Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาต้านโรคมะเร็งและยากดภูมิคุ้มกัน - Coggle Diagram

- - - - ส่งผลให้การเจริญเติบโตหรือการเพิ่มจำนวนเซลล์มากกว่าปกติ ไม่สามารถควบคุมได้และเกิดเป็นเนื้อเยื่อที่ผิดปกติ
        
        สามารถลุกล้ำไปยังเนื้อเยื่อข้างเคียง
        และแพร่กระจายไปยังส่วนต่างๆ
        
        กระบวนการ Metastasis
        
        ทำให้เกิดการกระจายของเซลล์ในก้อนเนื้อนั้น
        
        เนื่องจากขาดเลือดไปเลี้ยง
    - - G0 phase เป็นระยะพักของเซลล์
        
        หลังจากที่เซลล์แบ่งตัวเสร็จสมบูรณ์
        เตรียมพร้อมจะเข้าสู่ ระยะ G1 phase
      - G1 phase เป็นระยะ แรกที่เซลล์เริ่มเข้าสู่การแบ่งตัว
        
        เป็นระยะที่เซลล์มีการสร้างองค์ประกอบต่างๆ
        
        โปรตีน
        
        เอนไซม์เพื่อใช้ในการสร้าง DNA และ RNA
      - S phase
        
        เป็นระยะที่เซลล์ทำการสร้างและสังเคราะห์ DNA
        ให้เพิ่มขึ้นเท่าตัว เพื่อใช้แบ่งเซลล์
      - G2 phase
        
        เป็นระยะที่เซลล์สร้างองค์ประกอบต่างๆ
        เพื่อใช้ในการแบ่ง DNA และแบ่งเซลล์เป็น 2 เซลล์
      - M phase
        
        เป็นระยะที่โครโมโซมหนาตัวขึ้น
        และมีการแบ่งตัวแบบ mitosis มีการแบ่งแยก
        โครโมโซมออกเป็น 2 เซลล์ที่มีองค์ประกอบเหมือนกัน
    - - เพื่อช่วยให้เข้าใจการทำงานของยารักษามะเร็ง
        หรือ ยาเคมีบำบัด (chemotherapy drug)
        
        กลไกการทำงานของยา
        
        มีผลเฉพาะกับเซลล์ที่กำลังอยู่ในช่วงแบ่งตัว
  - - - ยาออกฤทธิ์ต่อเซลล์ที่อยู่ในระยะใดระยะหนึ่ง
        ของวงจรเซลล์เท่านั้น ไม่มีผลต่อเซลล์ระยะอื่น
      - ใช้ได้ผลดีในมะเร็งที่มีอัตราการแบ่งตัวอย่างรวดเร็ว
        หรือแบ่งตัวอย่างต่อเนื่อง
        
        มะเร็งเม็ดเลือด
    - - ยาออกฤทธิ์ทุกระยะในวงจรของเซลล์
      - ใช้ได้ผลดีในมะเร็งที่มีอัตราการโต
        ของก้อนมะเร็งทั้งต่ำและสูง
  - - - เป็นสาร Alkylating agents ทำให้เกิดหมู่ Alkyl group
        เข้าไปทำปฏิกิริยาทางเคมี โดยจับกับสายของ DNA
        ส่งผลให้ DNA แยกออกจากกันไม่ได้ เซลล์แบ่งตัวไม่ได้
        DNA จึงได้รับความเสียหาย
        
        จึงเกิดการซ่อมแซมตนเอง โดยเชื่อมจับสาย
        DNA คนละสายทำให้เซลล์ได้นับความเสียหาย
        ส่งผลให้เซลล์ไม่สามารถสร้าง แบ่งตัวได้ และ เซลล์ตาย
      - สามารถออกฤทธิ์ต่อเซลล์ในทุกระยะของวงจรเซลล์
      - Cyclophosphamide
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        เมื่อยาเข้าสู่ร่างกาย ยาจะถูกเปลี่ยนโดย CYP450
        กลายเป็น phosphoramide mustard แทรกเข้า
        ในขบวนการสร้าง DNA แบบ cross-linking
        และเติมหมู่ alkyl ที่เบส guanine บนสาย DNA
        กระตุ้นให้เกิดการตายของเซลล์มะเร็ง
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งรังไข่
        
