Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หน่วยที่2 ทฤษฏีที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมสุขภาพและการป้องกันการเจ็บป่วย…
หน่วยที่2 ทฤษฏีที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมสุขภาพและการป้องกันการเจ็บป่วย
ทฤษฎีการสร้างเสริมสุขภาพของเพนเดอร์
(HEALTH PROMOTION MODEL)
สุขภาพดีหรือความเป็นอยู่ที่ดีเกิดจากพฤติกรรม
สร้างเสริมสุขภาพรวมทั้งอิทธิพลของกระบวนการ
คิด การรับรู้ของบุคคล
มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมสุขภาพของบุคคลสุขภาพดีคือระดับความสมบูรณ์สูงสุดที่เกิดจากศักยภาพในการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพที่มีเป้าหมาย
และปรับตัวเพื่อคงไว้ซึ่งโครงสร้างที่สมบูรณ์แข็งแรงของร่างกายและจิตใจให้มีความกลมกลืนกับสภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวเรา
ทฤษฎีแรงจูงใจเพื่อป้องกันโรค
(Protection motivation theory)
ทฤษฎีนี้เกิดขึ้นจากความพยายามที่จะทำความเข้าใจใน
กฎเกณฑ์ของการกระตุ้นให้เกิดความกลัว โดยเน้นเกี่ยวกับการประเมินการรับรู้ด้านข้อมูลข่าวสารที่เป็นความรู้
ประสบการณ์ทางสุขภาพ และ การให้ความสำคัญกับสิ่งที่มาคุกคาม
และขบวนการของบุคคลเพื่อใช้ขบคิดแก้ปัญหาในสิ่งที่กำลังคุกคามอยู่นั้น การให้ความสำคัญแก่สิ่งที่กำลังคุกคาม
จะหมายรวมถึงการประเมินปัจจัยต่างๆ ที่เป็นผลให้ความน่าจะเป็นของการเพิ่มหรือลดลงของการตอบสนองของบุคคลต่อสิ่งที่มาคุกคามทางสุขภาพ
ตัวแปรที่ทำให้เกิดความกลัวจะทำให้เกิดสื่อกลางของกระบวนการรับรู้
1.ความรุนแรงของโรคหรือสิ่งที่กำลังคุกคาม(noxiousness)
2.การรับรู้โอกาศเสี่ยงต่อการเป็นโรคหรือสิ่งที่กำลังคุกคาม
(perceived probabylity)
3.ความคาดหวังในประสิทธิผลของการตอบสนอง(responese efficacy)
4.ความหวังในประสิทธิผลคน
5.แรงจูงใจเพื่อป้องกันโรค
แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ
(Health Belief Model:HBM)
พฤติกรรมจะเกิดขึ้นเมื่อบุคคลเห็นคุณค่าของเป้าหมายของการกระทำและเห็นว่าพฤติกรรมนั้นๆจะทำให้บรรลุตามเป้าหมายได้
ในกรณีของพฤติกรรมการป้องกันโรค พฤติกรรมดังกล่าวจะเกิดขึ้นเมื่อบุคคลต้องการที่จะหลีกเลี่ยงความเจ็บป่วย
หายจากความเจ็บป่วยและเชื่อว่าพฤติกรรมที่จะกระทำนั้นจะ
ป้องกันหรือบรรเทาความเจ็บป่วยได้
ทฤษฎีความสามารถของตนเอง (Self-efficacy)
อัลเบิร์ต แบนดูรา (Albert Bandura): มีความเชื่อพื้นฐานจากกระบวนการคิดรู้ ประกอบด้วย แรงจูงใจและการเรียนรู้ที่เป็นปัจจัยหลักของกลไกการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของบุคคล
บุคคล พฤติกรรม ผลลัพธ์
การรับรู้ความสามารถของตนเอง ความคาดหวังต่อผลลัพธ์
(ความคาดหวังความสามารถของตน) (ความคาดหวังในผลการกระทำ)
แหล่งข้อมูลที่มีผลต่อการรับรู้ความสามารถของตนเอง
บุคคลสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้ด้วยการเรียนรู้ประสบการณ์ใหม่
แหล่งข้อมูลสำหรับการพัฒนาความรู้ความสามารถของบุคคลมีทั้งหมด 4 แหล่ง
1.ประสบการณ์ที่ประสบความสำเร็จ
2.ประสบกาารณ์จากการกระทำของผู้อื่น
3.การชักจูงด้วยคำพูด
4.การรับรู้ด้สชานสภาวะร่างกายและอารมณ์
4.ทฤษฎีแรงสนับสนุนทางสังคม
(Social Support Theory )
สิ่งที่ผู้รับได้รับแรงสนับสนุนทางสังคมในด้านความ
ช่วยเหลือทางด้านข้อมูล ข่าวสาร วัตถุสิ่งของ หรือการสนับสนุนทางด้านจิตใจจากผู้ให้การสนับสนุน
ซึ่งอาจเป็นบุคค
ลหรือกลุ่มคน และเป็นผลให้ผู้รับได้ปฏิบัติหรือแสดงออกทางพฤติกรรมไปในทางที่ผู้รับต้องการ
แหล่งของแรงสนับสนุนทางสังคม
ปฐมภูมิ ครอบครัว ญาติพี่น้อง
ทุติยภูมิ แพทย์ พยาบาล บุคคลากรอื่นๆ
องค์ประกอบของการสนับสนุนทางสังคม
การติดต่อสื่อสาร ระหว่างผู้ให้และผู้สนับสนุน
ลักษณะของการติดต่อสัมพันธ์ ข้อมูลข่าวสารที่ทำให้ผู้รับเชื่อว่ามีความเอาใจใส่ และความรัก
ข้อมูลข่าวสารที่มีลักษณะทำให้ผู้รับรู้สึกว่าตนเองมีค่า
หาข้อมูลข่าวสารที่ทำให้ผู้รับเชื่อว่าเขาเป็นส่วนหนึ่งของสังคม
สบับสนุนทางสังคมสิ่งของ หรือด้านจิตใจ
ประเภทของแรงสนับสนุนทางสังคม
การสนับสนุนทางอารมณ์
การสนับสนุนด้านการให้การประเมินผล
การให้การสนับสนุนทางด้านข้อมูลข่าวสาร
การให้การสนับสนุนด้านเครื่องมือ
ผลของแรงสนับสนุนทางสังคมที่มีต่อสุขภาพ
ผลต่อสุขภาพกาย ผลโดยตรง ผลต่อพฤติกรรมการปฎิบัติตามคำแนะนำในการรักษาพยาบาล
ผลลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรค