Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ปัญหาสุขภาพในระบบทางเดินปัสสาวะและระบบสืบพันธุ์ - Coggle Diagram

- - - - เด็กเล็กปัสสาวะปกติ 8-14 ครั้ง
      - เด็กโต 6-12 ครั้ง
      - ผู้ใหญ่ 4-6 ครั้งต่อวัน
        
        กลางวันปัสสาวะบ่อยมากกว่าทุก 2 ชม.
        
        ตื่นมาปัสสาวะตอนกลางคืน (nocturia)
        ในตอนกลางคืนคนปกติจะตื่นมาปัสสาวะไม่เกินคืนละ 1 ครั้ง
    - - ปัสสาวะบ่อยร่วมกับปริมาณปัสสาวะปกติ
        
        มีลักษณะกะปริดกะปรอย
        
        สาเหตุ
        
        โรคของกล้ามเนื้อหูรูดกระเพาะปัสสาวะไว
        
        กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
        
        โรคที่มีการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะส่วนล่างทำให้ปัสสาวะออกไม่หมด
      - ปัสสาวะบ่อยร่วมกับปริมาณปัสสาวะมากกว่าปกติ
        
        เกิน 3 ลิตรต่อวัน หรือ polyuria
        
        พบในโรคเบาหวาน เบาจืด และการดื่มน้ำมากเกินไป
  - - - Non-inflammatory
        
        urethral stricture
        
        ยาบางชนิด
        
        atrophic vaginitis
        
        bladder cancer
        
        อุบัติเหตุ
      - Inflammation
        
        โรคติดเชื้อ UTI
        
        ท่อปัสสาวะอักเสบ (urethritis)
        
        โรคที่มีการอักเสบของผิวหนังบริเวณ perineum
        
        Non-infectious diseases ได้แก่ นิ่ว (stone/calculi)
- - - - การซักประวัติ : ประวัติบวม ปัสสาวะเป็นฟอง ปัสสาวะเป็นเลือด
    - - ประวัติปัสสาวะขัด ไม่พุ่ง ปวดปัสสาวะแต่ปัสสาวะไม่ออก ปัสสาวะเป็นเลือด ประวัตินิ่ว
      - มี full bladder ให้สวนปัสสาวะและคาสายสวนไว้ ,ตรวจ ultrasonography
    - - ประวัติอาเจียน ท้องร่วง หรือได้รับยาขับปัสสาวะ หอบเหนื่อย นอนราบไม่ได้ อาการแสดงของ volume depletion หรือ อาการแสดงของ heart failure
      - การรักษา : แก้ภาวะ hypovolemia โดยให้ Normal saline หรือเลือด ขึ้นกับลักษณะสารน้ำที่ผู้ป่วยขาด
- - - - เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียกลุ่มแกรมลบ เช่น อีโคไล (E.coli)
      - ปัสสาวะกะปริดกะปรอย ปวดขัดหรือแสบร้อนเวลาถ่ายปัสสาวะ ปัสสาวะอาจมีกลิ่นเหม็น สีมักจะใส
      - การรักษา ขณะที่มีอาการให้ดื่มน้ำมาก ๆ ถ้าปวดให้ยาแก้ปวดและให้ยาปฏิชีวนะ
    - - กรวยไตอักเสบเรื้อรัง (Chronic Pyelonephritis)
        
        ตรวจเลือด ตรวจปัสสาวะ เอ็กซเรย์ และตรวจพิเศษอื่น ๆ เพื่อหาความผิดปกติ ถ้าพบอาจต้องผ่าตัดแก้ไข หรือให้ยาปฏิชีวนะ ติดตามดูอาการ
      - กรวยไตอักเสบเฉียบพลัน (Acute Pyelonephritis)
        
        ติดเชื้อแบคทีเรียบริเวณกรวยไต เนื่องจากมีการอุดกั้นหรือมีความผิดปกติของทางเดินปัสสาวะ
        
        ถ้ามีการอักเสบของกรวยไตนาน เกิดภาวะไตวายเรื้อรัง มีซีด อ่อนเพลีย ความดันโลหิตสูง
- - - - อาการ : บวมทั้งตัว (หน้า หนังตา ท้องและเท้าทั้ง 2 ข้าง) มักจะค่อย ๆ เกิดเพิ่มทีละน้อย อาจสังเกตเห็นหนังตาบวมชัดเจนเวลาตื่นนอน ปัสสาวะสีใสเหมือนปกติ แต่ออกน้อยกว่าปกติ
      - การรักษา : รักษาตามสาเหตุ เช่น ให้ยาปฏิชีวนะรักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรีย งดยาที่แพ้ รายที่ไม่ทราบสาเหตุชัดเจน มักจะให้สเตียรอยด์ เช่น Prednisolone และนัดไปตรวจเลือดและปัสสาวะ
    - - ภาวะที่เนื้อไตทั้ง 2 ข้างถูกทำลายจนทำงานไม่ได้/ได้น้อยกว่าปกติ เกิดผลกระทบต่อภาวะสมดุลของอิเล็กโทรไลต์และความเป็นกรดด่างในเลือด
- - - - ปริมาณเลือดที่ออกต่อรอบเดือนเฉลี่ยประมาณ 30 – 40 มล.
      - ประจำเดือนที่ผิดปกติ
        