        รักษามะเร็งเต้านม
        
        รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง
        
        ชนิด Hodkin’s
        
        ชนิด non-Hodgkin lymphoma
        
        ใช้เป็นยากดภูมิคุ้มกันในผู้ป่วยที่ปลูกถ่ายอวัยวะ
        
        ผู้ป่วย autoimmune disease
      - Ifosfamide (Holaxan ; IFOS)
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        เมื่อยาเข้าสู่ร่างกาย ยาจะถูกเปลี่ยนโดย CYP450
        กลายเป็น phosphoramide mustard แทรกเข้า
        ในขบวนการสร้าง DNA แบบ cross-linking
        และเติมหมู่ alkyl ที่เบส guanine บนสาย DNA
        กระตุ้นให้เกิดการตายของเซลล์มะเร็ง
        
        การนำไปใช้ทางคิลนิก
        
        รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง
        
        รักษามะเร็งอัณฑะและมะเร็งเนื้อเยื่ออ่อน
        
        กระดูก
        
        กล้ามเนื้อ
        
        หลอดเลือด
      - Chlorambucil
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        แทรกการเชื่อมจับของสาย DNA แบบ cross-linking
        ส่งผลทำให้เซลล์มะเร็งไม่สามารถแบ่งตัวได้และเซลล์ตาย
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        เป็นยามาตรฐานในการรักษา มะเร็งเม็ดเลือดขาว
        ชนิดเรื้อรัง และ มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิด follicular
      - Carmustine
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ทำให้เกิดหมู่ Alkyl ไปจับกับสาย DNA
        ส่งผลให้ DNA ทำให้เซลล์มะเร็งแบ่งตัวไม่ได้
        
        เกิด DNA strand break และทำให้เซลล์ตาย
        
        การนำไปใช้ในการรักษา
        
        รักษามะเร็งสมอง
      - Dacarbazine (DTIC)
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        เมื่อยาเข้าสู่ร่างกายจะถูกเปลี่ยนแปลงโดย CYP450
        ให้กลายเป็นสารพิษต่อการสร้าง DNA และ RNA ของเซลล์มะเร็ง
        
        การนำไปใช้ในการรักษา
        
        เป็นยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ
        ใช้ร่วมกับยา Adrimacon , Bleomycin
        Vinblastine
        
        รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง ชนิด Hodkin’s lymphoma
        
        รักษามะเร็งผิวหนัง
      - Displaying , Carboplatin
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        แทรกการเชื่อมจับของสาย DNA เกิดการยับยั้งกระบวนการ DNA replication และ DNA transcription
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ฉีดทางหลอดเลือดดำ หรือ ฉีดเข้าทางช่องท้อง
        
        รักษามะเร็งอัณฑะ
        
        รักษามะเร็งรังไข่
        
        รักษามะเร็งทางเดินอาหาร
      - Busulfan (Myleran)
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        แทรกการเชื่อมจับของสาย DNA แบบ cross-linking
        ส่งผลให้เซลล์มะเร็งไม่สามารถแบ่งตัวได้และเซลล์ตาย
        
        การนำไปใช้ในการรักษา
        
        รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวบางชนิด
        
        ใช้ร่วมกับยาเคมีบำบัด
        
        Cyclophosphamide ก่อนการปลูกถ่ายไขกระดูก
      - Mechloretgamine
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        แทรกการเชื่อมจับสาย DNA ทำให้เกิดสาย DNA แตก
        และยับยั้งกระบวนการ DNA transcription
        
        การนำไปใช้ในการรักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง ชนิด Hodgkin’s lymphoma
        
        ปัจจุบันใช้ยาชนิดนี้น้อยลง
        
        เปลี่ยนไปใช้ Cyclophosphamide
      - ผลข้างเคียง
        
        ทำให้เกิดการกดการทำงานของไขกระดูก จำนวนเม็ดเลือดขาว เม็ดเลือดแดง เกล็ดเลือด ต่ำ หลังได้รับยา
        
