Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่1 การดูแลสุขภาพแบบข้ามวัฒนธรรม - Coggle Diagram

- - - - หมายถึง วัฒนธรรมในส่วนของการจัดระเบียบเป็นองค์การหรือสมาคม
    - - หมายถึง วัฒนธรรมในส่วนของพิธีหรือพิธีการต่างๆ
    - - หมายถึง วัฒนธรรมในด้านวัตถุที่มีรูปร่างสามารถจับต้องได้
    - - หมายถึง วัฒนธรรมในด้านความคิด ความเชื่อ และอุดมการณ์ต่างๆ ซึ่งส่วนใหญ่ได้รับมาจากคําสอนทางศาสนา
  - - - 1)วัฒนธรรมทางวัตถุ (material culture) หมายถึง สิ่งของหรือวัตถุอันเกิดจากความคิดและการประดิษฐ์ขึ้นมาของมนุษย์
      - 2)วัฒนธรรมที่ไม่ใช่วัตถุ (non-material culture) หมายถึง วัฒนธรรมที่แสดงออกได้โดยทัศนะ ประเพณี ขนบธรรมเนียม การปฏิบัติสืบต่อกันมา
- - - - 2) ความเชื่อขั้นพื้นฐานของบุคคล
        
        เกิดจากประสบการณ์ตรง
        
        เกิดจากการแลกเปลี่ยนพบปะสังสรรค์
      - 3) ความเชื่อแบบประเพณี
      - 1) ความเชื่อในสิ่งปรากฏอยู่จริง
      - 4) ความเชื่อแบบเป็นทางการ
    - - 2) ปัจจัยทางสังคมและวัฒนธรรม
        
        การขัดเกลาทางสังคม
        
        การควบคุมทางสังคม
        
        การปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
        
        การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม
      - 3) ปัจจัยทางด้านบุคคล
        
        อายุ
        
        เพศ
        
        ศาสนา
        
        การศึกษา
        
        อาชีพ
      - 1) ปัจจัยทางด้านจิตวิทยา
        
        การรับรู้
        
        การเรียนรู้
    - - 3) ความเชื่อแบบการแพทย์แผนตะวันตกและวิธีการดูแลสุขภาพ
        
        การเจ็บป่วยเกิดจากเชื้อโรค
        
        วิธีการดูแลสุขภาพแบบแพทย์ตะวันตก
        จะมีการวินิจฉัยหาสาเหตุของความเจ็บป่วย
      - 2) ความเชื่อแบบพื้นบ้านและวิธีการดูแลสุขภาพ
        
        ความเจ็บป่วยที่เกิดจาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
        
        วิธีการดูแลสุขภาพแบบพื้นบ้าน จะมีการทําพิธีตั้งขันข้าวหรือการตั้งคายซึ่งเป็นการไหว้ครูเพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ทางการรักษา
      - 4) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพในช่วงเปลี่ยนผ่านสถานการณ์ชีวิต
        
        4.1)ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับการเกิดแบบพื้นบ้าน
        
        2) ระยะคลอดบุตร
        
        ความเชื่อเกี่ยวกับการคลอดบุตร ได้แก่ เรื่องความเป็นสิริมงคล ท่าทางในการคลอด
        
        การดูแลสุขภาพในระยะคลอดบุตร ได้แก่ การจัดสถานที่และท่าทางในการคลอด
        
        3) ระยะหลังคลอด
        
        ความเชื่อเกี่ยวกับภาวะหลังคลอด ได้แก่ ความเชื่อเรื่องผี ความเชื่อเรื่องกรรม
        
        การดูแลสุขภาพในระยะหลังคลอด ได้แก่ การอยู่ไฟ การนาบหม้อหรือการทับหม้อเกลือ
        
        1)ระยะตั้งครรภ์
        
        การดูแลสุขภาพในระยะตั้งครรภ์ จะเกี่ยวกับสุขภาพจิต สุขภาพกาย การดูแลทารกในครรภ์ การฝากครรภ์
        
        -ความเชื่อเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ คนโบราณเชื่อว่าการตั้งครรภ์เป็นผลจากความสัมพันธ์ของมนุษย์กับดวงดาวในระบบจักรวาล
        
        4.2) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับการเกิดแบบแพทย์ตะวันตก
        
        ความเชื่อเรื่องเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ เป็นภาวะที่ตัวอ่อนหรือทารกได้ก่อกําเนิดขึ้นภายในมดลูก
        
        การดูแลสุขภาพแบบการแพทย์ตะวันตก คือ มีในระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอด และหลังคลอด โดยมีวัตถุประสงค์ให้มารดาและทารกสมบูรณ์แข็งแรง
      - 1) ความเชื่อแบบอํานาจเหนือธรรมชาติและวิธีการดูแลสุขภาพ
        
        ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรค โดยมีความเชื่อที่ว่า ความเจ็บป่วยเกิดจากการกระทําของผี
        
        วิธีการดูแลสุขภาพแบบเหนือธรรมชาติ ส่วนใหญ่ใช้การประกอบพิธีกรรมเป็นหลัก
      - 5) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความชรา
        
        5.2) ความเชื่อเกี่ยวกับความชราและการดูแลสุขภาพแบบการแพทย์แผนตะวันตก
        
        1) ความเชื่อเกี่ยวกับความชรา กําหนดอายุตั้งแต่ 60 หรือ 65ปีขึ้นไป
        
        2) การดูแลสุขภาพวัยชราแบบการแพทย์แผนตะวันตก ได้แก่ การดูแลด้านโภชนาการ
        
        5.1) ความเชื่อเกี่ยวกับความชราและการดูแลสุขภาพแบบพื้นบ้าน
        
        2) การดูแลสุขภาพวัยชราแบบพื้นบ้าน ได้แก่ การใช้สมุนไพร
        
        1) ความเชื่อเกี่ยวกับความชรา ปัจจัยชี้บ่งถึงความชรา
      - 6) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตาย
        
        6.2) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตายแบบแพทย์แผนตะวันตก
        
        1) จะพิจารณาจากการหยุดทํางานของหัวใจและการทํางานของแกนสมอง
        
        2) การดูแลสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับการตายแบบแพทย์แผนตะวันตก มุ่งเน้นให้ระบบและอวัยวะต่าง ๆ สามารถทํางานต่อไปได้และยืดชีวิตผู้ป่วย
        
        6.1) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตายแบบพื้นบ้าน
        
        1) ความเชื่อเกี่ยวกับความตายแบบพื้นบ้าน มีความเชื่อในเรื่องวิญญาณ
        
        2) การดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตายแบบพื้นบ้าน จะมุ่งเน้นการตอบสนองทางด้านจิตวิญญาณของผู้ตายและเครือญาติ
  - - - 3) สถาบันศาสนา
      - 4) สังคมวัยรุ่นและกลุ่มเพื่อน
      - 2) โรงเรียน
      - 5) สื่อมวลชน
      - 1)ครอบครัว
      - 6) องค์การของรัฐบาล
- - - - วัฒนธรรมเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพ เช่น การกินอาหารประเภทน้ําพริกผักจิ้มและอาหารจากธรรมชาติ
      - วัฒนธรรมเกี่ยวกับการป้องกันโรค เช่น การบริโภคอาหารปรุงสุก
    - - วัฒนธรรมเกี่ยวกับการรักษาโรค ในแต่ละสังคมต่างมีระบบการดูแลสุขภาพที่มีความเชื่อมโยงกัน
      - วัฒนธรรมเกี่ยวกับการฟื้นฟูสมรรถภาพ เช่น การดูแลการพักฟื้นของผู้ป่วยจากคนในครอบครัว
  - - - ป้องกันไม่ให้เกิดการเจ็บป่วยหรือพิการ
      - ดูแลรักษาสุขภาพเมื่ออยู่ในภาวะเจ็บป่วยเป็นโรค
      - ส่งเสริมสุขภาพให้สมบูรณ์แข็งแรง ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ
      - ฟื้นฟูสุขภาพให้เข้าสู่ภาวะปกติ
  - - - Knowledge
        
        การมีองค์ความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรม (cultural knowledge) คือ การแสวงหาความรู้พื้นฐานที่ เกี่ยวข้องกับโลกทัศน์ ของบุคคลที่มีความแตกต่างกันทางวัฒนธรรม
      - Skill
        
        การมีทักษะเกี่ยวกับวัฒนธรรม (cultural skill) คือ ความสามารถของบุคลากรสุขภาพในการเก็บ ข้อมูลเกี่ยวกับประวัติและปัญหาของผู้รับบริการ
      - Encounter
        
        ความสามารถในการเผชิญและจัดการกับวัฒนธรรม (cultural encounter) หมายถึง การที่ บุคลากรสุขภาพมีความสามารถในการจัดบริการที่เหมาะสม
      - Awareness
        
        การตระหนักรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรม (cultural awareness) หมายถึง กระบวนการรู้คิดของ บุคลากรสุขภาพที่เล็งเห็นถึงความสําคัญของ การให้คุณค่า ความเชื่อ วิถีชีวิต พฤติกรรม และวิธีการแก้ปัญหา
      - Desire
        
        ความปรารถนาที่จะมีสมรรถนะทางวัฒนธรรม (cultural desire) ของบุคลากรทางสุขภาพ ที่ทําให้ ต้องการเข้าไปสู่กระบวนการพัฒนาสมรรถนะทางวัฒนธรรม