Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การส่งเสริม การพักผ่อนนอนหลับ - Coggle Diagram
การส่งเสริม
การพักผ่อนนอนหลับ
ความสำคัญของการพักผ่อน และ การนอนหลับ
สงวนพลังงาน
ส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้และความทรงจำ
ซ่อมแซมและสร้างเนื้อเยื่อขึ้นใหม่
ควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
ส่งเสริมการเจริญเติบโต ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ
ผลกระทบจากปัญหาการนอนหลับ
ผลกระทบต่อสติปัญญา และ การรับรู้
ทำให้การทำกิจกรรมในช่วงกลางวันลดลง สมาธิไม่ดี แก้ปัญหาได้ช้า
ผลกระทบต่อจิตใจ และ อารมณ์
อาจมีอารมณ์หงุดหงิด เซื่องซึม
ผลกระทบทางสังคม
การมีปฏิสัมพันธ์ในครอบครัวลดลง ความมั่นใจในการทำงานลดลง
ผลกระทบต่อร่างกาย
เกิดอาการเมื่อยล้า คลื่นไส้ อาเจียน ท้องผูก ปวดหัว วินเวียนเหมือนบ้านหมุน
วงจรการนอนหลับ
ช่วงหลับธรรมดา (Non-rapid eye movement sleep : NREM)
ระยะที่ 3 หลับปานกลาง
คลื่นสมองและชีพจรเต้นช้าลง
ความมีสติรู้ตัวหายไป
ได้รับสิ่งเร้าจากภายนอกก็ไม่ตื่นโดยง่าย
ระยะที่ 2 หลับตื้น
ไม่ได้ยินเสียงรบกวนจากภายนอก
ตื่นง่าย
ระยะที่4 หลับลึก
อุณหภูมิาร่างกายและความดันโลหิตลด
มีการหลั่ง growth hormone
อาจมีการนอนละเมอ หรือฝัน
ระยะที่ 1 เริ่มมีความง่วง
ถ้าได้รับการกระตุ้นเล็กน้อยสามารถตื่นได้
ใช้เวลาตั้งแต่ 30วินาที ไปจนถึง7นาที
ช่วงหลับฝัน (Rapid eye movement sleep : REM)
กล้ามเนื้อต่างๆของร่างกายหยุดทำงาน
ช่วงนี้ตาจะกลอกไปซ้ายขวาอย่างรวดเร็ว
ระยะที่ช่วยจัดความทรงจำ
สิ่งที่เพิ่มในขณะนอนหลับ
เหงื่อถูกขับออกมามากขึ้น
สีของปัสสาวะเข้มขึ้น
สิ่งที่ลดขณะนอนหลับ
อุณหภูมิของร่างกายลดลง 0.5 - 1.0 องศาฟาเรนไฮด์
ความดันเลือดซิสโตลิคลดลง 20 - 30 mmHg
การผลิตความร้อนลดลง ร้อยละ 10 -15
กล้ามเนื้อ และ เส้นเอ็นต่างๆคลายตัว
การกายใจจะลดลง หายใจลึกและอัตราที่ไม่สม่ำเสมอ
ปริมาณปัสสาวะลดลง
อัตราการเต้นของชีพจรลดลง 10 -30 ครั้งต่อนาที
การมองเห็นลดลง
ปัจจัยที่มีผลต่อการพักผ่อนและการนอนหลับ
ปัจจัยภายใน
ความไม่สุขสบาย
ท่านอนที่ไม่เหมาะสม
อาการคลื่นไส้ อาเจียน
การใส่สายยางและท่อระบายต่างๆ
ภาวะไข้หลังผ่าตัด
ความเจ็บปวด
ความวิตกกังวล
ปัจจัยส่วนบุคคล
อายุ
เพศ
ปัจจัยภายนอก
ความไม่คุ้นเคยต่อสถานที่ สิ่งแวดล้อมของโรงพยาบาล
กิจกรรมการรักษาพยาบาล
แสง
อาหาร
อุณหภูมิ
ยา
เสียง
การประเมินคุณภาพการนอนหลับ และ การนอนหลับที่ผิดปกติ
การนอนหลับมาก หรือ ง่วงนอนมากกว่าปกติ (Hypersomnia)