        มีผลต่อ mucosal cells ของทางเดินอาหาร
        
        เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร
        
        อาการพิษต่อระบบประสาทพบในยา Ifosfamide สูงกว่ายาชนิดอื่น
        
        ทำให้ผู้ป่วย อารมณ์แปรปรวน เสียการทรงตัว
        เดินเซ หรืออาจเกิดอาการชัก
        
        อาการพิษต่อไต
        Cyclophosphamide และ ifosfamide
        
        เกิดเลือดออกในกระเพาะปัสสาวะ
        
        มีโอกาสเพิ่มความเสี่ยงการเกิดพิษต่อหัวใจ
        
        ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคหัวใจ
        
        ทำให้ผิวหนังมีสีคล้ำ โดยเฉพาะบริเวณ ขาหนีบ เอว รักแร้
        ผมร่วง อาการผมร่วงจะหายไปเมื่อหยุดยา
        หรือทำให้เล็บมีรอยดำ พบในยา cyclophosphamide
    - - ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์ DNA โดยยาจะเข้าไปขัดขวางขบวนการสร้าง folate,purine,pyrimidine มีความจำเป็นต่อการสร้าง DNA และ RNA
      - ยาจะออกฤทธิ์ทำลายเฉพาะเจาะจงในระยะ S ของ cell cycle โดยไปยับยั้ง DNA polymerase ทำให้หยุดการสร้าง DNA,RNA และนำไปสู่การตายของเซลล์มะเร็ง
      - มีโครงสร้างทางเคมีคล้ายนิวคลีโอไทด์ ทำให้เอนไซม์เข้าจับแบบผันกลับไม่ได้ เอนไซม์จึงหมดฤทธิ์ไป การเจริญเติบโตและการแบ่งเซลล์จึงลดลง
      - Antifolate/Folate antagonist
        
        Methotrexate(MTX)
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        เป็นยาต้านโฟเลตที่ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ Dihydrofolate reductase เปลี่ยนไปเป็น tetrahydrofolate ที่เป็น cofactor นำไปใช้สรางสารตั้งต้นของ DNA,RNA และโปรตีน
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ ฉีดเข้าทางกล้ามเนื้อ
        และยาฉีดเข้าทางน้ำไขสันหลัง
        
        ใช้รักษามะเร็งหลายชนิด
        
        มะเร็งรก
        
        มะเร็งที่ศรีษะและคอ
        
        มะเร็งเต้านม
        
        Pemetrexed
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        เป็นยาต้าโฟเลตตัวใหม่ เมื่อยาเข้าสู่ร่างกายจะถูก metabolite กลายเป็นสารที่มีฤทธิ์ไปยับยั้งการสังเคราะห์และสร้างสารตั้งต้นของ DNA,RNA และ โปรตีน
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        มะเร็งปอด
        
        มะเร็งตับอ่อน
        
        ผลข้างเคียง
        
        ระคายเคืองต่อระบบทางเดินอาหาร
        เกิดขึ้นเมื่อได้รับยาในขนาดสูง
        
        คลื่นไส้ อาเจียน
        
        เบื่ออาหาร
        
        เยือบุช่องปากอักเสบ
        
        จำนวนเม็ดเลือดขาวลดลง จึงทำให้ผู้ป่วยเสี่ยงติดเชื้อ
        
        จำนวนเกล็ดเเลือดลดลง ทำให้เลือดออกง่าย
        
        ทำแท้งและเด็กในครรภ์พิการ พิษต่อตับ พิษต่อไต
        
        ทำให้เกิดอาการ folate deficiency ในเซลล์ปกติ
        แก้ไขโดยการให้ Leucovorin ร่วมด้วย
        
        ผิวหนังถูกแสงแดดเผาง่าย
        
        ผมร่วง
        
        ผมจะขึ้นใหม่หลังหยุดยา
        แต่ลักษณะเส้นผมและสีผมเปลี่ยนไป
      - Purine analogs
        
        ยา 6-mercaptopurine (6-MP)
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        เป็นสารที่มีโครงสร้างคล้าย purine analog
        เป็นยาชนิดแรกในกลุ่มที่นำมารักษามะเร็ง เมื่อเข้าสู่กระแสเลือดเปลี่ยนเป็นสาร ribonucleotide ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้างเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับ purine
        
        นำมาใช้ในการสังเคราะห์กรดนิวคลีอิกที่จำเป็นในการสร้าง DNA จึงไม่สามารถสร้างและสังเคราะห์ DNA และ RNA
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งเม็ดขาวชนิด All และ AMLหรือ ANLL
        
