Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาต้านโรคมะเร็งเเละยากดภูมิคุ้มกัน - Coggle Diagram
ยาต้านโรคมะเร็งเเละยากดภูมิคุ้มกัน
ยากดภูมิคุ้มกัน :black_flag:
2.กลุ่มยาที่มีพิษต่อเซลล์(Cytotoxic agents) :black_flag:
Azathioprine
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้ร่วมยากลุ่มCorticosteroids รักษาเเบบ triple therapy
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาCytotoxic agents
คลื่นไส้ อาเจียน
ตัวเหลือง ตาเหลือง
กดการทำงานของไขกระดูก
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการสร้างDAN,RNAเเละโปรตีนส่วนactive metabolite
Mycophenolate mofetil
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้ป้องกันเเละรักษาacute graft rejection
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาMycophenolate mofetil
ความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง
กลไกการออกฤทธิ์
Mycophenolate acidมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ inosine monophosphate dehydrogenase
Sirolimus หรือ Everolimus
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้ป้องกันเเละรักษาacute graft rejection
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาSirolimus หรือ Everolimus
ภาวะโพเเทสเซียมตํ่าในเลือด(hypokalemia)
กลไกการออกฤทธิ์
ยาไปยับยั้งการทำงานของmammalian target of rapamycin
Leflunomide
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
รักษาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาLeflunomide
พิษต่อตับ พิษต่อไต
กลไกการออกฤทธิ์
ยาไปยับยั้งการสังเคราะห์pyrimidine
3.กลุ่มอดรีโนคอร์ติคอยด์(Adrenocorticoids) :black_flag:
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาAdrenocorticoids
เหมือนกับการใช้ยาSteroid
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ในด้านการกดภูมิคุ้มกัน
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์ยาจะไปควบคุมการทำงานของ gene จับกับsteroid receotor
1.กลุ่มออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์เเคลซินิวริน(Calcineuin inhibitors) :black_flag:
Cyclosporin A
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้ป้องกันเเละรักษาacute graft หัวใจ
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาCyclosporin A
พิษต่อไต(nephrotoxicity)
พิษต่อระบบประสาท(neurotoxicity)
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งเอนไซม์ calcineurin ส่งผลยับยั้งการสร้างเเละการหลั่งIL-2
Tacrolimus
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
การปลูกถ่ายอวัยวะ(organ transplantation)
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาTacrolimus
ยามีพิษต่อระบบประสาท
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์เหมือนกับcyclosporinเเต่เป็นยาใหม่กว่าcyclosporin
4.กลุ่มสารยับยั้งCytokines :black_flag:
Anti-lymphocyte globulin(ATG)เเละAntilymphocyte globulin(ALG)
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้รักษาภาวะปฏิเสธการปลูกถ่ายไตเเบบเฉียบพลัน(acute renal transplant rejection)
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาATG, ALG
มีไข้ หนาวสั้น ภาวะเม็ดเลือดขาวตํ่า
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์จับกับโมเลกุลบนพื้นผิวTcellทำให้ลดการเเบ่งตัว
Anti-CD2
กลไกการออกฤทธิ์
