Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การบริหารยากินและยาเฉพาะที่ - Coggle Diagram

- - - - วันละ 2 ครั้ง
    - - วันละ 3 ครั้ง
    - - วันละ 4 ครั้ง
    - - วันละ 1 ครั้ง
    - - ทุก 6 ชั่วโมง
  - - - รับประทานทางปาก
    - - เข้ากล้ามเนื้อ
    - - เข้าชั้นใต้ผิวหนัง
    - - เข้าหลอดเลือดดำ
    - - เข้าชั้นระหว่างผิวหนัง
    - - อมใต้ลิ้น
    - - ทางสูดดม
    - - พ่นให้สูดดม
    - - เหน็บ / สอด
    - - หยอด
  - - - ก่อนอาหาร
    - - หลังอาหาร
    - - ก่อนนอน
    - - เมื่อจำเป็น
    - - ทันทีทันใด
- - - - คำสั่งครั้งเดียวใช้ได้ตลอดไป (Standing order / order for continuous)
      - คำสั่งใช้ภายในวันเดียว (Single order of order for one day)
      - คำสั่งที่ต้องให้ทันที (Stat order)
      - คำสั่งที่ให้เมื่อจำเป็น (prn order)
    - - วิถีทางการให้ยา
      - เวลาและความถี่ในการให้ยา
      - ขนาดของยา
      - ชื่อของผู้ป่วย
      - ชื่อของยา
      - ลายมือผู้สั่งยา
      - วันที่เขียนคำสั่งการรักษา
    - - ทางเยื่อบุ (mucous)
        
        ยาเม็ด
        
        ใช้สอด
        
        อมใต้ลิ้น
        
        ยาที่ละลายในน้ำ
        
        ใช้หยอด
        
        ใช้ล้าง
      - ทางผิวหนัง (skin)
        
        ครีม
        
        ยาขี้ผึ้ง
        
        ยาเปียก
        
        ยาถูนวด
        
        ยาผงใช้โรย
        
        โลชั่น
      - ทางกล้ามเนื้อ
        
        ยาที่ละลายในน้ำเท่านั้น
      - ทางชั้นผิวหนัง
        
        ยาที่ละลายในน้ำเท่านั้น
      - ทางหลอดเลือดดำ
        
        ยาที่ละลายในน้ำเท่านั้น
      - ทางสูดดม (inhalation)
        
        สเปรย์
        
        พ่นทางสายให้ออกซิเจน
      - ทางใต้ผิวหนัง
        
        ยาป็นลักษณะสารละลายเท่านั้น
      - ทางปาก (oral)
        
        ยาน้ำเชื่อม
        
        อีลิกเซอร์
        
        อีมัลชั่น
        
        ยาผง
        
        ยาน้ำผสม
        
        ยาแคปซูล
        
        ยาอม
        
        ยาเม็ด
- - - - การให้ยาถูกตามวิธีการ ใช้เทคนิคที่เหมาะสม
    - - การบันทึกการให้ยาที่ถูกต้อง
    - - การให้ยาถูกทาง โดยการให้ยาแก่ผู้ป่วยตามที่แพทย์สั่งการรักษา
    - - การตรวจสอบให้แน่ใจว่าได้รับความยินยอมจากผู้ป่วยในการจัดการยา
    - - การให้ยาถูกหรือตรงเวลา
        
        การให้ยาก่อนอาหาร
        
        การให้ยาหลังอาหาร
        
        การให้ยาช่วงใดก็ได้
        
        การให้แบบกำหนดเวลาหรือให้เฉพาะกับอาหารที่เฉพาะ
    - - การซักประวัติและการประเมินอาการ ก่อน - หลัง ให้ยา
    - - การให้ยาถูกขนาด โดยการจัดยาหรือคำนวณยาให้มีขนาดและความเข้มข้นของยาตามคำสั่งการให้ยา
    - - การที่จะต้องให้ยาร่วมกัน จะต้องดูก่อนว่ายานั้นสามารถให้ร่วมกันได้ไหม
    - - การให้ยาถูกชนิด โดยการอ่านชื่อยาอย่างน้อย 3 ครั้ง
        