พฤติกรรมที่ควรเกิดขณะตื่น แต่กลับเกิดขณะหลับ (Parasomnia)
ความผิดปกติที่เกิดขึ้นในช่วงจากหลับมาตื่น หรือจากตื่นมาหลับ
ละเมอพูด
ศีรษะโขกกำแพง
ขากระตุกขณะกำลังหลับ
กลุ่มอาการที่เกิดขึ้นขณะหลับชนิดที่มีการกรอกตา
ภาวะฝันร้าย
ภาวะผีอำ
ความผิดปกติของการตื่น
ละเมอเดิน
ฝันร้าย
อาการสับสน
กลุ่มอื่นๆ
การปัสสาวะรดที่นอนขณะหลับ
การกรน
นอนกัดฝัน
หารไหลตาย
การนอนหลับที่ไม่เพียงพอ (Insomnia)
มี 3 ลักษณะ
การนอนหลับไม่เพียงพอระยะสั้น (Short term insomia
การนอนหลับไม่เพียงพอ ที่ไม่เกิน 3 สัปดาห์
การนอนไม่เพียงพอแบบเรื้อรัง (Chronic insomnia)
โรงทางจิตเวช
โรคทางอายุรกรรม
อาการข้างเคียงไม่พึงประสงค์ของยารักษาโรคบางชนิด
โรคการนอนหลับโดยตรง
การนอนหลับไม่เพียงพอชั่งคราว (Transient insomnia)
การนอนหลับไม่เพียงพอช่วงสั้นๆ 3 - 5 วัน
พบบ่อยที่สุด
ผลที่เกิดจากการนอนผิดปกติ
ผลจากการนอนไม่เพียงพอในการนอนชนิด REM
การรับรู้บกพร่อง
ประสาทหลอน
ความคิดบกพร่อง
ผลในภาพรวมจะทำให้การทำงานของร่างกายขาดประสิทธิภาพจากร่างกายอ่อนล้า และขาดสมาธิ
ผลจากการนอนไม่เพียงพอในการนอนชนิด NREM
เวียนศีรษะ
ทนความเจ็บปวดได้ลดลง
ท้องผูก
กล้ามเนื้อคออ่อนแรง
อาเจียน
ภูมิต้านทานลดลง
คลื่นไส้
ระดับความรู้สึกตัวบกพร่อง
เมื่อยล้า
การส่งเสริมการพักผ่อนนอนหลับ
การจัดสิ่งแวดล้อม
เสียง
แสงสว่าง
อุณหภูมิ
ความเป็นส่วนตัว
ความพร้อมของอุปกรณ์
ความอบอุ่น
ความสะอาด
กลิ่น
กลิ่นหอม
กลิ่นเหม็น
การจักท่าทางผู้ป่วย
Prone position
ป้องกันแผลกดทับด้านหลัง
ท่านอนที่สุขสบาย
Lateral position
ท่านอนตะแคง
ท่านี้ใช้ป้องกันแผลกดทับ
Fowler's position
ท่านอนราบศีรษะสูง 30 - 90 องศา
สะดวกสำหรับผู้ป่วยทำกิจกรรมบนเตียง
Sitting position
เป็นท่านั่งที่สุขสบาย สามารถเปลี่ยนอิริยาบถได้
ท่านี้ความสบาบควรมีที่เท้าแขน
Dorsal position
นอนราบ ขาชิดติดกัน
ใช้ในการตรวจร่างกายทั่วไป
สำหรัลผู้ป่วยนอนติดเตียง
การทำเตียง (Bed makimg)
มี 4 ชนิด
การทำเตียงผู้ป่วยหลังผ่าตัดและผู้ป่วยที่ได้รับยาสลบ
จุดประสงค์
เตรียมรับผู้ป่วยหลังจากไปรับการผ่าตัด หรือการตรวจพิเศษ
เตรียมความพร้อมในการช่วยเหลือเมื่อผู้ปุวยส าลักหรือลิ้นตก และเมื่อผู้ป่วยอยู่ในภาวะอันตราย
เครื่องใช้
ชามรูปไต และกระดาษเช็ดปาก
เครื่องวัดความดันโลหิตพร้อมหูฟัง
ถังบรรจุน้ำยาฆ่าเชื้อที่มีฤทธิ์ฟอกล้างและผ้าเช็ดเตียง
เครื่องใช้อื่น ตามความจำเป็น
เครื่องผ้าเหมือนกับการทำเตียงว่าง
เป็นการท าเตียงหลังจากส่งผู้ป่วยไปรับการผ่าตัดหรือการตรวจและได้รับยาสลบ
วิธีปฏิบัติ