        ยา 6-thioguanine (6-TG)
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        เป็นสารที่มีโครงสร้างคล้าย purine analog
        เป็นยาชนิดแรกในกลุ่มที่นำมารักษามะเร็ง เมื่อเข้าสู่กระแสเลือดเปลี่ยนเป็นสาร ribonucleotide ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้างเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับ purine
        
        นำมาใช้ในการสังเคราะห์กรดนิวคลีอิกที่จำเป็นในการสร้าง DNA จึงไม่สามารถสร้างและสังเคราะห์ DNA และ RNA
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด ANLL
        หรือ AML ใช้ร่วมกับยา Daunorubicin และ Cytarabine
        
        ยา Fludarabine
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        แทรกกระบวนการเชื่อมจับของสาย DNA
        เกิดการยับยั้งการสร้าง DNA
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        เป็นยาฉีดทางหลอดเลือดดำเนื่องจากเป็นพิษต่อทางเดินอาหาร หากรับประทานใช้รักษา CLL และมะเร็งต่อมน้ำเหลืองที่ไม่รุนแรง
        
        ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูก ขนาดยาที่สูงจะทำให้เกิด Leucopenia,thrombocytopenia เกิดพิษต่อตับ
        และรบกวนระบบทางเดินอาหาร
        
        มีแผลในปาก หรือ ริมฝีปาก
        
        อุจจาระสีดำ ปัสสาวะหรืออุจจาระเป็นเลือด
      - Pyrimidine analogs
        
        5-fluorourouracil (5-FU)
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ thymidylate synthase
        เป็นเอนไซม์ที่จำเป็นในการสังเคราะห์ DNA และ RNA
        
        การนำไปใช้ในคลินิก
        
        ชนิดยาฉีดทางหลอดเลือดดำ รักษาเต้านม
        มะเร็งทางเดินอาหาร
        
        มะเร็งกระเพาะอาหาร
        
        มะเร็งตับอ่อนและมะเร็งลำไส้ใหญ่
        
        รักษามะเร็งผิวหนังชนิด basal cell carcinoma
        
        Capectibine
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ thymidylate synthase
        เป็นเอนไซม์ที่จำเป็นในการสังเคราะห์ DNA และ RNA
        
        การนำไปใช้ในคลินิก
        
        รักษาเพื่อบรรเทาอาการ ในผู้ป่วยมะเร็งเต้านม
        
        ใช้ร่วมกับยา Oxaliplatin ในการรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่
        
        Cytarabine
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาจะไปเติมหมู่ฟอตเฟต ทำให้เกิดการยับยั้งการเชื่อมต่อสายของสาย DNA ใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด AML
        
        Gemcitabine
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        เมื่อยาสู่เซลล์ ยาจะถูกกระตุ้นให้มีการเติมหมู่ฟอตเฟต
        จะไปเข้าไปในแทรกกระบวนการเชื่อมจับสาย DNA
        เกิดการยับยั้งการสร้าง DNA
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ชนิดยาฉีดทางหลอดเลือดดำ ใช้รักษามะเร็งตับอ่อน
        มะเร็งปอด มะเร็งไข่ มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
        มะเร็งกระเพาะอาหารและมะเร็งที่ศรีษะและคอ
        
        ผลข้างเคียง
        
        กดการสร้างเม็ดเลือด และ การกดการทำงานของไขกระดูก
        
        มีแผลในทางเดินอาหารตั้งแต่ที่ริมฝีปาก ในช่องปากและเยื่อบุทางเดินอาหาร
        
        พบอาการอ่อนเพลียไม่มีแรง
        
        มีการลอกของฝ่ามือและฝ่าเท้าเมื่อใช้ยาติดต่อเป็นเวลานาน รวมถึงมีเล็บมือ เล็บเท้า คล้ำลง
        
        ผิวหนังถูกแสงแดดเผาได้ง่าย
        
        ผมร่วง
      - ยากลุ่ม Anticancer antibiotics
        
        Dactinomycin หรือ actinomycin D
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        สอดแทรกเข้าไปในสาย DNA ยับยั้ง RNA polymerase ทำให้สาย single -strand ของ DNA แตก
        
        การนำไปใช้ในคลินิก
        
        เป็นยาฉีดทางหลอดเลือดดำ ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ฉีดชั้นใต้ผิวหนัง ใช้รักษามะเร็งอัณฑะ มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิด Hogkin’s
        และ non-Hogkin lymphoma และ Epithelial tumor
        
