Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

มะเร็งเต้านม - Coggle Diagram

- - - - มะเร็งเต้านมีอุบัติการณ์มากที่สุด
        
        ผู้ป่วยส่วนมากมักพบโรคในช่วงอายุ45 - 50 ปีเมื่อเริ่มินิจฉัยพบว่าร้อยละ 80 เป็นมะเร็งในระยะแรก
      - ปีพ.ศ. 2554 พบมะเร็งเต้านมระยะที่ 1 - 2ร้อยละ 63.8
      - มะเร็งเต้านมระยะที่สามร้อยละ 23.9
      - มะเร็งเต้านมระยะที่สี่ร้อยละ 8.8 เมื่อเปรียบเทียบ
        มะเร็งเต้านมในประเทศตะวันตกและประเทศตะวันออก
  - - - การตรวจเต้านมด้วยตนเอง
      - การคัดกรองด้วยการตรวจแมมโมแกรม
    - - การตรวจคัดกรองโดยบุคลากรสาธารณสุข
        (CBE)
      - การตรวจเต้านมด้วยการถ่ายภาพรังสีเต้านม
        (Mammography)
      - การตรวจเต้านมด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (ultrasonography)
      - การตรวจด้วยรังสีคลื่นแม่เหล็กเต้านม (Magnetic
        resonance imaging breast, MRI breast)
  - - - พบในผู้หญิงอายุมากกว่า 40 ปี
      - ผู้หญิงมีโอกาศเกิดโรคมะเร็งเต้านมมากกว่าผู้ชาย 100 เท่า
      - ผู้หญิงที่มีประวัติใช้ยาฮอร์โมนทดแทนในวัยที่หมดประจำเดือนหรือใช้ยาคุมกำเนิดเป็นระยะเวลานาน
      - นี้ผู้หญิงที่อ้วนหรือมีภาวะน้ำหนักเกินมาตรฐาน
      - การสูบบุหรี่ และดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
      - โภชนาการ การออกกำลังกาย การงดสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์
  - - - สภาพแวดล้อม
      - สภาพความเป็นอยู่ที่ดี
      - การดำเนินชีวิตประจำวัน
      - การเปลี่ยนแปลงในเรื่องของการรับประทานอาหาร
    - - พบมากในประเทศที่พัฒนาแล้วทั้งในทวีปอเมริกายุโรปและออสเตรเลย โดยพบมากกว่าประเทศที่พัฒนาน้อยกว่า และ ญี่ปุ่น 5 เท่า
  - - - การงดดืมแอลกอฮอล์
      - การงดสูบบุหรี่
      - เอาใจใส่ดูแลควบคุมน้ำหนักอย่างดี ไม่ให้
        เกินมาตรฐานหรืออ้วน
      - ออกกำลังกายเป็นประจำ สม่ำเสมอเพื่อช่วย
        ลดการเกิดภาวะอ้วนหรือน้ำหนักเกินมาตรฐาน
      - หลีกเลี่ยงอาหารที่มีแคลอรี่และไขมันสูงโดย
        เฉพาะไขมันที่อิ่มตัว
      - หลีกเลี่ยงการได้รับฮอร์โมนเพศหญิง เช่นเอสโตรเจนจากสิ่งแวดล้อมจำพวกยาที่มีส่วนประกอบของเอสโตรเจน ฮอรโมน ออาหาร
      - หมั่นตรวจเต้านมด้วยตนเองอย่างสม่ำเสมอ
    - - การจัดอบรม
        ให้ความรู้กลุ่มเป้าหมาย
      - พัฒนาศักยภาพอาสาสมัคร
        สาธารณสุขประจําหมู่บ้าน/แกนนําสตรี
      - สร้างแรงจูงใจในสตรีกลุ่มเป้ าหมายให้เข้าร่วมโครงการ
      - ติดตามประเมินทักษะการตรวจเต้านม
      - ความสมํ่าเสมอในการตรวจเต้านมด้ วยตนเองของสตรีกลุ่มเป้าหมายทุกเดือน
    - - การสร้างทีมประชาสัมพันธ์ระดับ
        หมู่บ้าน/ตําบล/อําเภอ/จังหวัด
      - การพัฒนา/ปรับปรุงสื่อสนับสนุน
      - แผนงานด้ านการป้องกันมะเร็งเต้านมในชุมชนในระดับจังหวัดยังครอบคลุมไปถึงกิจกรรมอื่นของสตรีกลุ่มเป้าหมาย
        
        สตรีที่ทํางาน
        ในโรงงาน พนักงานบริษัท
  - - - ผู้หญิงที่มีอายุ 40 - 69 ุ ปีและไม่มีอาการ
        
        ตรวจเต้านมด้วยตนเองเป็นประจำ
        
        ควรได้รับการตรวจโดยแพทย์หรือบุคลากรทางการ
        แพทยท์ ได้รับการฝึกอบรมทุก 1 ปี
      - ผู้หญิงที่มีอายุตั้งแต่ 20 ปีขึ้นไป
        
