Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
กรณีศึกษาที่ 2 โรคไข้เลือดออก (Dengue fever), คณะผู้ขจัดทำ - Coggle…
กรณีศึกษาที่ 2
โรคไข้เลือดออก (Dengue fever)
ความหมาย
โรคไข้เลือดออกเป็นโรคติดเชื้อเกิดจากเชื้อไวรัสเดงกี่ที่มียุงลายบ้าน (Aedes aegypti) ตัวเมียเป็น พาหะน าโรคไวรัสเดงกี่เป็น single stranded RNA ไวรัส อยู่ใน family flavivirida มี 4 serotypes (DEN1, DEN2, DEN3, DEN4) ซึ่งมี antigen ของกลุ่มบางชนิดร่วมกัน เมื่อมีการติดเชื้อชนิดใดชนิดหนึ่งเกิดขึ้นจะมี ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัสชนิดนั้นตลอดชีวิตแต่จะมีภูมิคุ้มกันต่อไวรัสเดงกี่ อีก 3 ชนิด ในช่วงระยะสั้นๆ ประมาณ 6 - 12 เดือน หากผู้ป่วยที่อยู่ในพื้นที่เชื้อไวรัสเดงกี่ชุกชุมอาจจะเกิดการติดเชื้อไวรัสเดงกี่สายพันธุ์อื่นได้อีก โดย ปกติไข้เลือดออกที่พบกันทั่วไปมักจะเกิดจากเชื้อไวรัสDEN3, DEN4
พยาธิสถาพ
ยุงมีเชื้อไวรัสกัด-->เชื้อไวรัสเข้าสู่หลอดเลือดฝอย-->ไวรัสเพิ่มจำนวนที่ Vascular epithelial และ RE cell ของน้ำเหลืองตับม้าม-->เข้าสู่กระแสเลือด-->ภาวะ Viremia Fever, Headache, chill, leukopenia, normal platelet count--> maculopapular rash--> Target organ -->Skin--> มี Maculopapular rach
มีไข้ลดลง
-->หายจากโรค
สาเตหตูุ
สาเหตุจากเชื้อไวรัสDengueกบั Chigunkunyaซ่ึงส่วนใหญ่จะเกดิ จากเชื้อ Dengueและมียงุ ลายAedesaegytiเป็นพาหะนาโรค
อาการ
ระยะไข้สูง:
มีไข้สูงเฉียบพลันหนา้ตาแดงปวดศีรษะกระหายน้ามกัมีอาการเบ่ืออาหารและ อาเจียนร่วมดว้ยระยะไขสู้ง1-3วนัประมาณวนัที่3ของไข้อาจมีผื่นแดงขึ้นตามแขนขาและ
ลาตัว ไม่คันบางคนอาจมีจดุ เลือดออกเป็นจดุ แดงเล็กๆหรืออาจเป็นจ้าเขียวข้ึนตามใบหนา้ แขนขา ซอกรักแร้ระยะน้ีจะใชเ้วลาประมาณ4-7วนั
ระยะเลือดออกและช็อก:
เกิดระหวา่งวันที่3-7อาการไข้จะเริ่มลดลงอาจมีปวดทอ้งและ อาเจียนบ่อยมีอาเจียนเป็นเลือดเลือดกาเดาไหลซึมมากข้ึนกระสับกระส่ายตวัเยน็ เหงื่อออกมาก ปัสสาวะนอ้ยมักเกิดภาวะช็อกตามมาระยะน้ีใชเ้วลา24-72ชวั่โมง
ระยะฟื้นตัว:
ถ้าผู้ป่วยผ่านภาวะช็อคหรือผ่านภาวะวิกฤตแล้วก็จะฟื้นตัวปกติรวมระยะเวลาตั้งแต่เริ่มเป็นจะไม่เกิน 10 วัน
การวินิจฉัย
การตรวจร่างกาย
อื่นๆ
มี TT +ve ร่วมกับอาการเลือดออกอื่นๆได้แก่ มีจุดเลือดออกที่ ผิวหนัง (petechiae) เลือดกาเดาไหล (epistaxis) ตับโต มักกดเจ็บที่ใต้ชายโครงขวา มีการเปลี่ยนแปลงในระบบไหลเวียนโลหิต หรือมีภาวะช็อก
สัญญาณชีพ
T > 38.5 C P > 100 /min R >20 /min BP drop PP < 20 mmHg
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ:
Platelet ≤ 100,000 cell/mm3
มีเลือดข้น (hemoconcentration) hematocrit (Hct) ≥ ร้อยละ 20 เมื่อเทียบ กับ Hct เดิม หรือ มีหลกั ฐานการรั่วของพลาสมา (plasma leakage) เช่นมีน้าใน ช่องปอด(pleuraleffusion)หรือมีน้าในช่องทอ้ง(ascites)หรือมีระดบัโปรตีน/ อลับูมินในเลือดต่า
