Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การบริหารยากินและยาเฉพาะที่ - Coggle Diagram

- - - - ชื่อของผู้ป่วย จะต้องเขียนทั้งชื่อและนามสกุลของผู้ป่วย
      - วันที่เขียนคำสั่งการรักษา
      - ชื่อของยา
      - ขนาดของยา
      - วิถีทางการให้ยา
      - เวลาและความถี่ในการให้ยา
      - ลายมือผู้สั่งยา
    - - แพทย์จะเขียนคำสั่งการให้ยาเป็นรูปแบบเดียวกัน คือ
        ชื่อยา –ขนาด –จำนวน –ทางที่ให้ –ความถี่
      - ทางปาก (oral) tablet Vitamin C (100) 1 tab bid.pc
      - ทางสูดดม (inhalation )spray Bricanyl 1-2puff inhal bid
      - ทางเยื่อบุ (mucous) Suppository-Mycostatin 1 tab supphs
      - ทางผิวหนัง (skin) Cream-Hand E blam appliedq bid
      - ทางกล้ามเนื้อ (intramuscular) aqueous solution -Paracetamol 500mg 1amp M PRN q 4-6hrs for fever
      - ทางชั้นผิวหนัง (intradermal) aqueous solution -TAT diluted skin test
      - ทางหลอดเลือดดำ (intravenous) Aqueous solution -Cefazolin 1gmv q 6hr.
      - ทางใต้ผิวหนัง (subcutaneous /hypodermal)aqueous solution -Regular insulin (RI) 10 U sc stat and if blood sugar>130mg
    - - คำสั่งครั้งเดียวใช้ได้ตลอดไป(Standing order / order for continuous) เป็นคำสั่งที่สั่งครั้งเดียวและใช้ได้ตลอดไปจนกว่าจะมีคำสั่งระงับ
      - คำสั่งใช้ภายในวันเดียว(Single order of order for one day) เป็นคำสั่งที่ใช้ได้ใน1 วันเมื่อได้ให้ยาไปแล้วเมื่อครบก็ระงับไปได้เลย
      - คำสั่งที่ต้องให้ทันที(Statorder) เป็นคำสั่งการให้ยาครั้งเดียวและต้องให้ทันที
      - คำสั่งที่ให้เมื่อจำเป็น (prn order) เป็นคำสั่งที่กำหนดไว้ให้ปฏิบัติเมื่อผู้ป่วยมีอาการบางอย่างเกิดขึ้น
- - - - การให้ยาก่อนอาหารเพื่อไม่ต้องการให้ยาได้สัมผัสกับอาหาร
      - การให้ยาหลังอาหารเป้าหมายเพื่อให้ยาได้สัมผัสกับอาหารเพื่อช่วยเรื่องการดูดซึม
      - การให้ยาช่วงใดก็ได้คืออาหารไม่มีผลต่อการดูดซึมดังนั้นจึงให้ช่วงเวลาใดก็ได้
      - การให้แบบกำหนดเวลาหรือให้เฉพาะกับอาหารที่เฉพําะ
- - - - ยาที่ระคายเคืองทางเดินอาหารให้กินหลังอาหารหรือนม
      - การให้ยาเม็ดในเวลาเดียวกัน สามารถรวมกันได้ ส่วนยาน้ำาให้แยกใส่แก้วยาต่างหาก
      - ยาชนิดผงให้ใช้ชอนตวงปาดแล้วเทใส่แก้วยา
      - ยาจิบแก้ไอควรให้ภายหลังรับประทานยาเม็ดแล้วเพื่อให้ยาค้างอยู่ที่คอไม่ถูกน้ำล้างออก
      - ยาลดกรดในกระเพาะอาหารควรให้อันดับสุดท้ายเพื่อช่วยลดอาการระคํายเคืองและเคลือบผนังของหลอดอาหารและกระเพาะ
      - ยาอมใต้ลิ้น ควรให้หลังจากรับประทานยาทุกชนิดแล้ว และแนะนำห้ห้ามกลืนหรือเคี้ยวยา
    - - ถ้วยยาหรือSyringe
      - น้ำเปล่าหรือน้ำส้มหรือน้ำาหวํานแทนน้ำา(หากไม่มีข้อห้าม)
      - ถาดหรือรถใส่ยา
      - แบบบันทึกการให้ยา
    - - ดูเบอร์เตียงชื่อนามสกุลผู้ป่วยในMAR ให้ตรงกัน
      - ดูชื่อยาขนาดยาเวลาที่ให้ในMAR ของผู้ป่วยแต่ละราย
      - เตรียมยาให้ตรงกับMAR ของผู้ป่วยแต่ละราย
      - อ่านฉลากยาให้ตรงกับMAR ของผู้ป่วยแต่ละรายดูวันที่หมดอายุของยา
      - เทยาหรือรินยาให้ได้ตรงตามจำนวนกับขนาดของยาในMAR ของผู้ป่วยแต่ละราย
      - การเตรียมยาตามขั้นตอน
        