ข้อแตกต่าง
ถ้าเตรียมรับผู้ปุวยที่ไม่รู้สึกตัว ให้พิงหมอนไวที่พนักหัวเตียง
พับผ้าคลุมเตียงซ้อนผ้าห่มทบไปมาไว้ที่ริมเตียง (fan fold) ด้านตรงข้ามที่จะรับผู้ป่วยขึ้นเตียง เพื่อสะดวกในการเคลื่อนย้ายขึ้นเตียง
วางเครื่องใช้ต่าง ใกล้เตียง หากผู้ปุวยต้องงดน้ าและอาหารทางปาก ให้นำป้าย “งดน้ำและอาหารทางปาก” (NPO) ไว้ที่ปลายเตียง
เช่นเดียวกับการท าเตียงผู้ปุวยลุกจากเตียงได้
การทำเตียงผู้ป่วยลุกจากเตียงได้
จุดประสงค์
ให้ผู้ป่วยได้รับความสุขสบาย
ให้เตียงและสิ่งแวดล้อมสะอาด เรียบร้อย สวยงาม
เครื่องใช้
กระบอกฉีดน้ำผสมผงซักฟอก ถังน้ำสะอาด และผ้าเช็ดเตียง
ถังใส่ผ้าเปื้อน
เครื่องผ้า เหมือนการท าเตียงว่าง ยกเว้น ผ้าห่มและผ้าคลุมเตียง
ถุงมือสะอาด ผ้ากันเปื้อนพลาสติก และ mask
เป็นการทำเตียงให้ผู้ปุวยที่ไม่สามารถลุกจากเตียงได้ จำเป็นต้องนอนอยู่บนเตียงตลอดเวลา
ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ หรือได้ต้องพึ่งผู้อื่นในการทำกิจกรรม
ล้างถังน้ำผึ่งให้แห้งก่อนเก็บเข้าที
ถอดถุงมือ ถอด mask และล้างมือให้สะอาดเช็ดให้แห้ง
ลงบันทึกทางการพยาบาล
การทำเตียงผู้ป่วยลุกจากเตียงไม่ได้
จุดประสงค์
ให้ผู้ปุวยได้รับความสุขสบาย
ให้เตียงและสิ่งแวดล้อมสะอาด เรียบร้อย สวยงาม
เครื่องใช้
เครื่องผ้า เหมือนการทำเตียงว่าง ยกเว้น ผ้าห่มและผ้าคลุมเตียง
กระบอกฉีดน้ำผสมผงซักฟอก ถังน้ำสะอาด และผ้าเช็ดเตียง
ถุงมือสะอาด ผ้ากันเปื้อนพลาสติก และ mask
ถังใส่ผ้าเปื้อน
เป็นการท าเตียงให้ผู้ปุวยที่ไม่สามารถลุกจากเตียงได้ จ าเป็นต้องนอนอยู่บนเตียงตลอดเวลา
ผู้ปุวยไม่รู้สึกตัว ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ หรือได้ต้องพึ่งผู้อื่นในการท ากิจกรรม
วิธีปฏิบัติ
. พลิกตัวผู้ป่วยให้นอนหงายก่อน แล้วค่อยพลิกนอนตะแคง หันหน้าไปทางด้านที่เปลี่ยนผ้าใหม่ ยกเหล็กกั้นเตียงขึ้น เพื่อปูองกันผู้ป่วยตกเตียง
เดินอ้อมไปด้านตรงข้ามตู้ข้างเตียง พร้อมนำถังเช็ดเตียงไปด้วยรื้อผ้าออกโดยดึงชายผ้าที่เหน็บไว้ใต้ที่นอนออกทุกชิ้น
ปูผ้าขวางเตียงให้สูงเลยขอบด้านบนของผ้ายางประมาณ 2 นิ้ว และให้ม้วนด้านหนึ่งชิดหลังผู้ป่วยเหน็บชายผ้าขวางเตียงเข้าใต้ที่นอน
ดึงผ้าปูที่นอน ผ้ายาง และผ้าขวางเตียงชุดเก่าออกม้วนให้เข้าด้านใน ดึงออกม้วนทิ้งลงถังผ้าเปื้อน
ปูผ้ายางให้ม้วนด้านหนึ่งชิดหลังผู้ป่วยเหน็บชายผ้ายางเข้าใต้ที่นอน
เช็ดที่นอนซีกที่เหลือด้วยน้ำผสมผงซักฟอกให้สะอาด เช็ดแห้งด้วยน้้ำสะอาด รอให้น้ำแห้ง
เหน็บผ้าด้านหัวเตียง และปลายเตียงให้เรียบร้อย
