Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 3 ยาต้านโรคมะเร็ง - Coggle Diagram

- - - - เกิด DNA strand break ทำให้เซลล์ตาย
      - หมู่ Alkyl จับกับสาย DNA เซลล์มะเร็งแบ่งตัวไม่ได้
  - - - ฉีดเข้าหลอกเลือดดำ ใช้ร่วมกับยา Adriamycin
      - รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง
  - - - เชื่อมจับสาย DNA แบบ cross - linking
      - เซลล์มะเร็งแบ่งตัวไม่ได้จนตาย
    - - รักษามะเร็งเม็ดเลือดขางชนิดเรื้อรัง
      - มะเร็งต่อมน้ำเลือง
  - - - ฉีดเข้าเม็ดเลือดดำ / ช่องท้อง
      - รักษามะเร็งอัณฑะ รังไข่ ปอด
  - - - รักษาต่อมน้ำเหลือง มะเร็งอัณฑะ
      - มะเร็งเนื้อเยื่อ่อน
  - - - เชื่อมจับสาย DNA แบบ cross - linking
      - เซลล์มะเร็งแบ่งตัวไม่ได้จนตาย
    - - รักษาเม็ดเลือดขาวบางชนิด
      - ใช้ร่วมกับยาอื่น เช่น cyclophosphamide
        ก่อนการปลูกไขประดูก
  - - - ถูกเปลี่ยนแปลงโดย CYP450 ให้เป็น phosphamide mustard แทรกขบวนการสร้าง DNA
      - เติมหมู่ alkyl ที่เบส guanine บนสาย DNA กระตุ้น cell มะเร็งตาย
    - - ใช้เป็นยากดภูมิคุ้มกันในผู้ป่วยปลูกถ่ายอวัยวะ
      - รักษามะเร็งรังไข่ เต้านม ต่อมน้ำเหลือง
  - - - เดิมใช้รักษาท่อน้ำเหลืองชนิด Hodgkin's lymphoma ปัจจุบันใช้น้อยลง
- - - - กลไก
        
        โครงสร้างคล้ายเพียวริน เมื่อยาเข้ากระแสเลือด
        เปลี่ยนเป็นสารไรโบนิวคลีโอไทด์
        
        ยับยั้งการสร้างเอนไซม์ที่สร้างเพียวริน
        ถูกนำมาสังเคราะห์กรดนิวคลีอิก ทำให้สังเคราะห์ DNA RNA
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก : รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวได้ชนิด ALL AML
    - - กลไก : คล้ายกับ 6 - MP
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก : รักษามะเร็งเม้ดเลือดขาว ชนิดชนิด ALL AML ใช้ร่วมกันยา Daunorubicin และ Cytarabine
    - - กลไก :แทรกกระบวนการการจับสาย DNA
        ยับยั้งการสร้าง DNA
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ฉีดทางหลอดเลือดดำ
        
        มะเร็งต่อมน้ำเหลืองที่ไม่รุนแรง
    - - แผลในปาก
      - กดไขกระดูก เป็นพิษต่อตับและรบกวนระบบทางเดินอาหาร
  - - - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        บรรเทาอาการผู้ป่วยมะเร็งเต้านม
        
        รักษามะเร็งรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่แพร่กระจาย
      - กลไก : คล้ายกับ 5 - FU
    - - กลไก
        
        เติมหมู่ฟอตเฟต
        
        ยับยั้งการเชื่อมต่อของ DNA
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก : รักษา มะเร็งเม้ดขาวชนิด AML
    - - กลไก : ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ thymidylate synthase เป็นเอนไซม์สังเคราะห์ DNA RNA
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
    - - กลไก
        
        เติมหมู่ฟอตเฟต แทรกเข้าไปเชื่อมสาย DNA
        
        ยังยั้งการสร้าง DNA
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งตับอ่อนที่แพร่กระจายไปแล้ว
        
        มะเร็งปอด กระเพาะปัสสาวะ
      - ผลข้างเคียง
  - - - กลไก
        
        ต้านโฟเลตที่ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ dihydro reductase ที่เปลี่ยน dihydrofolate ไปเป็น tetrahydeofolate ที่เป็น cofactor
        
        ใช้ในสารตั้งต้นของ DNA RNA และโปรตีน
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        ฉีดทางเข้าน้ำไขสันหลัง รักษามะเร็งศีรษะและคอ
        
        มะเร็งปอด เต้านม
    - - กลไก : ต้านโฟเลตตัวใหม่ จะถูก metadolite กลายเป็นสารที่ยับยั้งการสังเคาะห์ และสารตั้งต้นของ DNA RNA และโปรตีน
      - การนำไปใช้รักษาในคลินิก
        