        ยาชนิดUnit dose (ยาที่จัดมาเป็นแบบวันต่อวัน) หยิบยาใส่ถ้วยยาจำนวนตามที่แพทย์สั่งยาที่หุ้มมาด้วยFoil ให้แกะยาที่เตียงของผู้ป่วยFoil ที่ห่อหุ้มยาไว้จะช่วยป้องกันไม่ให้ยาโดนแสงเพื่อคงไว้ซึ่งประสิทธิภาพของยา
        
        ยาชนิดMultidose ค่อยๆเทยาจากซองยาหรือขวดที่บรรจุยาหรือFoil โดยที่ไม่ให้มือสัมผัสยาเพื่อป้องกันสิ่งสกปรกจากมือปนเปื้อน
        
        ยาน้ำให้หันป้ายยาหรือฉลากยาเข้าหาฝ่ามือเพื่อป้องกันยาหกเปื้อนป้ายยาหรือฉลากยาทำให้ป้ายยาหรือฉลากยาเลอะเลือนได้
        
        ดูชื่อขนาดยาให้ตรงกับใบMAR อีกครั้งก่อนเก็บยาเข้าที่
        
        ให้ผู้ป่วยรับประทานยาตรงตามเวลาในใบMAR
        
        ดูเบอร์เตียงถามชื่อ-สกุลผู้ป่วยให้ตรงกับใบMAR ของผู้ป่วยแต่ละรายตรวจดูป้ายชื่อที่ข้อมือเพื่อระบุตัวผู้ป่วยเป็นการตรวจสอบว่าผู้ป่วยได้รับยาถูกคน
        
        แจกยาให้ผู้ป่วยรับประทานภายในเวลาที่กำหนดไม่แจกยาก่อนหรือหลังเวลาที่กำหนดเกิน30 นาที
        
        ประเมินสัญญาณชีพผู้ป่วยก่อนให้ยา
        
        ให้ผู้ป่วยรับประทานยาต่อหน้าพยาบาล
        
        สังเกตการเปลี่ยนแปลงหลังรับประทานยาเพื่อให้การช่วยเหลือได้ทันท่วงที
        
        บันทึกในแผนการพยาบาลและในใบMAR ทุกครั้งหลังให้ยา
  - - - วิธีใช้ยาหยอดตา
        
        ถามชื่อ-สกุลผู้ป่วย ตรวจสอบให้ตรงกับใบ MAR
        
        อุ่นยาให้มีอุณหภูมิเท่ากับอุณหภูมิกายโดยหมุนขวดหรือหลอดยาไปมาระหว่างอุ้งมือทั้ง 2 ข้าง นําน 2 นาที หากเก็บยาไว้ในที่เย็น
        
        ล้างมือให้สะอาด ทำความสะอาดตาด้วยสำลีชุบ NSSโดยเช็ดจากหัวตาไปหางตา เพื่อขจัดสิ่งสกปรกและยาเก่าออก
        
        ให้ผู้ป่วยนอนหรือนั่งแหงนหน้ามองขึ้นข้างบน
        
        หยอดยาตาตามจำนวนหยดลงไปบริเวณ Conjunctiva sac
        
        หลับตาพร้อมทั้งใช้มือกดเบําๆ ที่ข้างจมูกบริเวณหัวตาไว้ประมาณ 1-2นาที
        
        ซับส่วนที่เกินออก
        
        หากจำเป็นต้องหยอดยาหลายชนิดในช่วงเวลาเดียวกันให้เว้นช่วงระยะเวลํา 5นาที
    - - วิธีการเหน็บยาทางทวารหนัก (Rectum suppository)ให้ผู้ป่วยนอนตะแคงข้างซ้าย และพยาบาลใส่ถุงมือสะอาด ยกแก้มก้นผู้ป่วยขึ้นจนเห็นรูทวารหนักชัดเจน จึงสอดใส่เม็ดยาเข้าไปแล้วใช้นิ้วชี้ดันยาพร้อมเขี่ยเม็ดยาให้กระดกขึ้นเพื่อชิดผนังทวารหนัก
      - วิธีการเหน็บยาทางช่องคลอด (Vaginal suppository) ควรทำหลังจากการทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก แล้วให้ผู้ป่วยนอนหงายและพยาบาลใส่ถุงมือปราศจากเชื้อแล้วสอดใส่เม็ดยาหรือแท่งเข้าไปทํางช่องคลอด