พบเมด็ เลือดขาวต่า Neutrophil ต่า และพบ atypical lymphocyte
ตรวจยนื ยนั การวินิจฉยั การติดเช้ือ Dengue NS1Ag, Anti IgM, IgG +ve
การซักประวัติ
ไข้เฉียบพลันและสูงลอย 2-7 วัน
Warning sign ได้แก่ ไข้ลงแต่อาการไม่ดีขึ้น ปวดท้องหรืออาเจียนมาก เบื่ออาหาร ซึมลง มีพฤติกรรมเปลี่ยนแปลง มีเลือดออก มือเท้าเย็น ไม่ปัสสาวะใน 4-6 ชั่วโมงที่ผ่านมา
การรักษา
การดูแลผู้ป่วยเบื้องต้น
เช็ดตัวเพื่อช่วยลดไข้บ่อยๆและให้ยาลดไข้ตามที่แพทย์สั่ง ได้แก่ ยาพาราเซตามอล ทุก 4-6 ชั่วโมง ถ้า มีไข้เกิน 3 วัน ควรมาพบแพทย์
2.ดื่มน้ ามากๆ โดยแนะน าให้ดื่มน้ าผลไม้หรือน้ าเกลือแร่แทนน้ าเปล่าเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ า หากมี อาการอาเจียนหรือถ่ายเหลวให้ค่อยๆจิบของเหลวทีละนิดตลอดวันเพื่อป้องกันการอาเจียนหรือถ่าย เหลวซ้ าจากากรได้รับของเหลวปริมาณมากในครั้งเดียว
3.หลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสจัดเพราะอาจระคายเคืองต่อกระเพาะอาหารและท าให้เกิดเลือดออกในทางเดิน อาหารได้
หลีกเลี่ยงอาหารที่มีสีแดงหรือด าเพราะอาจท าให้สับสนกับภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารได้
การรักษาถา้มีภาวะช็อคหรือมีเลือดออก
1.Refer (กรณีปฏิบัติงาน รพ.สต.)
2.ให้ IV Fluid เช่น 0.9% NSS หรือ Acetar
3.ติดตามHctถา้มีค่ามากกวทา 50%ข้ึนไปแสดงวทามีปริมาตรของเลือดลดลงอาจเป็นสาเหตุ ของภาวะช็อคได้ ควรให้ IV จนกว่าจะปกติ
4.ติดตาม Plt (โรครุนแรง Plt จะต่า)
5.อาจให้Plasma หรือสารทดแทน หรือใหเ้ลือด กรณีที่มีการเสียเลือดมาก
การรักษากรณีอาการไม่รุนแรงข
1.ถ้าอาการไม่รุนแรงให้ผู้ป่วยพักผ่อนให้มาก ๆ ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัวบ่อยๆให้อาหารอ่อนและให้ดื่มน้ำมาก ๆ
2.ให้ยาลดไข้ Paracetamol ทุก 4-6 ชั่วโมง (ห้ามใช้ Aspirin)
3.เฝ้าสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
หากอาเจียนมากขาดน้ำ
ให้ IV Fluid 0.9% NSS หรือ Acetar
แพทย์อาจพิจารณา Admit เพื่อติดตาม Hct, PIt
การป้องกันหลัก 5 ป.ปราบยุงลาย
ป.ที่ 1 ปิด ปิดภาชนะขังน้ำให้มิดชิด ป้องกันยุงลายลงไปวางไข่
ป.ที่ 2 เปลี่ยน เปลี่ยนน้ำในแจกัน ถังเก็บน้ำ ทุก 7 วัน
ป.ที่ 3ปล่อย ปล่อยปลากินลูกน้ำ
ป.ที่ 4 ปรับปรุงสิ่งแวดล้อมให้ปลอดโปร่ง
ป.ที่ 5 ปฏิบัติเป็นประจำจนเป็นนิสัย จะช่วยป้องกันโรคไข้เลือดออกได้
คณะผู้ขจัดทำ
นาวสาว ชลธิชา สาครินทร์ เลขที่ 17 รหัส 601216732
นางสาว ปัทมา พะกาแก้ว เลขที่ 34 รหัส 601216762
นางสาว รังสิมา ศิริสุนทรเลขที่ 45รหัส 601216787
นาวสาว รัชนาวดี เกษมภูสกุล เลขที่ 46รหัส 601216788
นางสาว วงศ์สุดา สมศรี เลขที่ 50 รหัส 601216798
นางสาว วรัญญา ชาววันเย็น เลขที่ 51 รหัส 601216801
นางสาว สุรัตน์ดา ซุยมาเมือง เลขที่ 68 รหัส 601216828
นางสาว อทิตยา อ่อนน้อม เลขที่ 71รหัส 601216856
นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต ชั้นปีที่ 4