Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
แนวคิด หลักการ และความสําคัญของการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม - Coggle Diagram
แนวคิด หลักการ และความสําคัญของการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม
ประวัติความเป็นมาของการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม
ความเข้าใจถึงบริบทของสังคมในภูมิภาคต่างๆ ที่แตกต่างกันทางด้านวิถีชีวิต ขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรม ย่อมจะต้องอาศัยการศึกษาเรียนรู้อย่างเป็นระบบ จะช่วยอธิบายถึงความแตกต่างของวิถีชีวิต ขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรมของ สังคมเหล่านั้น ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของโลกและสังคมในยุคศตวรรษที่ 21 หรือยุคโลกาภิวัตน์
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรม (transcultural nursing)
ความหมาย
เน้นการให้คุณค่า และ การปฏิบัติโดยเปรียบเทียบความเหมือนและ ความแตกต่างทางวัฒนธรรมของบุคคลหรือกลุ่ม รวมทั้งวิเคราะห์ พฤติกรรมการดูแลและการให้บริการ ทางการพยาบาล ค่านิยมเกี่ยวกับความเจ็บป่วย และ แบบแผนของ พฤติกรรมต่างๆ ของคนในเชื้อชาติ หรือวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน เพื่อให้การตอบสนอง ที่สอดคล้องกับความ ต้องการการดูแลเฉพาะของเชื้อชาติหรือวัฒนธรรมนั้น
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรม
เน้นการให้คุณค่าและการปฏิบัติโดยเปรียบเทียบความเหมือนและความแตกต่างทางวัฒนธรรมของบุคคลหรือกลุ่ม
มีการวิเคราะห์พฤติกรรมการดูแลและการให้บริการทางการพยาบาล
เพื่อให้การตอบสนองที่สอดคล้องกับความต้องการการดูแลเฉพาะของเชื้อชาติหรือวัฒนธรรม
มีความไวในการรับรู้และให้การพยาบาลที่เหมาะสม
วัตถุประสงค์ของการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม
เป็นการค้นหาคําตอบเกี่ยวกับวัฒนธรรมของประเทศต่างๆตามหลักวิชาการ
เพื่อให้เกิดความเข้าใจในวัฒนธรรมที่แตกต่างซึ่งกันและกัน
เพื่อให้เกิดความร่วมมือและช่วยเหลือกันและกันในด้านบริการสุขภาพ
ความสำคัญของวัฒนธรรมต่อระบบบริการสุขภาพ
1.ประชากรทั่วโลกมีการเคลื่อนย้ายถิ่นฐานไปในพื้นที่ต่างๆเพิ่มขึ้นจึงส่งผลให้สถานบริการต้องเร่งจัดระบบการให้บริการเพื่อรองรับประชาชนที่มีความหลากหลายและมีวิถีชีวิตที่แตกต่างกันตามสภาพพื้นที่
การยอมรับนับถือการมีคุณค่าศักดิ์ศรีของชีวิตมนุษุษย์ความเชื่อวิถีชีวิตตามวัฒนธรรมของบุคคลและสิทธิมนุษยชนเพิ่มมากขึ้น เนื่องจากคำประกาศสิทธิของผู้ป่วย
การรณรงค์เกี่ยวกับเพศสภาวะและการเปลี่ยนแปลงบทบาทเพื่อเรียกร้องความเท่าเทียมกันในการดำรงตำแหน่งในสังคมทำให้ต้องปรับเปลี่ยนระบบการให้บริการสุขภาพเพื่อให้เหมาะสมกับเพศสภาวะ
การใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่เพื่อให้เกิดความรวดเร็วในการสื่อสาร
การเปลี่ยนฐานความคิดในการดูแลจากการใช้ชุมชนเป็นฐาน เพิ่มมิติทางสังคมวัฒนธรรมความเชื่อประเพณีของผู้รับบริการมากขึ้นเพื่อให้เกิดภาพการบริการที่ตรงตามสภาพปัญหาที่เกิดจากปัจจัยทางสังคม
แนวคิดและหลักการของการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมเป็นการนำแนวคิดการพยาบาลแบบองค์รวม (holistic nursing) มาผสมผสานกับแนวคิดมานุษยวิทยา (anthropology) โดยกล่าวได้ว่าบุคคลที่อาศัยอยู่ในพื้นที่และบริบทสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกันย่อมมีการรับรู้และความต้องการการดูแลแตกต่างกัน โดยมีกรอบแนวคิดทางการ พยาบาล 4 มโนมติ คือ
1) ด้านสิ่งแวดล้อม ได้แก่ สิ่งแวดล้อมทางกายภาพสิ่งแวดล้อมทางสังคมและสิ่งแวดล้อมที่เป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม
2) ด้านบุคคลซึ่งแต่ละคนย่อมมีแบบแผนการดำเนินชีวิตและพฤติกรรมสุขภาพแตกต่างกัน
3) ด้านสุขภาพเป็นสภาวะการผสมผสานการตอบสนองความเจ็บป่วยตามมาตรฐานการพยาบาลควบคู่กับการให้คุณค่าทางวัฒนธรรม
4) การพยาบาลโดยมุ่งให้ผู้รับบริการเป็นศูนย์กลาง
แนวคิดอื่นที่เกี่ยวข้องกับการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม
แนวคดิของมนุษนิยม(HUMANISM)เน้นการใหอ้สิระและเน้นความเป็นมนุษย์(LIBERAL,HUMANIST PERSPECTIVE) เน้นความเท่าเทียม
แนวคดิหลังโครงสร้างนิยม(POSTSTRUCTURALISTPERSPECTIVE)เน้นความเป็นพลวัตรหรือมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
ปรัชญาความเชื่อที่ใช้เป็นฐานคิดของการศึกษาเกี่ยวกับวัฒนธรรม
แนวคิดปฏิฐานนิยม (POSITIVIST PHILOSOPHICAL PERSPECTIVE)
เน้นการแสวงหาความจริงจากหลักฐานเชิงประจักษท์ มีการวัดทที่วัดชัดเจน
แนวคดิมนุษยนิยม(HUMANISM)เน้นความเสมอภาคเท่าเทยีมความเป็นอิสระ มีเสรีภาพเหมือนคนอื่นๆการเคารพนับถือและให้คุณค่าของมนุษย์
แนวคดิหลังโครงสร้างนิยม
(POSTSTRUCTURALIST PERSPECTIVE)
ในเรื่องความเป็นพลวัตรหรือมีการเปลี่ยนแปลงของสรรพสิ่งตลอดเวลา
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมเป็นแนวคิดร่วมสมัย
สะท้อนถึงการให้การพยาบาลโดยยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางการปฏิบัติการพยาบาลใด ๆ จะพิจารณาถึงวิถีชีวิตความเชื่อความเข้าใจภาษาตลอดจนความแตกต่างในมิติทางขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมของผู้ป่วย
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมเป็นการพยาบาลตามวิถีชีวิตของมนุษย์
สมรรถนะที่จำเป็นในการพยาบาลในความหลากหลายทางวัฒนธรรมที่สำคัญคือการมีความไวทางวัฒนธรรมและการเข้าใจวัฒนธรรมของผู้รับบริการ
หลกัการ6ประการ ของการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม
วัฒนธรรม คือการให้คุณค่าความเชื่อและการปฏิบัติในชีวิตประจำวันของกลุ่มชนเรียนรู้สืบต่อกันเกิดพื้นฐานและวัฒนธรรมเฉพาะกลุ่มเป็นลักษณะเฉพาะ
การดูแลคือพฤติกรรมการช่วยเหลือสนับสนุนเพิ่มความสามารถเกิดการพัฒนาเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ของชีวิตแตกต่างกันในแต่ละวัฒนธรรม
3.การดูแลทางด้านวัฒนธรรมคือคุณค่าความช่วยเหลือประคับประคองเพิ่มความสามารถปรับปรุงสภาพการณ์ส่วนบุคค
4.การมองโลกคือการมองของบุคคลโดยมองที่โครงสร้างของสังคม
5.ระบบสุขภาพและความผาสุกของบุคคลคือการดูแลเชิงวิชาชีพที่ให้ความสำคัญกับวัฒนธรรม
การมีกิจกรรมการพยาบาล
การสงวนการดูแลด้านวัฒนธรรมคือตัดสินใจช่วยเหลือผู้รับบริการในวัฒนธรรมที่เฉพาะเพื่อดำรงไว้ซึ่งสุขภาพหายจากการเจ็บป่วยและเผชิญความตาย
การจัดหาการดูแลด้านวัฒนธรรมคือช่วยเหลือให้ผู้รับบริการในการปรับตัวทางวัฒนธรรมที่เฉพาะเจาะจง
การวางรูปแบบการดูแลด้านวัฒนธรรมคือตัดสินใจช่วยเหลือผู้รับบริการในการปรับตัวให้เข้ากับแบบแผนชีวิตใหม่ที่แปลกแตกต่าง
