Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบทางเดินอาหาร (Gastrointestinal system) - Coggle Diagram
ระบบทางเดินอาหาร (Gastrointestinal system)
อวัยวะในระบบทางเดินอาหาร
** ลำไส้ใหญ่ (Large intestine) เจริญมาจาก midgut และ hidgut ส่วนต่างๆ ของลำไส้ใหญ่เริ่มจากส่วนกระพุ้งที่ต่อจากลำไส้เล็กส่วน ileum หน้าที่หลักคือดูดซึมน้ำเเละเก็บอุจจาระ
** กระเพาะอาหาร (stomach) พัฒนามาจาก Foregut ที่โป่งพองออกระหว่างสัปดาห์ที่ 5 ขณะอยู่ในครรภ์ ซึ่งมีการหมุนตามเเนวเเกนทำมุม 90 องศา ทำให้ซีกซ้ายมาอยู่ด้านหลังเเละกลายเป็น lesser curvature ส่วนซีกขวาทำมุมไปทางด้านหลังเเละเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วเป็น greater curvature
** ลำไส้เล็ก (small intestine) เเยกโดยอาศัยลักษณะเซลล์เเละหน้าที่เป็น 3 ส่วน 1. duodenum 2. jejunum 3. ileum หน้าที่หลักคือ ดูดซึมอาหารที่ย่อยเเล้วผ่านหลอดเลือดดำเเละระบบน้ำเหลือง
** หลอดอาหาร (Esophagus) หลอดอาหารเจริญมาพร้อมกับหลอดลม เมื่อสิ้นสุดสัปดาห์ที่ 7 การเจริญของหลอดอาหารจะพัฒนาอย่างรวดเร็วเเละเชื่อมต่อกับ Foregut ภายในหลอดพบว่าเป็นท่อกล้ามเนื้อ ความยาว 9-10 นิ้ว โดยเเบ่งเป็น 3 ส่วน คือ ส่วนคอ ส่วนอก เเละส่วนท้อง
** คอหอย (pharynx) เป็นอวัยวะที่เจริญมาจาก primitive pharynx เเละมีความสัมพันธ์กับการเจริญของหลอดลม หลอดอาหารและหู มีเนื้อเยื่อบุผิวเเบบ mucus membrane ด้านบนเป็นลักษณะเดียวกันกับโพรงจมูก มี mucus gland ที่ผลิตเมือก
** ฟัน (teeth) ฟันฝังอยู่ในเบ้าของกระดูกขากรรไกรบนเเละล่าง มีเหงือก ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อ fibrous บุด้วย mucus membrane ห่อหุ้มส่วนที่คอดของฟันเเละคอดลงไปในเบ้า สารอาหารเเละอากาศผ่านไปเลี้ยงฟันโดยผ่าน periodontal membrane ซึ่งทำหน้าที่ยึดฟัน
** ปาก (Mouth) ด้านหน้าเป็นริมฝีปาก ด้านข้างเป็นเเก้ม ด้านหลังต่อกับคอหอย ด้านบนประกอบด้วยเพดานเเข็งเเละเพดานอ่อน ด้านล่างมีลิ้น เหงือก ด้านนอกบุด้วย stratified keratinizing epithelium ด้านในบุด้วย stratified squamous epithelium ปกคลุมด้วยกล้ามเนื้อ orbicularis oris และ buccinators
** ท่อน้ำดี ( Bile duct) ต่อจากตับเป็น left /right hepatic duct เข้าสู่ถุงน้ำดีทาง cystic duct เพื่อนำน้ำดีไปเก็บในถุงน้ำดี เซลล์ทนทานต่อความเป็นด่าง
** ถุงน้ำดี (Gall bladder) ลักษณะคล้ายลูกเเพร ข้างในกลวงอยู่ด้านหลังของตับ เเบ่งเป็น 3 ส่วน คือ ส่วนยอด ส่วนกลาง เเละส่วนคอ มีชั้นกล้ามเนื้อที่ห่อหุ้ม คือ Rokitansky aschoff sinuse
** ตับ (Liver) เป็นอวัยวะภายในที่ใหญ่ที่สุด