Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบเลือดเเละนีโอพลาสมา, นางสาวเกศวดี ขันธวิชัย เลขที่5 รหัส611001004 -…

- - - - -ซีด : สีผิวหนัง ฝ่ามือฝ่าเท้า ริมฝีปาก เหงือก เปลือกตาด้านใน
        -เหนื่อยง่าย: เนื่องจากหัวใจต้องทำงานเพิ่มขึ้นในการที่จะหมุนเวียนเม็ดเลือดแดงที่มีน้อยลงให้นำออกซิเจนไปยังเซลล์ให้เพียงพอ
        -ปวดศีรษะ เฉื่อยชา ชีพจรเร็ว ความดันโลหิตต่ำ
        -เบื่ออาหาร อาหารไม่ย่อย ท้องผูกหรือท้องเสีย
    - - -การซักประวัติ การตั้งครรภ์ของมารดา ประวัติการคลอด ชนิดของนมและอาหารเสริม
        -การตรวจร่างกาย เพื่อสังเกตและหาสาเหตุภาวะซีด ได้แก่ สีผิว ฝ่ามือฝ่าเท้า ริมฝีปาก เยื่อบุตา
        -การตรวจทางห้องปฏิบัติการ เม็ดเลือดแดงของผู้ป่วยที่มีภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กจะมีขนาดเล็ก ติดสีจาง serum ferritin น้อยกว่า 10 นาโนกรัม/ดล.
    - - -การให้เหล็กโดยการกิน (Ferrous sulfate) ให้วันละ 3 ครั้ง ระหว่างมื้ออาหาร ถ้าให้เหล็กไปพร้อมกับอาหาร หรือให้ร่วมกับนมจะขัดขวางการดูดซึม ทำให้การดูดซึมลดลง
        -แก้ไขปัญหาที่เป็นสาเหตุ เช่น การให้ยาถ่ายพยาธิ
        -การให้เลือด รายที่มีภาวะซีดมาก หรือมีอาการแสดงของภาวะหัวใจวาย โดยให้เม็ดเลือดแดงเข้มข้น (Packed red cell)
- - - - ความผิดปกติแต่กำเนิด (Congenital)
      - ความผิดปกติที่เกิดขึ้นภายหลัง จากการ ทำลายของเนื้อเยื่อ stem cell ในไขกระดูก จากหลายสาเหตุดังนี้
        -ไม่ทราบสาเหตุ (idiopathic)
        -การได้รับยาบางชนิด ได้แก่ ยาเคมีบำบัด, Chloramphenicol, ยาแก้ปวด, ยากันชัก
        -การได้รับสารเคมีบ่อยๆ ซึ่งเป็นพิษต่อระบบเลือดเช่น ยาฆ่าแมลง ทินเนอร์
        -เกิดภายหลังการติดเชื้อ เช่น ไวรัสตับอักเสบ
        -เกิดภายหลังการได้รับรังสีการรักษาในขนาดสูง
        
        การได้รับสารเคมี ยา หรือเชื้อจุลชีพบางชนิด รวมทั้งการได้รับรังสีรักษา และภาวะผิดปกติในระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในไขกระดูกทำให้มีการทำลายเซลล์ต้นกำเนิด (Stem cell) มีผลทำให้จำนวนเซลล์ต้นกำเนิดลดลง หรือทำให้กระบวนการเจริญเติบโตของเซลล์ต้นกำเนิดไปเป็นเซลล์เม็ดเลือดชนิดต่างๆ เสียไป ทำให้เม็ดเลือดทั้งสามชนิดลดลง และเกิดอาการของโรคขึ้น
    - - Low Platelet: เลือดออกในอวัยวะต่างๆ มีจุดจ้ำเลือดตามลำตัวและแขนขา เลือดออกตามไรฟันและเลือดกำเดา เลือดออกในทางเดินอาหาร ทำให้มีอาการอาเจียนหรือถ่ายเป็นเลือด
      - Low RBC: ซีด เหนื่อยง่าย ชีพจรเบาเร็ว และถ้ามีการเสียเลือดร่วมด้วย ทำให้มีอาการซีดรุนแรงเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวได้
      - Low WBC: ติดเชื้อง่าย มีไข้ เป็นแผลในปาก
    - - การเจาะไขกระดูก: จะพบว่ามีเซลล์ไขกระดูกน้อยกว่าปกติและ อาจตัดชิ้นเนื้อไขกระดูกมาตรวจเพื่อยืนยันการวินิจฉัยให้ชัดเจนขึ้น โดยพบเซลล์ไขมันเพิ่มขึ้นแทนที่เซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือด
      - 2.การตรวจนับเม็ดเลือดทั้งสามชนิด: จะพบเม็ดเลือดทั้งสามชนิดมีจำนวนลดลงอย่างชัดเจน
    - - การเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก ใช้ในผู้ป่วยเด็กที่ไขกระดูกไม่ทำงานขั้นรุนแรง คือ ซีด เลือดออก และติดเชื้อรุนแรง ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา
      - การรักษาด้วยฮอร์โมน ใช้ในผู้ป่วยเด็กที่มีอาการไม่รุนแรงมาก เนื่องจากฮอร์โมน Androgen จะกระตุ้นให้ร่างกายมีการหลั่ง Erythropoietin
      - การรักษาด้วยยากดระบบ Immune ใช้ในผู้ป่วยเด็กภาวะโลหิตจางจากไขกระดูกไม่ทำงานที่มีผลต่อการตรวจวินิจฉัยยืนยันว่าไขกระดูกไม่ทำงานจากปฏิกิริยาทางอิมมูน
      - การรักษาตามอาการเป็นการรักษาประคับประคองตามอาการ ได้แก่ การรักษาด้วยการให้เลือด เมื่อผู้ป่วยมีอาการซีดรุนแรง หรือมีเลือดออกในอวัยวะต่างๆ การรักษาภาวะติดเชื้อ เป็นต้น
- - - - รังสีรักษาเป็นการรักษาโดยใช้รังสีเข้าไปทำลายก้อนหรือเซลล์มะเร็ง
      - ผลข้างเคียงจากรังสีรักษา
        
