Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การบริหารยากิน และยาเฉพาะที่ - Coggle Diagram
การบริหารยากิน
และยาเฉพาะที่
วัตถุประสงค์การให้ยา
เพื่อรักษา
ตามอาการ
ปวด คลื่นไส้อาเจียน
เฉพาะโรค
ยาฆ่าเชื้อในผู้ป่วยที่มีภาวะติดเชื้อ
ทดแทนสิ่งขาด
ผู้ป่วยโลหิตจากเพราะขาดธาตุเหล็ก
ให้ร่างกายทำหน้าที่ตามปกติ
หัวใจเต้นเร็วเกินไป อาจได้รับยาดิจิทาลิส
เพื่อการป้องกันโรค และส่งเสริมสุขภาพ
ฉีดวัคซีน ทานวิตามิน
เพื่อการตรวจวิเคราะห์โรค
ฉีดไอโอดีนทึบรังสีเข้าทางหลอดเลือดดำ เพื่อถ่ายเอ็กซเรย์
ปัจจัยที่มีผล
อายุ และน้ำหนักตัว
การเจริญเติบโตของอวัยวะ และระบบคุ้มกันไม่เท่ากัน
เพศ
ไขมัน และของเหลวในร่างกายแตกต่างกัน
กรรมพันธุ์
อาจมีความไวผิดปกติต่อยาบางชนิด
ภาวะจิตใจ
อาจทำให้คลื่นไส้ อาเจียนมาก
ทางที่ให้ยา
ทางหลอดเลือดดูดซึมได้เร็วกว่าทางปาก
เวลาที่ให้ยา
บางชนิดต้องให้เวลาที่ถูกต้องจึงจะออกฤทธิ์
สิ่งแวดล้อม
ยาที่ทำให้เปลี่ยนพฤติกรรมบางชนิด
ระบบการตวงวัดยา
ระบบอโพทีคารี
ปอนด์ ออนซ์ เกรน
ระบบเมตริก
กรัม มิลลิกรัม ลิตร มิลลิลิตร
ระบบมาตราตรงวัดประจำบ้าน
หยด ช้อนชา ช้อนโต๊ะ ถ้วยชา ถ้วยแก้ว
คำย่อ และสัญลักษณ์
ความถี่
OD
วันละ 1 ครั้ง
bid
วันละ 2 ครั้ง
tid
วันละ 3 ครั้ง
qid
วันละ 4 ครั้ง
q 6 hrs
ทุก 6 ชั่วโมง
ทางให้ยา
h.s.
ก่อนนอน
p.r.n.
เมื่อจำเป็น
p.c.
หลังอาหาร
stat
ทันทีทันใด
a.c.
ก่อนอาหาร
เวลาให้ยา
subling
อมใต้ลิ้น
Inhal
สูดดม
ID
ชั้นระหว่างผิวหนัง
Nebul
พ่นให้ดม
V
หลอดเลือดดำ
SC
ชั้นใต้ผิวหนัง
M
กล้ามเนื้อ
O
ปาก
Supp
เหน็บ/สอด
instill
หยอด
คำสั่งแพทย์ คำนวณขนาดยา
คำสั่งแพทย์
ส่วนประกอบ
ชื่อผู้ป่วย
วันที่เขียนคำสั่ง
ชื่อยา
ขนาดยา
วิถีทางให้ยา
เวลา และความถี่ในการให้
ลายมือผู้สั่ง
ลักษณะ
ทางปาก
ยาเม็ด ยาแคปซูล ยาน้ำเชื่อม อีลิกเซอร์ อีมัลชั่น ยาผง ยาน้ำผสม ยาอม
ทางสูดดม
ชนิดสเปรย์ พ่นทางสายให้ออกซิเจน
ทางเยื่อบุ
ชนิดเม็ด ใช้สอด ทางช่องคลอด/ทวารหนัก อมใต้ลิ้น ใช้หยอด ใช้ล้าง
ทางผิวหนัง
ชนิดโลชั่น ครีม ยาขี้ผึ้ง ยาเปียก ยาถูนวด ยาผงใช้โรย
ทางกล้ามเนื้อ
ปรุงยาเป็นลักษณะยาที่ละลายในน้ำเท่านั้น
ทางชั้นผิวหนัง
ปรุงยาเป็นลักษณะยาที่ละลายในน้ำเท่านั้น
ทางหลอดเลือดดำ
ปรุงยาเป็นลักษณะยาที่ละลายในน้ำเท่านั้น
ทางใต้ผิวหนัง
ปรุงยาเป็นลักษณะยาที่ละลายในน้ำเท่านั้น
การเขียน
สั่งครั้งเดียวใช้ตลอดไป
สั่งใช้ภายในวันเดียว
สั่งใช้ทันที
สั่งเมื่อจำเป็น
คำนวณขนาดยา
ความเข้นข้นของยา ( ในแต่ละส่วน ) = ขนาดความเข้นข้นของยาที่มี/ปริมาณยาที่มี
รูปแบบ
ยึดหลัก
Right patient ถูกคน
Right drug ถูกยา
Right dose ถูกขนาด
Right time ถูกเวลา
Right route ถูกทาง
Right technique ถูกเทคนิค
Right documentation ถูกการบันทึก
Right to refuse ตรวจสอบให้แน่ใจ
