Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3 เภสัชจลศาสตร์ และเภสัชพลศาสตร์ - Coggle Diagram
บทที่ 3 เภสัชจลศาสตร์ และเภสัชพลศาสตร์
ความหมาย
เภสัชจลนศาสตร์ pharmacokinetics
กระบวนการของร่างกายในการจัดการยาเมื่อเปรียบเทียบกับเวลา หรือการเปลี่ยนแปลงความเข้มข้นของยาในร่างกาย ณ เวลาต่าง ๆ
เภสัชพลศาสตร์ Pharmacodynamics
ผลทางชีวเคมีและสรีรวิทยา ของยา กลไกการออกฤิทธฺ์ของยา และความสัมพันธ์ระหว่างความเข้มข้นและผลของยา
Drug absorption and Drug distribution
Drug absorption การดูดซึมยา
ตำแหน่งที่มีการดูดซึมยา
2.ดูดซึมจากบริเวณที่ฉีด
การฉีดเข้ากล้าม
ยาจะถูกดูดซึมได้เร็วพอสมควร
การฉีดเข้าใต้ผิวหนัง
การดูดซึมจะเกิดอย่างช้าๆ ขึ้นอยู่กับการไหลเวียนของเลือดบริเวณนั้น
การฉีดเข้าหลอดเลือดดำ
ถือได้ว่ายาดูดซึมได้ 100%
3. ดูดซึมทางผิวหนัง
โดยการทา ถู นวด ปกติ ผิวหนังไม่ได้เป็นที่ดูดซึมยาโดยตรง ฉะนั้นยาที่ต้องการจะให้เกิดฤทธิ์ภายในระบบต่างๆของร่างกาย จะไม่นิยมให้โดยทางนี้
.
1. ทางเดินอาหาร
จากใต้ลิ้นโดยการอม, จากกระเพาะอาหาร และลำไส้โดยการกิน จากทวารหนัก และลำไส้ใหญ่ส่วนปลายโดยการใช้ยาเหน็บ
4. ดูดซึมจากทางเดินหายใจ
แก๊สและของเหลว ที่ระเหยได้และยาพ่น จะถูกดูดซึมเข้ากระแสเลือด โดยผ่านทางปอด
ปัจจัยที่มีผลต่อการดูดซึมยา
วิธีการให้ยา
องค์ประกอบทางร่างกาย
องค์ประกอบทางยา
Drug distribution การกระจายยา
การเปลี่ยนแปลงของยาในร่างกายและการขับถ่ายยา
การเปลี่ยนแปลงของยา
เมื่อร่างกายได้รับยาหรือสารเคมีเข้าไปจะมีกระบวนการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างโมเลกุลของยา (หรือสารเคมี) นั้นเพื่อทำให้ร่างกายสามารถกำจัดสารนั้นออกจากร่างกายได้ง่ายและเร็วขึ้น
การขับถ่ายยา
1.การขับถ่ายยาทางปัสสาวะ
เป็นวิธีการที่สำคัญที่สุด ยาส่วนใหญ่จะถูกกำจัดออกจากร่างกายด้วยวิธีนี้ ไตเป็นอวัยวะแห่งการขับถ่าย โดยอาศัยกลไกต่อไปนี้คือ 1. การกรองของไต ที่ กลอเมอรูลัส 2. การดูดซึมกันโดยเซลบุท่อไต 3. การหลั่งออกโดยเซลบุท่อไต
2. การขับถ่ายทางน้ำดีและอุจจาระ
ยากลุ่มที่มีประจุหรือมีขนาดโมเลกุลใหญ่ๆ
3. การขับถ่ายยาทางปอด
ยาที่เป็นแก๊ส หรือของเหลวที่ระเหยได้เช่นยาสลบ ถูกดูดซึมและขับถ่ายผ่านปอด
ข้อควรระวังปฏิกิริยาต่อกันของยา
ปฏิกิริยาต่อกันของยาแบบต้านฤทธิ์กัน
ปฏิกิริยาต่อกันของยาอันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงกลไกในการขนส่งยา
ปฏิกิริยาต่อกันของยาในลักษณะเพิ่มฤทธิ์
ฤทธิ์ที่ไม่พึงประสงค์และพิษของยา
ก
ารจำแนกประเภทของ ADR ตามฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของยา
ADR TYPE A
เป็นผลจากฤทธิ์เภสัชวิทยาของยาหรือเมตาบอไลท์ของยา
ADR TYPE B
เป็นปฏิกิริยาการตอบสนองเฉพาะสำหรับบางคน