Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยารักษาโรคมะเร็ง - Coggle Diagram

- - - - Cancer cell ตาย
  - - - แทรกเข้าไปในสาย DNAของ cancer cell สาย single-strandของ DNAของ cancer cellแตกหัก Cancer cell ไม่สามารถสร้าง/แบ่งตัวได้
    - - Wilms’ tumor และมะเร็งเนื้อเยื่อเกี่ยวพันในเด็ก
      - มะเร็งเยื่อรก
      - มะเร็งในกระดูกEwing’s tumor และ มะเร็งผิวหนัง Kaposi’s sarcoma
  - - - ยาเปลี่ยนแปลงใน cell เป็น Alkylating agents ยับยั้งการสังเคราะห์+ สร้าง DNA ของ Cancer cell Cancer cell ไม่สามารถสร้าง/แบ่งตัวได้
    - - มะเร็งปากมดลูกมะเร็งปอด มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
      - มะเร็งลําไส้ใหญ่
  - - - ยา ยั้บยั้งTopoisomerase 2 ลายขดเกลียวสายDNA ขดเกลียวของ DNA (cancer cell) คู่ใหม่ ยั้บยั้งCancer cell สังเคราะห์+ สร้างDNA,RNACancer cell ไม่สามารถสร้าง/แบ่งตัวได้
      - ยา แทรกเข้าไปในสาย DNA ของ cancer cell
        
        DNA (cancer cell) :Strand break
        
        ยั้บยั้ง Cancer cell สังเคราะห์+ สร้างDNA,RNA
      - ยา เกิด Free radical จับกับ DNAของcancer cell
    - - รักษากลุ่มมะเร็ง:เม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน,ต่อมน้ําเหลือง,พลาสมาเซลล์, เต้านม
  - - - ยาจับกับธาตุFe2+ ได้สารประกอบเชิงซ้อน ไปทําปฏิกิริยากับ O2 เป็น Free radical แทรกในสาย DNAของcancer cell DNA (cancer cell) : Strand break Cancer cell ไม่สามารถ สังเคราะห์ + สร้างDNA,RNA (ในระยะ G2) ได้ Cancer cell ไม่สามารถสร้าง/แบ่งตัวได้
    - - รักษากลุ่มมะเร็ง:อัณฑะ,ผิวหนัง,ต่อมน้ําเหลืองชนิด Hodgkin’s และNon-hodgkin lymphoma
- - - - รักษากลุ่มมะเร็ง:ตBอมน้ําเหลืองชนิด Hodgkin’s และNon-hodgkin lymphoma,เม็ดเลือดขาวชนิด ALL
    - - มีโอกาสติดเชื้อง่าย
      - กลูโคสในเลือดสูง
      - กระดูกพรุน
      - แผลในกระเพาะอาหารและลําไส้
  - - - Tamoxifen
        
        ตัวเลือกแรกใช้รักษามะเร็งเต้านม
      - Toremifene
        
        มะเร็งเต้านม
      - Raloxifene
        
        ป้องกันการเกิดมะเร็งกระดูกพรุน
    - - มีเลือดประจําเดือนผิดปกติ
      - ใช้ระยะยาวเสี่ยงเกิด
      - ร้อนวูบวาบ, คลื่นไส้, อาเจียน
  - - - Goserelin , Leuprolide : มะเร็งต่อมลูกหมาก, มะเร็งเต้านมที่แพร่กระจาย, Endometriosis
      - Abarelix: บรรเทาอาการผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากระยะสุดท้าย
    - - ร้อนวูบวาบ, เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
      - ระยะแรกcancer cell จะเติบโตไวมาก
  - - - Endometrial carcinoma, มะเร็งเต้านม, มะเร็งไต
    - - Progestins เพิ่มอุบัติการณ์การเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน
- - - - การออกฤทธิ์
        
        ยาถูกเปลี่ยนโดย CYP450 กลายเป็น Phosphoramide mustard Crosslinking รบกวนการสร้าง DNA ของ cancer cell Cancer cell ตาย
      - Clinical use
        