Right History and assessment ซักประวัติ ประเมินอาการก่อน-หลังให้ยา
Right Drug-Drug Interaction and Evaluation ใช้ยาร่วมกัน
Right to Education and Information
ก่อนรักษาต้องแจ้งให้ผู้ป่วยทราบ ยา ชื่อ ผลข้างเคียง
หลักสำคัญ
ให้ยา
การฉีด ใช้หลัก aseptic technique
ทางปาก ใช้หลักสะอาด
ตรวจสอบคำสั่งแพทย์ทุกครั้ง
ต้องทราบวัตถุประสงค์การให้ยา และผลข้างเคียง
ตรวจประวัติการแพ้ยาของผู้ป่วย
ตรวจวันหมดอายุของยา
ไม่ควรเตรียมยาค้าง
ไม่ให้ฉลากยาลบเลือน
ตรวจชื่อและนามสกุลผู้ป่วยก่อนทุกครั้ง
ให้ผู้ป่วยทานยาต่อหน้า
บอกให้ทราบถึงวัตถุประสงค์ และผลข้างเคียงของยาก่อน
บักทึกการให้ยาทันที
ประเมินประสิทธิภาพของยาที่ใช้
กรณีให้ยาผิด ให้รีบรายงานหัวหน้าเวร
การให้ยาทาปากและยาเฉพาะที่
ให้ยาทางปาก
ข้อควรปฏิบัติ
ยาที่ระคายเคืองกระเพาะอาหาร ให้ทานหลังอาหาร หรือนม
ยาเม็ดทานรวมกันได้ ส่วนยาน้ำแยกใส่แก้ว
ชนิดผงให้ใช้ช้อนตวง ปาดแล้วใส่แก้ว
ยาจิบแก้ไอ ควรให้หลังทานยาเม็ด
ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร ควนให้อันดับสุดท้าย
ยาอมใต้ลิ้นให้อมหลังอาหาร ห้ามเคี้ยว หรือกลืน
ให้ยาเฉพาะที่
สูดดม
ใช้ยารูปแบบก๊าซ ไอระเหย ละออง
ให้ยาทางตา
ยาหยอดตา ยาป้ายตา ยาล้างตา
ให้ยาทางหู
ชนิดยาน้ำ
หยอดยาจมูก
ชนิดยาน้ำ
เหน็บยา
ทางทวารหนัก
ใส่เม็ดยาลึกประมาณ 3-4นิ้ว
ทางข่องคลอด
ใส่ยาเม็ดลึกประมาณ 2-3 นิ้ว หรือ จนเกือบสุดนิ้วชี้
ความคลาดเคลื่อน
ในการสั่งยา
สั่งยาผิดขนาด
สั่งยาผิดชนิด
ผิดวิถีทาง
ผิดความถี่
สั่งยาที่มีประวัติการแพ้
ลายมือไม่ชัดเจน
ในการจ่ายยา
จ่ายไม่ตรงตามที่ระบุในคำสั่ง
ในการบริหารยา
ยาไม่ครบ
ให้ยาผู้ป่วยผิดคน
ให้ยามากกว่าจำนวนที่สั่ง
ให้ยาในอัตราเร็วที่ผิด
ให้ยาผิดรูปแบบ
ในการคัดลอกคำสั่งใช้ยา
ที่หอผู้ป่วย
ที่ศูนย์คอมพิวเตอร์
ที่เภสัชกรรม
บทบาทพยาบาลในการให้ยา
ตรวจสอบยาให้ตรงกับคำสั่งแพทย์
ซักประวัติ การแพ้ยาทุกครั้ง
หัวหน้าเวร ลงคำสั่งในใบ MAR ทุกครั้ง
จัดยาอย่างระมัดระวัง
เวรบ่าย จะตรวจสอบใบ MAR กับคำสั่งแพทย์ให้ตรงกัน
จัดยาตามหน้าซองหลังตรวจความทุกต้องแล้ว
มีผู้จัด และผู้ตรวจ โดยไม่ประมาทในการจ่ายยา
แจกยาไล่แจกตามเตียงพร้อมเซ็นชื่อทุกครั้ง
ยึดหลัก 6R
สมรรถนะของพยาบาล
ในการใช้ยาอย่างสมเหตุสมผล
สามารถประเมินปัญหาผู่ป่วยที่เกี่ยวข้องกับยา
ร่วมพิจารณาการเลือกใช้ยาอย่างเหมาะสม
สื่อสารเพื่อให้ผู้ป่วยร่วมตัดสินใจในการใช้ยา
บริหารยาตามที่สั่งใช้ได้ถูกต้อง
ให้ข้อจำเป็นต่อการใช้ยาได้เพียงพอ
ติดตามผลการรักษา
ใช้ยาได้อย่างปลอดภัยต่อผู้ป่วย
ใช้ยาอย่างเหมาะสม
พัฒนาความรู้ในการใช้ยาอย่างต่อเนื่อง
ทำงานร่วมกับผู้อื่นแบบสหวิชาชีพ
กระบวนการพยาบาล
ประเมินสภาพ
หาข้อมูลเกี่ยวกับตัวผู้ป่วย
วินิจฉัย
จัดหมวดหมู่ที่เป็นปัญหา
วางแผน
วางแผนหาวิธีการแก้ไข
ปฏิบัติ
ลงมือตามแผนที่วางไว้
ประเมินผล
อาการหลังรับการรักษา