Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 9 การพยาบาลเด็กจนถึงวัยรุ่นที่มีปัญหา ทางโลหิตวิทยาและนีโอพลาสม -…

- - - - การตรวจร่างกาย เพื่อสังเกตและหาสาเหตุภาวะซีดได้แก่ สีผิว ฝ่ามือฝ่าเท้า ริมฝีปาก เยื่อบุตา
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ เม็ดเลือดแดงของผู้ป่วยที่มีภาวะจางการขาดธาตุเหล็กจะมีขนาดเล็ก ติดสีจาง serum feritin น้อยกว่า 10 นาโนกรัม/ดล.
      - การซักประวัติ การตั้งครรภ์ของมารดา ประวัติการคลอดชนิดของนมและอาหารเสริม
    - - การให้เหล็กโดยการกิน (Ferrous sulfate) ให้วันละ 3 ครั้งระหว่างมื้ออาหาร
      - แก้ไขปัญหาที่เป็นสาเหตุ เช่น การให้ยาถ่ายพยาธิ
      - การให้เลือด
    - - ปวดศีรษะ เฉื่อยชา
      - ชีพจรเร็ว ความดันโลหิตต่ำ
      - เหนื่อยง่าย : เนื่องจากหัวใจต้องทำงานเพิ่มขึ้นในการหมุนเวียนเลือดแดงที่มีน้อยลงให้นำออกซิเจนไปยังเซลล์ให้เพียงพอ
      - เบื่ออาหาร อาหารไม่ย่อย ท้องผูกหรือท้องเสีย
      - ซีด : สีผิวหนัง ฝ่ามือฝ่าเท้า ริมฝีปาก เหงือก เปลือกด้านใน
  - - - Low RBC ซีด เหนื่อยง่าย ชีพจร
      - Low WBC ติดเชื้อง่าย มีไข้ เป็นแผลในปาก
      - Low Platelet เลือดออกในอวัยวะต่างๆ มีจุดจ้ำเลือดตามลำตัวและแขนขา เลือดออกตามไรฟัน เลือดออกทางเดินอาหาร ทำให้มีอาการอาเจียนหรือถ่ายเป็นเลือด
    - - การเจาะไขกระดูก
      - การตรวจนับเม็ดเลือดทั้งสามชนิด
    - - การเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก
      - การรักษาด้วยฮอร์โมน
      - การรักษาด้วยยากดระบบ Immune
      - การรักษาตามอาการ
    - - ความผิดปกติที่เกิดขึ้นภายหลัง จากการทำลายของเนื้อเยื่อ stem cell ในไขกระดูกจากหลายสาเหตุ
      - การได้รับสารเคมีบ่อย,เกิดภายหลังการติดเชื้อ,เกิดภายหลังการได้รับรังสีการรักษาในขนาดสูง
      - ความผิดปกติแต่กำเนิด
  - - - กลุ่มอาการรุนแรงปานกลาง ได้แก่ แรกเกิดปกติ จะเริ่มมีอาการตั้งแต่ภายในขวบแรก อาการสำคัญ ซีด อ่อนเพลีย ตาเหลือง ท้องป่อง
      - กลุ่มอาการรุนแรงน้อย เช่น ซีด และเหลืองเล็กน้อย
      - กลุ่มอาการรุนแรงมาก ได้แก่ ฮีโมโกบินบาร์ทโฮดรอพส์ ฟิทัลลืสเ)้นชนิดที่รุนแรงที่สุด ส่วนใหญ่เสียชีวิตในครรภ์มารดาหรือหลังคลอดไม่กี่ชั่วโมง
    - - การตรวจร่างกาย
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ การตรวจนับจำนวนและดูลักษณะของเม็ดเลือดแดง
      - การซักประวัติ
    - - การรักษาทั่วไป
      - การให้เลืด
      - การให้ยาขับธาตุเหล็ก
      - การผ่าตัดม้าม
      - การเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก
      - การให้คำปรึกษาทางพันธุศาสตร์
    - - ภาวะแทรกซ้อนเนื่องจากเม็ดเลือดแดงแตก