ยาออกฤทธิ์โดยจับCD2บนพื้นผิวT-cell
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้รักษาผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงิน(psoriasis)
ผลข้างเคียงเเละความเป็นพิษ
อาจพบอาการ ไข้ หนาวสั่น ปวดกล้ามเนื้อ
Anti-IgE mAbs
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้รักโรคหอบหืดที่เกิดจากภูมิเเพ้(allergic asthma)
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาAnti-IgE mAbs
อาจพบอาการปวดศีรษะ หรือปวดบริเวณที่ฉีดยา
กลไกการออกฤทธิ์
ยาจะไปปิดกั้นการจับIgmกับFc receptorส่งผลให้ลดการหลั่งสารที่ก่อให้เกิดการเเพ้
Anti-TMF-alpha antibody
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้ในการรักษาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาAnti-TMF-alpha antibody
อาจพบอาการ ปวดศีษะ ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
กลไกการออกฤทธิ์
เป็น antibodies ที่จับกับTMF-alphaเป็น cytokine ที่เหนี่ยวนำให้เกิดการอักเสบ
Anti-IL-2 receptor antibody
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้ในผู้ป่วยที่มีการปลูกถ่ายไต
ผลข้างเคียงเเละความเป็นพิษ
อาจพบอาการเเพ้ยาได้(hypersensitivity reaction)
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์ยับยั้งการกระตุ้น lymphocyte
ยาต้านโรคมะเร็ง(Antineoplastic drugs) :red_flag:
ยากลุ่ม Anticancer antibiotics :red_flag:
Bฺleomycin
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ฉีดชั้นใต้ผิวหนัง ฉีดเข้าช่องต่างๆของร่างกาย
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์โดยจับกับธาตุเหล็กได้เป็นสารประกอบเชิงซ้อนของยากับเหล็ก
Mitomycin
กลไกการออกฤทธิ์
ยาถูกเปลี่ยนเเปลงในเซลล์ไปเป็นสาร Alkylating agentsที่มีฤทธิ์เเรงมากทำให้เกิดสะพานในสายDNAมีผลยับยั้งการสังเคราะห์DNA
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษามะเร็งปากมดลูก(carcinoma of cervix)
Doxorubicin(DOX)
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้ง topoisomerase 2 เเทรกไปอยู่ระหว่าง DNA base pairs ในสายDNA
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
มีฤทธิ์ในการรักษามะเร็งหลายได้ชนิด
Dactinomycin หรือ actinomycin D
กลไกการออกฤทธิ์
สอดเเทรกเข้าไปในสายDNAยับยั้ง
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้ร่วมกับยาVincristineในการรักษา Wilms' tumor
ผลข้างเคียงจากยายกลุ่มยา Anticancer antibiotics
ยากดการทำงานของไขกระดูก(bone marrow suppression)
รบกวนทางเดินอาหาร มรอาการเบื่ออาหาร
ยาbleomycinมีพิษต่อปอด
ผิวหนังไวต่อการฉายรังสี
ยาMitomycin ก่อให้เกิดความเป็นพิษต่อไต
หากยารั่วออกนอกหลอดเลือด(extravasation)
ยาdoxorubicin มีพิษต่อหัวใจ(cardiotoxicity)
5.ยากลุ่มฮอร์โมน(Hormone and hormone antagonists) :red_flag:
ยาฮอร์โมนเอสโตรเจน(antiestrogens)
ผลข้างเคียงของยากลุ่มยาสเตียรอยด์
ร้อนวูบวาบ
มีเลือดประจำเดือนผิดปกติ
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษามะเเร็งเต้านม
ยาออกฤทธิ์ต้านฮอร์โมน androgen
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ยาGoserelinเป็นยาที่ใช้ฝังในกล้ามเนื้อ
ผลข้างเคียงของยากลุ่มยาออกฤทธิ์ต้านฮอร์โมน androgen
ร้อนวูบวาบ
เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
ยากลุ่มสเตียรอยต์(Glucocorticoids)
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษามะเร็งต่อมนํ้าเหลือง
ผลข้างเคียงของยากลุ่มยาสเตียรอยด์