        ผลข้างเคียงที่เกิดทันที (Acute effect) เป็นอาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นระหว่างที่ได้รับการรักษาหรือภายหลังจากการรักษาภายในระยะเวลาไม่นานแต่อาการข้างเคียงชนิดนี้จะดีขึ้นหลังจากหยุดการให้รังสีรักษา
        
        ผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นภายหลัง (Late effect) เป็นอาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นภายหลังจากการฉายรังสีไปแล้วเป็นระยะเวลานานพอสมควรอาการข้างเคียงชนิดนี้เมื่อเกิดขึ้นแล้วมักจะไม่สามารถกลับมาปกติได้
- - - - 1.การซักประวัติ ประวัติการซีดเรื้อรัง ประวัติครอบครัว
      - 2.การตรวจร่างกาย
      - 3.การตรวจทางห้องปฏิบัติการ การตรวจนับจำนวนและดูลักษณะของเลือดเลือดแดง ได้แก่ Hematocrit, Hemoglobin, Mean corpuscular volume ซึ่งมักพบว่ามีปริมาณต่ำทุกตัว นอกจากนั้นมักพบเม็ดเลือดแดงมีขนาดเล็กและติดสีจาง มีรูปร่างแตกต่างกัน
    - - การรักษาทั่วไป อธิบายให้ผู้ป่วยและผู้ปกครองเข้าใจเกี่ยวกับโรค การถ่ายทอดทางพันธุกรรม การปฏิบัติตนเพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน
        
        การให้เลือด เพื่อเพิ่มปริมาณเม็ดเลือดแดงในร่างกาย
        
        การให้ยาขับธาตุเหล็ก เพื่อป้องกันและลดภาวะเหล็กเกินในเลือด
        
        การผ่าตัดม้าม (Splenectomy) การผ่าตัดจะทำในกรณีที่ม้ามโตมากจนทำให้เกิดอาการอึดอัด หรือมีภาวะม้ามทำงานมากกว่าปกติ (Hypersplenism)
        
        การเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก ซึ่งเป็นการรักษา โรคธาลัสซีเมียให้หายได้ ซึ่งจะช่วยให้มีการสร้างเม็ดเลือดแดงที่ปกติในตัวผู้ป่วยได้
        
