Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ เลือดและส่วนประกอบของเลือด 💉💊🛏🩸🧫🧻💥✨,…

- - - - เป็นการ
        ให้สารน้ำหรือของเหลวทาง Central line ทางหลอดเลือดดำใหญ่
      - ได้แก่
        
        Subclavian vein, Internal &
        External jugular veins และ Right & Left Nominate veins
    - - ฝังอุปกรณ์ที่ใช้ในการให้ของเหลว
        ทางหลอดเลือดดำไว้ใต้ผิวหนัง โดยที่ปลายสายสอดผ่านเข้าหลอดเลือดดำใหญ่
      - เช่น
        
        Subclavian vein, Right
        & Left Nominate veins
    - - เป็นการให้
        สารน้ำหรือของเหลวทางหลอดเลือดดำที่อยู่ในชั้นตื้น ๆ
      - โดยเฉพาะผู้ป่วยที่ต้องงดอาหารและน้ำดื่ม เพื่อเตรียมผ่าตัด ผู้ป่วยที่จำเป็นต้องให้ยาทางหลอด
        เลือดดำ
      - Heparin lock หรือ Saline lock
      - Piggy back IV Administration
- - - - ให้ยาออกฤทธิ์เร็ว
      - ให้ยาที่มีผลระคายเคืองต่อเนื้อเยื่อและกล้ามเนื้อ
      - ให้ยาชนิดที่ไม่สามารถให้ทางอื่นได้ผลต่อการรักษา
- - - - 2) ให้เริ่มต้นแทงเข็มที่ให้สารน้ำที่หลอดเลือดดำส่วนปลายของแขนก่อน เพื่อให้หลอดเลือดดำ
        ส่วนที่ถัดเข้ามาสามารถใช้งานได้อีก
      - 3)ตรวจสอบบริเวณตำแหน่งที่จะแทงเข็มว่ามีสภาพที่เหมาะสม
      - 1) เลือกหลอดเลือดดำของแขนข้างที่ผู้ป่วยไม่ถนัดก่อน
      - 4) ถ้าจำเป็นต้องผูกยึดแขนและขา ให้หลีกเลี่ยงการแทงเข็มให้สารน้ำ
      - 5) หลีกเลี่ยงการแทงเข็มบริเวณข้อพับต่าง ๆ เพราะจะทำให้หลอดเลือดแตกทะลุง่าย หรือถ้า
        จำเป็นต้องแทงบริเวณข้อพับให้ใช้ไม้ดามป้องกันการงอพับ
      - 6) คำนึงถึงชนิดของสารน้ำที่ให้ หากเป็นสารน้ำชนิด Hypertonic เนื่องจากสารน้ำมีความ
        เข้มข้นของสารละลายสูง และมีความหนืดควรเลือกหลอดเลือดเส้นใหญ่ในการให้สารน้ำ
  - - - 2) ชุดให้สารน้ำ (IV Administration set)
        
        มี 2 แบบ
        
        แบบชุดให้สารน้ำชนิดหยดธรรมดา (Regular or macro drip
        administration set)
        
        ชุดให้สารน้ำชนิดหยดเล็ก (Micro drip administration set)
        
        ใช้เป็นทางผ่านของสารน้ำจาก
        ขวดไปสู่หลอดเลือดดำของผู้ป่วยบรรจุในซองที่ปิดผนึกมิดชิดผ่านการฆ่าเชื้อ สามารถเปิดใช้ได้ทันที
      - 3) เข็มที่ใช้แทงเข้าหลอดเลือดดำส่วนปลาย (Peripheral insertion devices)
        
        ทำด้วยเทฟล่อน
        นิยมใช้มากที่สุดในปัจจุบัน
        
        มีหลายขนาดตั้งแต่เบอร์ 14, 16, 18, 20, 22 และ 24
      - 1) ขวดสารน้ า โดยขวดสารน้ า/ยา
        