        Doxorubicin (DOX)
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้ง topoisomerase 2 แทรกไปอยู่ระหว่าง DNA base pairs ในสาย DNA ปิดกั้นสารสังเคราะห์ DNA,RNA
        
        รบกวนการทำงานของเยื่อหุ้มเซลล์
        และสร้างอนุมูลอิสระ ซึ่งทำให้สาย DNA แตก
        
        การนำไปใช้ในคลินิก
        
        ฉีดยาทางหลอดเลือดดำ
        ใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลัน มะเร็งของพลาสมา มะเร็งปอด
        
        Bleomycin
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        จับกับธาตุเหล็ก ได้เป็นสารประกอบเชิงซ้อนของยากับเหล็ก ทำปฏิกิริยากับออกซิเจนได้อนุมูลอิสระ
        
        เกิดการแตกของสาย DNA และแทรกในสายDNA
        ยามีผลต่อเซลล์ระยะ G2
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        เป็นยาฉีดทางหลอดเลือดดำ ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ฉีดชั้นใต้ผิวหนัง
        ใช้รักษามะเร็งอัณฑะ มะเร็งต่อมน้ำเหลืองทั้งชนิดHodkin’s
        และ non-Hoskins lymphoma และ Epithelial tumor
        
        Mitomycin
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาเปลี่ยนแปลงในเซลล์ไปเป็นสาร Alkylating agents
        ที่มีฤทธิ์แรง ทำให้เกิดสะพานในสาย DNA มีผลยับยั้งการสังเคราะห์ DNA
        
        นำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ใช้รักษามะเร็งปากมดลูก มะเร็งปอด
        มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ มะเร็งลำไส้ใหญ่ ใช้ร่วมกับ 5-FU,cisplatin
        
        ผลข้างเคียง
        
        ยา Doxorubicin มีพิษต่อหัวใจ
        
        ยา bleomycin มีพิษต่อปอด
        
        ยา Mitomycin ก่อให้เกิดพิษต่อไต
        
        ยากดการทำงานของไขกระดูก
        ส่งผลให้เม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด ต่ำ
        
        รบกวนทางเดินอาหาร
        
        เบื่ออาหาร
        
        คลื่นไส้ อาเจียน
        
        หากยารั่วออกมานอกหลอดเลือด
        จะทำให้ผิวหนังบริเวณรอบๆตาย
        
        ผิวหนังไวต่อการฉายรังสี
        
        เยื่อบุช่องปากอักเสบ
        
        ผมร่วง
      - ยากลุ่มสารสกัดจากพืชธรรมชาติ
        
        ยากลุ่ม vinca alkaloids
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาจะไปจับกับโปรตีน tubulin ยับยั้งการประกอบ microtubules เซลล์หยุดการเจริญเติบโตในระยะ Metaphase
        
        Vincristine
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด
        acute lymphocytic leukemia
        
        รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิด
        Hodgkin’sและnon-Hodgkin
        
        มะเร็งในกระดูกและเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน
        
        Vinblastine
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        เป็นยาฉีดเข้าหลอดเลือดำ
        
        รักษามะเร็งต่อมอัณฑะ ,มะเร็งเต้านม
        
        Vinorelbine
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษา non-small cell lung cancer
        
        มะเร็งเต้านม
        
        ผลข้างเคียง
        
        Vincistine มีพิษต่อระบบประสาทกล้ามเนื้อ
        
        ชาตามปลายมือปลายเท้า
        
        เดินเซ
        
        Vinblastine และ vinorelbine กดไขกระดูก
        
        คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร
        
        การอักเสบของหลอดเลือดดำบริเวณให้ยา
        
        ยากลุ่มtaxanes
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาจับ beta-tubulin ทำให้เพิ่มการก่อตัวเป็น microtubules แต่ยับยั้งการสลายสาย microtubules
        
        แบ่งเซลล์ไม่สมบูรณ์โดยจะหยุดชะงักที่ระยะ anaphase
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ใช้รักษามะเร็งเต้านม มะเร็งปอด มะเร็งรังไข่ มะเร็งที่ศรีษะและคอ
        
        ใช้ร่วมกับ steroids รักษามะเร็งต่อมลูกหมาก
        ระยะแพร่กระจายและดื้อยา
        
        ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูก ปริมาณเม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด ต่ำ
        