        มีระยะเว้นระหว่างรอบประจำเดือน ยาวนานกว่า 38 วัน
        
        มีระยะเว้นระหว่างรอบประจำเดือน สั้นกว่า 24 วัน
        
        มีระยะเวลานานกว่า 8 วัน
        
        มีปริมาณมากกว่า 80 มล.ต่อรอบเดือน
  - - - อาการปวดที่เกิดจากระบบสืบพันธุ์
        
        การตั้งครรภ์ผิดปกติ
        
        การแตกของถุงน้ำ (cyst)
        
        การบิดขั้วของปีกมดลูก
        
        ปีกมดลูกอักเสบ (Salpingitis) และ Tobo-ovarian abscess
        
        Myoma
        
        Endometriosis
      - อาการปวดที่เกิดจากทางเดินอาหาร
        
        Appendicitis
        
        Intestinal obstruction
      - อาการปวดที่เกิดจากทางเดินปัสสาวะ
        
        เกิดจากนิ่วในหลอดไต อาจจะมีปัสสาวะเป็นเลือด
      - อาการปวดประจำเดือน (dysmenorrhea)
    - - ปวดท้องน้อยเรื้อรังที่เป็นมานานเกิน 6 เดือน
      - พบบ่อยคือ endometriosis และ adhesion
    - - โรคหนองใน (Gonorrhea)
        
        ปัสสาวะขัด และมีหนอง
      - หนองในเทียม NSU,NGU
        
        ผช. มีอาการแสบท่อปัสสาวะ ปัสสาวะขัด มีหนองไหลเป็นมูกใสหรือขุ่น ผญ. ตกขาว
      - ดียูบี (Dysfunction Uterine Bleeding/DUB)
        
        มีเลือดคล้ายประจำเดือนออกมา/กระปริดกระปรอย ไม่มีปวดท้องร่วมด้วย เลือดอาจออกมาจนซีด
      - ซิฟิลิส (Syphilis)
        
        เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Treponema pallidum
        
        4 ระยะ
        
        ระยะที่ 2 secondary syphilis พบหลังระยะแรก 6-8 สัปดาห์ เชื้อเข้าต่อมน้ำเหลืองและเลือด กระจายทั่วร่างกาย อาจมีอาการอื่นร่วม เช่น ไข้ต่ำๆ ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย
        
        ระยะ latent phase (ระยะแฝง) ตรวจร่างกายทั่วไปปกติ แต่ตรวจเลือดด้วยวิธี VDRL หรือ RPR และยืนยันด้วย TPHA หรือ FTA-Abs ให้ผลบวก
        
        ระยะที่ 1 primary syphilis หลังติดเชื้อ 10-90 วัน จะมีตุ่มเล็ก ๆ เท่าหัวเข็มหมุดที่อวัยวะเพศ
        
        ระยะที่ 3 tertiary syphilis เกิดจากไม่ได้รับการรักษา/รักษาไม่ถูกวิธี
      - ต่อมลูกหมากโต (Benign Prostatic Hyperplasia: BPH)
        
        ปัสสาวะลำบาก ต้องออกแรงเบ่ง ปัสสาวะพุ่งไม่แรง
      - ท้องนอกมดลูก (Ectopic Pregnancy)
        
        ประจำเดือนขาด มีเลือดออกกะปริดกะปรอย หรือมีเลือด ออกทางช่องคลอดที่หาสาเหตุไม่ได้ ปวดบริเวณท้องน้อย
        
        การรักษา : ส่งต่อเพื่อรับการผ่าตัด
  - - - ลักษณะคล้ายแป้งเปียก มีปริมาณไม่มาก ไม่เหม็น ไม่คัน และมีระดับความเป็นกรดด่างน้อยกว่า 4.5
    - - มีลักษณะเป็นหนอง มูกปนหนอง หรือเป็นฟอง และมักมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น คัน แสบ
    - - Bacterial vaginosis (BV)
        
        Metronidazole 500 mg รั
        
        2 % Clindamycin cream ทาในช่องคลอด
      - Trichomonas vaginalis(TV) เกิดจากการติดเชื้อโปรโตซัว
        
        ตกขาวมีสีเขียวเป็นฟองและมีกลิ่นเหม็น
        
        Metronidazole 500 mg
      - Vulvovaginal candidiasis (VVC)
        
        ตกขาวมีลักษณะจำเพาะ คือ เหมือนแป้งเปียก (curd – like หรือ cottage cheese - like)
        
        ยาที่ใช้ในช่องคลอด เช่น Clotrimazole 100 mg