        เตรียมให้ตรงกับใบสั่งการรักษาและตรวจสอบดูว่าสภาพ
      - 4) อุปกรณ์อื่น ๆ
        
        เสาแขวนขวดให้สารน้ำ
        
        ยางรัดแขน (Tourniquet)
- - - - intravenous fluid (IV fluid) ตามแผนการรักษา
      - intravenous catheter (IV cath.) เบอร์ 22/ 24
      - intravenous set (IV set)
      - tourniquet
      - สำลีชุบแอลกอฮอล์ 70%
      - extension tube
      - three ways
      - IV stand (เสาน้ำเกลือ)
      - พลาสเตอร์ หรือ พลาสเตอร์ใสส าเร็จรูป (transparent)
      - แผ่นฉลากชื่อ
      - ถุงมือสะอาด mask
- - - - มีไข้สูง หนาวสั่น ความดัน
        โลหิตลดลง คลื่นไส้ อาเจียน บางครั้งมีอาการถ่ายเหลว มีการติดเชื้อเฉพาะที่เกิดร่วมด้วย
    - - เกิดจากการไล่ฟองอากาศในชุดสายให้สารน้ำไม่หมด
      - หรือการปล่อยสารน้ าจนหมดจนอากาศผ่านเข้าไปในชุดให้สารน้ านอกจากฟองอากาศ ลิ่มเลือด
      - (Thrombus) ที่เกิดจากการแทงเข็ม อาจหลุดเข้าไปอุดกั้นบริเวณอวัยวะสำคัญ
    - - มีผื่นแพ้เกิดขึ้นที่ผิวหนัง
        ร่วมกับอาการแพ้ต่าง ๆ
    - - เกิดจากอัตราการหยดของสารน้ า
        เร็วเกินไป
      - โดยเฉพาะในผู้ป่วยโรคหัวใจ อาจเกิดอาการหัวใจวาย (Cardiac failure)
      - น้ำท่วมปอด
        (Pulmonary edema)
    - - 1) หยุดให้สารน้ ารายงาน ให้แพทย์ทราบ เพื่อให้การรักษา
      - 2) เปลี่ยนขวดให้สารน้ำ กรณีผู้ป่วยมีการแพ้ยาหรือสารน้ำที่ได้รับ หรือมีการติดเชื้อ
      - 3) ให้การช่วยเหลือตามอาการ เช่น ให้ ออกซิเจนในกรณีที่ผู้ป่วยหายใจไม่ออก แล้วรีบ
      - 4) วัดอุณหภูมิ ชีพจร การหายใจ และความดันโลหิต เพื่อดูการเปลี่ยนแปลง
      - 5) เตรียมรถ Emergency ในการช่วยเหลือเร่งด่วน
      - 6) รายงานให้แพทย์ทราบเพื่อให้การรักษา
      - 7) ส่งเลือดและหนองที่เกิดเฉพาะที่ไปเพาะเชื้อ
      - 8) ดูแลให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
      - 9) ดูแลให้ออกซิเจน
      - 10) จัดท่าให้ผู้ป่วยนอนศีรษะต่อกรณีความดันโลหิตต่ า หรือจัดให้ผู้ป่วยนอนศีรษะสูงกรณีความดันโลหิตสูง
  - - - บริเวณที่
        แทงเข็มบวมและมีเลือดแทรกซึมใต้ผิวหนัา
      - ผู้ป่วยรู้สึกปวดแสบ ปวดร้อน ไม่สุขสบาย
      - ผิวหนังบริเวณที่แทงเข็ม
        แดง สารน้ำที่ให้หยดช้าลง
      - เมื่อปิด Clamp ชุดให้สารน้ำจะไม่มีเลือดไหลย้อนเข้ามาในสาย
    - - บวมแดง ร้อน บริเวณที่แทงเข็ม
      - อาจจะมี
        หนองบริเวณที่แทงเข็ม
    - - เกิดอาการบวมบริเวณที่
        แทงเข็มให้สารน้ำ
      - ผู้ป่วยรู้สึกปวดแสบบริเวณที่บวมและไม่สุขสบาย
      - สารน้ำที่ให้หยดช้าลงหรือไม่ไหล
    - - ผิวหนังบริเวณที่แทงเข็มบวม
      - ตำแหน่งที่แทงเข็มแดงร้อน
        ไปตามแนวของหลอดเลือด
      - หลอดเลือดดำที่ให้สารน้ำเป็นลำแข็ง
      - ระดับการอักเสบของหลอดเลือดดำจากการให้สารน้ำ (Phlebitis Scale)
        