เจริญมาจาก ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อของชั้น Endoderm ของ gut ในตับเด็ก มีหน้าที่สร้างน้ำดีในการย่อยไขมัน เเละทำลายเม็ดเลือดเเดงให้เป็นสาร bilirubin
** ตับอ่อน ( Pancreas) เจริญมาจาก ventral เเละ dorsal pancreas เมื่อกระเพาะอาหารหมุุนตับอ่อนจึงหมุนด้วยทำให้ด้าน dorsal pancreas มาซ้อนด้านหลังของ ventral pancreas ตับอ่อนจะตั้งอยู่ที่กระดูกสันหลังส่วนเอวที่ 1-2 ต่อจากกระเพาอาหาร ตับอ่อนช่วยขับน้ำย่อย ช่วยย่อยสารอาหารประเภทไขมัน
** ไส้ติ่ง ( vermiform appendix) มีลักษณะคล้ายหนอน ยาวประมาณ 3 ซม. ตำแหน่งของไส้ติ่ง คือ McBurney' s point เป็นจุดรอยต่อส่วนอกกับส่วนนอก 1/3 เเละส่วนใน 2/3 ยังพบไส้ติ่งหลายตำแหน่งเช่น postcaecal , pelvic type , postileal type เป็นต้น
การแบ่งส่วนต่าง ๆ ของช่องท้อง
** Right lumbar region อยู่ทางด้านขวาต่อ Umbilical region พบอวัยวะที่อยู่ลึกบริเวณนี้ ได้เเก่ ไตขวา และ ascending colon
** Left lumbar region อยู่ทางด้านซ้ายต่อ Umbilical region พบอวัยวะที่อยู่ลึกบริเวณนี้ ได้เเก่ ไตซ้ายเเละ descending colon
** Umbilical region บริเวณนี้อยู่ตรงกลางของผนังหน้าท้องเเละอยู่รอบ ๆ สะดือ พบอวัยวะที่อยู่ลึก ได้เเก่ ลำไส้เล็กทุกส่วน เเละหลอดปัสสาวะ
** Hypogastric region เป็นบริเวณที่อยู่เหนือหัวหน่าว พบอวัยวะที่อยู่ลึกบริเวณนี้ ได้เเก่ ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ บางส่วนลำไส้เล็ก เป็นต้น
** Left hypochondriac region อยู่ทางด้านซ้ายต่อ epigastrium พบอวัยวะที่อยู่ลึกบริเวณนี้ ได้เเก่ กระเพาะอาหารเเละม้าม
** Epigastric region เป็นบริเวณที่อยู่ใต้ xiphoid process พบอวัยวะที่อยู่ลึกต่อบริเวณ ได้เเก่ กระเพาะอาหาร กลีบซ้ายของตับ ลำไส้เล็กส่วนต้น ไต เเละต่อมหมวกไตทั้งสองข้าง
** Right hypochondriac region อยู่ทางด้านขวาต่อ epigastrium พบอวัยวะที่อยู่ลึกบริเวณนี้ ได้เเก่ กลีบขวาของตับ เเละถุงน้ำดี
ลักษณะทั่วไปของระบบทางเดินอาหาร
** ส่วนประกอบของผนังลำไส้ 4 ชั้น ได้เเก่ 1. เยื่อหุ้มภายนอก 2. ชั้นกล้ามเนื้อ 3. ชั้นใต้เยื่อบุ 4. ชั้นเยื่อบุ
** กล้ามเนื้อเรียบทางเดินอาหาร ยาวประมาณ 200-500 ไมครอน กว้าง 2-10 ไมครอน เส้นใยจะประสานต่อกันเเบบ syncytium และเชื่อมกันโดยใช้ gap junction จึงทำให้กระเเสประสาทไหลผ่านสะดวก
ความสัมพันธ์ของกระเพาะอาหารกับอวัยวะใกล้เคียง
** ด้านหน้ากระเพาะอาหารจะมี ตับ กระบังลม ผนังหน้าท้อง
** ด้านหลังของกระเพาะอาหารจะมี ม้าม ตับอ่อน ไต ต่อมหมวกไต กระบังลม เเละ Transverse mesocolon
