Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยากดภูมิคุ้มกัน - Coggle Diagram

- - - - ใช้ในการรักษาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ ร่วมกับยา Methothexate ให้ ในผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อกลุ่มยา DMARDS นอกจากนั้นยังใช้รักษา Crohn's disease กรณีที่ไม่ตอบสนอง ต่อการรักษาด้วยยาอื่น
    - - กดไขกระดูก ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย เช่น วัณโรค หรือการติดเชื้อทางเดินหายใจ พบปฏิกิริยาบริเวณที่ฉีดยา เช่น ผื่นแดง คัน ปวดหรือบวม อาจพบอาการ ปวดศีรษะ ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
    - - เป็น antibodies ที่จับกับ TNF-4 ซึ่งเป็น cytokine ที่เหนี่ยวนำให้เกิดการ อักเสบ เช่น L-1, IL-6 และกระตุ้นการเคลื่อนตัวของเม็ดเลือดขาว
  - - - ใช้รักโรคหอบหืดที่เกิดจากภูมิแพ้ (allergic asthma) ในผู้ป่วยที่ไม่ ตอบสนองต่อการใช้ยากลุ่ม steroids ชนิดสูดพ่น
    - - อาจเกิด anaphylactic reaction หลังจากได้รับยา 2 ชั่วโมง เสี่ยงต่อการติดเชื้อไวรัสเพิ่มขึ้น และอาจเหนี่ยวนำทำให้เกิดมะเร็งได้ อาจพบอาการปวดศีรษะ หรือปวดบริเวณที่ฉีดยา
    - - ยาจะไปปิดกั้นการจับของ lgE กับ FC receptor ส่งผลให้ลด การหลั่งสารที่ก่อให้เกิดการแพ้แบบ hypersensitivity ชนิดที่ 1 นอกจากนั้น ยายังทำให้นะ ดับ IgE ในเลือดเพิ่มสูงขึ้น แม้ว่าจะหยุดยาไปแล้ว
  - - - อาจพบอาการไข้ หนาวสั่น ปวดกล้ามเนื้อ ติดเชื้อได้ง่าย (cytokine release syndrome) และห้าม ใช้ยานี้ในผู้ป่วย HIV
    - - ยาออกฤทธิ์โดยจับกับ CD2 บนพื้นผิว T cell ทำให้ลดการแบ่งตัว ยับยั้งการ กระตุ้นและเกิดการทำลาย T cell และทำให้จำนวน T cel ในกระแสเลือดลดลง การนำไปใช้รักษาในคลินิก: ใช้รักษาผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงิน (psoriasis)
  - - - ใช้รักษาภาวะปฏิเสธการปลูกถ่ายไตแบบเฉียบพลัน (acute renal transplant rejection) ในผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายไต นิยมใช้ร่วมกับยากดภูมิคุ้มกันอื่น ๆ และใช้รักษาโรค ใจกระดูกฝ่อ (aplastic anemia)
    - - มักมีไข้ หนาวสั่น ภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ เกล็ดเลือดต่ำ เป็นตุ่มตามผิวหนังและปวดข้อ เกิดการติดเชื้อ ไวรัสและแบคทีเรียได้สูง
    - - ยาออกฤทธิ์โดยจับกับโมเลกุลบนพื้นผิว T cell ทำให้ลดการ แบ่งตัว ยับยั้งการกระตุ้นและเกิดการทำลาย T cell ยาออกฤทธิ์แรง กดภูมิคุ้มกันแบบ cell-mediated immune response ทำให้จำนวน T cell ลดลงอย่างมาก
  - - - ใช้ในผู้ป่วยที่มีการปลูกถ่ายไต เพื่อเป็นการป้องกันการเกิด acute graft rejection หรือการปฏิเสธการปลูกถ่ายอวัยวะแบบเฉียบพลัน โดยให้ร่วมกับยา cyclosporine Corticosteroids ในผู้ป่วยที่ปลูกถ่ายไต
    - - อาบพบอาการแพ้ยาได้ (hypersensitivity reaction)
    - - ออกฤทธิ์ยับยั้งการกระตุ้น lymphocyte ด้วย IL-2 ที่ เป็น pathway สำคัญในการกระตุ้นภูมิคุ้มกันร่างกาย ที่ทำให้เกิดการปฏิเสธการปลูก ถ่ายอวัยวะแบบเฉียบพลัน
- - - - ใช้ป้องกันและรักษา acute graft rejection (การปฏิเสธการปลูกถ่าย อวัยวะแบบเฉียบพลัน) ในผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะร่วมกับยาตัวอื่นแทน Azathiopine Mycophenolate
    - - มีผลข้างเคียงที่ต่ำกว่า Azathioprine ที่พบบ่อยได้แก่ กดไขกระดูกทำให้เม็ดเลือดขาวต่ำ เสี่ยงต่อการ ติดเชื้อ นอกจากนั้นยังรบกวนระบบทางเดินอาหาร เช่น ท้องร่วง อาเจียน
      - ผลข้างเคียงที่พบน้อย ความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง ตับอ่อนอักเสบ พิษต่อตา พิษต่อตับ มีผื่น ปวดกล้ามเนื้อ