        ครั้งที่สอง ก่อนเอายาออกจากภาชนะใส่ยา
        
        ครั้งที่สาม ก่อนเก็บภาชนะใส่ยาเข้าที่หรือก่อนทิ้งภาชนะใส่ยา
        
        ครั้งแรก ก่อนหยิบภาชนะใส่ยาออกจากที่เก็บ
    - - ก่อนที่พยาบาลจะให้ยาผู้ป่วยทุกครั้งต้องแจ้งชื่อยาที่จะให้ ทางที่จะให้ยา ผลการรักษา
        ผลข้างเคียงของยาที่อาจจะเกิด และอาการที่ต้องเฝ้าระวัง ก่อนการให้ยาทุกครั้ง
    - - การให้ยาถูกคน หรือถูกตัวผู้ป่วย โดยการเช็คชื่อผู้ป่วยทุกครั้งก่อนให้ยาหรือก่อนฉีดยา
- - - - การให้ยาเม็ดในเวลาเดียวกัน สามารถรวมกันได้ ส่วนยาน้ำให้แยกใส่แก้วยาต่างหาก
      - ยาชนิดผง ให้ใช้ช้อนตวงปาดแล้วเทใส่แก้วยา
      - ยาจิบแก้ไอ ควรให้ภายหลังรับประทานยาเม็ดแล้วเพื่อให้ยาค้างอยู่ที่คอไม่ถูกน้ำล้ำงออก
      - ยาลดกรดในกระเพาะอาหารควรให้อันดับสุดท้าย
      - ยาอมใต้ลิ้น ควรให้หลังจากรับประทานยาทุกชนิดแล้ว และแนะนำให้ห้ามกลืนหรือเคี้ยวยา
      - ยาที่ระคายเคืองทางเดินอาหารให้กินหลังอาหารหรือนม
    - - ถ้วยยา หรือ Syringe
      - น้ำเปล่า หรือ น้ำส้ม หรือน้ำหวาน แทนน้ำ (หากไม่มีข้อห้าม)
      - ถาดหรือรถใส่ยา
      - แบบบันทึกการให้ยา
    - - ดูชื่อยา ขนาดยา เวลาที่ให้ใน MAR ของผู้ป่วยแต่ละราย
      - เตรียมยาให้ตรงกับ MAR ของผู้ป่วยแต่ละราย
      - อ่านฉลากยาให้ตรงกับ MAR ของผู้ป่วยแต่ละราย ดูวันที่หมดอายุของยา
      - เทยา หรือรินยาให้ได้ตรงตามจำนวนกับขนาดของยาใน MAR ของผู้ป่วยแต่ละราย
      - ดูเบอร์เตียง ชื่อ นามสกุล ผู้ป่วยใน MAR ให้ตรงกัน
    - - ยาชนิด Multidose ค่อยๆ เทยาจากซองยาหรือขวดที่บรรจุยาหรือ Foil โดยที่ไม่ให้มือสัมผัสยา
      - ยาน้ำ ให้หันป้ายยาหรือฉลากยาเข้าหาฝ่ามือ เพื่อป้องกันยาหกเปื้อนป้ายยาหรือฉลากยาทำให้ป้ายยาหรือฉลากยาเลอะเลือนได้
      - ดูเบอร์เตียง ถามชื่อ -สกุลผู้ป่วยให้ตรงกับใบ MAR ของผู้ป่วยแต่ละราย
      - แจกยาให้ผู้ป่วยรับประทานภายในเวลาที่กำหนด
      - ประเมินสัญญาณชีพผู้ป่วยก่อนให้ยา
      - ให้ผู้ป่วยรับประทานยาต่อหน้าพยาบาล อยู่กับผู้ป่วยจนกลืนยาเรียบร้อย
      - สังเกตกรเปลี่ยนแปลงหลังรับประทานยาเพื่อให้การช่วยเหลือได้ทันท่วงที
        และเป็นการประเมินผลการรักษาหลังจากที่ได้รับยา