      - ภาวะแทรกซ้อนเนื่องจากภาวะเหล็กเกิน
  - - - เลือดกำเดา
      - เลือดออกในเยื่อบุต่างๆ
      - ผู้ป่วยจะไม่มีอาการผิดปกติอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ตับ ม้าม ต่อมน้ำเหลืองไม่โตแต่อาจตรวจอาการซีด
    - - ส่วนใหญ่โรคหายได้เอง 70-80% ภายในเวลา 1-2 เดือน และจะไม่กลับเป็นซ้ำอีก บางรายที่ไม่หาย หรือมีเลือดออกใต้ผิวหนังหลายแห่ง หรือมีจุดเลือดออกในปากควรให้กิน prednisolone เพื่อให้ผนังของหลอดเลือดแข็งแรงขึ้นในรายที่เกล็ดเลือดเพิ่มขึ้นก็ค่อยๆ ลดขนาดของยาลงจนหยุดยา
    - - การสร้างเกล็ดเลือดลดลง เนื่องจากโรคของไขกระดูกเอง
      - เกล็ดเลือดถูกทำลายมากกว่าปกติ
      - เกล็ดเลิอดถูกใช้ไปมากกว่าปกติ
    - - การซักประวัติ
      - การตรวจร่างกาย
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
  - - - ฮีโมฟีเลีย A พร่องแฟคเตอร์ 8 พบได้บ่อยที่สุด
      - ฮีโมฟีเลีย B พร่องแฟคเตอร์ 9 พบได้ประมาณ 10-15%
      - ฮีโมฟีเลีย C พร่องแฟคเตอร์ 11 พบได้ประมาณ 5%
    - - ห้ามเลือดและลดการมีเลือดออก
      - ถ้าเลือดออกในข้อให้ใช้ผ้ายืดพันไว้และพักข้อ
      - ให้ FFP หรือ Cryoprecipitate
      - เมื่อเลือดหยุดออกเริ่มให้เคลื่อนไหวเพื่อป้องกันข้อติด
    - - การพาเด็กรับวัคซีน ให้ใช้เข็มเล็กสุด กดนาน 5-10 นาที
      - การดูแลสุขภาพฟันไม่ให้ฟันผุ หลีกเลี่ยงการใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงแข็ง
      - การป้องกันอุบัติเหตุ
      - หลีกเลี่ยงกีฬาที่กระทบกระแทก
      - มีบัตรประจำตัวติดตัวเด็กตลอดเวลา ชื่อระบุโรคที่เป็น
      - ไม่ให้ผู้ป่วยอ้วน หรือน้ำหนักมากเกินไป
  - - - มีจ้ำเขียวตามตัว หรือเลือดหยุดยาก
      - อาการตับโต ในผู้ป่วยเด็กบางราย
      - อาการซีด
      - ในรายที่ไม่เสียชีวิตจากการมีเลือดในสมอง อาจมีอาการพิการทางสมองในระยะต่อมา
      - มีเลือดออกในสมอง ทางเดินอาหาร ผิวหนัง อาการมักเกิดเฉียบพลัน
    - - ทารกไม่ได้รับวิตามิน เค เมื่อแรกเกิด
      - การได้รับอาหารเสริมที่ไม่ถูกต้อง
      - ทารกแรกเกิดมีวิตามินเค ในเลือดน้อยมาก
    - - ให้ Fresh Frozen Plasma ถ้าผู้ป่วยมีอาการเลือดออกรุนแรง เพื่อเป็นการเพิ่มโปรทรอมบิน คอมเพล็กซ์
      - ให้เม็ดเลือดแดงเข้มข้น (Packed Red Cell) ถ้าซีดมาก
      - เมื่อได้รับการวินิจฉัยแล้ว ให้วิตามินเค 2-5 มิลลิกรัมเข้าทางหลอดเลือดดำ เป็นเวลา 1-3
  - - - ปัสสาวะดำเป็นโค้ก
      - ภาวะไตวาย
      - ซีดลงอย่างรวดเร็ว
      - ตัวเหลืองภายหลังคลอดในทารกแรกเกิดที่มีภาวะพร่องเอ็นไซม์ G-6-P-D
      - ภาวะซีดเรื้อรัง
    - - หาสาเหตุที่ทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการซีด
      - การรักษาภาวะแทรกซ้อน
      - ให้เลือด ถ้ามีอาการซีดมากๆ
    - - สารเคมี
      - อาหาร
      - ยา
      - การติดเชื้อ ไทฟอยด์ ปอดอักเสบ ตับอักเสบ ไข้หวัดมาลาเรีย
- - - - ยา
      - พันธุกรรม
      - รังสี
      - ติดเชื้อ
    - - CBC : พบ Hct ต่ำ , เกร็ดเลือดต่ำ เม็ดเลือดขาวมักสูงเป็นหมื่นหรือแสนตัวต่อ ลบ.มม
      - เจาะไขกระดูก
      - ไข้ ซีด เลือดอก ปวดข้อหรือปวดกระดูก ตับ ม้ามและต่อมน้ำเหลืองมีขนาดโต มีก้อนที่คอหรือในท้อง
    - - มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันชนิดมัยอิลอยด์ พบได้บ่อยกว่าชนิดลิมฟอยด์ สามารถพบได้ทุกช่วงอายุ แต่มักจะพบในผู้ป่วยสูงอายุ
      - มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิดลิมฟอยด์ มักพบในผู้ป่วยอายุน้อยหรือผู้สูงอายุ อาจะพบภาวะต่อมน้ำเหลืองโตร่วมด้วยได้ มักตอบสนองต่อการรักษาดีกว่า
    - - การแก้ไขภาวะซีด ภาวะติดเชื้อ
      - การเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก
      - การให้เคมีบำบัด
  - - - ตับม้ามโต
      - อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
      - ต่อมน้ำเหลืองโต
    - - Hodgkin's Lymphoma
      - โรค Hodgkin's disease จะเกิดจาก B cell ที่ผิดปกติ ซึ่งอาจเป็น B หรือ T cells และ สามารถแยกจากกันได้โดยตัวบ่งชี้บ่งทางพันธุกรรม
    - - ผสมผสานระหว่างเคมีบำบัด รังสีรักษา และการปลูกถ่ายไขกระดูก
      - ยาเคมีบำบัดที่ได้ผลดี : Cyclophoshamide, Vincristine, เพรดนิโซโลน
    - - ไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริง แต่อาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัส การได้รับยากดภูมิคุ้มกันเป็นระยะนานๆ
  - - - เบื่ออาหาร ปัสสาวะเป็นเลือด และมีอาการซีด
      - ความดันโลหิตสูง
      - คลำพบก้อนในท้อง
    - - รังสีรักษา ที่บริเวณตำแหน่งของโรค
      - ให้เคมีบำบัด
      - ผ่าตัดเอาก้อนเนื้องอกออก
      - ห้ามคลำท้อง
  - - - ถ้ามีการแพร่กระจายของมะเร็งอาจมีตาโปน
      - เบื่ออาหาร น้ำหนักลดลง ซีด อ่อนเพลีย ปวดกระดูก
      - มักพบที่บริเวณต่อมหมวกไตชั้นเมดัลลา มีอาการท้องโตหรือคลำก้อนได้ในท้อง
    - - การเจาะไขกระดูก อาจพบเซลล์มะเร็ง
      - การตรวจเลือด อาจพบภาวะซีด เกล็ดเลือดต่ำ หากมีการกระจายของโรคเข้าไปใไขกระดูก
      - Ultrasound, CT abdomen
    - - ไม่ทราบแน่นอน แต่เนื่องจากเป็นเนื้องอกที่พบมากในวัยเด็กและมีรายงานพบว่ามีผู้ป่วยหลายคนในครอบครัวเดียวกันจึงมีข้อสันนิษฐานว่าอาจมีการถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้
    - - การให้รังสีรักษา หลังผ่าตัด
      - การให้ยาเคมีบำบัด
      - การผ่าตัด
      - การปลูกถ่ายไขกระดูก