        ได้รับการสอนการตรวจเต้านมด้วยตนเองที่ถูกวิธี
        
        ตรวจเต้านมด้วยตนเองเดือนละครั้ง
        
        ควรจะต้องได้รับการบอกถึงประโยชน์และข้อจำกัดของการตรวจเต้านมด้วยตนเอง
      - ผู้หญิงที่มีอายุ 70 ปีขึ้นไป
        
        การตรวจด้วยการเอกซเรย์เต้านม
        
        ตรวจคัดกรองในผู้หญิงกลุ่มนี้ให้พิจารณาเป็นรายบุคคล
    - - ผู้หญิงที่มีอายุตั้งแต่ 20 ปีขึ้นไป
        
        ตรวจเต้านมด้วยตนเองเดือนละครั้ง
        
        ควรจะต้องได้รับการบอกถึงประโยชน์และข้อจำกัดของการตรวจเต้านมด้วยตนเอง
        
        ได้รับการสอนการตรวจเต้านมด้วยตนเองที่ถูกวิธี
        
        มีการตรวจโดยแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์ที่ได้รับการฝึกอบรม อย่างน้องทุก 3 ปี
      - กลุ่มเสี่ยง (high risk)
        
        มีประวัติญาติสายตรง ที่เป็นมะเร็งเต้านม หรือมะเร็งรังไข่
        
        ผู้ที่มีประวัติเป็นมะเร็งเต้านม (invasive canceror ductal carcinoma in situ)
        
        ผู้ที่ได้รับการรักษาด้วยการฉายแสงบริเวณหน้าอก
        
        ผู้ที่มีประวัติทำ breast biopsy
        
        ผู้ที่ได้รับประทานฮอร์โมนเสริมทดแทนวัยหมด
        ประจำเดือนเป็นประจำเกิน 5 ปี
      - ผู้หญิงที่มีอายุ 40 - 69 ุ ปีและไม่มีอาการ
        
        การตรวจเต้านมด้วยตนเองเป็นประจำ
        
        ควรตรวจโดยแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์
        
        ตรวจด้วยการถ่ายภาพรังสีเต้านม ทุก 1 – 2 ปี
        
        การตรวจเต้านมด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (ultrasonography
  - - - อัตราการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งเต้านมในผู้หญิงอายุ 39 - 49 ปี ได้ร้อยละ 15, อายุ 50 - 59 ปีได้ร้อยละ 14 และอายุ 60 - 69 ปี ได้ร้อยละ 32
- - - - อาการของโรคที่ผิดปกติ
        
        คลำพบก้อนที่เต้านม
        
        อาการปวด กดเจ้บบริเวณก้อน
        
        หัวนมผิดรูป บุ๋ม เมื่อก่อนมีขนาดโตขึ้น
        
        โรคกระจายไปที่บริเวณใกล้เคียงก็จะพบก้อนที่
        บริเวณรักแร้ ที่คอ
        
        อาการที่ไม่เฉพาะ
        เจาะจง
        
        เบื่ออาหาร
        
        น้ำหนักลดลง
    - - ลักษณะการเกิดโรค
        
        มีการเปลี่ยนแปลงเป็น ductal hyperplasia หรือ lobular hyperplasia
        
        เปลื่ยนเป็นก้อนเนื้องอกdysplasia
        
        เปลียนเป็นก้อนมะเร็งระยะที่ไม่ลุกลามductal/ lobular carcinoma in situ
        
        ท้ายสุดจึงเปลี่ยนแปลงเป็น invasive ductal/lobular carcinoma
      - การประเมินปัจจัยเสี่ยง
        
        ผู้หญิงที่มีความผิดปกติทางพันธุกรรมในครอบครัวเช่น hereditary breast and ovarian syndrome, LiFraumeni syndrome, Cowden syndrome
        
        ผู้หญิงที่มีประวัติเคยได้รับการฉายรังสีรักษาบริเวณหน้าอกในบริมาณมากในช่วงวัยเด็ก
        
        ผู้หญิงที่มีบุตรคนแรกอายุมากกว่า 35 ปีหรือผู้หญิงที่ไม่มีบุตร
        
        ผู้หญิงที่อายุมากกว่า 40 ปี
        
        ผู้หญิงที่เริ่มมีประจำเดือนอายุน้อยกว่า 12 ปีหรือผู้หญิงที่หมดประจำเดือนอายุมากกว่า 55 ปี
        
        ผู้หญิงที่มีประวัติก้อนเต้านมทั้งชนิด atypical ductal/
        lobular hyperplasia
        
