Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
วิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม(PAR) - Coggle Diagram
วิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม(PAR)
ลักษณะเฉพาะ
เป็นการมีส่วนร่วมในการทำงานเพื่อทำสิ่งต่างๆ ให้ดีขึ้น เป็นการเผยแพร่ความรู้ผ่านประสบการณ์ชีวิตของผู้ร่วมวิจัย
เป็นการกระทำเพื่อนำไปสู่การเปลี่ยนแปลง/พัฒนา การทำซ้ำ ๆ ในกระบวนการวิจัย โดยคนในชุมชน
มีความร่วมมือกับนักวิจัยตลอดกระบวนการวิจัย ตั้งแต่เริ่มต้นการออกแบบ การนำเสนอผลวิจัย
และอภิปรายผล
มีนัยอยู่3 ประการ
2) การปฏิบัติการ เพื่อใช้ความรู้และสะท้อนผลการปฏิบัติที่มีที่มาจากการใช้ความรู้
3)การมีส่วนร่วมที่มีความหมายของการเป็นเจ้าของการเปลี่ยนแปลงการสร้างความรัก ความผูกพัน และความหวังในกระบวนการเปลี่ยนแปลง
2) พัฒนา ชีวิตของผู้มีส่วนร่วมในกระบวนการวิจัย
3) เปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางสังคมและความสัมพันธ์ทางสังคม เป็นการวิจัยที่เริ่มต้นจากคนที่หนึ่งมาสู่คนที่สองและมาสู่คนที่สามหรือตลอดจนสร้างการเปลี่ยนแปลงระดับมหาภาค
1)พัฒนาจิตสำนึกอย่างมี วิจารณญาณของนักวิจัยและผู้ร่วมวิจัย
1) การวิจัยเพื่อให้ได้ความรู้
วัตถุประสงค์ของ PAR
เพื่อปลูกจิตสำนึกให้คนในชุมชนตระหนักในปัญหา หน้าที่ และร่วมกันแก้ปัญหาของตนเอง
เพื่อให้ชุมชนได้เรียนรู้แบบพหุภาคี (Steak Holder)
เพื่อให้ชุมชนร่วมกิจกรรมทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง
เพื่อส่งเสริมกิจกรรมกลุ่ม และการทำงานร่วมกันแก้ปัญหาและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
หลักการของการวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วม
ให้ความสำคัญและเคารพต่อภูมิความรู้ของชาวบ้าน โดยยอมรับว่าความรู้พื้นบ้าน ตลอดจนระบบการสร้างความรู้ และกำเนิดความรู้ในวิธีอื่นที่แตกต่างไปจากของนักวิชาการ
ปรับปรุงความสามารถและศักยภาพของชาวบ้านด้วยการส่งเสริม ยกระดับและพัฒนาความเชื่อมั่นในตัวเองของเขา ให้สามารถวิเคราะห์และสังเคราะห์สถานการณ์ปัญหาของเขาเอง
ให้ความรู้ที่เหมาะสมกับชาวบ้านและคนยากจน โดยให้สามารถได้รับความรู้ที่เกิดขึ้นในระบบสังคมของเขา และสามารถที่จะทำความเข้าใจแปลความหมาย
ตลอดจนนำไปใช้ได้อย่างเหมาะสม
ปลดปล่อยความคิด การวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมจะช่วยให้ชาวบ้านและคนยากจนสามารถใช้ความคิดเห็นของตนอย่างเสรี
สนใจปริทัศน์ของชาวบ้าน โดยการวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมจะช่วยเปิดเผยให้เห็นคำถามที่ตรงกับปัญหาของชาวบ้าน
แนวคิดของการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม
เป็นกระบวนการที่เอนเอียงไปทางประชาธิปไตย เพราะ PAR เป็นกระบวนการทำงานร่วมกัน และ เชื่อว่า PAR ทำให้คนต้องพัฒนาตนเอง และ PAR เกิดจากประชาชนต้องการแสวงหาความรู้ในการแก้ปัญหาของตนเอง เป็นเครื่องมือหนึ่งในการช่วยคนยากจนและด้อยโอกาส ด้วยการวางพื้นฐานร่วมกันระหว่างหน่วยงานพัฒนาทั้งหลายกับชุมชน ซึ่ง PAR จะเน้นหนักการเรียนรู้จากประสบการณ์ เพราะ PAR อาศัยการยอมรับของประชาชนได้สืบทอดต่อเนื่องเป็นประสบการณ์หลากหลาย
PAR เป็นวิธีการที่อาศัยการมีส่วนร่วมของผู้ที่เกี่ยวข้อง การมีส่วนร่วมในกระบวนการปฏิบัติและ สะท้อนผล (Praxis)
ลักษณะสำคัญของวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR)
