Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3.4 การตรวจช่องท้องและอวัยวะสืบพันธุ์ - Coggle Diagram
บทที่ 3.4 การตรวจช่องท้องและอวัยวะสืบพันธุ์
การตรวจท้อง Abdomen
Right lower quadrant (RLQ) คือ สวนลางขวา
Right upper quadrant (RUQ) คือ สวนบนขวา
Left lower quadrant (LLQ) คือ ส่วนล่างซ้าย
Left upper quadrant (RUQ) คือ สวนบนซาย
เทคนิคในการตรวจท้อง (การดู)
ภาวะปกติ
ท้องจะสมมาตรกัน ท้องอาจโตได้กรณี
อ้วนมากหรือตั้งครรภ์ และอาจแฟบในรายที่
ผอม
อาจพบแผลเป็นและลายที่ผนังหน้าท้องใน
ผู้ที่เคยผ่าตัดและเคยตั้งครรภ์
ไม่พบหลอดเลือดด่าขยายหรือโป่งพอง ไม่
มีรอยเลือดใดๆ
ท้องจะเคลื่อนไหวโดยยุบลงเวลาหายใจเข้า
ป่องออกเวลาหายใจออก
ลักษณะสะดือและบริเวณขาหนีบปกติ
ในคนผอมอาจเห็นการเต้นของหลอด
เลือดแดงใหญ่บริเวณลิ้นปีได้
เส้นสีด่ากลางท้อง ที่เกิดขึ้นตอนตั้งครรภ์ หรือ Linea Nigra
ภาวะผิดปกติ
ท้องโตกว่าปกติ (abdominal distention) ไม่สมมาตรกัน ด้านใดด้านหนึ่งโตกว่าปกติ ท้องโตกว่าปกติ อาจเกิดจาก ลม น้่าในช่องท้อง หรือมีก้อนในช่องท้อง
ถ้าหากเป็นท้องโตเนื่องจากมีก้อน
เมื่อนอนในท่าต่างๆ การโตจะค่อนข้างคงรูปและ
ต่าแหน่งเดิม
ถ้าหากมีของเหลวภายใน
เมื่ออยู่ในท่านอนต่างๆ แม้ท้องจะยังโต แต่จะไม่คงรูปเดิมและ
ย้อยย้ายไปโตหรือยืนในส่วนล่างของท่ามากกว่า
ผนังหน้าท้องไม่เคลื่อนไหวตามการหายใจหรือมีการเคลื่อนไหว แบบ Peristalsis wave ที่เห็นได้จากผนังหน้าท้อง
อาจพบสะดือถูกดึงหรือดันที่ ผิดปกติ หรือสะดือจุ่นจากการมีสารน้่าในช่องท้อง
บริเวณขาหนีบมีก้อนนูน ซึ่งอาจเป็น hernia
เทคนิคในการตรวจท้อง (การฟัง)
ภาวะปกติ
จะได้ยินเสียงการเคลื่อนไหวเป็นจะได้ยินเสียงการเคลื่อนไหวเป็นเสียง
กร๊อก กร๊อก คล้ายเทน้่าออกจากขวด ได้ยินทุก 2-10 วินาทีเสียงดังพอสมควร
ภาวะผิดปกติ
เสียงการเคลื่อนไหวหรือการบีบตัวของล่าไส้จะดังและบ่อยมากขึ้น ซึ่งพบ
ในรายที่มีการอักเสบอุดตัน
เสียงกรุ้งกริ้ง (tinkling sound) ซึ่งเป็นเสียงน้่าปนกับอากาศ
ในล่าไส้เกิดจาการขยายของล่าไส้ (dilatation) มักได้ยินพร้อมกับเวลาที่ผู้รับบริการมีการปวดท้อง
เสียงการบีบตัวของล่าไส้ลดลงหรือหายไปซึ่งพบในรายที่มีเยื่อบุช่องท้อง
อักเสบ (peritonitis) หรือ paralytic ileus นอกจากนี้อาจพบ Vascular sound เช่น bruit, venous hum ได้
เทคนิคในการตรวจท้อง (เคาะและคลำ)
ภาวะปกติ
การเคาะ
จะได้เสียงโปร่ง หรือ tympany
การคลำ
ท้องนุ่ม ไม่มีต่าแหน่งกดเจ็บ ไม่มีท้องตึงแข็ง (guarding abdomen) ไม่มี
กดเจ็บ (tenderness abdomen) ไม่มีตึงแข็งและกดเจ็บ (guarding and
tenderness) ไม่มีการแข็งเกร็งของกล้ามเนื้อตลอดเวลา (rigidity) ไม่มี reboundtenderness คล่าไม่พบก้อน เป็นต้น
ภาวะผิดปกติ
การเคาะ
ได้เสียง hypertympany ในกรณีมีอากาศมาก
ถ้าหากมีสารน้่าหรือก้อน เคาะเสียงโปร่งน้อยลง (hypotvmpany) หรือทึบ
(dull) (การแยกว่าเป็นสารน่าหรือก้อน ใช้การตรวจหาสารน้่าในช่องท้อง)
การคลำ
ท้องตึงแข็ง (guarding abdomen) กดเจ็บ (tenderness
abdomen) ตึงแข็งและกดเจ็บ (guarding and tenderness) การแข็งเกร็งของกล้ามเนื้อตลอดเวลา (rigidity) เป็นต้น
การตรวจอวัยวะสืบพันธุ์และทวารหนัก
(Genital organ and Anus)
การตรวจอวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย
ภาวะปกติ
ผิวหนังไม่มีรอยโรค การกระจายของขนปกติ ไม่มีแผล ไม่อักเสบ
หนังหุ้มปลายองคชาติเปิดได้หมด
ภาวะผิดปกติ
ผิวหนังมีรอยโรค มีแผล มีก้อน มีการอักเสบซึ่งต้องตรวจละเอีนดต่อไป
การตรวจอวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิง
ภาวะปกติ
ผิวหนังไม่มีรอยโรค การกระจายของขนปกติ
ไม่อักเสบ ไม่มีสิ่งคัดหลั่ง และไม่มี hernia
ภาวะผิดปกติ
มีรอยโรค มีก้อน มีอวัยวะอื่นโผล่ออกมา
มีกลิ่นเหม็น มีสิ่งคัดหลั่งผิดปกติ
การตรวจทวารหนัก(คลำต่อมลูกหมาก)
ภาวะปกติ
ไม่มีรอยโรค ไม่มีรอยอักเสบ ต่อมลูกหมากมีลักษณะนุ่ม ไม่โต ไม่เจ็บ
ภาวะผิดปกติ
มีแผล มีรอยโรครอยเกา มีก้อน มีฝี มีรัดสีดวงทวาร
ต่อมลูกหมากโตและกดเจ็บ