        Grade 0 ไม่มีอาการ
        
        Grade 1 ผิวหนังบริเวณแทงเข็มแดง มีอาการปวดหรือไม่มีก็ได้
        
        Grade 2 ปวดบริเวณที่แทงเข็ม ผิวหนังบวมหรือไม่บวมก็ได้
        
        Grade 3 ปวดบริเวณที่แทงเข็ม ผิวหนังบวมแดงเป็นทาง คลำได้หลอดเลือดแข็งเป็นลำ
        
        Grade 4 ปวดบริเวณที่แทงเข็ม ผิวหนังบวมแดงเป็นทาง คลำได้หลอดเลือดแข็งเป็นลำ
    - - โดย
        
        1) หยุดให้สารน้ำ จัดแขนข้างที่บวมให้สูงกว่าลำตัวผู้ป่วย
        
        2) ประคบด้วยความร้อนเปียก
        
        3) เปลี่ยนที่แทงเข็มให้สารน้ำใหม่
        
        4) รายงานให้แพทย์ทราบเพื่อให้การรักษา
        
        5) จัดแขนข้างที่บวมให้สูงกว่าลำตัวผู้ป่วย เพื่อลดอาการบวม
        
        6) ส่งหนองบริเวณที่แทงเข็มเพาะเชื้อ
- - - - เซลล์เม็ดเลือดขาว (white blood cell หรือ leukocyte)
      - เกร็ดเลือด
        (platelet) และน้ำเลือด (plasma)
      - เซลล์เม็ดเลือดแดง (red
        blood cell หรือ erythrocyte)
  - - - การให้เลือด หรือเฉพาะเม็ดเลือด หรือเฉพาะน้ำเลือด
        แก่ผู้ป่วยโดยผ่านเข้าทางหลอดเลือดดำ
      - การให้เลือดสามารถฃ่วยคนและฆ่าคนได้
        
        พยาบาลผู้รับผิดชอบจึงต้องมีความละเอียดรอบคอบ
        
        ระมัดระวังในการให้เลือด มีความรู้ในการให้เลือด วัตถุประสงค์ของการให้เลือด หมู่เลือดและส่วนประกอบของเลือด
        
        พยาบาลต้องมีความรู้เกี่ยวกับหมู่เลือด
        
        เนื่องจากการให้เลือดที่เข้ากันไม่ได้ระหว่าง
        
        ผู้ให้และผู้รับจะก่อให้เกิดปฏิกิริยาระหว่างแอนติเจนและแอนติบอดี ท าให้เม็ดเลือดแดงแตกและอาจท าให้ถึง
        
