Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

สรุปองค์ความรู้บทที่ 6 - Coggle Diagram

- - - - มารดาตัวเล็ก
      - พันธุกรรม
    - - เจริญเติบโตช้าผิดปกติ
      - ทุพโภชนาการ
  - - - รูปร่างเล็ก ขาดสารอาหาร
      - โลหิตจางรุนแรง ติดเชื้อ
      - โรคของมารดา ตั้งครรภ์แฝด
    - - พิการแต่กำเนิด
      - ติดเชื้อในระยะตั้งครรภ์
      - ความผิดปกติโครโมโซม
  - - - ภาวะทุพโภชนาการ
      - ความผิดปกติโครโมโซม & การติดเชื้อ
      - ได้รับยา & สารเสพติด
      - พิการแต่กำเนิดเกี่ยวกับหัวใจ & หลอดเลือด
    - - ประวัติโรคหัวใจ & หลอดเลือด, โรคไต
      - ครรภ์แฝด
      - ผิดปกติของรก & สายสะดือ
  - - - ขนาดมดลูกเล็กกว่าอายุครรภ์ 3 cm. ขึ้นไป
      - นน.เพิ่มขึ้นน้อย/ไม่เพิ่มเลย
    - - วัด AC,BPD,HC,FL
      - ปริมาน้ำคร่ำ & เกรดของรก
  - - - แนะนําการรับประทานอาหาร หลีกเลี่ยงการใช้ยาหรือสารเสพติด
      - พักผ่อนมากๆ นอนตะแคงซ้าย
      - แนะนําให้มารดานับลูกดิ้นทุกวัน
    - - ประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์ & ความก้าวหน้าของการคลอด
      - ประเมินการหดรัดตัวมดลูก & เสียงหัวใจ
      - หลีกเลี่ยงการให้ยาแก้ปวด
    - - ดูแลทารกเพื่อเฝ้าระวัง
- - - - ระยะคลอด
        
        ฟัง FHS
        
        ประเมินการหดรัดตัวมดลูก
        
        นอนพักบนเตียง
      - ระยะตั้งครรภ์
        
        บรรเทาอึดอัดแน่นท้อง
        
        ดูแลให้ได้รับการดูดน้ำคร่ำ
        
        ทานอาหารย่อยง่าย
        
        สังเกตอาการ
        
        นอนตะแคงซ้าย ศีรษะสูง 30 องศา สวมเสื้อหลวมสบาย
        
        ประเมินการเกิดภาวะตั้งครรภ์
    - - ผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
      - ให้ยาขับปสว. ยายับยั้งการหดรัดตัวมดลูก
      - ทานอาหารที่มีโปรตีนสูง
      - รักษาด้วยยา
      - เจาะดูดน้ำคร่ำ (amnioreduction)
    - - ห้องปฏิบัติการ
        
        AFI ได้ค่า >24 cm.
      - ตรวจร่างกาย
        
        นน.เพิ่ม 1 kg./week
        
        คลำส่วนต่างๆของทารกได้ลำบาก
        
        FHS ไม่ได้ยิน
        
        หน้าท้องขยายใหญ่
      - ซักประอาการ
    - - ต่อทารก
        
        อยูท่าผัดปกติไม่คงที่
        
        ภาวะ fetal distress
        
        พิการ คลอดก่อนกำหนด
      - ต่อมารดา
        
        ระยะตั้งครรภ์ ไม่สุขสบายจากการกดทับของมดลูกที่ใหญ่
        
        ตกเลือด ติดเชื้อหลังคลอด
        
        ช็อก
        
        คลอดก่อนกำหนด
    - - อย่างเรื้อรัง(chronic)
        
        อายครรภ์ 30 weekขึ้นไป
        
        อาการ
        
        หายใจลำบาก อึดอัด
        
        เกิดขึ้นอย่างช้าๆ
      - อย่างเฉียบพลัน(acute)
        
        ปวดหลัง หายใจลำบาก คลื่นไส้ อาเจียน ผนังหน้าท้องบวม คลำส่วนต่างๆของทารกไม่ได้
        
        เพิ่มขึ้นรวดเร็วภายใน 2-3 วัน
        
        อายุครรภ์ 20-24 week
    - - ไม่ทราบสาเหตุ
        
        พบบ่อยที่สุด ไม่พบความผิดปกติของมารดาและทารก
      - ด้านทารก
        
        การกลืนของทารก ความผิดปกติระบบประสาท ความพิการ
      - ด้านมารดา
        
        มารดาเป็นโรค ตั้งครรภ์แฝด
    - - น้ำคร่ำมากผิดปกติเกินเปอร์เซนต์ไทล์ที่ 95 หรือ 97.5 ของแต่ละอายุครรภ์ หรือ > 2,000 ml. หรือ AFI ได้ 24-25 cm.
  - - - รับฟังปัญหา แสดงความเห็นอกเห็นใจ
      - ดูแลใส่สารน้ําเข้าไปในถุงน้ําคร่ำ
      - อธิบายถึงสาเหตุ
    - - ไตรมาสสาม
        