        รักษามะเร็งปอด
        
        รักษามะเร็งตับอ่อน
- - - - ฉีดเข้าหลอดเลือดดำ รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง ชนิด Hodgkin's และ nin - Hodgkin lymphoma
      - รักษามะเร็งอัณฑะ เต้านม
    - - รักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดด acute lymphocytic leukemia
      - รักาามะเร็งในเด็ก เนื้องอกของไต มะเร็งกระูกและเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน
    - - Vincristine เป็นพิษต่อระบบประสาท เช่น ชาตามปลายมือปลายเท้า
      - Vinblastine และ Vinorelbine กดไขกระดูกมากกว่า Vincristine
  - - - ฉีดเข้าหลอดเลือดดำ รักษามะเร็งเต้านม ปอด มะเร็งที่ศีรษะและคอ
      - ยา Cabazitaxel ใช้ร่วมกับ steroid รักษามะเร็งต่อมลูกหมาก
        ระยะแพร่กระจายเชื้อ และดื้อต่อยา
    - - Paclitaxel ใช้หลายครั้งอาจเกิดปอดบวมน้ำได้
      - กดไขกระดูก ปริมาณเม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือดต่ำ เช่น ยา Docetaxel กดไขกระดูกมากกวาตัวอื่น
    - - ยาไปจับ β - tubulin เพิ่มการก่อตัวเป็น microtubules
      - แต่ยับยั้งการ microtubules ทำให้การแบ่วตัวของเซลล์ไมโทซิสไม่สมบูรณ์ หยุดชะงักระยะ anaphase
- - - - รักษา Wilms' tumor
      - มะเร็งของเนื้อเยื่อที่เกี่ยวพันในเด็ก
  - - - ยับยั้ง topoisomerase 2 แทรกไประหว่าง DNA base pairs
      - ปิกกั้นการสังเคราะห์ สร้างอนุมูลอิสระ สาย DNA แตก
    - - รักษาได้กว้าง
      - รักษามะเร็งปอด เต้านม รังไข่
  - - - จับกับธาตุเหล็ก ได้เป็นสารประกอบเชิงซ้อน ได้อนุมูลอิสระ
      - เกิดการแตก DNA ยามีผลต่อระยะ G2
    - - ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ฉีดชั้นผิวหนัง
      - รักษาอัณฑะ ต่อมน้ำเหลืองทั้งหมด
  - - - ยาถูกเปลี่ยนแปลงในเซลล์ไปเป็นสาร Alkylationg agents
      - ยับยั้งการสังเคราะห์ DNA
    - - รักษมะเร็งปากมดลูก มะเร็งปอด
      - ปัจจุบันใช้น้อยลง
- - - - ยา Goserelin ใช้ฝั่งในกล้ามเนื้อ ส่วนยา Leuprolide ฉีดใต้ผิวหนัง รักษามะเร็งต่อมลูกหมาก เต้านม ในระยะแพร่กระจาย
      - ยา Abarelix เป็นยาฉีดเข้ากล้ามเนื้อ บรรเทาอาการผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากระยะสุดท้าย
    - - ร้อนวูบวาบ
      - เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
      - กระตุ้นการหลั่ง FSH และ LH ในช่วงแรก
  - - - Tamoxifen ตัวแรกในการรักษามะเร็งเต้านม
      - Toremifene รักษามะเร็งเต้านม และ Raloxifene
        ใช้การป้องกันการเกิดมะเร็งโรคกระดูกพรุน
    - - ร้อนวูบวาบ รบกวนทางเดินอาหาร
      - ระยะยาว เสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน
  - - - รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลืองทั้งชนิด Hodgkin's และ non - Hodgkin lymphoma
      - มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด ALL
    - - มีโอกาสติดเชื้อได้ง่าย กลูโคสในเลือดสูง
      - โรคกระดูกพรุน
- - - - กลไก
        
        ยาไปจับกับ CD20 ที่ผิว B cell ได้
        
        กระตุ้นการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน
      - ผลข้างเคียง : รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง
    - - กลไก : จับที่ epidermal growth factor ทำให้ไม่สามารถรับสัญญาณที่กระตุ้น การเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
      - ผลข้างเคียง : รักษาบริเวณศีรษะและลำคอ
    - - กลไก
        
        ยาไปจับกับ human epidermoid growth facter receptor 2
        ซึ่ง receptor นี้เกี่ยวข้องกับ tyrosine kinase ที่มีมากในเต้านม
        
        ทำให้ HER - 2 receptor ไม่สามารถส่งสัญญาณ ไปกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
      - ผลข้างเคียง : เกิดภาวะหัวใจล้มเหลวคั่ง คลื่นไส้ อาเจียน
    - - เกิด imfusion reaction เป็นอันตรายถึงชีวิต
        มีอาการความดันเลือดต่ำ
      - กดไขกระตูก
  - - - การนำไปใช้ รักษา gastrointestinal stromal tumer
      - สามรถผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ออกฤทธิ์ที่ terget โดยตรง
    - - ยับยั้งเอนไซม์ไคเนส การส่งสัญญาณไปเซลล์มะเร็ง
        เกิดการแบ่งเซลล์ เกิดกระบวนการยังยั้งการแบ่งตัว
      - ยับยั้งการสร้างหลอดเลือดใหม่ในก้อนเนื้อมะเร็ง
    - - ยับยั้งเอนไซม์ CYP450 หากใช้ร่วมกับยา Warfarin จะทำให้ยาเข้าสู่กระแสเลือดสูงขึ้น เกิดพิษยาได้
      - ยาต้านเชื้อรากลุ่ม Azole และ Erythromycin ลดการทำลาย ขับยา Imatinib ทำให้ยา Imatinib ในกระแสเลือดสูงขึ้น
    - - มีของเหลงคั่งในร่างกาย มีน้ำในช่องท้อง
      - พิษต่อตับ เกล็ดเลือดต่ำ เลือดออกง่าย
- - - - เร่งปฎิกิริยา hydrolysis เซลล์มะเร็งขาดสารที่จำเป็นมรการเจริญเติบโตและสร้างโปรตีน
      - ทำให้เซลล์ไม่สังเคราะห์และสร้างตัวได้