง :warning: ให้ดึงเปลือกตาล่างลงมาแล้วใช้ผ้าสะอาดเขี่ยออก
      - ถ้าผงอยู่ในเปลือกตาบน :warning: ดึงเปลือกตาบนลงทับเปลือกตาล่าง ขนของเปลือกตาล่างจะทำหน้าที่คล้ายแปรงปัดเอาสิ่งแปลกปลอมออก
        ถ้ายังไม่ออก :warning: ปลิ้นหนังตาบนออกแล้วใช้มุมชายผ้าสะอาดเช็ดออก
      - :no_entry: กรณีเศษวัสดุแข็งและฝังอยู่บนแก้วดวงตา ห้ามเขี่ย :!!: ออก ปิดตาและพบจักษุแพทย์
    - - ให้หลับตา และใช้ผ้าก๊อซสะอาดปิดตา พันผ้าไว้เพื่อยึดไม่ให้เคลื่อนไหว
      - รีบนำส่ง รพ
      - :red_cross: อย่าขยี้ตา หรือเขี่ยสิ่งแปลกปลอมเอง
    - - ล้างนานๆ ประมาณ 30-40 นาที เพื่อให้กรดหรือด่างเจือจาง
        ==> กรด ล้าง 30 นาที
        ==> ด่าง ล้าง 1hr
        เพราะด่างซึมลึกได้ > กรด :forbidden: ทำลายอวัยวะภายในดวงตาได้
      - กรณีบ้านอยู่ห่าง รพ มาก ให้ใช้ ATB ชนิดขี้ผึ้งป้ายตา
      - :!?: รีบลืมตาในน้ำสะอาด / ล้างตาด้วยน้ำสุกอุ่นหรือ NSS ปริมาณมากๆ
      - ปิดตาแล้วพันผ้าไว้ รีบนำส่ง รพ
    - - ปิดตาและพันผ้าไว้ให้แน่นพอสมควร
      - นอนพักนิ่งๆ ถ้าปวดให้ยาแก้ปวด
      - รีบนำส่ง รพ
  - - - อย่าพยายามใช้นิ้วมือ / ไม้แคะหู เพราะจะทำให้วัตถุเลื่อนลึกลงไป
      - ให้เอียงหูข้างนั้นต่ำลง / นอนตะแคงและกระตุกใบหูข้างนั้นมากๆ
    - - หยอดหูข้างนั้นด้วยน้ำอุ่นหรือน้ำมันมะกอกจนเต็ม
        :red_cross: กรณีหูน้ำหนวกห้ามใช้น้ำหยอด
      - ใช้ไม้พันสำลีที่สะอาด ทำความสะอาดหูข้างนั้น
      - กรณีแมลงตายและไม่ลอย อาจนำส่ง รพ
  - - - ก้างปลาเล็กๆ >> กลืนน้ำอึกใหญ่ๆ ข้าวสุกเป็นก้อนๆ
      - ถ้าไม่ออก อย่าพยายามเขี่ยหรือดึงออก
      - กรณีเด็กเล็ก >> จับลำตัวคว่ำ ห้อยศีรษะลงต่ำและตบกลางหลังแรงๆเพื่อไอออกมา
      - กรณีเด็กโต/ผู้ใหญ่ >> ยืนก้มตัวลงมากๆ ให้ห้อยหัวลง พยาบาลให้แขนซ้ายสอดครั้งเอวไว้ ใช้มือขวาตบกลางหลังแรงๆ อาจไอออกมาก็ได้
- - - - :check: ผู้ป่วยภูมิค้มกันบกพร่องรุนแรง
        :check: ผู้ป่วย HIV ที่มีระดับภูมิคุ้มกันต่ำ/ไม่ได้รับยาต้านไวรัส ==> ให้ในบาดแผล Category II, III
      - ผู้ที่ถูกค้างคาวกัด/สัมผัสโรคจากค้างคาว
      - บาดแผลบริเวณศีรษะ คอ มือ
      - ผู้ที่ถูกกัดในพื้นที่ที่พบผู้ติดเชื้อโรคพิษสุนัขบ้า
      - บาดแผลระดับ Category III