        เฝ้าตรวจ NST, วัดดัชนีน้ําคร่ำ, biophysical profile
      - ไตรมาสสอง
        
        ประเมินภาวะความผิดปกติแต่กําเนิด & รักษา IUGR
        
        ดื่มน้ํามากๆ
        
        เติมน้ําคร่ำ (amnioinfusion)
      - ไตรมาสแรก
        
        เฝ้าระวังภาวะแท้ง & ติดตามด้วยเครื่องอลั ตราซาวน์
    - - AFI ค่า < 5 cm.
      - การวัดโพรงน้ําคร่ำที่ลึกที่สุดในแนวดิ่ง (MVP)
    - - ต่อทารก
        
        Amnioticband syndrome
        
        ภาวะ fetal distress, ปอดแฟบ
        
        IUGR, คลอดก่อนกำหนด
      - ต่อมารดา
        
        ผ่าตัดคลอดทารกทางหน้าท้อง
    - - IUGR, ตั้งครรภ์เกินกำหนด
      - รกเสื่อมสภาพ
      - ความผิดปกติโครโมโซม
      - ทารกในครรภ์มีภาวะผิดปกติ โดยเฉพาะระบบของไต & ทางเดินปสว.
      - ถุงน้ําคร่ำแตกก่อนกําหนด
    - - น้ําคร่ำน้อยกว่า 300 ml. + ความผิดปกติของทารก
        และโครโมโซม
- - - - ปฏสินธิจากไข่1ใบ ตัวอสุจิ 1 ตัว
      - มีรูปร่าง หน้าตา เพศ เหมือนกัน
      - สาเหตุ
        
        เชื้อชาติ อายุ พันธุกรรม
    - - ไข่ 2 ใบผสมกับอสุจิ 2 ตัว
      - สาเหตุ
        
        เชื้อชาติ พบมากในคนผิวดํา
        
        พันธุกรรม
        
        อายุ > 35 ปี
        
        ภาวะโภชนาการ
        
        ประวัติใช้ยากระตุ้นเร่งการตกไข่
        
        จํานวนครั้งการตั้งครรภ์
  - - - ระยะตั้งครรภ์
        
        คลื่นไส้อาเจียนมาก
        
        โลหิตจาง, ความดันโลหิตสูง
        
        ตกเลือดก่อนคลอด
        
        ปวดหลัง ไม่สุขสบาย
        
        แท้ง/คลอดก่อนกําหนด/ถุงน้ำคร่ำแตกก่อน
        
        ตั้งครรภ์แฝดน้ํา
        
        เบาหวานขณะตั้งครรภ์
      - ระยะคลอด
        
        มดลูกหดรัดตัวผิดปกติ, รกลอกตัวก่อนกำหนด
      - ระยะหลังคลอด
        
        ตกเลือด, ติดเชื้อ
    - - แท้ง, คลอดก่อนกำหนด
      - ตายในครรภ์, IUGR
      - อยู่ในท่าผิดปกติ, ขาด O2
  - - - ขนาดของมดลูก
      - คลําพบ ballottement
      - คลําได้ small part > ปกติ
      - ฟังเสียงหัวใจทารก
    - - U/S
      - ฮอร์โมน estriol, HCG, HPL สูง
      - ถ่ายภาพรังสีทางหน้าท้อง
  - - - ดูแลให้ได้รับอาหารอย่างเพียงพอ
      - เฝ้าระวังการเกิดโลหิตจาง, ความดันโลหิตสูง
      - งดมีเพศสัมพันธ์
      - ติดตาม IUGR
    - - พิจารณาวิธีการคลอด
      - ประเมินจากสูติแพทย์ให้คลอดทางช่องคลอด
    - - เฝ้าระวังการตกเลือด
      - ป้องกันการติดเชื้อ
      - แนะนําเลี้ยงทารกด้วยนม
      - แนะนําวิธีการคุมกําเนิด
- - - - ความผิดปกติโครโมโซม,ยีนเดียว,ยีนหลายตัว+ ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม,
  - - - ผิดปกติทางรูปร่างของอวัยวะ
    - - ผลจากปัจจัยภายนอกมาขัดขวางขบวนการเจริญเติบโตของอวัยวะ
    - - เดิมเคยปกติมาก่อน มีผลมาจากแรงภายนอก
    - - ความผิดปกติของการจัดระเบียบของเซลล์
  - - - ผิดปกติริมฝีปากเพดานส่วนหน้าแยกจากกันช่วง 4-7สัปดาห์
    - - บริเวณเพดานส่วนหลังแยกจากกัน ช่วง 12 สัปดาห์
    - - กรรมพันธุ์
      - สิ่งแวดล้อม
        
        ติดเชื้อ,ขาดวิตามิน & สารโฟเลท,
    - - ปากแหว่ง
        
        อมหัวนมหรือจุกนมไม่ได้
        
        ลมรั่วเข้าไปขณะดูดนม
      - เพดานโหว่
        
        สําลักน้ํานมขึ้นจมูก,เข้าช่องหูชั้นกลาง/ปอด
    - - U/S อายุครรภ์ 13-14 week
      - ตรวจร่างกาย
        