    - - เมื่อยาเข้าสู่ร่างกายจะถูกเปลี่ยนเป็น mycophenolic acid (MPA)มีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ inosine monophosphate dehydrogenase (เอนไซม์นี้เกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์พิวรีน) ส่งผลยับยั้งการสร้าง DNA, RNA และ
        โปรตีน ยามีผลยับยั้งการแบ่งตัวของ B และ Ttymphocytes
  - - - ใช้ป้องกันการเกิด acute graft rejection (การปฏิเสธการปลูกถ่าย อวัยวะแบบเฉียบพลัน) โดยใหhร่วมกับ Cyclosporine และ Corticosteroids นอกจากนี้ยังมียากลุ่ม Cytotoxic agents และ antiproliferative ที่นำมาใช้กดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
    - - กดไขกระดูก ทำให้เกร็ดเลือดต่ำ (thrombocytopenia) และเม็ดเลือดขาวต่ำ (leukemia) ทำให้ติด เชื้อง่าย ซีด
      - หากใช้ยา Sirolimus ร่วมกับ Cyclosporine จะทำให้พิษต่อไตของ Cyclosporine สูงขึ้น ไขมันในเลือดสูงรุนแรงขึ้น
      - ภาวะโพแทสเซียมต่ำในเลือด (hypokalemia)
    - - ยาไปยับยั้งการทำงานของ mammalian target of rapamycin ; mTOR (ซึ่งเป็นเอนไซม์ kinase ที่สำคัญต่อการออกฤทธิ์ของ IL-2) ยับยั้งการเจริญและแบ่งตัวของ T cell และยับยั้งการตอบสนองของ T cell ต่อ (Sirotimus ไม่ได้ยับยั้งการสร้าง IL-2 เหมือน Cyclosporin tacrolimus)
  - - - ใช้ร่วมกับยากลุ่ม Corticosteroids และ Cyclosporin ในการรักษาแบบ triple therapy เพื่อป้องกัน acute graft rejection (การปฏิเสธการปลูกถ่ายอวัยวะแบบเฉียบพลัน) จากการปลูกถ่ายไต หรือตับ หรือใช้รักษาโรคภูมิคุ้มกันต้านตัวเองหลายชนิด
    - - คลื่นไส้ อาเจียน เกิดพิษต่อตับ (hepatotoxicity) เมื่อให้ในขนาดสูง
      - ตัวเหลือง ตาเหลือง ผมร่วง กล้ามเนื้ออ่อนแรง อ่อนเพลีย เป็นพื้น
      - กดการทำงานของไขกระดูก เกิดภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำบ่อยกว่าโลหิตจางหรือเกร็ดเลือดต่ำ เป็นผลข้างเคียงที่พบได้บ่อย และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งมากขึ้น
    - - ยับยั้งการสร้าง DNA, RNA และโปรตีน ส่วน active metabolite คือ 6- thioinosinic acid มีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ต่าง ๆ ในการสร้างสารพิวรีน มีผลยับยั้งการสร้าง DNA และยับยั้งการ แบ่งตัวของเซลล์
  - - - รักษาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
    - - พิษต่อตับ พิษต่อไต ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยที่มีโรคตับและโรคไต นอกจากนั้นยังมีพิษต่อทารกในครรภ์ด้วย
      - กดไขกระดูก ทำให้เกร็ดเลือดต่ำ (thrombocytopenia) และเม็ดเลือดขาวต่ำ (leukemia) ทำให้ติดเชื้อง่าย
    - - ยาไปยับยั้งการสังเคราะห์ pyrinmidine ส่งผลให้การ สังเคราะห์และการสร้าง DNA และ RNA ถูกยับยั้ง จึงทำให้มีฤทธิ์ต้านการอักเสบและ ต้านการเจริญเติบโตของเซลล์
- - - - พิษต่อระบบประสาท (neurotoxicity) เช่น แขนขา ชา สั้น (tremor)
      - อาจทำให้ความดันโลหิตสูง น้ำตาลในเลือดสูง ไขมันในเลือดสูง การทำงานของตับผิดปกติ เหงือกบวม (gum hyperplasia) และขนดก (hirsutism)
      - พิษต่อไต (nephrotoxicity) ขึ้นกับขนาดยาที่ให้ และระดับยาในเลือด
      - ยามีฤทธิ์กดไขกระดูกเพียงเล็กน้อย จึงทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้น้อยกว่ายากดภูมิคุ้มกันตัวอื่น ๆ เมื่อใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน
  - - - ใช้แทน Cyclosporin ในการรักษาผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะ (organ transplantation) เนื่องจากมีผลข้างเคียงน้อยกว่า และลดขนาดของยา corticosteroids ที่ใช้ร่วมด้วยได้
    - - ยามีพิษต่อระบประสาท ซึ่งพบได้บ่อยกว่า Cyclosporin เช่น ปวดศีรษะ สั่น (tremor) นอนไม่หลับ และชัก นอกจากนั้นอาจพบผมร่วงได้ Despre
    - - ออกฤทธิ์เหมือนกับ cyclosporin แต่เป็นยาใหม่กว่า Cyclosporin และฤทธิ์แรงกว่า Cyclosporin 100 เท่า