        แก่ชีวิตได้ หมู่เลือดที่มีความส าคัญคือระบบ ABO และระบบ Rh
  - - - คนเลือดกรุ๊ป Rh-ve ต้องรับจาก Rh-ve เท่านั้น แต่ต้องดูกรุ๊ปเลือดตามระบบ ABO ด้วย (หากคนเลือดกรุ๊ป Rh-ve รับเลือดจาก Rh+ve อาการข้างเคียงจะยิ่งรุนแรงมากขึ้น ในครั้งถัดๆไป)
      - คนเลือดกรุ๊ป O รับได้จาก O เท่านั้น แต่ให้กับกรุ๊ปอื่นได้ทุกกรุ๊ป
      - คนเลือดกรุ๊ป ABรับได้จากทุกกรุ๊ป แต่ให้เลือดแก่ผู้อื่นได้เฉพาะคนที่เป็นเลือดกรุ๊ป AB
      - คนเลือดกรุ๊ป A รับได้จาก A และ O ให้ได้กับ A และ AB
      - คนเลือดกรุ๊ป B รับได้จาก B และ O ให้ได้กับ B และ AB
- - - - อุจจาระร่วงรุนแรง
      - อุจจาระร่วงเป็นระยะ
        เวลานาน
      - อาเจียน
  - - - เช่น วิตามิน B12, thiamine เ
  - - - ให้โภชนบำบัดครบตามความต้องการของผู้ป่วย
        ทั้งปริมาณพลังงานที่ต้องการ และสารอาหารทุกหมู่
      - นี้สารอาหารที่ให้ทางหลอดเลือดดำจะมีความ
        เข้มข้นสูงมาก
      - จำเป็นต้องให้ทาง Central vein จึงจะไม่เกิดการอักเสบของหลอดเลือดดำ(Phlebitis)
    - - เป็นการให้โภชนบาบัดทางหลอดเลือดดำ
        เพียงบางส่วน
      - อาจได้พลังงานไม่ครบตามความต้องการ หรือได้สารอาหารไม่ครบทุกหมู่
      - กรณีนี้ถ้าความเข้มข้น
        ของสารอาหารไม่มากนัก สามารถให้ทางหลอดเลือดดำแขนง (peripheral vein) ได้
      - PPN นี้เป็นการ
        ดูแลไม่ให้ผู้ป่วยขาดสารอาหารมากเกินไป
  - - - ข้อดีของการให้วิธีนี้คือไม่ยุ่งยาก สามารถ
        ให้แก่ผู้ป่วยได้ทันที
      - ข้อจำกัดคือ ไม่สามารถให้น้ำตาลกลูโคสมากกว่าร้อยละ 10 ของสารละลาย
        
        สารละลายจะมีค่าออสโมลาลิตี้สูง จะทำให้เกิดหลอดเลือดดำอุดตันในที่สุด
    - - สามารถเพิ่มความเข้มข้นของน้ำตาลกลูโคสได้
        ถึงร้อยละ 20-25
      - เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่จำเป็นต้องได้รับสารอาหารทางหลอดเลือดดำเป็นเวลานาน
      - เหมาะต้องการพลังงานค่อนข้างสูงเป็นการทำหัตถการโดยแพทย์
    - - สายให้อาหารทางหลอดเลือดดำ
        
        ปัจจุบันสายให้อาหารทางหลอดเลือดดำมีรูปแบบต่างๆ
        ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของผู้ป่วยแต่ละราย
      - ชุดให้สารอาหาร
- - - - มักมาจากผนังด้านในของ
        หลอดเลือดดำไม่เรียบ และมีเข็มแทงผ่าน
      - เป็นผลให้เลือดไหลผ่านบริเวณนั้นช้าลง
      - เกิดการสะสมของเลือด
        และเกร็ดเลือด
        
        ถ้าก้อนเลือดหลุดออกไปในหลอดเลือดและไปอุดตัน
- - - - ไม่เกิดภาวะหลอดเลือดด าอักเสบ
        
        ไม่เกิดสิ่งแปลกปลอมอยู่ในระบบไหลเวียนของเลือด
    - - บริเวณที่ให้สารน้ าทางหลอดเลือดด าไม่มีบวมแดง
        
        สัญญาณชีพปกติ
- - - - จะพบว่าผู้ป่วยมีอาการหนาวสั่น มีไข้ปวดศีรษะ ปวดหลังบริเวณเอว กระสับกระส่าย ปัสสาวะ
        เป็นเลือด
      - ปัสสาวะไม่ออกในภายหลัง ตัวและตาเหลือง หายใจลำบาก เจ็บแน่นหน้าอก หลอดเลือดแฟบ
        ความดันเลือดต่ า อาจเสียชีวิตจากยูรีเมีย