        กดภูมิคุ้มกัน: ผู้ป่วยปลูกถ่ายอวัยวะหรือ autoimmune diseases
        
        รักษากลุ่มมะเร็ง : รังไข่ เต้านม, เม็ดเลือดขาวทุกชนิด
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        คล้ายกับ Cyclophosphamide
      - Clinical use
        
        รักษากลุ่มมะเร็ง : ต่อมน้ําเหลือง, อัณฑะ, มะเร็งเนื้อเยื่ออ่อน
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        แทรกการเชื่อมจับสาย DNA ของcancer cellแบบ cross-linking
      - Clinical use
        
        เป็นยามาตรฐานในการรักษา มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด CLLและมะเร็งต่อมน้ําเหลืองชนิด follicular
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        เกิด หมู่ alkyl ไปจับกับสายของ DNAของcancer cellDNA (cancer cell) เป็นStrand break
      - Clinical use
        
        มะเร็งสมอง
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาถูกเปลี่ยนโดย CYP450
        
        เป็นสารที่มีพิษต่อการสร้าง DNA, RNA ของcancer cell
      - Clinical use
        
        ต่อมน้ําเหลืองชนิด Hodgkin’s lymphoma
        
        มะเร็งผิวหนัง
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        แทรกการเชื่อมจับสาย DNAของcancer cell
        
        ยับยั้งDNA replicationและ DNA transcriptionของcancer cell
      - Clinical use
        
        อัณฑะ, รังไข่,กระเพาะปัสสาวะ, ปอด, ทางเดินอาหาร
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        คล้ายกับ Cisplatin
      - Clinical use
        
        มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด CML
        
        ให้ก่อนการปลูกถ่ายไขกระดูก
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        คล้ายกับ Cisplatin
      - Clinical use
        
        เดิมรักษารักษามะเร็งต่อมน้้ำเหลืองชนิด Hodgkin’s lymphoma
        
        ปัจจุบันใช้น้อยลง, เปลี่ยนไปใช้cyclophosphamideและยาอื่น ๆ แทน
  - - - คลื่นไส้ อาเจียน มีแผลในปาก
    - - อารมณ์แปรปรวน เสียการทรงตัว เดินเซหรือชัก
    - - ทําให้เลือดออกในกระเพาะปัสสาวะได้
    - - ผิวหนังมีสีคล้้ำ
    - - ผมร่วง
    - - มีรอยดํา
- - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        Dihydro-folate ยับยั้ง DHFR Tetrahydro-folate ยับยั้ง Cancer cell สังเคราะห์+ สร้างDNA,RNA, โปรตีน ---> Cancer cell ไม่สามารถสร้าง/แบ่งตัวได้
      - Clinical use
        
        มะเร็งรก, ศีรษะและคอ, ปอด, เม็ดเลือดขาวชนิด ALL
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาถูก metabolite ---> สารที่มีฤทธิ์ยับยั้งการสังเคราะห์+ สร้างสารตั้งต้นของ DNA,RNA, โปรตีน
      - Clinical use
        
        รักษามะเร็ง ปอดและตับอ่อน
    - - ระบบทางเดินอาหาร
      - ผิวหนัง
      - ระบบเลือด
  - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาเข้าสู่กระแสเลือดเปลี่ยนเป็น Ribonucleotide ยับยั้งการสังเคราะห์ Purine สังเคราะห์ + สร้างDNA,RNA ของ cancer cell Cancer cell สร้าง/แบ่งตัวได้
      - Clinical use
        
        รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด ALL, AML, ANLL
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        คล้ายกับ 6-MP
      - Clinical use
        
        รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด ANLL, AML
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        แทรกการเชื่อมจับสาย DNAยับยั้งการสร้างDNA ของ Cancer cell
      - Clinical use
        
        รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดCLL
        
        มะเร็งต่อมน้ําเหลืองที่ไม่รุนแรง
        
        หมายเหตุ: เป็นพิษต่อทางเดินอาหาร หากให้โดยการรับประทาน
    - - ระบบทางเดินอาหาร
      - อุจจาระสีดํา ปัสสาวะหรืออุจจาระเป็นเลือด
      - ตับ : พิษต่อตับ
      - การทํางานของกระดูก
  - - - กลไกการออกฤทธิ์ของยา
        
