Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หน่วยที่ 8(2) ปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ - Coggle Diagram
หน่วยที่ 8(2)
ปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ
Stroke
ภาวะที่มีความผิกปกติของหลอดเลือดสมอง สมองบางส่วน ทั้งหมดทำงานผิดไป -Ischemic, hemorrhagic stroke
อาการ
หน้าเบี้ยว
แขนขาอ่อนแรง
พูดไม่ได้
ระยะฉุกเฉินและวิกฤต
ดูแลทางเดินหายใจให้โล่งไม่ควรใช้ PEEP เพิ่ม ICP ได้ ประเมินน BP
จัดท่านอนศีรษะ 30 องศา >> ความดันกะโหลกศีรษะเพิ่ม
เสี่ยงความดันในช่องอก >> เกิด ICP
การพยาบาล >> นอนศีรษะสูง 30 องศา ห้ามนอนคว่ำ ไม่ให้เกิดแรงดันในช่องอกและช่องท้อง
การรักษา
ทางด่วน > เข้ารับการักษาใน รพ ไม่เกิน 3 hr > ให้ยาละลายลิ่มเลือด (RTPA)
Prevention therapy >> Aspirin
ป้องกันการเกิดซ้ำ
ป้องกันเกล็ดเลือดเกาะตัว >> Aspirin
ลดไขมันในเลือด
ลดความดันโลหิต
รักษาระดับน้ำตาล
งดสูบบุหรี่
การประเมินสภาพ
ประวัติ
อาการสำคัญ
ระยะเวลาที่เกิด
ตรวจร่างกาย
GCS
อ่อนแรง
cincinnati pre-hospital stroke scale
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ดู underlying
ตรวจทางรังสี
CP
MRI
กระดูกพรุน
ความหนาแน่นของเนื้อกระดูกลดลง เปลี่ยนแปลงโครงสร้าง
กระดูกรับน้ำหนักไม่ได้
สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง
ดำเนินชีวิตปัจจัยเสี่ยง
ไม่ได้เคลลื่อนไหว ขาดการออกำลังกาย
อาหาร
ทาน Ca2+ ปริมาณไม่เพียงพอ
ขาด Vit D
ดื่มสุรา
สูบบุหรี่
อาการแสดง
ปวดร้าวไปปลายเท้า
น้ำหนักลด
กล้ามเนื้อบั้นเอวเกร็ง
ทำท่าก้มได้น้อย
Dowager's hump
การรักษาโดยไม่ใช้ยา
ได้รับ Ca2+ เพียงพอ
Vit D เพียงพอ
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
ออกกำลังกาย
การป้องกัน
เลี่ยงการสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ ดื่มกาแฟ
เลี่ยงอาหารไขมันสูง ของหมักดอง
เลี่ยงความเครียด
การออกกำลังกายและการเคลื่อนไหว ทำให้มีการลงน้ำหนักกระดูก >> กระดูกสลาย
การวินิจฉัย
DEXA
ตรวจความหนาแน่นของกระดูก
bone mineral density
น้อยกว่า 1.0 กรัม/ตร.ซม. >> กระดูกหักง่าย
เบาหวาน
อาการและอาการแสดง
กินจุ
ปัสสาวะน้อย
น้ำหนักลด
ติดเชือบ่อย
ระบบประสาททำงานบกพร่อง
Macroangiopathy
Microangiopathy >> proteinuria
ดื้อต่ออินซูลิน
เกณฑ์การวินิจฉัย
casual plasma glucose: 200 mg/dL
ดื่มน้ำมาก
น้ำหนักตัวลด
Fasting plasma glucose: 126 mg/dL
oral glucose tolerance test
ให้ pt ดื่มสารละลาย glucose 75 : 200 mg%
ยารักษา
sulfonylurea
metformin
acarbose
rosi glitozone
Insulin
ออกฤทธิ์สั้น
ทานอาหารหลังฉีด 30 นาที
เก็บในตู้เย็นไม่ใช่ช่องแข็ง
ฉีดหน้าท้อง
Type I
พบในเด็ก
ตับอ่อนไม่สามารถสร้าง Insulin ได้
ketoacidosis
Type II
พบมากในผู้สูงอายุ
ตับอ่อนผลิต Insulin ได้ แต่มีภาวะดื้อต่อ Insulin
ท้องผูก
การถ่ายอุจจาระแข็งและแห้งผิดปกติ หลายวันกว่าจะขับถ่าย เบ่งถ่าย ถ่ายไม่หมด ลำไส้เคลือ่นไหวลดลง
Primary
เกิดขึ้นไม่มีโรคอื่นนำมาก่อน
Secondary
มีสาเหคชตุมาจากโรคอื่น
