Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ Diseases of Urinary system - Coggle Diagram
โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ Diseases of Urinary system
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ
ระบบขับถ่ายปัสสาวะส่วนบน upper urinary tract
ไตสองข้าง kidney เป็นอวัยวะสำคัญที่สุดของระบบนี้เป็นตัวกรองเอาน้ำและของเสียออกจากโลหิตเป็นน้ำปัสสาวะ
หน่วยไต (Nephron) ทำหน้าที่สร้างปัสสาวะ
กรวยไต (renal pelvis) ส่งมาตามท่อไต (Ureter)
ท่อไต (Ureter) นำน้ำปัสสาวะออกจากไตไปสู่กระเพาะปัสสาวะ
ระบบขับถ่ายปัสสาวะส่วนล่าง Lower urinary tract
กระเพาะปัสสาวะ (urinary bladder)เป็นที่เก็บน้ำปัสสาวะไว้ชั่วคราว เมื่อได้จำนวนที่พอเหมาะจึงหดตัวบีบน้ำปัสสาวะไปสู่ท่อปัสสาวะ
ท่อปัสสาวะ urethra เป็นทางผ่านของน้ำปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะไปสู่นอกร่างกาย ซึ่งท่อปัสสาวะนั้นมีความแตกต่างกันระหว่างเพศชายและหญิง
โครงสร้างหน่วยไต Nephron สามารถแบ่งออกเป็น 2 ส่วน
1.Renal corpuscle
2.Renal tubule
ความผิดปกติของไต
ความผิดปกติในปริมาณของเนื้อไต
-Agenesis
ไตฝ่อหรือภาวะที่ไม่เนื้อไต
-Hypoplasia
ภาวะที่ไตีขนาดเล็กกว่าปกติมากกว่าร้อยละ 50
จำนวน renal lobule และ calyx ลดลงด้วยแต่เนื้อไต ไม่มีความผิดปกติ
-Supernumerary kidney
ภาวะที่มีจำนวนไตมากกว่าสอง ส่วนใหญ่จะเป็นสามไต
ไตชั้นที่เกินจะแยกออกจากไตปกติหรือเป็นภาวะ ไตแฝด ที่ไตสองส่วนอยู่ติดแน่นไตเดียว
ความผิดปกติในตำแหน่ง รูปร่าง และ orientation
-Ectopia
ภาวะที่ไตอยู่ในตำแหน่งที่ผิดปกติ เช่น อยู่ในอุ้งเชิงกราน
อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
-Malrotation
ภาวะที่ไตมี renal pelvis และ ureter อยู่ทางด้านหน้า
-Fusion of kidneys
การเชื่อมกันตรงกลางระหว่างเนื้อไตทั้งสองข้าง
Renal cystic diseases
เป็นรอยโรคที่อาจเป็นพันธุกรรมการเจริญผิดปกติ หรือเกิดขึ้นภายหลัง
มักก่อให้เกิดปัญหาในการวินิจฉัยแยกจากเนื้องอกของไต
Polycystic kidney disease Adult type
1.1 Adult type
1.2 Infantile type
พบได้ตั้งแต่ทารกแรกคลอด มักจะเสียชีวิตในระยะแรกๆ
ถ่ายทอดทางพันธุกรรมแบบ autosomal recessive
ไตมีขนาดใหญ่ทั้งสองข้าง ผิวหนังนอกเรียบหน้าตัดพบ cyst ทั้งที่ cortex และ medulla ทำให้เนื้อมีลักษณะพรุนแบบฟองน้ำ
Glomerular diseases
1.พยาธิสภาพที่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกัน Glomerulonephritis(GN)
การอักเสบภายนอกไตที่มีผลต่อไต ส่วนใหญ่เป็นภาวะแพ้ภูมิตนเอง
2.พยาธิสภาพที่ไม่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน
พบได้บ่อยคือโรคไตจากเบาหวาน Diabetic nephropathy หรือจากการรักษาเบาหวาน เช่น การใช้ยากลุ่มชัลโฟนิลยูเรีย
กลไกการเกิด
1.การกรองเพิ่มขึ้น(hyperfitration)
เนื่องจากกล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดนำเลือดเข้าโกลเมอรูลัส มีระดับน้ำตาลภายในเซลล์ลดลง
ทำให้ขาดพลังงานในการหดตัว เกิดการขยายตัวของหลอดเลือด เลือดจึงไหลเวียนไปกรองที่ไตเพิ่มขึ้น
2.การเปลี่ยนแปลงกลไกการทำงานของ Renin
ปกติ juxtaglomerular cell มีหน้าที่สร้าง Prorenin และเปลี่ยนเป็นเรนิน
สำหรับผู้ป่วยโรคไตจากเบาหวานจะพบ prorenin เพิ่มขึ้น และการหลั่งเรนินเข้าสู่กระแสเลือดลดลง
Tubular diseases
โรคที่สำคัญ คือ Acute tubular necrosis(ATN)
เป็นภาวะที่มีการถูกทำลายอย่างเฉียบพลันของ Renal tubule
เกิดจากการขาดเลือดไปเลี้ยงไตเป็นเวลานาน
Nephrocalcinosis
ภาวะที่มี calcuim สะสมในเนื้อไต
Nephrocalcinosis เป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดนิ่วในไต
สาเหตุเกิดจาก Hypercalcemia
ความผิดปกติในส่วนของ Ureter
พยาธิสภาพที่สำคัญ คือ การอุดกั้น
เนื้องอก
vesicoureteral reflux