มีโอกาสติดเชื้อง่าย กลูโคสในเลือดสูง(hyperglycemia)
ยาฮอร์โมนโปรเจสติน(antiestrogens)
ผลข้างเคียงเเละความเป็นพิษ
progestins เพิ่มอุบัติเหตุของการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษามะเร็งเยื่อบุมดลูก(endometrial carcinoma)
4.ยากลุ่มสารสกัดจากพืชธรรมชาติ(Natural and semi-synthetic products) :red_flag:
1.ยากลุ่มVinca alkaloids
Vinblastine(VLB)
ใช้รักษามะเร็งต่อมนํ้าเหลือง
Vinorelbine
ใช้รักษา non-small cell lung cancer
Vincristine(VCR)
ใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด acute lymphocytic leukemia
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาVinca alkaloids
Vinblastineกดไขกระดูก
พบบ่อย คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร
Vincristineมีพิษต่อระบบประสาทกล้ามเนื้อ
พบการอีกเสบของหลอดเลือดดำ(phlebitis)
2.ยากลุ่ม taxanes
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษามะเร็ง มะเร็งปวด มะเร็งรังไข่ มะเร็งที่ศีรษะเเละคอ(head and neck cancers)
กลไกการออกฤทธิ์
ยาจะไปจับกับbeta-tubulinทำให้เพิ่มการก่อตัวเป็น microtubuiesเเต่ยับยั้งการสลายของสายmicrotubulesทำให้เเบ่งเซลล์ไมโตซิสไม่สมบูรณ์
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาtaxanes
paclitaxelถ้าใช้หลายครั้งทำให้เกิดภาวะคั่งนํ้าในร่างกาย
ปฏิกิริยาเเพ้ยา
กดไขกระดูก ทำให้ปริมาณเม็ดเลือดขาวเเละเกล็ดเลือดตํ่า
ผลต่อทางเดินอาหาร
อวัยวะส่วนปลายบวม
ปลายประสาทผิดปกติ
2.ยากลุ่มAntimetabolites Antineoplastis agebts :red_flag:
2.1AutifolateหรือFolate antagonist
Methotrexate(MTX)
กลไกการออกฤทธิ์
ยาต้านโฟเลต(antifolate or antagonist)ที่ออกฤทธิ์ยังยั้งเอนไซม์dihydrofolate redutase(DHFR)
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ยาฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ ยาฉีดทางกล้ามเนื้อ ยาฉีดเข้าทางนํ้าไขสันหลังใช้รักษามะเร็งหลายชนิด
Pemetrexed
กลไกการออกฤทธิ์
ยาต้านโฟเลตตัวใหม่ ยาเข้าร่างกายจะถูกmetabolite ให้กลายเป็นสารที่มีฤทธิ์ไปยังยั้งการสังเคราะห์เเละสร้างสารตั้งต้นของDNA,RNA,โปรตีน
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษามะเร็งปอด(lung cancer)มะเร็งตับอ่อน(pancreatic cancer)
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาAutifolateหรือFolate antagonist
ทำให้เเท้งเเละเด็กในครรภ์พิการ
ผิวหนังจะถูกเเสงเเดดเผาได้ง่าย
จำนวนเม็ดเลือดขาวลดลง
ผมร่วง พบได้น้อย
ระคายเคืองต่อระบบทางเดินอาหาร
2.2Purine analogs
ยา 6-mercaptopurine(6-MP)
กลไกการออกฤทธิ์
เข้าสู่กระเเสเลือดถูกเปลี่ยนเป็นสารไรโบนิวคลีโอไทด์(ribonucleotide)ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้างเอ็นไซม์หลายตัว
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาว
ยา 6-Thioguanine(6-TG)
กลไกการออกฤทธิ์
คล้ายกับ6-MP
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดANLL
ยา Fludarabine
กลไกการออกฤทธิ์
เข้าไปเเทรกกระบวนการเชื่อมจับของสายDNAเกิดการยับยั้งการสร้างDNA
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
เป็นยาฉีดทางหลอดเลือดดำ ใช้รักษาCLLเเละมะเร็งต่อมนํ้าเหลืองที่ไม่รุนเเรง
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาPurine analogs
มีเเผลในปาก หรือริมฝีปาก
กดไขกระดูก ขนาดยาที่สูงจะทำให้เกิดLeucopenia,thrombocytopenia
2.3Pyrimidine analogs
Capectibine
กลไกการออกฤทธิ์
คล้ายกับ5-FU