PAR เป็นวงจรของการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม
องค์ประกอบที่สำคัญ
การสังเกตที่ดีต้องการการเฝ้ามองดูว่าอะไรเกิดขึ้นและพรรณนาตามความเป็นจริง เพื่อเตรียมข้อมูลในการสะท้อนคิดโดยการทำความเข้าใจกับสิ่งที่เกิดขึ้นจริง
การสะท้อนคิด
2) พัฒนาความคิดต่างๆ หรือทฤษฎีเกี่ยวกับสิ่งที่เกิดขึ้น มีการระดมสมองโดยการพูดคุยกัน การ แลกเปลี่ยนกันอย่างลึกซึ้งและการนำสิ่งต่างๆ มาประติดประต่อกัน
3) การแลกเปลี่ยนความคิดต่างๆ กับผู้อื่น เกี่ยวกับการตีความและการให้ความหมาย ได้แก่การเปรียบเทียบสิ่งที่เราสังเกตเห็นกับสิ่งที่ปรากฏ
1) ถอยกลับมาและสะท้อนคิดว่าเกิดอะไรขึ้น
ให้เวลากับการเข้าร่วมและฟังผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในส่วนที่มีมุมมองและการตีความที่ต่างกัน
4) คำว่า “แลกเปลี่ยน” หมายถึงการแลกเปลี่ยนเกี่ยวกับการกระทำใหม่ๆ อย่างไม่เป็นทางการ และความเข้าใจใหม่ๆ ร่วมกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และยังหมายถึงการแลกเปลี่ยนอย่างเป็นทางการเกี่ยวกับกระบวนการวิจัยด้วยคำถาม การปฏิบัติและสิ่งค้นพบต่างๆ ข้อสรุปและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการกระทำใหม่ การแลกเปลี่ยนยังรวมถึง การรายงานวิจัยเพื่อเผยแพร่ต่อสาธารณะ
การวางแผน
2) ระบุกิจกรรมต่างๆที่ทดลอง
3) การพัฒนาแผนปฏิบัติการ
1) ตั้งคำถามที่จะต้องหาคำตอบให้ชัดเจน
การปฏิบัติ
2) การสื่อสารกับผู้อื่นและเข้าร่วมในกระบวนการ
3) ติดตามสิ่งที่เกิดขึ้น
1) เป็นการทำตามที่วางแผนไว้อย่างเป็นระบบ
การแลกเปลี่ยนเรียนรู้
2) เชิญชวนคนอื่นๆ
ให้สะท้อนคิดว่าแต่ละคน
ได้พบอะไร
3) กำหนดขอบเขตข้อสรุปของแต่ละ คนและพิจารณาสิ่งที่จะนำไปปฏิบัติเพื่อวางแผน
ในวงจรต่อไป
1) นำสิ่งที่ยังมีคำตอบไม่แน่นอน
มาแลกเปลี่ยนในกลุ่ม
PAR เป็นการเรียนรู้อย่างเป็นระบบวิจัยเชิงปฏิบัติการ เป็นวิธีการศึกษาอย่าง เป็นระบบที่ส่งเสริมให้คนค้นพบวิธีการแก้ปัญหาที่เขาเผชิญอยู่ในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
PAR เป็นพลวัตร กระบวนการของ PAR จะมีความยืดหยุ่น มากในแง่ของกิจกรรม เวลา
และวิธีการเก็บ รวบรวมข้อมูล
การทำวิจัยแบบ PAR จึงเป็นการยากที่จะกำหนดกิจกรรมที่ตายตัวเพราะทิศทาง การวิจัย ลักษณะกิจกรรม ความสำเร็จของงานวิจัยขึ้นกับความพร้อม และภูมิหลังของผู้ร่วมวิจัย
PAR เป็นการพัฒนากระบวนการของ PAR เป็นการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง
ผู้มีส่วนร่วมจะพัฒนาความสามารถในการคิดและทำงานด้วยกันเพื่อชีวิตที่ดีกว่าองค์ความรู้ทักษะและทรัพยากรต่างๆ จะถูกนำมาแบ่งปันในวิถีทางที่เสมอภาค ยุติธรรม ภายใต้โครงสร้างความ สัมพันธ์ที่เป็นธรรม
PAR เป็นการวิเคราะห์สถานการณ์อย่าง มีวิจารณญาณเพื่อให้เกิดความเข้าใจในสถานการณ์ อย่างแท้จริงตามธรรมชาติของสถานการณ์นั้นๆ
จึงต้องใช้การวิเคราะห์อย่างมีวิจารณญาณ
อันจะนำไปสู่การทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงแก้ไข
อย่างลึกซึ้งและเหมาะสม
วิธีการศึกษาของการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR)
การสังเกตอย่างมีส่วนร่วม
การสัมภาษณ์
การสนทนากลุ่ม
ประโยชน์ที่ได้รับ
ชาวบ้าน ประชาชน จะตื่นตัว ได้รับการศึกษามากขึ้น สามารถคิดและวิเคราะห์เหตุการณ์ต่างๆ ได้อย่างถูกต้อง การแก้ไขปัญหา การจัดสรรทรัพยากรต่างๆ จะมีการกระจายอย่างทั่วถึงและเป็นธรรม