        ผู้หญิงที่มีประวัติใช้ยาฮอร์โมนทดแทนในวัยที่หมดประจำเดือนหรือใช้ยาคุมกำเนิดเป็นระยะเวลานาน
    - - ปัยจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง มีความสัมพันธ์กับระดับฮอร์เพศหญิงที่เพิ่มมากขึ้น พันธุกรรมและสภาวะแวดล้อม
  - - - ผู้หญิงที่อายุมากกว่า 40 ปี
      - ผู้หญิงที่มีบุตรคนแรกอายุมากกว่า 35 ปีหรือผู้หญิงที่ไม่มีบุตร
    - - ผู้หญิงที่อ้วนหรือมีภาวะน้ำหนักเกิน
        มาตรฐาน
      - ผู้หญิงวัยหลังหมดประจำเดือน
      - ผู้ที่ไม่ค่อยออกกำลังกาย
      - ผู้ที่รับประทานอาหารที่มี
        แคลอรี่หรือไขมันสูงเป็นประจำ
      - ผู้ที่สูบบุหรี่ และดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล
      - ผู้หญิงที่เริ่มมีประจำเดือนอายุน้อยกว่า 12 ปีหรือผู้หญิงที่หมดประจำเดือนอายุมากกว่า 55 ปี
      - ผู้หญิงที่มีประวัติใช้ยาฮอร์โมนทดแทนในวัยที่หมดประจำเดือนหรือใช้ยาคุมกำเนิดเป็นระยะเวลานาน
      - ผู้หญิงที่มีความผิดปกติทางพันธุกรรมในครอบครัวเช่น hereditary breast and ovarian syndrome, LiFraumeni syndrome, Cowden syndrome
      - ผู้หญิงที่มีประวัติเคยได้รับการฉายรังสีรักษาบริเวณหน้าอกในบริมาณมากในช่วงวัยเด็ก
  - - - กระตุ้นให้ผู้หญิงตระหนัก ใส่ใจ เฝ้าระวังความผิดปกติที่อาจพบ
    - - การศึกษาส่วนมากมักใช้วิธีนี้ร่วมกับการถ่าย การศึกษาที่เปรียบเทียบโดยตรงระหว่างการตรวจเต้านม โดยแพทย์กับไม่มีการตรวจคัดกรอง
    - - สามารถลดอตราตายจากมะเร็งเต้านมในผู้หญิงอายุ 50 - 69 ปีได้แต่ในผู้หญิงที่มีอายุ 40 - 49 ปี
- - - - การเพิ่มของประชากรผู้สูงอายุ
      - เทคโนโลยีที่เป็นความเสี่ยงของโรคไม่ติดต่อ
      - การเข้าไม่ถึงสถานบริการของประชากรกลุ่มเสี่ยง
      - การคัดกรองปัจจัยเสี่ยง และการคัดกรองโรคในระยะแรกและการได้รับการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่อง
    - - ปัจจัยเสี่ยงทางด้านพฤติกรรมสุขภาพ (Behavioral risk factors)
        
        การเฝ้าระวังเกี่ยวกับความชุกของการสูบบุหรี่ การดื่มสุรา การมีกิจกรรมทางกายไม่เพียงพอ และการบริโภคอาหารเกินค่ามาตรฐานต่อวัน โดยเฉพาะอาหารหวาน มันและเค็ม
      - ปัจจัยเสี่ยงด้านชีวภาพ (Biological risk factors)
        
        เฝ้าระวังความชุกของภาวะน้ าหนักเกิน ภาวะอ้วน ระดับไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูงกว่าปกติ (Prehypertension) และระดับน้ าตาลสูงกว่าปกติ (Prediabetes)
      - พฤติกรรมการใช้บริการสุขภาพเพื่อการควบคุมป้องกันโรค(Health service utilization behavior)
        
        ดูจากพฤติกรรมการใส่ใจตนเองของประชาชน ซึ่งประเมินจากการเข้าถึงบริการสุขภาพ เช่น การไปตรวจร่างกายประจ าปี การเข้ารับการคัดกรองโรค
    - - การเฝ้าระวังการป่วยและภาวะแทรกซ้อนของ ภาวะเบาหวาน โรคหลอดเลือดสมอง โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคมะเร็ง
      - การเฝ้าระวังอัตราการตายก่อนวัยอันควร (30-69 ปี) จากโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่ส าคัญ
    - - การเพิ่มขึ้นของการป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อรายโรค เช่น การเพิ่มขึ้นของจ านวนผู้ป่วย การเพิ่มขึ้นของจ านวนครั้งที่เข้ารับการรักษาพยาบาล การเพิ่มขึ้นของจ านวนวันที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลหรือระยะเวลาที่อยู่โรงพยาบาลนานขึ้น
    - - การมีส่วนร่วมในนโยบายทั้งเชิงโครงสร้างและการจัดการเพื่อลดพฤติกรรมเสี่ยงหรือส่งเสริมสุขภาพระดับประชากร และ/หรือกลุ่มเสี่ยง