        ยับยั้งการทํางานของ thymidylate synthase Cancer cell ไม่สามารถ สังเคราะห์+ สร้าง DNA, RNA )
        Cancer cell ไม่สามารถ สร้าง/แบ่งตัวได้
      - Clinical use
        
        ชนิดทา ใช้รักษา : มะเร็งผิวหนังชนิด basal cell carcinoma
    - - กลไกการออกฤทธิ์ของยา
        
        คล้ายกับ 5-FU
      - Clinical use
        
        ใช้รักษามะเร็งเต้านมที่แพร่กระจาย(แบบpalliative treatment)
        
        ใช้รักษามะเร็งลําไส้ใหญ่ที่แพร่กระจาย
    - - กลไกการออกฤทธิ์ของยา
        
        ยาไปเติม phosphate เข้าแทรกกระบวนการเชื่อมต่อสาย DNAของ cancer cellยับยั้ง การสร้าง DNA ของ cancer cell Cancer cell ไม่สามารถสร้าง/แบ่งตัวได้
      - Clinical use
        
        มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด AML
    - - กลไกการออกฤทธิ์ของยา
        
        คล้ายกับ Cytarabine
      - Clinical use
        
        รักษากลุ่มมะเร็ง:ตับอ่อนที่แพรBกระจาย,ปอด, รังไข่,กระเพาะปัสสาวะ,
    - - การทํางานของกระดูก : กดการสร้างเม็ดเลือด และการทํางานของไขกระดูก
      - ระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน พะอืดพะอม
      - เล็บ: มีรอยดํา
      - ผิวหนัง: ผิวไวต่อแสงแดด
      - ผม : ผมร่วง
- - - - ยาจับกับโปรตีนTubulin ยับยั้งการประกอบตัวของ microtubules, mitotic spindle Cancer cell หยุดเจริญเติบโตในระยะ M phase Cancer cell ไมBสามารถสร้าง/แบ่งตัวได้
    - - Clinical use
        
        กษากลุ่มมะเร็ง: เม็ดเลือดขาวชนิดALL, ต่อมน้ําเหลืองชนิด Hodgkin’s และNon-hodgkin lymphoma
        
        รักษามะเร็งในเด็ก: Wilms’ tumor และ Ewing’s sarcoma
    - - Clinical use
        
        รักษากลุ่มมะเร็ง: ต่อมน้ําเหลืองชนิด Hodgkin’s และnon-Hodgkin lymphoma, อัณฑะ, เต้านม
    - - Clinical use
        
        Non-small cell lung cancer และมะเร็งเต้านม
    - - Vincistine : มีพิษต่อระบบประสาทกล้ามเนื้อ
      - ระบบทางเดินอาหาร:คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร
      - การทํางานของกระดูก และระบบเลือด : กดไขกระดูก ทําให้เม็ดเลือดขาวต่ําและเกล็ดเลือดต่ํา
  - - - คล้ายกับยากลุ่ม vinca alkaloids
    - - Clinical use
        
        รักษากลุ่มมะเร็ง: เต้านม, ปอด,รังไข่, ศีรษะและคอ
        
        :warning:ยา Cabazitaxelใช้ร่วมกับ steroids รักษามะเร็งต่อมลูกหมากระยะแพร่กระจายและดื้อยา
    - - ให้ยาการทํางานของกระดูก และระบบเลือด โดยเฉพาะ Docetaxel กดไขกระดูกมากกว่ายาตัวอื่น
      - Paclitaxel : ทําให้เกิดภาวะคั่งน้ําในร่างกาย
      - ปฏิกิริยาแพ้ยา
      - ะบบทางเดินอาหาร:คลื่นไส้ อาเจียน
- - - - จับกับโมเลกุลเป้าหมาย: ภายนอกเซลล์/ บนผิวเซลล์
      - ยับยั้งไม่ให้เซลลVมะเร็งแบ่งตัวหรือเจริญเติบโต
      - Transtuzumab:Herceptin®
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาจับกับ HER-2receptor HER-2 receptorส่งสัญญาณไปกระตุ้นการเจริญเติบโตของcancer cell ไม่ได้ Cancer cell ไม่สามารถสร้าง/แบ่งตัวได้
        
