Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
เภสัช - Coggle Diagram
เภสัช
Pharmacodynamics, PD
ประโยชน์เภสัชพลศาสตร์
-เข้าใจกลไกการออกฤทธิ์ของยา
-ทราบถึงผลของยา ผลข้างเคียงหรือพิษจากยา
-สามารถใช้ยาได้ในขนาดที่เหมาะสม
กลไกการออกฤทธิ์ของยา
-
2.จับกับตัวรับ receptor mediated จำเพาะเจาะจง ยาเพียงเล้กน้อยออกฤทธิ์เยอะ ขนาดหรือความเข้มข้นของยาสัมพันธ์กับผล Specificity
คุณสมบัติของตัวรับ
-เป็นprotein/glycoprotein
-ที่อยู่ผิวเยื่อหุ้มเซลล์/ภายในไซโตพลาสซึม/นิวเคลียส
-specificity
-ผลตอบสนองของยาสัมพันธ์กับ receptor
ปฏิกิริยาระหว่างยากับตัวรับในระดับเซลล์ Efficacy or Intrinsic activity
-agonist เกิดผล
-full agonist เกิดผลเต็มที่
-Partial agonist เกิดผลบางส่วน
-Antagonist ไม่เกิดผล
-
ลักษณะของตัวรับ
-Transport protein โปรตีนขนส่งไอออนหรือสารต่าง ๆ
-Structural protein โปรตีนโครงสร้างในร่างกาย
-Physiology receptor ตัวรับสื่อต่าง ๆ ในร่างกาย
-Enzymes ออกฤทธิ์กระตุ้นหรือยับยั้งเอนไซม์
Receptor classification and receptor subtype 1.Cholinergic recrpter (Parasymthetic) กล้ามเนื้อ ประสาท 2.Adrenergic receptor (Sympathetic) เส้นเลือด หัวใจ 3.Histamine receptor ทางเดินหายใจ ทางเดินอาหาร
การควบคุมจำนวนของตัวรับ Receptor reguulation
-Down regution "desensitization" ลดตัวรับเนื่องจากได้ agonist เป็นเวลานาน
-Up regulation "hyperreactivity or Supersensitivity" เพิ่ม receptor เนื่องจากไม่ได้รับการกระตุ้น จาก antagonist
ความสัมพันธ์ระหว่างความเข้มข้นของยากกับการตอบสนองของยา Dose Response Relationship
-Potency ความแรงของยา->เกิดการตอบสนอง
-Maximal efficacy การตอบสนองสูงสุดของยา
-เภสัชวิทยาในระดับประชากร ปริมาณยาที่ร่่างกายตอบสนองต่อการเกิดพิษจากค่าสถิติของประชากร
1.ดัชนีการเกิดพิษ LD50 (Mean Lethal Dose) แรงกว่า TD50 (Mean Toxic Dose)
2.ดัชนีการเกิดผลทางเภสัชวิทยา ED50 (Mean Effective Dose)
3.ดัชนีความปลอดภภัยจากยา Ti (Therapeutic index)
4.ดัชนีขอบเขตความปลอดภัย Margin of safe LD1/ED99
Pharmacokinetics, PK
-
Pharmacokinetic Profiles
1.ปริมาตรการกระจาย (Volume of distribution, Vd) Vd มาก ยามีการกระจายตัวออกนอกเส้นเลือดมาก "Loading = target Cp/Vd"
2.การชำระ (Clearance,CL) ประสิทธิภาพในการกำจัดยาของร่างกาย ใช้คำนวณหา Maintenance dose
3.ค่าครึ่งชีวิต (Half-life,T1/2) คือระยะเวลาที่ปริมาณยาในร่างกายหรือความเข้มข้นของยาในพลาสมาลดลงเหลือครึ่งหนึ่งของเดิม
Term
-ช่วงระยะเวลาออกฤทธิ์ Duration
-ภาวะที่ระดับยาคงที่หรือทรงตัว Steady-state
-ขนาดยานำ Loading dose
-ขนาดยาต่อเนื่อง Mentenance dose
การประยุกต์ใช้ความรู้ด้าน PK TDM(Therapeutic drug monitoring) การติดตามระดับยาในเลือดของคนไข้ที่ได้รับยา narrowth erapeutic index (MEC-MTC) หรือยาทำนาย dose response