        แพ้ยา
        
        ผื่นลมพิษ หายใจลำบาก
        
        คลื่นไส้ อาเจียน
        
        ปลายประสาทผิดปกติ
        
        อวัยวะส่วนปลายบวม
      - ยากลุ่ม hormone
        
        ยากลุ่มสเตียรอยด์
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิด
        Hodgkin’s และ non-Hodgkin lymphoma
        
        มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด ALL
        
        ผลข้างเคียง
        
        ติดเชื้อง่าย
        
        กลูโคสในเลือดสูง
        
        โรคกระดูกพรุน
        
        โรคแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้
        
        ยาฮอร์โมนเอสโตรเจน
        
        Tamoxifen
        
        รักษามะเร็งเต้านม
        
        Toremifene
        
        รักษามะเร็งเต้านม
        
        Raloxifene
        
        ป้องกันการเกิดโรคมะเร็งกระดูกพรุน
        
        ผลข้างเคียง
        
        ร้อนวูบวาบ รบกวนทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
        
        มีเลือดประจำเดือนผิดปกติ
        
        เสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด
        
        ยาออกฤทธิ์ต้านฮอร์โมน
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ยา Goserelin เป็นยาฝังที่กล้ามเนื้อ
        
        ยา Leuprolide รักษามะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งเต้านม
        โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดปกติ
        
        ยา Abarelix ใช้บรรเทาผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมาก
        
        ผลข้างเคียง
        
        ร้อนวูบวาบ
        
        เสื่อมสมรรถภาพทาเพศ
      - ยามะเร็งมุ่งเป้า
        
        Monoclonal antibodies
        
        ออกฤทธิ์โดยจับกับโมเลกุลเป้าหมายที่อยู่ภายนอกเซลล์
        หรือบนผิวของเซลล์มะเร็งแบบเจาะจง แล้วทำลายเซลล์มะเร็ง
        ยาสามารถยับยั้งและหยุดเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
        
        Trastuzumab
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาจะไปจับกับ human epidermoid growth factor receptor2 ซึ่ง receptor ชนิดนี้เกี่ยวข้องกับ tyrosine kinase พบมากในมะเร็งเต้านม
        
        HER-2 receptor ไม่สามารถส่งสัญญาณไปกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งได้
        
        การนำไปใช้ในทางคลินิก
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง
        
        เกิดภาวะหัวใจล้มเหลวคั่ง
        
        Rituximab
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาจับกับ CD20 ที่ผิว B cell หลังจันกันแล้วจะกระตุ้นให้เกิดการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันให้มากำจัดเซลล์มะเร็ง เกิดการตายของเซลล์มะเร็ง
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิด B cell
        
        ผลข้างเคียง
        
        เกร็ง บวม angioedema
        
        กดไขกระดูก
        
        เกิด infusion reaction
        
        Cetuximab
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        จับที่ epidermal growth factor ไม่สามารถรับสัญญาณที่จะไปกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งบริเวณศรีษะและลำคอ
        
        รักษามะเร็งลำไส้ส่วนล่าง
        ชนิด squamous cell carcinoma
        
        ผลข้างเคียง
        
        ความดันต่ำ หายใจลำบาก
        
        Alemtuzumeb
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        จับกับ CD52 เป็นโปรตีนที่พบในเซลล์ปกติและเซลล์มะเร็ง
        ชนิด B cell/ T cell ไปกระตุ้นให้เกิดการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันมากำจัดเซลล์มะเร็ง
        
        การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
        
        รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด
        B cell chronic lymphocytic leukemia
        
        Small molecules
        
        Imatinib
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษา gastrointestinal strongly tumer
        
        Dasatinb
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด chronic myeloid leukemia
        และ acute lymphoblastic leukemia และรักษามะเร็งที่ดื้อยา Imatinib
        
        Nicotinib
        
        การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษา chronic myeloid leukemia
        และรักษามะเร็งที่ดื้อยา Imatinib
        