        พิการริมฝีปากบนแหว่งแต่แรกเกิด
        
        เพดานโหว่
        
        สอดนิ้วตรวจเพดานภายในปาก
        
        ร้องไห้ อ้าปาก
    - - ดูแลด้านจิตใจ
      - แนะนําเกี่ยวกับการดูแล
      - ดูแลการให้นมแม่
        
        ปากแหว่ง
        
        สอนมารดาให้นิ้วโป้งปิดบริเวณช่องปาก
        
        เพดานโหว่
        
        ยดด้วย syringe ที่ต่อกับสายยางนิ่ม
        
        ท่านอน
        
        มารดาตะแคงซ้าย ทารกนอนหงาย
        
        ท่านอนขวางตักประยุกต์ & ท่าฟุตบอล
        
        แนะนํามารดาให้ใช้เพดานเทียม
  - - - โครโมโซมเกินไป 1 แท่ง
        คือ คู่ที่ 21 มี 3 แท่ง
    - - ศรีษะ ตา แบนกว้าง ทอยท้อยแบน
      - จมูกไม่มีสัน ใบหูเล็ก
      - ปากและคอ มีเพดานปากโค้งนูน
      - ท้องยื่น กล้ามเนื้อหน้าท้องหย่อนยาน
      - มือกว้างและสั้น
    - - ตรวจ chorionic villus
      - ซักประวัติครอบครัว
    - - ประคับประคอง
  - - - ซักประวัติ
      - ตรวจร่างกาย
        
        ตรวจหน้าท้อง
        
        ตรวจพิเศษ
    - - ขณะตั้งครรภ์
        
        ติดตามการเปลี่ยนแปลง
        
        ยุติการตั้งครรภ์
        
        รักษาด้วยการใส่ shunt
      - ทารก
        
        ท่านอน การหายใจ ให้ความอบอุ่น
        
        วัดขนาดรอบศีรษะทารกทุกวัน
        
        สังเกตอาการเปลี่ยนแปลง
  - - - ซักประวัติ
      - อาการและอาการแสดง
        
        ศรีษะเล็ก หน้าผากเล็ก
        ใบหูใหญ่
      - ผลการตรวจทางห้องทดลอง
    - - มุ่งเน้นใหเ้ ด็กสามารถมีชีวิต อยู่ได้นานมากข้ึน
      - รักษาตามอาการ
    - - ดูแลท่านอน,การหายใจ,ให้ความอบอุ่น
      - สังเกตการณเ์ ปลี่ยนแปลง
      - บันทึกอาการ & อาการแสดง
  - - - Open type NTDs
        
        การเปิดของ neural tissue
      - Closed type NTDs
    - - Genetic factors
      - Environmental factors
  - - - ชนิดเปิด
        
        ปกคลุมด้วยผิวหนัง/เยื่อหุ้มหนา
      - ชนิดปิด
        
        ถุงยื่นออกมาคลุมด้วยเยื่อหุ้มใส
    - - อาการแสดงโดยตรง กระดูกสันหลังแยก
      - ซักประวัติ
        
        ได้รับ
        
        เบาหวาน
        
        ตรวจพบปริมาณน้ำคร่ำ
    - - ก้อนสีแดง
      - นุ่มบั้นเอว,สะโพก,กระดูกสันหลัง
    - - ชนิด spina bifida cystica ผ่าตัดปิดซ่อมแซมภายใน 24-48 hr.
    - - นอนท่าตะแคง/นอนคว่ำ
      - รักษาตามอาการ
      - สังเกตอาการเปลี่ยนแปลง
      - ให้ folic acid
- - - - ตายก่อนอายุครรภ์ 20 สัปดาห์
    - - ตายระหว่างอายุครรภ์ 20-28 สัปดาห์
    - - ตั้งแต่อายุครรภ์ 28 สัปดาห์
  - - - ภาวะแทรกซ้อน
        
        HT,DM
      - อายุ > 35 ปี
      - ไม่มาฝากครรภ์
      - ผิดปกติของรก
    - - พิการแต่กำเนิด
      - IUGR
      - กดทับสายสะดือ
    - - รกลอกตัวก่อนกำหนด
      - ติดเชื้อ เส้นเลือดอุดกั้นในสายสะดือ
  - - - นน.ตัวลด,เต้ามนมเล็ก
      - คลํายอดมดลูกไม่พบว่าทารกมีการเคลื่อนไหว
      - ฟังเสียงหัวใจทารกไม่ได้
      - พบสิ่งคัดหลั่งสีน้ําตาล
  - - - ทารกตายในครรภ์เป็นเวลาตั้งแต่ 1 เดือนขึ้นไป
        เกิดภาวะfetal death syndrome
    - - ความรู้สึกสูญเสีย ตกใจ ซึมเศร้า โทษตัวเอง