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ยาชนิดเม็ดรับประทาน ใช้รักษาเพื่อบรรเทาอาการ(palliative treatment)
Cytarabine
กลไกการออกฤทธิ์
ยาจะไปเติมหมู่ฟอตเฟต ทำให้เกิดการยับยั้งการเชื่อมต่อสายของสายDNA
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ยาฉีดทางหลอดเลือดดำ ใช้การหยดช้าๆเป็นเวลา 5-7วัน
5-fluorouracil(5-FU)
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการทำงานของเอ็นไซม์ thymidylate synthase
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ชนิดยาฉีดทางหลอดเลือดดำ
(ยาเป็นพิษต่อทางเดินอาหารเมื่อให้โดยการกิน)
Gemcitabine
กลไกการออกฤทธิ์
ยาเข้าสู่เซลล์ ยาจะถูกกระตุ้นให้มีการเติมฟอตเฟตจะไปเข้าไปเเทรกกระบวนการเชื่อมจับของสาย DNAเกิดการยับยั้งการสร้างDNA
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษามะเร็งตับอ่อนที่เเพร่กระจายไปเเล้ว มะเร็งปอด มะเร็งรังไข่ มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาPyrimidine analogs
อาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียนพะอืดพะอม
อาจพบอาการอ่อนเพลียไม่มีเเรง
มีเเผลในทางเดินอาหารตั้งเเต่ที่ริมปาก
มีการลอกของฝ่ามือเเละฝ่าเท้าเมื่อใช้ยาติดต่อเป็นเวลานาน
กดการสร้างเม็ดเลือด(myelosuppression)
ผิวหนังจะถูกเเสงเเดดเผาได้ง่าย
ผมร่วง เเต่ผมจะงอกขึ้นใหม่หลังหยุดยา
1.ยากลุ่มAlkylating agents :red_flag:
1.4Carmustine
กลไกการออกฤทธิ์
ทำให้เกิดหมู่ Alkyl ไปจับกัยสายDNA ส่งผลDNAทำให้เซลล์มะเร็งเเบ่งตัวไม่ได้
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
รักษาทะเร็งสมอง
1.5Dacarbazine(DTIC)
กลไกการออกฤทธิ์
CYP450ให้กลายเป็นสารที่มีพิษต่อการสร้างDNA เเละ RNAของเซลล์มะเร็ง
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำใช้ร่วมกับกับ Adriamycin,Bleomycin,Vinblastine,Dacarbazine
1.3Chlorambucil
กลไกการออกฤทธิ์
เข้าไปเเทรกการเชื่อมจับของสายDNAเเบบcross-linkingส่งผลทำให้เซลล์มะเร็งไม่สามารถสร้างหรือเเบ่งตัวได้ เเละทำให้เซลล์ตาย
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ยามาตรฐานในการรักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเรื้อรัง(Chronic lymphcytic leukaemia CLL)
1.6Cisplatin,Carboplatin
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ยาฉีดทางหลอดดำหรือฉีดเข้าทางช่องท้อง ใช้ร่วมกับยื่นในการรักษา มะเร็งอัณฑะ มะเร็งรังไข่ มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
กลไกการออกฤทธิ์
เข้าไปเเทรกการเชื่อมจับของสายDNAทำให้เกิดการยับยั้งกระบวนการDNAreplication เเละ DNA transcription
1.2Ifosfamide(Holoxan IFOS)
กลไกการออกฤทธิ์
กลไกเหมือน Cyclophosphamide
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษามะต่อมนํ้าเหลือง มะเร็งอัณฑะ(testicular carcinoma)
1.7Busulfan(Myleran)
กลไกการออกฤทธิ์
เข้าไปเเทรกการเชื่อมจับของสายDNAเเบบcross-linkingส่งผลทำให้เซลล์มะเร็งไม่สามารถสร้างหรือไม่สามารถเเบ่งตัวได้ เเละทำให้เซลล์ตาย
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวบางชนิด(Chronic myelgenous leukemia CML)ใช้ร่วมกับยาเคมีบำบัดอื่น
1.1Cyclophosphamide
กลไกการออกฤทธิ์
phosphoramide mustard เเทรกเข้าไปในขบวนการสร้างDNA เเบบcross-linking เเละมีการเติมหมู่alkyl ที่เบส guanine บนสาย DNA
มีการเติมหมู่alkylที่เบสguanine บนสายDNA เเละกระตุ้นให้เกิดการตายของเซลล์มะเร็ง
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