        ผลข้างเคียง
        
        มีของเหลวคั่งในร่างกาย
        
        มีน้ำในช่องท้อง
        
        เยื่อหุ้มหัวใจ
        
        เยื่อหุ้มปอด
        
        พิษต่อตับทำให้บวมน้ำ
        
        เกล็ดเลือดต่ำ เลือดออกง่าย
        
        ติดเชื้อง่าย
        
        หัวใจเต้นผิดจังหวะ
  - - - ส่งผลข้างเคียงในผู้ป่วยบางราย
        
        เนื่องจากตัวยาไม่เพียงพอออกฤทธิ์ต่อเซลล์มะเร็ง
        แต่ยังออกฤทธิ์ต่อเซลล์ปกติในร่างกาย
    - - Targeted therapy
        
        ยาจะเข้าไปยับยั้งกระบวนการส่งสัญญาณระดับเซลล์
        
        สาเหตุ
        
        การเจริญและการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง
        
        ส่งผลต่อเซลล์ปกติน้อย
        
        ผลข้างเคียง
        
        รุนแรงน้อยกว่าการรักษาด้วย chemotherapy
    - - มะเร็งปอด
      - มะเร็งไต
      - มะเร็งตับ
      - มะเร็งต่อมน้ำเหลือง
    - - ผู้ป่วยจะต้องมีตัวรับหรือเป้าหมาย
        ที่ตอบสนองต่อยา
      - รักษาด้วยยาแบบพุ่งเป้า
- - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งเอนไซม์ calcineurin ส่งผลยับยั้งการสร้าง
        และการหลั่ง lL-2 จาก T cell ส่งผลให้ T lymphocytes activation ลดลง
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ป้องกันและรักษา acute graft rejection
        ในผู้ป่วยที่ปลูกถ่ายไต หัวใจ ปอดและตับ โดยนิยมให้ร่วมกับยากลุ่ม corticosteroids และ cytotoxic agents หรือ mTOR หรือใช้ป้องกันและรักษา GVHD
        
        ใช้รักษาภูมิคุ้มกันต้านตัวเอง
        
        โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
        
        โรคเรื้อนกวาง
        
        ม่านตาอักเสบ
      - ผลข้างเคียง
        
        พิษต่อไต
        
        พิษต่อระบบประสาท
        
        ความดันโลหิตสูง น้ำตาลในเลือด
        ไขมันในเลือดสูง การทำงานของตับผิดปกติ เหงือกบวม
        
        ติดเชื้อง่าย
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ออกฤทธิ์เหมือนกับ cyclosporine แต่เป็นยาใหม่กว่า Cyclosporin และฤทธิ์แรงกว่า Cyclosporin 100 เท่า
      - การนำไปใช้ในคลินิก
        
        ใช้แทน Cyclosporin ในการรักษาผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะ เนื้องจากมีผลข้างเคียงน้อยและลดขนาดของยา corticosteroids ที่ใช้ร่วมกัน
      - ผลข้างเคียง
        
        คล้ายกับ Cyclosporin ไม่ทำให้เหงือกหนาและขนดก
        
        มีพิษต่อระบบประสาท
        
        ปวดศรีษะ สั่น นอนไม่หลับ หรือ ผมร่วง
  - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งการสร้าง DNA,RNA และโปรตีน ส่วนactive metabolite มีฤทธิ์ยับยั้งการสร้างเอนไซม์ ในการสร้างสารพิวรีน
        ยับยั้งการสร้าง DNA และการแบ่งตัวของเซลล์
      - การนำไปใช้ในคลินิก
        
        ใช้ร่วมกับยากลุ่ม corticosteroids และ Cyclosporin
        รักษาแบบ triple therapy เพื่อป้องกัน acute graft rejection จากการปลูกถ่ายไตหรือตับ
      - ผลข้างเคียง
        
        เกิดภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ
        
        เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง
        
        คลื่นไส้ อาเจียน เกิดพิษต่อตับ
        
        ตัวเหลือง ตาเหลือง
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาเปลี่ยนเป็น mycophenolic acid ยับยั้งเอนไซม์ inosine monophosphate dehydrogenase ส่งผลยับยั้ง การสร้าง DNA,RNA และ โปรตีน มีผลยับยั้งการแบ่งตัวของ
        B และ T lymphocytes
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ป้องกันและรักษา acute graft rejection
      - ผลข้างเคียง
        
        เม็ดเลือดขาวต่ำ
        
        ท้องร่วง อาเจียน
        
        ความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง
        
        ตับอ่อนอักเสบ
        
        มีผื่น
        
        พิษต่อตา
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาไปยับยั้งการทำงานของ
        mammalian target of rapamycin
        
