Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การบริหารยากินและยาเฉพาะที่ - Coggle Diagram
การบริหารยากินและยาเฉพาะที่
วัตถุประสงค์ของการให้ยา
เพื่อการป้องกันโรคและการส่งเสริมสุขภาพ
Vaccine BCGVaccine BCG ป้องกันวัณโรค/ Vitamin
เพื่อการตรวจวิเคราะห์โรค
กลืน Barium sulfate ผู้ป่วยทe X-rayฉีดสาร Iodine ผู้ป่วยทำIVP
เพื่อการรักษา
รักษาตามอาการ Paracetamal,Plasil , รักษาเฉพาะโรค Antibiotic ,ทดแทนสิ่งที่ร่างกายขาดFerrous sulfate
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการออกฤทธิ์ขออยยา
ภาวะจิตใจ
ภาวะสุขภาพ
กรรมพันธุ
ทางที่ให้ยา
เพศ
เวลาที่ให้ยา
อายุ&น้ำหนักตัว
สิ่งแวดล้อม
ระบบการตวงวัดยา
ระบบเมตริก
1 ลิตร= 1000มิลิลิตร(ซี.ซี.)1กิโลกรัม =1000กรัม1 กรัม = 1000มิลลิกรัม1 มิลิกรัม = 1000ไมโครกรัม1 กรัม = 1มิลลิลิตร(ซี.ซี)
ระบบมาตรตวงวัดประจำบ้าน
Apothecary Metric 15 grain ( gr.) = 1gm 1 pound (lb) = 450 gm 1 dram (z) = 4 gm 1 ounce (oz) = 30 gm (c.c.)2.2 pound (lb) = 1,000 gm1 grain (gr.) = 60mg 15 หยด=1 C.C.1 ช้อนโต๊ะ=15 C.C. 1ช้อนชํา=5 C.C.1 ช้อนหวาน=8 C.C. 1 ถ้วยชา=180 C.C.1 ถ้วยแก้ว=240 C.C.
ระบบอโพทีคารี
20 grain (gr.) = 1scruple3 scruple = 1 dram (z)8 dram (z) = 1 ounce (oz) 12 ounce (oz) = 1 pound
คำย่อและสัญลักษณ์เกี่ยวกับคำสั่งการให้ยา
วิถีทางการให้ยา
ทางสูดดม(inhalation) ดูดซึมทางระบบทางเดินหายใจ
ทางเยื่อบุ(mucous) ดูดซึมทางระบบไหลเวียนเลือด
ทางปาก (oral) ดูดซึมทางระบบเดินอาหาร-ลำไส้
ทางผิวหนัง (skin) ดูดซึมทางผิวหนัง
ทางกล้ามเนื้อ (intramuscal)
ทางชั้นผิวหนัง (intradermal)
ทํางหลอดเลือดดำ (intravenous)
เวลาการให้ยา
a.c. ก่อนอาหาร
11.00 น.
15.00 น.
07.00 น.
22.00 น.
p.c. หลังอาหาร
09.00 น.
13.00 น.
18.00 น.
ความถี่การให้ยา
tid วันละ 3ครั้ง
qid วันละ 4ครั้ง
bid วันละ 2ครั้ง
q 6 hrs ทุก 6ชั่วโมง
OD วันละ 1ครั้ง
คำสั่งแพทย์ และการคำนวณยา
คำสั่งแพทย์
Stat order
คำสั่งที่ต้องปฏิบัติทันที เป็นคำสั่งการให้ยาครั้งเดียวและต้องให้ทันที
PRN order
คำสั่งที่ให้เมื่อจำเป็น เป็นคำสั่งที่กำหนดไว้ให้ปฏิบัติเมื่อผู้ป่วยมีอาการบางอย่างเกิดขึ้น เช่น มีไข้ ปวดแผล ชัก
Single order/ orderfor oneday
คำสั่งใช้ภายในวันเดียว
Tramal(50) 1 cap q 6 hrsเมื่อครบ 24 ชั่วโมงคำสั่งนั้นก็ระงับ
Standingorder/ Orderfor continous
คำสั่งครั้งเดียวใช้ได้ตลอดไป
Ofloxacin(200) 2 tabs bid.pcx 5 daysการให้ยาปฎิชีวนะ จะหยุดการให้ยาได้เมื่อครบกำหนดตามที่แพทย์ระบุไว้คือ 5 วัน
ส่วนประกอบของคำสั่งแพทย์ (order)
ขนาด/ความเข้มข้นของยา
เวลา ความถี่ในการให้ยา
ชื่อยา
ทางที่ให้ยา
วัน เวลา ที่สั่งยา
ลายมือชื่อของแพทย์ที่สั่งยา
ชื่อผู้ป่วย
การคำนวณยา
Clindamycin1เม็ดมี 150mg)แพทย์มีคำสั่งให้ Clindamycin(300mg)1X3 opcจะให้ผู้ป่วยรับประทานอย่างไร
Clindamycin 150 mg =1เม็ดต้องการยา 300 mg = 300 x 1เม็ด= 2 เม็ด รับประทาน2 เม็ดวันละ 3ครั้งหลังอาหาร
หลักสำคัญในการให้ยา
ไม่ให้ยาที่ฉลากลบเลือนไม่ชัดเจน ไม่ควรเทยากลับไปในขวดเดิมอีก
บอกให้ผู้ป่วยทราบถึงวัตถุประสงค์ของการให้ยาและผลข้างเคียง
ไม่ให้ยาที่ฉลากลบเลือนไม่ชัดเจน ไม่ควรเทยากลับไปในขวดเดิมอีก
ให้ผู้ป่วยรับประทานยาต่อหน้าพยาบาล
ไม่ควรเตรียมยาค้างไว้ผู้เตรียมยาและผู้ให้ยาควรเป็นคนเดียวกัน double check
ลงบันทึกการให้ยาหลังจากให้ยาทันที
ตรวจสอบวันหมดอายุของยา
มีการประเมินประสิทธิภาพของยาที่ให้
ตรวจสอบประวัติการแพ้ยาเขียนป้ายติดที่แผ่นรายงานการรักษาอย่างชัดเจน
สังเกตอาการก่อนและหลังการให้ยา
ทราบวัตถุประสงค์การวินิจฉัยโรคผลของยาฤทธิ์ข้างเคียงของยา
กรณีที่ให้ยาผิดต้องรีบรายงานให้พยาบาล หัวหน้าเวรรับทราบเพื่อหาทางแก้ไข
ตรวจสอบOder ก่อนให้ยาทุกครั้ง
ยาทางปากใช้หลักสะอาดฉีดยาใช้หลักAseptic technique
รูปแบบการบริหารยา(Medication administration)
หลัก 6 ประการ หรือกฎ Six Rights
Rightdose (ถูกขนาดยา)
Righttime (ถูกเวลา)
Rightdrug/ medication (ถูกชนิดยา)
Rightroute (ถูกวิถีทาง)
Rightpatient/client (ถูกคน/ถูกตัวผู้ป่วย)
Righttechnique (ถูกเทคนิค)
Rightdocumentation (บันทึกเอกสารถูกต้อง)
Rightto refuse (สิทธิที่จะปฏิเสธการใช้ยา)
RightHistory and assessment(การตรวจสอบประวัติการแพ้ยาและทำการประเมินถูกต้อง)
Right Drug-Drug Interaction and Evaluation (การตรวจสอบปฏิกิริยาระหว่างกันของยาและการประเมินถูกต้อง )