ความหลากหลายของการดูแลทางวัฒนธรรมการดูแลทางวัฒนธรรมที่มีความหลากหลายแตกต่างกันจะยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง
หลัก(4A 2I SE)
4A
Acknowledging the nurse and client's cultural heritage
ให้ความสำคัญและเรียนรู้วัฒนธรรมและภูมิหลังของพยาบาลและผู้ใช้บริการซึ่งกันและกัน
Avoiding prejudice and cultural bias
หลีกเลี่ยงความลำเอียงและอคติหรืออุปทานเกี่ยวกับวัฒนธรรม
Assessing the client 'view of the situation
มุมมองหรือทัศนะในสถานการณ์หรือสภาวะที่ผู้ใช้บริการประสบอยู่
Avoiding Language Barriers
หลีกเลี่ยงความผิดพลาดในการสื่อสารด้านภาษา
2I
Involving all family members
ให้ครอบครัวมีส่วนร่วมตลอดกระบวนการ
Identifying significant others
กำหนดบุคคลหรือสิ่งสำคัญที่มีความหมายต่อวิถีชีวิต
S
Supporting nutritional preference
ให้การสนับสนุนด้านอาหารหรือโภชนาการที่ชอบ
E
Evaluation nursing actions ประเมินผลการกระทำ
ความหลากหลายของการ
ดูแลทางวัฒนธรรม
คุณลักษณะ 12 ประการของพยาบาลที่จะดูแลผู้ป่วยหลากหลายวัฒนธรรม
1) มีความเข้าใจในเรื่องความเท่าเทียมกันและเคารพในศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ในทุกวัฒนธรรม
2) มีความเข้าใจตื่นตัวใฝ่รู้เกี่ยวกับขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมความเชื่อเชื้อชาติเพศและพฤติกรรมต่างๆของผู้ใช้บริการที่มีความแตกต่างทางวัฒนธรรม
3) มีทัศนคติต้านบวกกับการให้บริการแก่ผู้ใช้บริการที่มีความแตกต่างต้านวัฒนธรรม
4) มีความไวเชิงวัฒนธรรม (Cultural sensitivity) รู้จักสังเกตค้นหาค่านิยมความเชื่อวิถีการดาเนินชีวิตตลอดจนพฤติกรรมการปฏิบัติตนเมื่อเจ็บป่วยซึ่งสะท้อนแนวคิดด้านวัฒนธรรมของแต่ละบุคคล
5) มีบุคลิกภาพท่าทางเป็นมิตรเข้าใจในวัฒนธรรมการสื่อสารของผู้ใช้บริการที่มีความแตกต่างด้านเชื้อชาติวัฒนธรรม
6) สามารถสื่อสารกับผู้ใช้บริการที่ไม่ใช้ภาษาไทยได้มีทักษะในการสร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้ใช้บริการที่ความแตกต่างต้านเชื้อชาติวัฒนธรรม
7) ประเมินความเข้าใจในสารที่ส่งกับผู้ใช้บริการได้
8) สามารถค้นหาแนวทางการแก้ปัญหาร่วมกับผู้ใช้บริการได้เหมาะสมและสอดคล้องตามวัฒนธรรม
9) บูรณาการความรู้ทางการพยาบาลมาใช้กับผู้ใช้บริการที่มีความหลากหลายด้านวัฒนธรรมได้
10) พิทักษ์สิทธิผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสมตามความแตกต่างด้านวัฒนธรรมได้
11) ให้การพยาบาลผู้ใช้บริการทุกเชื้อชาติ ศาสนา และวัฒนธรรม โดยคํานึงกฎระเบียบ และ จรรยาบรรณวิชาชีพ
12) สามารถรักษาลับของข้อมูล ความเชื่อของผู้ใช้บริการที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมได้
ความเป็นสากล ของการดูแลทางวัฒนธรรม
Cultural diversity ความหลากหลายทางวัฒนธรรม
Cultural universality ความเป็นสากลทางวัฒนธรรม
ความเหมือนกันกับลักษณะเด่นเฉพาะของความหมายแบบแผนค่านิยมวิถีชีวิตหรือสัญลักษณ์ของการดูแลในหลาย ๆ วัฒนธรรมที่สะท้อนการช่วยเหลือสนับสนุนอำนวยความสะดวกหรือทำให้มีความสามารถในการช่วยเหลือประชาชน
เน้นการดูแลมนุษย์และปฏิสัมพันธ์เชิงวัฒนธรรมถ้ามีความความสามารถในการดูแลข้ามวัฒนธรรมจะทำให้ปฏิบัติการพยาบาลได้อย่างเป็นองค์รวมสอดคล้องกับความต้องการตามเชื้อชาติวัฒนธรรมของผู้ป่วย