        ยับยั้งการเจริญเเละแบ่งตัวของ T cell และยับยั้งการตอบสนองของ T cell
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ป้องกันการเกิด acute graft rejection โดยให้ร่วมกับ
        Cyclosporine และ corticosteroids
      - ผลข้างเคียง
        
        เกล็ดเลือดต่ำ
        
        เป็นพิษต่อไตของ Cyclosporine และ
        ภาวะไขมันในเลือดสูงรุนแรง
        
        ภาวะโพแทสเซียมต่ำในเลือด
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยายับยั้งการสังเคราะห์ pyrimidine ส่งผลให้การสังเคราะห์และการสร้าง DNA และ RNA ถูกยับยั้ง
        ทำให้มีฤทธิ์ต้านการต้านอักเสบและต้านการเจริญเติบโตของเซลล์
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
      - ผลข้างเคียง
        
        พิษต่อตับ พิษต่อไต
        
        เกล็ดเลือดต่ำ
        
        เม็ดเลือดขาวต่ำ
  - - - ควบคุมการทำงานของ gene โดยจับกับ steroids receptor ภายในเซลล์เป็น drug-receptor complex
    - - กดภูมิคุ้มกัน
      - หากใช้ในขนาดสูงสามารถกดอาการแสดงของโรคภูมิคุ้มกัน
        
        โรคภูมิแพ้ตนเอง
    - - หน้ากลมคล้ายพระจันทร์
      - ติดเชื้อง่าย
      - อารมณ์แปรปรวน
      - อารมณ์แปรปรวน
      - เยื่อบุกระเพาะอาหารบางลงและเพิ่มการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร ระดับน้ำตาลในเลือดสูง
        ภาวะโพแทสเซียมในเลือดต่ำ
  - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งการกระตุ้น lymphocytes ด้วย IL-2
        ที่เป็น pathway กระตุ้นภูมิคุ้มกันร่างกาย เกิดการปฏิเสธการปลูกถ่ายอวัยวะแบบเฉียบพลัน
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ป้องกันการเกิด acute graft rejection
      - ผลข้างเคียง
        
        อาจพบอาการแพ้ยา
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ออกฤทธิ์โดยจับกับ CD2 บนผิว T cell ทำให้ลดการแบ่งตัว ยับยั้งการกระตุ้นและทำลาย T cell ทำให้ T cell
        ในกระแสเลือดลดลง
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษาผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงิน
      - ผลข้างเคียง
        
        ติดเชื้อง่าย
        
        มีไข้ หนาวสั่น
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        Antibodies จับกับ TNF-alfa ทำให้เกิดการอักเสบ
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
        
        ใช้ร่วมกับยา Methotrexate
        
        รักษา Crohn’s disease กรณีที่ไม่ตอบสนอง
        ต่อการรักษาด้วยยาชนิดอื่น
      - ผลข้างเคียง
        
        ติดเชื้อได้ง่าย
        
        บริเวณที่ฉีดยา มีผื่นแดง คัน ปวด บวม
        
        ปวดศรีษะ ปวดท้อง คลื่นไส้
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาจะปิดกั้นการจับของ lgE กับ Fc receptor ส่งผลลดการหลั่งสารที่ก่อให้เกิดการแพ้แบบ hypersensitivity
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษาโรคหอบหืดที่เกิดจากภูมิแพ้
      - ผลข้างเคียง
        
        เสี่ยงต่อการติดไวรัสและเหนี่ยวนำให้เกิดมะเร็ง
        
        เกิด anaphylactic reaction
        
        ปวดศรีษะหรือปวดบริเวณที่ฉีดยา
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        จับกับโมเลกุลบนพื้นผิว T cell ทำให้ลดการแบ่งตัว
        ยับยั้งการกระตุ้นและทำลาย T cell กดภูมิคุ้มกันแบบ
        cell-mediated immune response ทำให้จำนวน T cell ลดลง
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษาภาวะปฏิเสธการปลูกถ่ายไตแบบเฉียบพลัน
        
        รักษาโรคไขกระดูกฝ่อ
      - ผลข้างเคึยง
        
        มีไข้ หนาวสั่น
        
        เกล็ดเลือดต่ำ
        
        ภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