        การให้คำปรึกษาทางพันธุศาสตร์
    - - -เกิดจากความผิดปกติในการสังเคราะห์โกลบิน ทำให้การสร้างฮีโมโกลบินลดลงโดยที่สูตรโครงสร้างของฮีโมโกลบินยังเป็นปกติ ทำให้เม็ดเลือดแดงมีอายุสั้น
        -เกิดปัญหาซีดเรื้อรังตั้งแต่แรกเกิด
  - - - กลุ่มอาการรุนแรงมาก ได้แก่ ฮีโมโกลบินบาร์ทโฮดรอพส์ ฟิทัลลิสเป็นชนิดที่รุนแรงที่สุด ส่วนใหญ่เสียชีวิตในครรภ์มารดาหรือภายในไม่กี่ชั่วโมงหลังคลอด พบว่าทารกมีลักษณะบวมน้ำทั้งตัว คลอดลำบาก ซีด ตับม้ามโต มีรกขนาดใหญ่
      - กลุ่มอาการรุนแรงปานกลาง ได้แก่ โฮโมซัยกัส เบต้า-ธาลัสซีเมียและเบต้า-ธาลัสซีเมีย/ฮีโมโกลบินอี แรกเกิดปกติ จะเริ่มมีอาการตั้งแต่ภายในขวบปีแรกหรือหลังจากนั้นอาการสำคัญ คือ ซีด อ่อนเพลีย ตาเหลือง ท้องป่อง ตับม้ามโต กระดูกใบหน้าเปลี่ยน โหนกแก้มสูง ดั้งจมูกแบน ฟันยื่น ตัวเตี้ยแคระแกรน ผิวคล้ำเจริญเติบโตไม่สมอายุ
      - กลุ่มอาการรุนแรงน้อย ได้แก่ ฮีโมโกลบินเอ็ช ผู้ป่วยจะมีอาการน้อย เช่น ซีด และเหลืองเล็กน้อย หากมีไข้หรือติดเชื้อผู้ป่วยจะซีดลง
- - - - 1.มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิดมัยอิลอยด์ (Acute Myeloid Leukemia – AML) เกิดจากความผิดปกติของเม็ดเลือดขาวชนิดมัยอิลอยด์ พบได้บ่อยกว่าชนิดลิมฟอยด์ ถึงแม้มะเร็งชนิดนี้จะสามารถพบได้ทุกช่วงอายุ แต่มักจะพบบ่อยในผู้ป่วยสูงอายุ
      - 2.มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิดลิมฟอยด์ (Acute Lymphoblastic Leukemia – ALL) เกิดจากความผิดปกติของเม็ดเลือดขาวชนิดลิมฟอยด์ มักพบในผู้ป่วยอายุน้อยหรือผู้ป่วยสูงอายุ อาจพบภาวะต่อมน้ำเหลืองโตร่วมด้วยได้ มักการตอบสนองต่อการรักษาดีกว่า
  - - - รังสี ยา พันธุกรรม ติดเชื้อ
    - - ไข้ ซีด เลือดออก ปวดข้อหรือปวดกระดูก ตับ ม้าม และต่อม น้ำเหลืองมีขนาดโต มีก้อนที่คอหรือในท้อง
    - - 1.CBC: พบ Hct ต่ำ, เกร็ดเลือดต่ำ เม็ดเลือดขาวมักสูงเป็นหมื่นหรือแสนตัวต่อลบ.มม.
      - 2.เจาะไขกระดูก
    - - 1.การให้เคมีบำบัด
      - 2.การแก้ไขภาวะซีด ภาวะติดเชื้อ
      - 3.การเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก
- - - - 1.การสร้างเกล็ดเลือดลดลง เนื่องจากโรคของไขกระดูกเอง
      - 2.เกล็ดเลือดถูกทำลายมากกว่าปกติ
      - 3.เกล็ดเลือดถูกใช้ไปมากกว่าปกติ
    - - 1.จุดจ้ำเลือดที่ผิวหนัง ทั้งที่เป็นจุดเล็กๆ (petechiae) และเป็นจ้ำเลือด (ecchymosis) ซึ่งอาจเกิดขึ้นเองหรือภายหลังการกระทบกระเทือนเพียงเล็กน้อย
      - 2.เลือดกำเดาไหล, เลือดออกในเยื่อบุต่างๆ ผู้ป่วยจะไม่มีอาการผิดปกติอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ตับ ม้าม ต่อมน้ำเหลืองไม่โตแต่อาจตรวจพบอาการซีดถ้าภาวะเลือดออกเกิดขึ้นช้าๆ และไม่รุนแรง
      - 3.เลือดออกตามผิวหนัง ได้แก่ Petechiae Ecchymosis
    - - 1.การซักประวัติ อาการและความผิดปกติที่ควรซักถาม ได้แก่ การมีเลือดออกตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย เช่น จุด จ้ำเลือดตามลำตัว แขนขา
      - 2.การตรวจร่างกาย เช่น มีเลือดกำเดาไหล
      - 3.การตรวจทางห้องปฏิบัติการ พบว่า เกล็ดเลือดต่ำกว่าปกติ แต่เม็ดเลือดแดงและเม็ดเลือดขาวปกติ
    - - ส่วนใหญ่โรคหายได้เอง 70-80 % ภายในเวลา 1-2 เดือน และจะไม่กลับเป็นซ้ำอีก บางรายที่ไม่หาย หรือมีเลือดออกใต้ผิวหนังหลายแห่ง หรือมีจุดเลือดออกในปากควรให้กิน prednisolone เพื่อให้ผนังของหลอดเลือด
        แข็งแรงขึ้น ในรายที่เกล็ดเลือดเพิ่มขึ้นก็ค่อยๆ ลดขนาดของยาลงจนหยุดยา
- - - - Hodgkin’s Lymphoma (Hodgkin’s Disease, HL)
      - Lymphoma (non-Hodgkins’s Lymphoma หรือ NHLs)
      - โรค Hodgkin’s disease จะเกิดจาก B cells ที่ผิดปกติส่วนพวก Lymphoma (NHL) มีต้นตอมาจากเซลล์ผิดปกติ ซึ่งอาจเป็น B หรือ T cells และ สามารถแยกจากกันได้โดยตัวชี้บ่งทางพันธุกรรม
- - - - 1.การเจาะไขกระดูก อาจพบเซลล์มะเร็ง
      - 2.การตรวจเลือด อาจพบภาวะซีด เกล็ดเลือดต่ำ หากมีการกระจายของโรคเข้าไปในไขกระดูก
      - 3.Ultrasound, CT abdomen
  - - - เหมาะกับกรณีที่มะเร็งอยู่ในระยะเริ่มแรก ก้อนมีขนาดไม่ใหญ่มาก และอยู่ในตำแหน่งที่ไม่สำคัญ