        Clinical use
        
        มะเร็งเต้านมที่แพร่กระจาย
        
        ผลข้างเคียง
        
        อาจเกิดภาวะหัวใจล้มเหลว (CHF), คลื่นไส้, อาเจียน, ปวดท้อง
      - Rituximab: Rituxan®
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาจับกับ CD20 ที่ผิว B cellกระตุRนระบบภูมิคุ้มกันมากําจัด cancer cell Cancer cell ตาย
        
        ผลข้างเคียง
        
        Infusion reaction
        
        กดไขกระดูก
        
        Clinical use
        
        มะเร็งต่อมน้ําเหลืองชนิด B-cell lymphoma
      - Cetuximab:Erbitux®
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาจับ EGFRไม่สามารถรับสัญญาณที่กระตุ้นการเจริญเติบโตของcancer cell ได้ Cancer cell ไม่สามารถสร้าง/แบ่งตัวได้
        
        Clinical use
        
        มะเร็งศีรษะ, ลําคอ, มะเร็งลําไส้ส่วนล่าง
        
        ผลข้างเคียง
        
        ในระยะแรก อาจพบBP dropและหายใจลําบาก
      - Alemtuzumab: Campath®
        
        Clinical use
        
        มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด BCLL
        
        ผลข้างเคียง
        
        คล้ายกับ Rituximab
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาจับกับ CD52กระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันมากําจัดcancer cellBCLL: B-cell chronic lymphocytic leukemia Cancer cell ตาย
    - - เป็นโมเลกุลขนาดเล็ก ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้
      - ยับยั้งการสร้างหลอดเลือดใหม่ของก้อนเนื้อมะเร็ง
      - จับกับโมเลกุลเป้าหมาย : ภายในเซลล์+ บนผิวเซลล์
      - Imatinib: Gleevec®
        
        Clinical use
        
        Gastrointestinal stromal tumor, มะเร็งเม็ดเลือดขาว
      - Dasatinib: Sprycel®
        
        Clinical use
        
        มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด CML และ ALL, มะเร็งที่ดื้อต่อยา Imatinib
      - Nilotinib:Tasigna®
        
        Clinical use
        
        มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด CML และ ALL, มะเร็งที่ดื้อต่อยา Imatinib
      - ปฏิกิริยาระหว่างยา
        
        ยาไปยับยั้งเอนไซม์ CYP450 [CYP3A4, CYP2C9, CYP2D6] หากให้ร่วมกับ Warfarin, Theophylline ทําให้ระดับยาเหล่านี้ในกระแสเลือดสูง เกิดพิษ
        
        ยาต้านเชื้อราในกลุ่ม Azole และErythromycin หากให้ร่วมกับ Imatinibจะทําระดับยา Imatinibในกระแสเลือดสูงขึ้น เกิดพิษได้
        
        ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูกทําให้ neutrophil ต่่ำ เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย
        
        พิษต่อตับ, เกล็ดเลือดต่่ำ เลือดออกได้ง่าย
        
        ของเหลวคั่ง เช่น บวมน้ํา, มีน้ําใน--->ช่องท้อง, เยื่อหุ้มหัวใจ, เยื่อหุ้มปอด, ปอด
- - - - เร่งปฏิกิริยา hydrolysisCancer cell ขาดสารที่ใช้แบ่งตัวและเติบโตเร่งปฏิกิริยา hydrolysisCancer cell ขาดสารที่ใช้แบ่งตัวและเติบโต
    - - มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด ALLในเด็ก
    - - ปฏิกิริยาแพ้รุนแรงจนเสียชีวิต
  - - - ทําให้ไมโตครอนเดรียในเซลล์ต่อมหมวกไตชั้นนอกฝ่อลง
      - ลดการสร้างcortisol
    - - Depression, Dizziness, Skin rash
      - คลื่นไส้,อาเจียน,เบื่ออาหาร,อุจจาระร่วง, กล้ามเนื้ออ่อนแรง
    - - มะเร็งต่อมหมวกไตชั้นนอก
- - - - แบ่งตัวตลอดเวลา
        
        เพิ่มการเติบโตของcancer cell
        
        เพิ่มจํานวนcancer cell มากกว่าปกติ
        
        -Malignant tumor -Metastasis