ข้อเสื่อม
การรักษา
บรรเทาอาการปวด ชะลอภาวะแทรกซ้อน
รักษาไม่ใช้ยา
ลดน้ำหนัก
ไม่นั่งพาับเพียบ นั่งยองๆ
ออกกำลังกายแรงกระแทกต่ำ
บริหารกล้ามเนื้อโดยเฉพาะกล้ามเนื้อขา
ว่ายน้ำ เดินเร็ว
การรักษาโดยใช้ยา
การผ่าตัด
มีการเสื่อมทำลายของกล้ามเนื้อและกระดูก มีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหว กระดูกอ่อนเสื่อม
กระดูกชิด
เคลื่อนไหวเสียดสี เศษกระดูกหลุดไปในน้ำเลี้ยงข้อ
อาการ
ปวดเมื่อใช้งานหรือลงน้ำหนัก
ข้อฝืดในช่วงเช้าและหลังพัก
เข่าโก่ง
ต่อมลูกหมากโต
อาการ
เบ่งปัสสาวะรอนานจนกว่าปัสสาวะจะออก
ปัสสาวะไม่พุ่ง
ปัสสวะไม่สุด
ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
ภาวะแทรกซ้อน
ปัสสาวะคั่ง
ติดเชื้อง่าย
ไตเสื่อม
กลั้นปัสสาวะไม่ได้
ปัสสาวะเล็ด
นิ่วในกรพเพาะปัสสาวะ
การตรวจวินิจฉัย
ตรวจจร่างกาย
ตรวจทุกระบบ
เลือดจาง
Azotemia (บวม)
ติดเชื้อที่ไต
CVA tenderness
ตรวจขนาดและลักษณะต่อมลูกหมาก
ตรวจผล Lab
หาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
ตรวจเลือดประเมินการทำงานของไต
PSA
Tumor-marker
สาเหตุ
การโตสัมพันธ์กับอายุ
DHT เกี่ยวข้องกับการเกิด BPH
testosterone ลดลง
DHT คั่ง
Hyperplasia
พยาธิสภาพ
ผนังด้านข้างหรือด้นในเพิ่มจำนวนเซลล์ จนเป็นก้อน เบียดเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ
ท่อปัสสาวะแคบลง ทางทเดินปัสสาวะอุดกั้น
ปัสสาวะลำบาก
การพยาบาล
ก่อนการผ่าตัด
ทำความสะอาดและเตรียมบริเวณที่จะผ่าตัด ดมยาสลบ
หลังผ่าตัด
v/s
สังเกนตสี จำนวนปัสสาวะ
นอนเหยียดขาข้างที่ตรึงไว้กับสายสวน
CBI
ป้องกันไม่ให้ท้องผูก
ไม่ควรสวนอุจจาระ
ออกกำลังกายบริเวณฝีเย็บ
การรักษา
การรักษา>>รักษาตามระยะ
เฝ้าสังเกตอาการ>>คนไข้มีอาการไม่มาก>>มาตรวจตามนัด
ห้ามทานยาลดน้ำมูก
กล้ามเนื้อปัสสาวะคลายตัว
หยุดยาต่อมลูกหมากจะโตขึ้น
ผ่าตัด TURP (การผ่าตัดต่อมลูกหมาก)
ยาลดขนาดต่อมลูกหมาก Proscar ออกฤทธิ์ต่อ HM>>testosterone>>DHT ลดลง
Urinary Incontinence
สูญเสียการควบคุมการขับถ่ายปัสสาวะ>>ปัสสาวะเล็ดราด ไม่สามารถควบคุมปัสสาวะก่อให้เกิดผลกระทบต่ออนามัย
ผลกระทบ
ร่างกาย
ระคายเคืองผิวหนัง
เกิดบาดแผล
เสี่ยงต่อการติดเชื้อ
จิตใจและสังคม
คุณค่าตัวเองลดลง
แยกตัวจากสังคม
ปัจจัยเกี่ยวข้อง
ความสมบูรณ์ในการทำหน้าที่ของทางเดินปัสสาวะ
การตระหนักรู้
ใช้อุกรณ์ขับถ่าย
ชนิดของการกลั้นปัสสาวะ
กลั้นไม่อยู่แบบชั่วคราว
กลั้นไม่อยู่แบบเฉียบพลัน
กลั้นไม่อยู่แบบเรื้อรัง
ประเมิน >> DIAPPERS
ยาที่รับประทาน >> ACE, enalapril, prazosin, verapamil, nifidipine, amlodipine
Stress incontinence
อุ้งเชิงกรานหย่อน หูรูดปิดไม่สนิท
Urge incontinence
ปัสสาวะเล็ดร่วมกับปวดถ่ายอย่างรุนแรง
Overflow incontinence
กระเพาะปัสสาวะยืด>>ปัสสาวะเต็มแล้วล้นออกมา
การรักษาเชิงพฤติกรรม
ฝึกกระเพาะปัสสาวะและกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน
อุปกรณ์ช่วยในการบริหารช่องคลอด
ขมิบทั้งท่านั่ง ท่านอน
ใช้อุปกรณ์ช่วย
สวนปัสสาวะเป็นระยะ
ใช้ผ้าอนามัยผู้ใหญ่
คาสายสวนปัสสาวะ
ใช้อุปกรณ์เก็บปัสสวาะ