      - บันทึกในแผนการพยาบาล และในใบ MAR ทุกครั้งหลังให้ยา
      - ดูชื่อ ขนาดยาให้ตรงกับใบ MAR อีกครั้งก่อนเก็บยาเข้าที่
      - ให้ผู้ป่วยรับประทานยาตรงตามเวลาในใบ MAR
      - ยาชนิด Unit dose (ยาที่จัดมาเป็นแบบวันต่อวัน) หยิบยาใส่ถ้วยยาจำนวนตามที่แพทย์สั่ง
  - - - เป็นการให้ยาในรูปของก๊าซ (Gas) ไอระเหย (Vapor) หรือละออง (Aerosol) โดยการพ่นยาเข้าสู่ทางเดินหายใจ เพื่อให้ยาไปสู่บริเวณที่ต้องการให้ยาออกฤทธิ์
    - - การใช้ยาบริเวณตาจึงต้องคำนึงถึงความสะอาดเป็นสำคัญ
        ยาที่ใช้กับตามีทั้งยาหยอดตา ป้ายตาและยาล้างตา
    - - เป็นการหยอดยาเข้าไปในช่องหูชั้นนอก ยาที่ใช้เป็นยาน้ำ ออกฤทธิ์เฉพาะเยื่อบุในช่องหู มักเป็นยาชาหรือยาฆ่าเชื้อโรคเฉพาะที่
    - - ให้ผู้ป่วยเงยหน้าขึ้น และพยาบาลยกปีกจมูกผู้ป่วยข้างที่จะหยอดยาขึ้นเบาๆ แล้วหยดยาผ่านทางรูจมูกห่างประมาณ 1-2 นิ้ว จากนั้นให้ผู้ป่วยอยู่ในท่า
        เดิมประมาณ 5 -10 นาทีเพื่อป้องกันยาไหลย้อนออกมา
    - - เป็นการให้ยาที่มีลักษณะเป็นเม็ด เข้าทางเยื่อบุตามอวัยวะต่าง ๆ
        เพื่อให้ยาออกฤทธิ์เฉพาะที่
      - การเหน็บยาทางทวารหนัก
        (Rectum suppository)
      - การเหน็บยาทางช่องคลอด (Vaginal suppository)
- - - - ผิดความถี่
      - สั่งยาที่มีประวัติแพ้
      - ผิดวิถีทาง
      - ลายมือไม่ชัดเจน
      - สั่งยาผิดชนิด
      - สั่งยาผิดขนาด
  - - - ที่ศูนย์คอมพิวเตอร์
      - ที่เภสัชกรรม
      - ที่หอผู้ป่วย
  - - - การให้ยาไม่ครบ (Omission error)
      - การให้ยาผิดชนิด (Wrong drug error)
      - การให้ยาซึ่งผู้สั่งใช้ยาไม่ได้สั่ง (Unordered or unauthorized drug)
      - การให้ยาผิดเทคนิค (Wrong technique error)
      - การให้ยาผู้ป่วยผิดคน (Wrong patient)
      - การให้ยาผิดขนาด (Wrong-dose or Wrong-strength error)
      - การให้ยาผิดวิถีทาง (Wrong-route error)
      - การให้ยาผิดเวลา (Wrong-time error)
      - การให้ยามากกว่าจำนวนครั้งที่สั่ง (Extra-dose error)
      - การให้ยาในอัตราเร็วที่ผิด (Wrong rate of administration error)
      - การให้ยาผิดรูปแบบยา (Wrong dosage-form error)