ใช้รักษา มะเร็งเต้านม มะเร็งต่อมนํ้าเหลืองทั้งชนิด Hodkin's เเละnon-Hodgkin lymphoma มะเร็งเม็ดเลือดขาว(leukemia)ทุกชนิด
ใช้เป็นยากดภูมิคุ้มกันในผู้ป่วยที่ปลูกถ่ายอวัยวะ ผู้ป่วย autoimmune diseases
1.8Mechlorethamine(Mustargen,)
กลไกการออกฤทธิ์
เข้าไปเเทรกการเชื่อมจับของสายDNAทำให้เกิดสายDNAเเตกเเละยับยั้งกระบวนการDNA transcription
การนำไปใช้รักษาในคลินิก
เดิมใช้รักษารักษามะเร็งต่อมนํ้าเหลืองชนิด Hodgkin's lymphoma เเต่ปัจจุบันใช้ยานี้น้อยลง เนื่องจากมีการเปลี่ยนไปใช้ cyclophosphamide เเละยาอื่นๆเเทน
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มAlkylating agents
ผลข้างเคียงต่อระบบทางเดินอาหาร
อาการพิษต่อระบบประสาท(neurotoxicity)
ทำให้เกิดการกดการทำงานของไขกระดูก(bone marrow suppression)
ความเป็นพิษต่อไต cyclophosphamide เเละ ifosfamideสูงกว่ายาชนิดอื่น
ยากลุ่มนี้มีโอกาสเพิ่มความเสี่ยงการเกิดพิษต่อหัวใจได้
ผลต่อผิวหนัง คือทำให้ผิวหนังมีสีคลํ้า
ยากลุ่มอื่นๆ :red_flag:
Asparaginase
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้ในการรักษาALL
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาAsparaginase
อาจทำให้เกิดอาการเเพ้รุนเเรง
กลไกการออกฤทธิ์
ยาเร่งยาปฏิกิริยาhydrolysis
Mitotane
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้รักษามะเร็งต่อมหมวกไตชั้นนอก(Adrenocortical carcinoma)
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาMitotane
อาจทำให้เกิดอาการซึมเศร้า(Depression)
กลไกการออกฤทธิ์
รบกวนารทำงานของไมโตครอน
ยามะเร็งมุ่งเป้า(Tarheted gene therapy) :red_flag:
2.ยาโมเลกุลขนาดเล็ก(Small molecules)
ผลข้างเคียงจากยากลุ่มยาSmall molecules
เกล็ดเม็ดเลือดตํ่า
Imatinib
ใช้รักษาgastrointinal stromal tumor
Nilotinib
ใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาว chrinic myeloid leukemia
Dasatinib
ใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาว
1.ยาโมโนโคลนอลเเอนติบอดี(Monoclonal antibodies)
Rituximab
กลไกการออกฤทธิ์
ยาไปจับกับCD20ที่ผิวBcellได้เเล้วไปกระตุ้นเกิดการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันทำให้กำจัดเซลล์มะเร็ง
ผลข้างเคียงจากยาRituximab
กดไขกระดูก
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
รักษามะเร็งต่อมนํ้าเหลืองชนิดB cell lymphoma
Cetuximab
กลไกการออกฤทธิ์
epidermal growth factorทำให้ไม่สามารถรับสัญญาณที่จะไปกระตุ้น การเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งได้
ผลข้างเคียงจากยาCetuximab
อาจทำให้ความดันตํ่าเเละหายใจรำบาก
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้รักษามะเร็งบริเวณศีรษะ เเละลำคอเเละมะเร็งลำไส้ส่วนล่าง(colorectal cancer)
Alemtuzumab
กลไกการออกฤทธิ์
ไปจับกับCD52ไปกระตุ้นให้เกิดการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันจำกัดเซลล์มะเร็งไป
ผลข้างเคียงจากยาAlemtuzumab
กดไขกระดูก
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดB-cell chronic lymphocytic leukemia
Trastuzumab
ผลข้างเคียงจากยาTrastuzumab
อาจทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลวคั่ง(congestive heart failure)
การนำไปใช้รักษาทางคลินิก
ใช้รักษามะเร็งเต้านมที่เเพร่กระจายไปเเล้ว
กลไกการออกฤทธิ์
ยาจะไปจับกับhuman epidermoid growthmeทำให้ HER-2receotorไม่ส่งสัญญาณไปกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งได้