ดึงผ้าปูผ้าบนที่ม้วนชิดหลังผู้ป่วยไว้ทีละชิ้นจากชั้นล่างขึ้นมาทีละชิ้นดึงให้เรียบตึง ทำมุมและเหน็บผ้าเข้าใต้ที่นอนให้เรียบร้อย
วางผ้าปูที่นอนตามยาวซีกด้านตู้ข้างเตียง ผ้าอยู่ตรงกลางที่นอน ปล่อยชายผ้าห้อยลงอีกครึ่งหนึ่งม้วนชิดหลังผู้ป่วย
พลิกตัวผู้ปุวยให้นอนหงาย
ฉีดน้ำผสมผงซักฟอก เช็ดที่นอนด้วยน้ำผสมผงซักฟอก เช็ดให้แห้งด้วยผ้าสะอาด รอให้น้ำแห้ง
ห่มผ้าให้ผู้ปุวย หรือผ้า upper sheet ทำมุมผ้าปลายเตียงให้เรียบร้อย
ตลบม้วนผ้าปูที่นอนเช่นเดียวกัน
ยกศีรษะผู้ป่วย เปลี่ยนปลอกหมอน การถอดและใส่ปลอกหมอน ทำเช่นเดียวกับการทำเตียงว่าง ให้ผู้ป่วยหนุนหมอนและจัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่สบาย
ตลบม้วนผ้าขวางเตียงและผ้ายางให้ด้านบนของผ้าอยู่ด้านใน ม้วนชิดหลังผู้ป่วย
นำผ้าเปื้อนทิ้งลงถังผ้าเปื้อน
เดินกลับมาด้านตู้ข้างเตียง รื้อเตียงด้านตู้ข้างเตียง โดยดึงชายผ้าที่เหน็บใต้ที่นอนออกทุกชิ้น
เช็ด หัวเตียง ตู้ข้างเตียงเก้าอี้ และจัดของให้ เป็นระเบียบเรียบร้อย
ทำเตียงที่ละด้าน โดยทำด้านตู้ข้างเตียงก่อน เดินอ้อมไปด้านตู้ข้างเตียงก่อน พลิกตัว
ผู้ป่วยให้นอนตะแคง หันหลังให้ตู้ข้างเตียงยกเหล็กกันเตียงกรณีที่ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว
เติมน้ำในเยือกให้ใหม่ เปลี่ยนแก้วน้ำให้ใหม่
ไขเตียงลงให้ราบ เก็บที่ไขเตียงเข้าที่
ล้างถังน้ำ ผึ่งให้แห้งก่อนเก็บเข้าที่
เตรียมเครื่องใช้ไปที่เตียง พาดผ้าที่พนักเตียง วางถังน้ำใต้เตียง
ถอดถุงมือ ถอดmask และล้างมือให้สะอาดเช็ดให้แห้ง
ถอดนาฬิกา ใส่ mask ผ้ากันเปื้อนพลาสติก และสวมถุงมือสะอาด
ลงบันทึกทางการพยาบาล
แนะนำตัวและบอกผู้ป่วยให้ทราบวัตถุประสงค์ของการทำเตียง
การทำเตียงว่าง
จุดประสงค์
จัดสิ่งแวดล้อมสะอาดให้ส่งเสริมความสุขสบาย ให้หอผู้ปุวยเป็นระเบียบเรียบร้อย สวยงามน่าอยู่พักอาศัย
จัดเตรียมความพร้อมเตรียมรับผู้ป่วยใหม
เครื่องใช้
ผ้าขวางเตียง
ปลอกหมอน
ผ้ายางขวางเตียง
ผ้าคลุมเตียง
ผ้าปูที่นอน
ผ้าห่ม
กระบอกฉีดน้ าผสมผงซักฟอก ถังน้ าสะอาด และผ้าเช็ดเตียง
ถังใส่ผ้าเปื้อน
ถุงมือสะอาด ผ้ากันเปื้อนพลาสติก และmask
เป็นการเตียงที่ผู้ป่วยจำหน่ายออกจากหอผู้ป่วย เพื่อเตรียมรับผู้ป่วยใหม่
วิธีปฏิบัติ
ถอดถุงมือ ถอดmask และล้างมือให้สะอาดเช็ดให้แห้ง
ลงบันทึกทางการพยาบาล
หลักปฏิบัติการทำเตียง ทั้ง 4 ชนิด
กระบวนการพยาบาลในการส่งเสริมการพักผ่อนและการรอรหลับ
การวินิจฉยทางการพยาบาล
การวางแผนการพยาบาล
เกณฑ์การประเมิน
การวางแผน
วัตถุประสงค์
การประเมินภาวะสุขภาพ
การปฏิบัติการกยาบาล
การประเมินผลการพยาบาล